Wikicytaty

Napoleon Bonaparte

francuski monarcha, początkowo dowódca wojskowy
(Przekierowano z Napoleon I)

Napoléon Bonaparte (1769–1821) – Pierwszy Konsul Republiki Francuskiej 1799–1804 i cesarz Francuzów w latach 1804–1815.

A B C Ć D E F G H I J K L Ł M N O Ó P Q R S Ś T U V W X Y Z Ź Ż

Napoleon Bonaparte (1812)

A

edytuj
  • Aby naród był wolny, trzeba, aby podwładni byli mędrcami, a rządzący bogami.
  • Aby pisać historię, trzeba być więcej niż człowiekiem, ponieważ autor trzymający pióro wielkiego sędziego powinien być wolny od wszelkich uprzedzeń, interesów lub próżności.
  • Ambicja władania duszami jest najsilniejszą z namiętności.
  • Armaty zabiły feudalizm. Atrament zabije społeczeństwa nowoczesne.

B

edytuj
  • Bluszcz tuli się do pierwszego drzewa, jakie napotka; oto pokrótce historia miłości.

C

edytuj
  • Ci ludzie umieją się tylko bić!
    • Opis: o polskim pułku gwardii, który się skompromitował na przeglądzie wojsk.
    • Źródło: Józef B.I. Załuski, Wspomnienia
  • Ciekawa byłaby książka, w której by nie było kłamstw.
  • Cnota jest dla kobiet tym, czym odwaga dla mężczyzn, pogardzam tchórzem i kobietą bez wstydu.
  • Co prawda, żeby umieć rozkazywać, trzeba się najpierw nauczyć słuchać, ale jeśli ktoś przez kilkadziesiąt lat umiał tylko słuchać, to już nie nadaje się do rozkazywania
  • Cóż to jest tron? Kawałek drewna pokryty aksamitem.
    • Qu’est-ce qu’un trône? Un morceau de bois recouvert de velours. (fr.)
    • Opis: skierowane do Ciała Ustawodawczego 1 stycznia 1814.
    • Źródło: Harangues et proclamations, Gautier, Paryż 1887, s. 27.
  • Cudzołóstwo, które w kodeksie cywilnym jest tak wielką sprawą, w rzeczywistości jest bagatelą, przygodą na balu maskowym.
  • Czas jest wszystkim.
  • Człowiek nie ma przyjaciół, przyjaciół ma tylko powodzenie.
    • Źródło: Nic, co ludzkie… Aforyzmy, sentencje i przysłowia, oprac. Henryk Jurand, LSW, 1982, s. 41.
  • Czymże jest gazeta? To rozproszony klub. Gazeta oddziałuje na swoich abonentów tak jak mówca klubowy na słuchaczy.
    • Źródło: Napoleon. Maksymy, wybór, wstęp i przekład Monika Senkowska-Gluck i Leopold Gluck, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1983.
  • Czymże jest więc miłość? Poczuciem własnej słabości, które natychmiast ogarnia człowieka samotnego lub osamotnionego (…).
    • Źródło: Max Gallo, Napoleon t. 1. Pieśń wymarszu

D

edytuj
  • Dałem mu Księstwo traktatem tylżyckim, by nie wzbudzić zaniepokojenia, ale to panujący starzec i Niemiec. Ale gdybym był stworzył Królestwo Polskie, to dla takiego narodu jak wasz, dałbym innego króla.
    • Opis: o Fryderyku Auguście.
    • Źródło: Jerzy Jankowski, Monarsze sekrety
  • Dla moich Polaków nie ma rzeczy niemożliwych.
    • Opis: po bitwie w wąwozie Samosierra.
  • Dwie rzeczy popychają ludzi do działania – interes i strach.

E

edytuj
  • Entuzjazm to delirium rozumu.

