Czas
wielkość fizyczna
Czas – jedno z podstawowych pojęć filozoficznych, wielkość fizyczna określająca kolejność zdarzeń oraz odstępy czasowe między zdarzeniami.
A B C Ć D E F G H I J K L Ł M N O Ó P Q R S Ś T U V W X Y Z Ź Ż |
A
edytuj- Ach, co za oszczędność czasu – zakochać się od pierwszego wejrzenia!
- Autor: Janina Ipohorska
- Ani czas, ani mądrość nie zmieniają człowieka – bo odmienić istotę ludzką zdolna jest wyłącznie miłość.
- Autor: Paulo Coelho, Jedenaście minut
- Zobacz też: człowiek, mądrość, miłość
- Apfelbaum widział, jak przez słabo oświetloną stację kolejową bezszelestnie przetacza się tuman czasu.
- Autor: Tadeusz Żuczkowski, Torowisko
B
edytuj- Być może czas jest czymś podobnym do powietrza i odbicia rzeczy trwają w nim tak samo, jak dalekie obrazy miast i krajobrazów przenosi fatamorgana.
- Autor: Andrzej Stasiuk, Opowieści galicyjskie
- Zobacz też: powietrze
- Być nowoczesnym, to znaczy wyprzedzać swój czas dokładnie o tyle, by mógł on nas wygodnie dogonić.
- Autor: Louise de Vilmorin
C
edytuj- Co ma zostać, zostanie, a co ma zniknąć, zniknie. Czas rozwiąże wiele spraw, a to, czego nie rozwiąże czas, sama rozwiążesz.
- Autor: Haruki Murakami, Tańcz, tańcz, tańcz
- Coś, czego nie znamy, wyrasta z każdej naszej chwili. Czas kradnie nam nas samych i lepi z naszych ukradzionych chwil swoje straszne, ohydy pełne dzieło.
- Autor: Stanisław Brzozowski, Płomienie
- Coś niedobrego działo się z czasem, myślała, rozklejał się i rozwarstwiał. Dwie wielkie płyty tektoniczne czasu z ponurym grzmotem odsuwały się od siebie, tworząc już na następne miliony lat podział na „kiedyś” i „teraz”. „Teraz” było szorstkie, kanciaste i milczące – w nocy ciężki sen, resztki gniewu po przebudzeniu, jakby we śnie prowadziło się wojny. „Kiedyś” wydawało się stąd ciągłe i rytmiczne, dźwięk lekkiej piłeczki pingpongowej, kiedy uderza o gładki stół, wzorzysta tkanina chwil, w której każda była częścią innej.
- Autor: Olga Tokarczuk, Gra na wielu bębenkach
- Czas – bezlitosna potworność. Lecą godziny, dni, tygodnie, bez znaczenia i wagi, aż raptem sekunda i okazuje się, że nie sposób jej cofnąć, nie sposób wymazać.
- Autor: Aleksander Minkowski
- Czas – najlepszy sędzia.
- Autor: Adolf Nowaczyński
- Czas, pożerca rzeczy.
- Autor: Owidiusz
- Źródło: Mała księga cytatów, Halina Lipiec (red.), Oficyna Wydawnicza STON I, Radom 1994, ISBN 8390113228, s. 20.
- Czas przemija nawet wtedy, kiedy wydaje się to niemożliwe. Nawet wtedy, kiedy rytmiczne drganie wskazówki sekundowej zegara wywołuje pulsujący ból.
- Autor: Stephenie Meyer, Księżyc w nowiu
- Czas przemija nierówno – raz rwie przed siebie, to znów niemiłosiernie się dłuży – ale mimo to przemija.
- Autor: Stephenie Meyer, Księżyc w nowiu
- Czas goi wszelkie rany.
- Autor: Menander
- Czas jest chirurgiem, który wykonuje na człowieku swoją własną operację.
- Autor: Tony Parsons, Kroniki rodzinne
- Zobacz też: chirurg
- Czas jest larwą wieczności.
- Autor: Jean-Paul Sartre
- Czas jest miejscem spóźnień.
- Autor: Jean Guitton
- Czas jest poza nami i przed nami, przy nas go nie ma.
