Rozum – zdolność myślenia, analizowania, wyciągania wniosków, uczenia się; w potocznej mowie także mózg.

A B C Ć D E F G H I J K L Ł M N O Ó P Q R S Ś T U V W X Y Z Ź Ż

Mózg
  • Bieda temu, kto zadowolony jest z siebie: taki człowiek nigdy nie nabędzie rozumu.
  • Bóg, dając niektórym rozum, powinien do niego dołączyć instrukcję obsługi.
  • By rozum był przy młodości.
  • Co głowa to rozum, co rozum to głowa,
    I woda sodowa, i woda sodowa.
  • Co jest rozumne, jest rzeczywiste; a co jest rzeczywiste, jest rozumne.
  • Czyż nie wiesz, mój synu, jako mało trzeba rozumu do rządzenia światem?
  • Dwie przesady: wykluczyć rozum, przyjmować tylko rozum.
  • Emocje wyzwalają nowe emocje i wtedy trudniej trafić po rozum do głowy.
  • Gdy rozum śpi, budzą się potwory.
    • El sueño de la razón produce monstruos. (hiszp.)
    • Autor: Francisco Goya, podpis pod ryciną z cyklu Kaprysy, 1796–1798
  • Gdy serce raz zostało zdobyte, rozum wyrzucono za drzwi.
  • Im bardziej w postępowaniu naszym kierujemy się rozumem, tym bardziej jesteśmy wolni – i zniewoleni, im bardziej ulegamy namiętnościom.
  • Jakkolwiek ograniczony byłby ludzki rozum, człowiek zawsze będzie zdolniejszy od istot irracjonalnych.
  • Jedna kropla miłości jest więcej warta niż ocean dobrych chęci i rozumu.
  • Kogo bogowie mają zniszczyć, temu najpierw odbierają rozum.
  • Kogo Bóg chce zgubić, temu wpierw rozum odbiera.
  • Kto rozprawia, powołując się na autorytet, nie posługuje się rozumem, lecz raczej pamięcią.
  • Motywem każdej doktryny potępiającej rozum jest zawładnięcie rozumem.
  • Niech wam będzie na szczęście, ludzie kamienni, co nie miłujecie pieśni, śmiejecie się z poezji, wyszydzacie uczucie i wierzycie w rozum tylko; nikt z tych, co cierpią sercem, na waszą prozę się nie pomienia. A jeśli świat ma się przerobić wedle waszej formy i programu, błogo nam będzie umierać, abyśmy go nie widzieli.
  • Nieszczęście człowieka polega na tym, że otrzymuje rozum tylko po to, aby utracić niewinność swej duszy.
  • O kołach, o sprężynach rozum nas naucza;
    Lecz nie widzicie ręki i klucza.
  • Odwaga staniała, rozum podrożał.
    • Autor: Artur Sandauer, fragment wystąpienia na otwartym zebraniu organizacji partyjnej przy Związku Literatów Polskich w kwietniu 1957
  • Ogień od ognia się roznieca, rozum – od rozumu.
    • Opis: przysłowie karaimskie
    • Źródło: Kobierzec z gwiazd i półksiężyców (seria Myśli Srebrne i Złote), wybór i tłum. Stanisław Kałużyński, Edward Tryjarski, Wiedza Powszechna, Warszawa 1967, oprac. części karaimskiej: Edward Tryjarski, s. 80.
    • Zobacz też: ogień
  • Partia – rozum, honor i sumienie naszej epoki.
    • Партия – ум, честь и совесть нашей эпохи (ros.)
    • Autor: Włodzimierz Lenin, Polityczny szantaż w: Proletarij, 1917
    • Opis: o partii bolszewickiej.
  • Przeciw prawdzie rozumu nie.
  • Prawdziwa wartość człowieka nie polega na rozumie, lecz na silnej woli. Komu jej brak, tego wielkie zdolności umysłowe czynią jeszcze słabszym i nie ma na świecie nieszczęśliwszego a nawet nieraz nędzniejszego stworzenia, jak wielki rozum, któremu nie odpowiada dzielny charakter.
  • Rozum na koniu.
  • Rozumem lub siłą.
    • Por la razón o la fuerza (hiszp.)
    • Źródło: oficjalna dewiza państwowa Chile
    • Zobacz też: siła, Chile
  • Rozumowi więc ludzkiemu nie trzeba dodawać skrzydeł, lecz raczej ołowiu i ciężarów, ażeby hamowały wszelkie wyskoki.
  • Tam sięgaj, gdzie wzrok nie sięga;
    Łam czego rozum nie złamie:
    Młodości! – Orla twych lotów potęga,
    Jako piorun twoje ramię.
  • W ciszy twoje serce znajdzie odpowiedzi, których rozum znaleźć nie potrafi.
  • Więcej znaczy rozum niż siła.
    • Plus ratio quam vis. (łac.)
    • Opis: dewiza Uniwersytetu Jagiellońskiego wprowadzona ok. 1964 przez Karola Estreichera.
  • Zdrowy rozum jest to rzecz ze wszystkich na świecie najlepiej podzielona, każdy bowiem sądzi, iż jest w nią tak dobrze zaopatrzony, iż nawet ci, których we wszystkim innym najtrudniej jest zadowolić, nie zwykli pragnąć go więcej niźli posiadają.

Zobacz też

edytuj