G

edytuj
  • Gdańsk jest kluczem do wszystkiego, co mile widziane!
  • Geniusz to czasem tylko instynkt, który nie podlega doskonaleniu; częściej jest to sztuka trafnego kojarzenia codziennie doskonalona dzięki obserwacji i doświadczeniu.
    • Źródło: Leksykon złotych myśli, wyboru dokonał Krzysztof Nowak, Warszawa 1998.
    • Zobacz też: geniusz
  • Głowa bez pamięci jest jak twierdza bez załogi.
  • Głupiec jest jednak z czegoś zadowolony: zawsze jest zadowolony z siebie.

H

edytuj
  • Handel istnieje tylko dzięki zaufaniu.
  • Historia jest wersją przeszłych wypadków, na które ludzie zdecydowali się zgodzić.
    • L’histoire est un mensonge que nul ne conteste. (fr.)
    • Inne tłumaczenie: Historia to uzgodniony zestaw kłamstw.
    • Zobacz też: historia

J

edytuj
  • Jeden rodzaj złodzieja jest, którego prawo nie ściga, a który rabuje to, co dla ludzi najcenniejsze – czas.
  • Jesteś łajnem w jedwabnych pończochach.
  • Jeżeli już macie pić, to pijcie jak Polacy.
  • Jutro wieczorem wracam do Paryża. Nie myj się.
    • Opis: fragment listu napisanego do Józefiny podczas wyprawy wojennej.

K

edytuj
  • Kapitulacja to próba ocalenia wszystkiego, z wyjątkiem honoru.
  • Każdy żołnierz nosi buławę w tornistrze.
  • Kiedy ludzie przestają narzekać, przestają myśleć.
  • Kobieta, która sypia ze swym mężem, zawsze ma na niego wpływ.
  • Konstytucje są dziełem czasu, toteż droga pozostawiona dla ulepszeń nigdy nie będzie za szeroka.
  • Kradzież nie istnieje, za wszystko się płaci.
  • Kto stracił pieniądze, ten nic nie stracił. Kto przegrał bitwę i stracił wojsko, ten mało stracił. Kto stracił wiarę, ten wszystko stracił.
  • Kto umie schlebiać, umie również rzucać potwarz.

L

edytuj
  • Lepiej, żeby kobiety obracały igłą niż językiem.
  • Lud, który dopuszcza się ekscesów, jest niegodny wolności, lud prawdziwie wolny szanuje człowieka i własność.
  • Lud, który może wszystko powiedzieć, może wszystko zrobić.
  • Ludzie genialni są jak meteory. Ich przeznaczeniem jest by, spalając się, przydali blasku epoce, w której żyją.
    • Les hommes de génie sont des météores destinés à brûler pour éclairer leur siècle. (fr.)
    • Źródło: Discours de Lyon
    • Zobacz też: człowiek
  • Ludzie nie są ani całkowicie dobrzy, ani całkowicie źli, lecz doświadczają wszystkiego, co dobre i złe.
    • Źródło: Zbigniew Czajkowski, Zdolności przywódcze trenera i style kierowania, „Rocznik Naukowy – IDŌ Ruch dla Kultury”, t. 3, nr 3/2002, s. 193.
  • Ludzie są naprawdę wielcy dzięki instytucjom, jakie po nich pozostają.
    • Źródło: Jarosław Gronert, Astrologia od początku, Pabianice 2007, s. 33.

M

edytuj
  • Małżeństwo jest prawdziwą loterią: w urnie (loteryjnej) znajdziesz mnóstwo czarnych biletów, a białych, które są wygrywającymi, bardzo mało.
  • Miłość ludzi nie poddaje się władzy bagnetów.
  • Miłość to głupota robiona we dwoje.
  • Moja sława nie polega na tym, że wygrałem 40 bitew. Waterloo wymazało wspomnienie tych zwycięstw, ale nie wymaże tego co żyć wiecznie będzie – mojego kodeksu cywilnego.
  • Moją kochanką jest władza.
    • Źródło: Nigel Cawthorne, Dowódcy i generałowie. Prawdziwe historie, Grupa Wydawnicza Foksal, Warszawa 2014, s. 115
  • Można wybaczyć zasługi, nie wolno przebaczać intryg.
  • Mój pan nie ma serca, panem moim jest porządek rzeczy.
  • Myśl – oto główny wróg cesarza.