- Autor: Lew Tołstoj
- Czas jest tylko szczególną formą przestrzeni.
- Autor: Herbert George Wells
- Czas jest ważny. To coś, co powstrzymuje wszystko od zdarzenia się jednocześnie.
- Autor: Janusz Cyran, De possibilitate
- Czas jest wielkim nauczycielem, tyle tylko, że zabija swoich uczniów.
- Autor: Hector Berlioz
- Czas jest zawsze aktualny.
- Autor: Sławomir Mrożek
- „Czas”, który płynie, nie może zostać „schwytany”, a niezmienny „czas”, który można by „schwytać” – nie istnieje. Jak więc w sensowny sposób można mówić o czasie, który jest niemożliwy do pojęcia?
Jeżeli czas jest uzależniony od bytu, jak więc może być oddzielony od niego? Nie ma takiego bytu, który by istniał [niezależnie], jak więc czas może stać się (czymś takim)?- Autor: Nagardżuna.=
- Źródło: Mulamadhyamika-karika, XIX, 5–6.
- Czas leczy rany, a jak nie zdąży za życia, to śmierć mu w tym pomaga.
- Autor: nieznany
- Czas – lekarz (…) zła.
- Autor: Menander
- Czas ludzi łudzi.
- Autor: Jan Sztaudynger, Młodość, w: Piórka, Wydawnictwo Literackie, 1985, s. 63.
- Czas nie daje odpowiedzi, on tylko stawia kolejne pytania.
- Autor: Krystyna Siesicka, Zapytał czas
- Czas nie jest klepsydrą, która przesypuje piasek, lecz żniwiarzem, który więzi snop.
- Autor: Antoine de Saint-Exupéry
- Czas nie odtwarza tego, co tracimy.
- Autor: Jorge Luis Borges, Alef
- Czas nie zawsze przemija w jednakowym rytmie. To my decydujemy o rytmie czasu.
- Autor: Paulo Coelho, Pielgrzym
- Czas pędzi, kiedy człowiek dobrze się bawi.
- Autor: Emma Bull, Wojna o dąb
- Zobacz też: zabawa
- Czas pozostanie ludożercą.
- Autor: Stanisław Jerzy Lec
- Czas przypomina gangrenę. Nikt nie wie, co się stanie, następują nieoczekiwane zmiany.
- Autor: Haruki Murakami, Tańcz, tańcz, tańcz
- Czas robi swoje. A ty człowieku?
- Autor: Stanisław Jerzy Lec
- Czas też tak płynie – z przyzwyczajenia – coraz bardziej zabrudzony i zużyty.
- Autor: Hanna Kowalewska, Julita i huśtawki
- Czas to dobry nauczyciel.
- Źródło: przysłowia arabskie
- Zobacz też: nauczyciel
- Czas to nie droga szybkiego ruchu pomiędzy kołyską a grobem; czas – to miejsce na zaparkowanie pod słońcem.
- Autor: Phil Bosmans
- Czas to pieniądz.
- Autor: Benjamin Franklin
- Zobacz też: pieniądze
- Czas to pieniądz – Bzdura! Czas jest bezcenny.
- Autor: Natalia Bielawska
- Czas to potwór, którego nie można okiełznać rozumem.
- Źródło: Simon Birch
- Czas wiezie nas na szafot.
- Autor: Ryszard Nowosielski, Aforyzmy i myśli
- Czas zawsze prawdę ujawni.
- Autor: Menander
- Czas… Czas to sztuczna konstrukcja. Pomysł zrealizowany na podstawie teorii, w której wydarzenia dzieją się w prostej linii, przez cały czas. Zawsze pędzi do przodu, nigdy nie zawraca. Czy koncepcja czasu jest… prawidłowa? Czy czas jest rzeczą stosowną?
- Autor: ?, The Elder Scrolls IV: Oblivion.
- Opis: tekst wypowiedziany przez Sheogoratha, Daedrycznego Księcia Szaleństwa.
- Czasie, pożądanej ojcze niepamięci!
- Autor: Jan Kochanowski, Tren XVI
- Czasy się zmieniają, my też zmieniamy się z nimi.
- Tempora mutantur, nos et mutamur in illis (łac.)
- Źródło: nieznane, być może sentencja średniowieczna. Przypisywane też Owidiuszowi.