N

edytuj
  • Na świecie są tylko dwie potęgi: miecz i duch. W końcu miecz zawsze ulega duchowi.
  • Na tym świecie istnieje tylko jedna alternatywa: rozkazywać albo słuchać.
  • Na wojnie ten wygrywa, kto najmniej błędów popełnia.
  • Na wojnie, jak w miłości: żeby zakończyć, trzeba się widzieć z bliska.
  • Najdalej zajdzie ten człowiek, który nie wie, gdzie idzie.
  • Największe zwycięstwo nad kobietą to uciec od niej.
  • Największym mówcą świata jest sukces.
  • Nakładać zbyt twarde warunki, znaczy zwalniać od ich wykonania.
  • Nazwa i forma rządu są bez znaczenia. Ważne, aby obywatele byli równi wobec praw i aby sprawiedliwość była sprawiedliwie egzekwowana. Nie może być półsprawiedliwości – niesprawiedliwość jest niepodzielna!
    • Źródło: Waldemar Łysiak, Salon 2. Alfabet szulerów. Cz. 2, Wydawnictwo Nobilis, Warszawa 2006, s. 359.
  • Nie ma ludzi, którzy by się lepiej rozumieli, niż żołnierze i księża.
  • Nie należy szukać odznaczeń i epoletów na polu bitwy, skoro można je zdobyć w przedpokoju.
  • Nie polityka powinna rządzić ludźmi, lecz ludzie polityką.
  • Nie powinno się szukać dla siebie żony wśród kokietek.
  • Nie przeszkadzaj swojemu wrogowi gdy popełnia błędy.
  • Nie wiem, co to znaczy, gdy mówią o kobiecie, że zachowała w największym stopniu swą cześć – albo oddała się swojemu zalotnikowi, albo nie.
  • Niedobra to zabawa – rozdzielać korony za swego życia.
  • „Niemożliwe” – to nie jest słowo francuskie.
  • „Niemożliwe” to słowo dla głupców!
  • Nigdy nie wierz szpiegom, są oni źródłem większych kłopotów niż korzyści.

O

edytuj
  • Obawiać trzeba się nie tych, co mają inne zdanie, lecz tych, co mają inne zdanie, lecz są zbyt tchórzliwi, by je wypowiedzieć.
  • Od dwóch dobrych generałów wolę jednego, który ma szczęście.
  • Od zamiaru do wykonania należy odczekać trzy lata.
  • Okoliczności? Ja tworzę okoliczności!
  • Opinia publiczna to dziwka.
  • Oto człowiek!
    • Opis: po rozmowie z Goethem w Weimarze.

P

edytuj
  • Pamiętajcie, panowie, co powiedział pewien rzymski cesarz: trup wroga zawsze pachnie słodko.
  • Państwa upadają, gdy kobiety rządzą sprawami publicznymi.
    • Źródło: Przemysław Słowiński, Dyktatorzy i ich kobiety. Seks, władza i pieniądze, Videograf, Chorzów 2013, ISBN 9788378351320, s. 57.
  • Papież jest jedynie urzędowym przywódcą Kościoła. Nieomylność przysługuje prawowicie zgromadzonemu Kościołowi, a nie papieżowi.
    • Źródło: Max Gallo, Napoleon t. 1. Pieśń wymarszu
  • Piękna kobieta podoba się oczom, dobra kobieta – sercu. Pierwsza jest klejnotem, druga – skarbem.
    • Źródło: Leksykon złotych myśli, wyboru dokonał Krzysztof Nowak, Warszawa 1998.
  • Pijcie jak Polacy ale bądźcie równie dzielni jak oni.
    • Soyez soul comme les Polonais, mais soyes aussi brave qu’eux (fr.)
  • Po bitwie nie ma wrogów, są tylko ludzie.
  • Podejrzliwość rządu jest tym, co demaskuje jego słabość.
  • Polityka to gra pozorów.
  • Politykę wszystkich mocarstw określa ich położenie geograficzne.
  • Popełnił największy z błędów – zajmował się tym, na czym się nie znał.
  • Prawo? Szabla jest prawem!
  • Przypadek sam nic nie zdziała.

R

edytuj
  • Religia chrześcijańska jest religią społeczeństwa cywilizowanego. Ona podnosi człowieka, głosząc wyższość ducha nad materią. Nie szanować tej religii, to znaczy być pozbawionym zdrowych pojęć moralnych i oddawać się libertynizmowi myślowemu, który niesie dezorganizację społeczeństwa.
    • Źródło: Waldemar Łysiak, Salon 2. Alfabet szulerów. Cz. 1, A – L, Wydawnictwo Nobilis, Warszawa 2006, s. 128, 129.
  • Religia jest szczepionką wyobraźni; chroni ją ona przed niebezpiecznymi i absurdalnymi wierzeniami.
  • Rządy dotrzymują słowa tylko wtedy, gdy są do tego zmuszone lub gdy jest to dla nich korzystne.
  • Rządzenie nie opiera się na metafizyce, lecz na wynikach ciekawych doświadczeń.

S

edytuj
  • Samo zwycięstwo nic nie znaczy, trzeba umieć je wykorzystać.
  • Są tylko dwa kraje: Wschód i Zachód, i dwa ludy: Wschodu i Zachodu.
  • Siła moralna bardziej niż liczba decyduje o zwycięstwie.
  • Słabość władzy najwyższej jest najgorszym nieszczęściem ludów.
  • Słowa „cnota polityczna” to nonsens.
  • Sprawiedliwość jest pierwszym obowiązkiem monarchów.
  • Studiowanie historii nauczyło mnie, że elekcja głowy państwa lub rady rządzącej niesie w sobie zaród upadku lub zgoła niewoli dla ludów…
  • Sukces jest najgłośniejszym mówcą świata.
  • Suweren powinien rządzić zgodnie z ustalonymi regułami, a nie kierując się kaprysem.
  • Swoje marzenia odmierzam cyrklem rozumu.

Ś

edytuj
  • Śmierć jest snem bez snów.
  • Światem rządzi wyobraźnia.
    • L’imagination gouverne le monde! (fr.)
    • Źródło: Emmanuel de Las Cases, Memoriał ze Św. Heleny

T

edytuj
  • Tam, gdzie nie ma wolności, nie ma ani praw, ani obowiązków.
  • Tam, gdzie rząd jest słaby, rządzi armia.
  • Teologia powoduje w religii mniej więcej to samo, co trucizna w środkach spożywczych.
  • Ten, kto patrzy na pole bitwy zbyt suchym okiem, traci zbyt wielu ludzi niepotrzebnie
  • Trzeba być powolnym w rozważaniach i szybkim w działaniu.
  • Trzy dni mglistej pogody, a stałbym się panem Londynu.
  • Tylko prawda obraża. Słabość nigdy na nic się nie zda. Rządzić można tylko siłą i przez siłę.
  • Tylko ten nie popełnia błędów, kto nic nie robi.

U

edytuj
  • Uczeni i osły do środka!
  • Upadek władcy zwykle go pomniejsza, ale mnie to doświadczenie niebywale wyniosło do góry. Każdy dzień uwalnia mnie od wizerunku tyrana, mordercy, dzikusa.
    • Opis: fragment pamiętnika napisanego na Wyspie Świętej Heleny.
    • Źródło: Jan Fleischhauer, Cesarz wszystkich parweniuszy, „Der Spiegel”, 14 sierpnia 2013.
  • Urzędnicy są jak książki na półkach biblioteki: im wyżej postawieni, tym rzadziej do czegoś służą.
  • Uznanie związku małżeńskiego za nierozerwalny to prowokacja do zbrodni.
    • Źródło: Waldemar Kuligowski, Miłość na Zachodzie. Historia antropologiczna, Wydawn. Naukowe UAM, 2004, s. 300.
    • Zobacz też: małżeństwo, prowokacja