- Czas zawsze zrehabilituje porządnego człowieka.
- Autor: Sofokles
- Czas zmarnowany nie istnieje we wspomnieniach.
- Autor: Stefan Kisielewski
- Czymże jest czas? Jeśli nikt mnie o to nie pyta, wiem. Jeśli pytającemu usiłuję wytłumaczyć, nie wiem.
- Autor: Aureliusz Augustyn z Hippony, Wyznania
- Czas odczuwamy podług stopnia rozkładu własnego ciała.
- Autor: Emil Cioran, Okno na nic
D
edytuj- Dla Boga wszystkie chwile czasu są teraźniejsze w ich aktualności.
- Dni i miesiące są gośćmi dekad, a mijające lata to podróżnicy w czasie.
- Opis: fragment wiersza o czasie, którego Hotaru nauczyła się od Setsuny.
- Źródło: Czarodziejka z Księżyca, odcinek 168.
- Dużo ludzi nie wie, co robić z czasem – czas nie ma z ludźmi tego kłopotu…!
- Dzieciom czas płynie o wiele wolniej niż dorosłym.
- Autor: Paulo Coelho, Jedenaście minut
- Zobacz też: dziecko
G
edytuj- Gdybyśmy mieli więcej czasu na dyskusję, prawdopodobnie popełnilibyśmy znacznie więcej błędów.
- Autor: Lew Trocki
I
edytuj- Idee to córy przeszłości i matki przyszłości, zawsze zaś niewolnice czasu.
- Autor: Gustav Le Bon, Psychologia tłumu, 1895.
- Im więcej mamy czasu na wykonanie jakiejś pracy, tym więcej czasu nam ona zabiera.
- Autor: Cyril Northcote Parkinson
J
edytuj- Jak to mówią – czas nie guma, budzik nie sanki.
- Źródło: film Baśń o ludziach stąd
- Jeżeli kochasz, czas znajdziesz, nie mając ani jednej chwili.
- Autor: Jan Twardowski
- Jutro, jutro kręci się w kółko i kręcić się będzie od dnia do dnia, aż do ostatniej głoski czasokresu, a wszystkie wczoraj, to były pochodnie, które w drodze do śmierci przyświecały naszej głupocie.
- Autor: Ludwika Godlewska
K
edytuj- Kant ma rację, czas to tylko idea.
- Autor: Ferruccio Busoni
- Źródło: Musics with and after tonality. Mining the gap, Routlege, 2022, ISBN 978-0-429-45171-3, s. 14.
- Zobacz też: Immanuel Kant
L
edytuj- Lecz ucieka tymczasem, ucieka niepowrotnie czas.
- Autor: Wergiliusz
- Źródło: Mała księga cytatów, Halina Lipiec (red.), op. cit., s. 21.
- Ludzie uważają, że czas jest ważny, ponieważ sami go wymyślili.
- Autor: Terry Pratchett
M
edytuj- Mamy takie powiedzenie, że czasu nie mierzy się jedną miarą, że czas może być jak mróz, albo jak błyskawica, jak łza, jak oblężenie, burza, zachód słońca, a nawet jak kamień.
- Autor: James Clavell, Shōgun
- Miłość zmienia się z czasem.
- Autor: Paulo Coelho, Weronika postanawia umrzeć
- Zobacz też: miłość
- Moim zdaniem to, co się stało z czasem u początku wszechświata, stanowi ostateczny argument za brakiem potrzeby „Wielkiego Projektanta” oraz przemawia za tym, że wszechświat powstał samorzutnie.
- Autor: Stephen Hawking
- Źródło: Stephen Hawking, Krótkie odpowiedzi na wielkie pytania, tłum. Marek Krośniak, Wydawnictwo Zysk i s-ka, Poznań 2018, s. 64.
- Zobacz też: Bóg, wszechświat
N
edytuj- Najbardziej lubię rozmawiać sam ze sobą. Oszczędzam w ten sposób czas i unikam kłótni.
- Autor: Oscar Wilde
- Najlepszym nauczycielem jest czas.
- Autor: Menander
- Nie bądź pewny, że masz czas, bo pewność niepewna.