W

edytuj
  • W polityce głupota nie stanowi przeszkody.
  • W Polsce zetknąłem się z V żywiołem: błotem.
  • W systemie wszechświata nic nie jest zdane na los przypadku, w systemie społecznym – nic nie powinno zależeć od kaprysów jednostek.
  • W Valence widziałem zdeterminowany lud, żołnierzy patriotów oraz oficerów arystokratów (…). Kobiety wszędzie są rojalistkami. Nic w tym dziwnego. Wolność jest kobietą piękniejszą od nich, więc je przyćmiewa.
    • Źródło: Max Gallo, Napoleon t. 1. Pieśń wymarszu
  • Wasi władcy, urodzeni na tronie, mogą ponieść dwadzieścia klęsk militarnych, a mimo to zawsze wracają do swych rezydencji. Moje panowanie natomiast nie przetrwa nawet dnia, jeśli stracę siłę i przestaną się mnie bać.
    • Opis: w rozmowie z austriackim następcą tronu.
    • Źródło: Jan Fleischhauer, Cesarz wszystkich parweniuszy, „Der Spiegel”, 14 sierpnia 2013.
  • Wiara jest poza zasięgiem prawa. Jest to najbardziej intymna własność człowieka i nikt nie może żądać aby zdawał z niej rachunek.
  • Władca, który nie króluje w sercu swych ludów, jest niczym.
  • Władcy lubią tylko tych, którzy są im przydatni, i tylko tak długo, dopóki ich potrzebują.
  • Wojna jest lepsza niż nietrwały pokój.
  • Wojna jest najgorszym rozwiązaniem najtrudniejszych spraw.
  • Wolność obywatelska istnieje tylko tam, gdzie sądy są silne.
  • Wolnomularze? To kupa durniów, którzy zbierają się, żeby ucztować i odprawiać śmieszne głupstwa. Niemniej jednak, od czasu do czasu robią coś dobrego. W czasie rewolucji i niedawno znowu przyczynili się do osłabienia potęgi papieża i wpływów kleru.
  • Wszelki rasizm jest obłędem i łajdactwem

Z

edytuj
  • Z miłości jest tylko jedno wyjście – ucieczka.
  • Złodziejstwo jest wybaczalne – głupota nie.
  • Zostawcie to Polakom!
    • Laissez faire aux Polonais! (fr.)
    • Opis: po wydaniu przez Napoleona rozkazu zdobycia Somosierry gen. Montbrun zameldował Cesarzowi, że szarża wprost na armaty nie jest możliwa. Wtedy Napoleon wypowiedział słowa: Zostawcie to Polakom! Polscy szwoleżerowie zdobyli Somosierrę.
    • Zobacz też: Polacy

Ż

edytuj
  • Żeby prowadzić wojnę potrzeba trzech rzeczy: pieniędzy, pieniędzy i pieniędzy.
  • Żołnierze armii Włoch! Prowadzę was na najurodzajniejsze równiny świata. Znajdziecie tam honor, chwałę i bogactwo. Czyżby miało wam zabraknąć odwagi?
    • Opis: jeden z pierwszych rozkazów.
  • Żołnierze, czterdzieści wieków patrzy na was!
    • Opis: zdanie wypowiedziane przed bitwą pod piramidami.
  • Żołnierze maszerują na żołądkach.

O Napoleonie I

edytuj
  • A więc i on jest tylko zwyczajnym człowiekiem.
  • Być może żaden despota tak bardzo nie prześladował Kościoła jak Bonaparte, ani też w sposób bardziej obsesyjny nie starał się go zniszczyć, a kiedy tego nie osiągnął, próbował z niego uczynić poczwarkę, instrumentum regni.
    • Źródło: Vittorio Messori, Czarne karty Kościoła, przeł. ks. Antoni Kajzerek, Księgarnia św. Jacka, Katowice 1998, s. 108
  • Dla mnie istota charakteru tego człowieka nie tkwi w biografiach tworzących białą czy czarną legendę, ale w jego korespondencji z Józefiną. Listy te są zdumiewająco szczere, a czasem wręcz dziecinne. Ukazują człowieka szaleńczo zakochanego. Wyobraźcie sobie: ten facet porzucił nawet swoją armię w Egipcie, aby dołączyć do Józefiny we Francji, ponieważ dowiedział się o jej niewierności!
  • Geniusz Napoleona to gwiazda, w którą wpatrują się wszystkie duchy (…) Ów geniusz skupia wszelką świętość – jest świętym ery całej (…) Nikt nie był bardziej człowiekiem cudu i człowiekiem globu – człowiekiem najzupełniejszym (…) Od czasów Jezusa nikt nie zrealizował na Ziemi więcej niż on.
    • Autor: Adam Mickiewicz
    • Uwaga: wykład wygłoszony na Collège de France; skróty pochodzą od Waldemara Łysiaka.
    • Źródło: Waldemar Łysiak, Salon 2. Alfabet szulerów. Cz. 2, Wydawnictwo Nobilis, Warszawa 2006, s. 366.
  • Jaka szkoda, że tak wielki człowiek jest tak źle wychowany!
  • Komediant! Tragediant!
    • Commediante! Tragediante! (wł.)
    • Autor: Pius VII w czerwcu 1812, podczas internowania w Fontainebleau
  • Korsykanin zmywa z tronów
    Zabobonów ciemną ciecz –
    Grzebie w trzewiach wyzwolonych
    Lepki od wolności miecz.
  • Napoleon... pomimo całej swej wielkości błądził, uważając, że bitwy, że zwycięstwa militarne decydują o biegu historii, że są źródłem dalszego biegu dziejów. Tak samo myślał właściwy spadkobierca doktryny napoleońskiej, tj. niemiecki sztab generalny, tak samo myślał potworny obłąkaniec Hitler.
  • Nie odmówimy zdolności Napoleonowi I., który z chudopacholskiego syna prowincyonalnego adwokata własną pracą wyrósł na wielkiego wodza, a potem dobił się nawet cesarskiej korony i trząsł całą Europą – ale co Europie z tego? Uznajemy wielki talent niejednego króla, ale cóż z tego, gdy zdolności swych użył na uciskanie poddanych, a panowanie swoje rozszerzał grabieżą cudzej własności, pozbawiając wolności sąsiadów?
  • Niech spoczywa w spokoju pod tą kopułą, to hełm na głowę giganta.
    • Opis: epitafium wypisane na sarkofagu Napoleona.
  • Nigdy jeszcze żaden człowiek nie przyczynił się w większym stopniu do wywyższenia potęgi rosyjskiej niż Napoleon w latach 1807–1812.
    • Autor: Karol Marks, cyt. za: Documents of the First International. 1864–1866, Londyn 1963, s. 388.
  • Objawy kultu Napoleona tak w dobie romantyzmu, jak i potem nie były nigdy w Polsce wolne od przymieszki krytycyzmu i goryczy. Ani Polski nie wyzwolił ostatecznie, ani nawet sprawy polskiej nie potraktował tak, jak wedle naszego własnego poczucia na to zasługiwała.
    • Autor: Stefan Treugutt, Napoleon Bonaparte jako bohater polskiego romantyzmu (1974)
  • O Napoleonie, z ukochanych najukochańszym, rozprawiał jak natchniony poeta. Zdawało się, że każdej chwili zakrzyknie gromko: „Niech żyje Cesarz!” – i rzuci się w bój, krwawy szatan. Napoleon, siedząc okrakiem na komecie jak na ognistym koniu, z wielką przyjemnością przysłuchiwał się panu profesorowi Gąsowskiemu. Gdyby mógł sięgnąć z nieba, przypiąłby na jego piersi Krzyż Legii Honorowej.