- Autor: Jan Twardowski
- Zobacz też: pewność
- Nie dopędzisz wczora cugiem,
Nie wyorzesz jutra pługiem.- Autor: Józef Baka
- Źródło: Mała księga cytatów, red. Halina Lipiec, op. cit., s. 21.
- Nie można walczyć z przyszłością. Czas jest po naszej stronie.
- You cannot fight against the future. Time is on our side. (ang.)
- Autor: William Ewart Gladstone
- Źródło: The Wordsworth dictionary of quotations, red. Connie Robertson, wyd. trzecie, poprawione, Wordsworth Editions, Ware 1998, ISBN 185326489X, s. 147.
- Zobacz też: przyszłość
- Nie szczędź czasu, żeby być szczęśliwym.
- Autor: Phil Bosmans
- Nie za bardzo wiadomo jakże to się dzieje
że czas wtedy przychodzi gdy go wcale nie ma
i w sam raz tyle tylko ile go potrzeba- Autor: Jan Twardowski, Nie ma czasu, z tomiku Nie przyszedłem pana nawracać
O
edytuj- Ocean czasu – chcemy czy nie – zawsze zwraca nam to, co w nim kiedyś pogrzebaliśmy.
- Autor: Carlos Ruiz Zafón, Marina
- Obdziela i obdziera nas czas.
- Autor: Jan Sztaudynger, Dobroczyńca – złoczyńca, w: Nie tylko „Piórka”. Fraszki, wiersze, bajki, Wydawn. Łódzkie, 1986, s. 243.
- O czasy! O obyczaje!
- O tempora! O mores! (łac.)
- Autor: Cyceron, Przeciw Katylinie
P
edytuj- Pewne rozważania nasuwają podejrzenie, iż czas albo w ogóle nie istnieje, albo jest pojęciem bardzo mglistym i niewyraźnym. Bo oto jedna jego część przeminęła i już jej nie ma, podczas gdy inna dopiero będzie i jeszcze jej nie ma. Z takich to części składa się wszelki czas (…). Jednakże może się wydawać, iż to, co się składa z nieistniejących części, nie może uczestniczyć w bycie.
- Autor: Arystoteles, Fizyka, przeł. Kazimierz Leśniak
- Po czterdziestce każda zmiana jest nieznośnym symbolem upływu czasu.
- Autor: Jorge Luis Borges, Alef
- Zobacz też: symbol
- Ponieważ czas nie istnieje, my przemijamy. I kiedy tak przemijamy, kiedy zmieniamy się, nadchodzi godzina rozstania.
- Autor: José Mauro de Vasconcelos, Chodź, obudzimy słońce
- Zobacz też: przemijanie
S
edytuj- Samotnym jest się tylko wtedy, gdy ma się na to czas.
- Autor: Janusz Leon Wiśniewski, S@motność w sieci
- Zobacz też: samotność
- Są ludzie pozbawieni poczucia czasu. Chcą zrywać kwiaty, które się jeszcze nie stały kwiatami: i wtedy okazuje się, że nie ma kwiatów.
- Autor: Antoine de Saint-Exupéry
- Strata czasu jest podobnie do śmierci nieodwracalna.
- Autor: Piotr I Wielki
- Źródło: Mała księga cytatów, red. Halina Lipiec, op. cit., s. 21.
T
edytuj- To nie ty marnujesz czas, to czas marnuje ciebie.
- Autor: Gene Fowler
- Ty myślisz, że to pada śnieg,
a to się tylko sypie czas.- Autor: Paweł Hertz, Katarynka XI
- (…) tylko czas cię uleczy. Nie czas pusty, który przemija, idzie obok nas i nic nie zmienia. Ale czas przecierpiany, cały napełniony cierpieniem. (…) Musisz to sama wszystko docierpieć do końca. Tylko nie szukaj nowej udręki.
- Postać: Babka (Celina Bełska).
- Zofia Nałkowska, Dom kobiet, [w:] tejże, Pisma wybrane, Warszawa 1956, Czytelnik, s. 674.
U
edytuj- Uleczy cię czas, ta wszystkożerna świnia, i staniesz się kaleką. Albowiem uleczenie, o którym dzisiaj marzysz, będzie twoim kalectwem.