  • Porwał mnie zresztą nie tylko jako geniusz (wódz, mąż stanu, prawodawca, reformator Europy), lecz i jako smarkacz, bo nim stał się paneuropejskim tytanem, był już twardzielem. Gdy miał 7 lat, oskarżono go o wyjedzenie cichaczem połowy fig i winogron z kosza, który stryj przysłał dla matki. Chłopiec zaprzeczył, ale mu nie uwierzono. Niby drobiazg, lecz wtedy na Korsyce wychowywano dzieci w surowym reżimie, kłamliwość tępiono bez pardonu. Dostał rózgi, a że dalej twierdził, iż nie jest winowajcą – dostawał je przez kilka kolejnych dni. Przez cały ten czas był karmiony tylko chlebem i wodą. Póki jego siostra nie przyznała się, że wraz z koleżanką wyjadły owoce. I poinformowała zdumionych rodziców, że Napolione widział to. Widział, znosił cięgi i głód, a nie pisnął słowem!
    • Autor: Waldemar Łysiak, Salon 2. Alfabet szulerów. Cz. 2, Wydawnictwo Nobilis, Warszawa 2006, s. 357, 358.
  • Przejdziem Wisłę, przejdziem Wartę,
    będziem Polakami,
    dał nam przykład Bonaparte,
    jak zwyciężać mamy.
  • Ratunku Francji po klęsce, do której doprowadziły ją zwycięstwa Napoleona, nie można przypisać wyłącznie Talleyrandowi, ale dziesiątkom jeszcze innych czynników. Ale te zastrzeżenia nie zmieniają w niczym słuszności twierdzenia, że Stanisław August miał dobry program w polityce zagranicznej, a nie zdał egzaminu w polityce wewnętrznej, natomiast Napoleon uzyskał stanowisko dyktatora w polityce wewnętrznej, ale swoją polityką zagraniczną, drogą ustawicznych triumfów, doprowadził Francję do klęski.
  • Taki pożerany pychą i ambicją człowiek jak Napoleon I siebie zgubił, ale Bóg użył potężnego dynamizmu jego duszy do zatrzymania Rewolucji i zapoczątkowania nowego ładu w Europie.
    • Autor: Jacek Woroniecki, Katolicka etyka wychowawcza, tom II/1, Wydawnictwo Mariackie, Kraków 1948, s. 407
  • To więcej niż zbrodnia, to błąd.
    • C’est plus qu’un crime, c’est une faute. (fr.)
    • Autor: przypisywane Fouchému albo Talleyrandowi, albo Boulayowi de la Meurthe
    • Opis: po straceniu księcia d’Enghien przez Napoleona I w 1804.
    • Źródło: Władysław Kopaliński, Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych, Warszawa 1989, s. 88.
    • Zobacz też: zbrodnia
  • Wraz z Napoleonem zaczyna się nowoczesne zarządzanie państwem, a także wojna o charakterze totalnym. Korsykanin to ojciec chrzestny współczesnego prawa rozwodowego, dzięki któremu małżonkowie mogą rozstać się za obopólnym porozumieniem; ojciec kodeksu cywilnego, ale także nacjonalizmu, który przysporzył potem Europie tylu zgryzot. Można powiedzieć, że Napoleon zapoczątkował epokę współczesnej polityki.
    • Autor: Jan Fleischhauer, Cesarz wszystkich parweniuszy, „Der Spiegel”, 14 sierpnia 2013.
  • Wszyscy XX-wieczni autokraci, poczynając od Mussoliniego i Atatürka, który wyłonił się z gruzów otomańskiego imperium, po Stalina Hitlera i Mao Tse-Tunga, naśladowali Bonapartego – prekursora i wzorca współczesnych tyranów. W ich ślady poszli pomniejsi despoci – Sukarno w Indonezji, Ho Chi Minh i Pol Pot w Indochinach, Naser i Saddam na Bliskim Wschodzie, Peron i Castro w Ameryce Łacińskiej, Kadafi, Bokassa i Idi Amin w Afryce. Wszystkie te ponure postacie dopuszczające się najstraszliwszych bestialstw, począwszy od ludobójstwa, a skończywszy na ludożerstwie, były w gruncie rzeczy groteskową parodią korsykańskiego mistrza.
Źródło: „https://pl.wikiquote.org/w/index.php?title=Napoleon_Bonaparte&oldid=589293”