- Autor: Waldemar Łysiak, MW
W
edytuj- W każdym momencie czasu kryje się przeszłość, teraźniejszość i przyszłość. W każdym momencie czasu kryje się wieczność.
- Autor: Andrzej Sapkowski, Pani Jeziora
- Zobacz też: wieczność
- W wieczności Bożej istnieje tylko jedno: trwanie; w czasie istnieje tylko jedno: przemijanie.
- Autor: Aureliusz Augustyn z Hippony
- Zobacz też: wieczność
- W takich klepsydrach ziarna piasku od częstego przesypywania robią się bardziej okrągłe, wycierają się i piasek przesypuje się szybciej. Stare klepsydry zawsze spieszą. (…) Tak samo nasz układ nerwowy, on też się zużył, (…) zmęczył się, bodźce lecą przez niego jak przez dziurawe sito i dlatego mamy wrażenie, że czas płynie szybciej.
- Postać: pani Stasia
- Autor: Olga Tokarczuk, Szwy, tejże, Opowiadania bizarne, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2018, s. 65.
- Zobacz też: klepsydra, starość
- Wieczność? Jednostka czasu.
- Autor: Stanisław Jerzy Lec
- Zobacz też: wieczność
- Wielkość człowieka polega na jego postanowieniu, by być silniejszym niż warunki czasu i życia.
- Autor: Albert Camus
- Wolny czas jest wolny, zajęty – szybki.
- Autor: Ryszard Nowosielski, Aforyzmy i myśli
- Wszystko, co robił, robił dla zabicia czasu. Znał wiele sposobów zabijania czasu, a niekiedy ludzi.
- Autor: Neil Gaiman i Terry Pratchett, Dobry omen
- Wszystko ma swój czas,
i jest wyznaczona godzina
na wszystkie sprawy pod niebem:
Jest czas rodzenia i czas umierania,
czas sadzenia i czas wyrywania tego, co zasadzono,
czas zabijania i czas leczenia,
czas burzenia i czas budowania,
czas płaczu i czas śmiechu,
czas zawodzenia i czas pląsów,
czas rzucania kamieni i czas ich zbierania,
czas pieszczot cielesnych i czas wstrzymywania się od nich,
czas szukania i czas tracenia,
czas zachowania i czas wyrzucania,
czas rozdzierania i czas zszywania,
czas milczenia i czas mówienia,
czas miłowania i czas nienawiści,
czas wojny i czas pokoju.- Źródło: Biblia Tysiąclecia, Koh 3,1–8
- Wśród wielkości rzeczy, które są wokoło nas, istnienie Nicości dzierży pierwsze miejsce, a władza jej obejmuje rzeczy, które nie mają bytu, a jej istota tkwi w czasie, między przeszłością i przyszłością, i nie posiada zgoła teraźniejszości.
- Autor: Leonardo da Vinci
Z
edytuj- Zebranie to najbardziej pracowity sposób tracenia czasu.
- Autor: Janina Ipohorska
- Zegar odmierza godziny głupstwa, ale mądrości nie mierzą zegary.
- Autor: William Blake, Zaślubiny Nieba i Piekła
- Zegary zastopują czas.
- Autor: Farben Lehre, Żywioły
- Zobacz też: zegar
- Zegary stop – już czas.
- Autor: Farben Lehre, Żywioły
- Znane są tysiące sposobów zabijania czasu, ale nikt nie wie, jak go wskrzesić.
- Autor: Albert Einstein
- Źródło: Leksykon złotych myśli, wyboru dokonał Krzysztof Nowak, Warszawa 1998.
Ż
edytuj- Żyjemy w wielkich czasach, lecz czasu coraz mniej.
- Autor: Wiesław Brudziński
Zobacz też
edytuj- Choć goni nas czas
- Ciekawe czasy
- Ciężkie czasy
- Czas apokalipsy
- Czas honoru
- Czas na zmiany
- Czas przemian
- Czas surferów
- Czas zguby
- czasy stanisławowskie
- Król Lew II: Czas Simby
- Książę Persji: Piaski czasu
- Pożeracze czasu
- „Najwyższy Czas!”
- Prądy czasu
- Romans wszech czasów
- W poszukiwaniu straconego czasu