Wikicytaty

II wojna światowa

wojna globalna w latach 1939–1945, między Osią a aliantami

II wojna światowa (1939–1945) – największa wojna światowa w historii, trwająca od 1 września 1939 do 2 września 1945 (w Europie do 8/9 maja 1945).

A B C Ć D E F G H I J K L Ł M N O Ó P Q R S Ś T U V W X Y Z Ź Ż

Grzyb atomowy nad miastem Nagasaki

1Edytuj

  • 1 września 1989 r. wspominamy 50 rocznicę wybuchu drugiej wojny światowej. Kiedy tego dnia w godzinach porannych Polska została zaatakowana od Zachodu, cały Naród był gotów odpowiedzieć na ten zbrojny najazd, podejmując wojnę w obronie śmiertelnie zagrożonej Ojczyzny. Minęło wówczas niewiele więcej niż dwadzieścia lat od chwili, kiedy Polska odzyskała niepodległość i mogła znowu rozpocząć samodzielne życie jako suwerenne państwo. (...) Dlatego też zdecydowana była wola obrony Ojczyzny nawet pomimo nierównych sił. Godny podziwu i wiecznej pamięci był ten bezprzykładny zryw całego społeczeństwa, a zwłaszcza młodego pokolenia Polaków w obronie Ojczyzny i jej istotnych wartości.

3Edytuj

  • 30 sierpnia 1939 roku otrzymałem od szefa SD Reinharda Heydricha rozkaz upozorowania ataku na radiostację pod Gliwicami, w pobliżu granicy polskiej. Miało to być wykonane tak, by wyglądało, że napastnikami są Polacy. Dla prasy zagranicznej i dla niemieckiej propagandy potrzebny był dowód rzeczowy polskiej napaści.

AEdytuj

  • A ile dywizji ma papież?
    • Autor: Józef Stalin
    • Opis: na konferencji w Poczdamie w 1945, odpowiedź na słowa Churchilla, który przekazał, że papieżowi nie podoba się przejęcie władzy w Europie Wschodniej przez komunistów (gdy przekazano te słowa papieżowi ten podobno odpowiedział – „Powiedzcie mojemu synowi Józefowi, że spotka moje dywizje w życiu wiecznym”).
    • Źródło: Gary Dickson, Krucjata dziecięca. Mroczna tajemnica średniowiecza, wyd. Bellona, 2010, s. 49.
  • Administracja niemiecka musi dołożyć starań, by wzajemnie wygrywać przeciwko sobie Polaków i Żydów.
    • Autor: E. Wetzel i G. Hecht, pracownicy Urzędu dla Sprawy Polityki Rasowej III Rzeszy Niemieckiej.
    • Opis: zalecenia dla Generalgouvernement (Generalnego Gubernatorstwa), w: Traktowanie ludności byłych obszarów polskich z punktu widzenia polityki rasowej.
    • Źródło: Tadeusz Kułakowski, Gdyby Hitler zwyciężył…, Książka i Wiedza, Warszawa 1959, s. 30.
  • Amerykanie nie będą umierać na Pacyfiku za krótkowzroczną pazerność Francuzów, Brytyjczyków i Holendrów.
    • Autor: Franklin Delano Roosevelt
    • Opis: nieoficjalnie na początku 1942.
    • Źródło: Oliver Stone’s Untold History of the United States (2012), tłum. Edyta Czerwonka, odcinek 1
  • Ani kroku w tył!
    • Autor: Józef Stalin
    • Opis: nagłówek słynnego dekretu wydanego na początku lipca 1941 po wycofaniu się wojsk radzieckich z Mińska. Ów dekret nakazywał funkcjonariuszom NKWD bezwzględne zabijanie dezerterów.
    • Źródło: Jurij Boriew, Prywatne życie Stalina, Oficyna Literatów Rój, 1989, s. 126.

BEdytuj

  • Bądźcie bez litości, bądźcie brutalni, nasza przewaga daje nam wszystkie prawa.
  • Bez uprzedniego porozumienia politycznego, dokonanego na sprawiedliwych dla Polski podstawach, współdziałanie wojskowe z Sowietami jest niemożliwe, a w praktyce niewykonalne lub prowadzi do zmiany jednej okupacji na drugą. Wobec nieuwzględnienia przez Rząd mojej poprawki, zgłosiłem do protokołu oświadczenie, że istnieje w tej sprawie zasadnicza różnica zdań pomiędzy Rządem a Naczelnym Wodzem. Już dnia 19 lutego pojawiły się w prasie angielskiej komentarze dotyczące posiedzenia i uchwał z dnia 18 lutego, stwierdzające, że Rząd Polski gotów jest współdziałać wojskowo z Sowietami nawet bez uprzedniego porozumienia politycznego. Ta okoliczność utwierdza mnie w przekonaniu, że mój sprzeciw był uzasadniony.
    • Autor: Kazimierz Sosnkowski
    • Opis: komentarz do uchwały Rady Ministrów w sprawie akcji „Burza”, Londyn, 20 lutego 1944.
    • Źródło: Tadeusz Krząstek, Jerzy Tomczyk, W 55 rocznicę powstania Armii Krajowej, Wydawnictwo Egros na zlecenie MON, Warszawa 1997, ISBN 8386268638, s. 110.
  • Biedna Polska! Cóż to za egzaltowany naród. Jak Polacy mogli się łudzić, że Anglia i Francja im pomogą?!
    • Autor: Benito Mussolini
    • Źródło: Piotr Zychowicz, Pakt Ribbentrop-Beck (2013), s. 288

CEdytuj

  • Celem polityki niemieckiej na nowych terenach Rzeszy jest wytworzenie ludności jednolitej pod względem rasowym, a tym samym pod względem duchowym i narodowo-politycznym… Osiągnąć ten cel można przez:
    1) zupełne zniemczenie ludności nadającej się do tego,
    2) usunięcie ludności nie nadającej się do zniemczenia,
    3) osiedlenie Niemców. (…).
    • Autor: E. Wetzel i G. Hecht, pracownicy Urzędu dla Sprawy Polityki Rasowej III Rzeszy Niemieckiej.
    • Opis: cele niemieckiej polityki w czasie II wojny światowej, na nowych terenach zagarniętych Polsce, w: Traktowanie ludności byłych obszarów polskich z punktu widzenia polityki rasowej.
    • Źródło: Tadeusz Kułakowski, Gdyby Hitler zwyciężył…, Książka i Wiedza, Warszawa 1959, s. 28–29.
  • Chcę teraz otwarcie poruszyć pewien bardzo trudny temat. Powinniśmy go dokładnie przedyskutować, a jednak, mimo to nigdy nie będziemy wspominać o nim publicznie. Mówię o kwestii ewakuacji Żydów – wytępienia narodu żydowskiego.
    • Autor: Heinrich Himmler
    • Opis: słowa z 4 października 1943.
    • Źródło: Simon Sebag Montefiore, Potwory. Historia zbrodni i okrucieństwa, tłum. Jerzy Korpanty, wyd. Świat Książki, Warszawa 2010, ISBN 9788324715480, s. 247.
  • Chcielibyśmy, żeby pan powiedział rządowi polskiemu a także rządom Sprzymierzonym i ich wielkim przywódcom, że jesteśmy bezsilni w obliczu niemieckich zbrodniarzy. Nie możemy bronić się sami, i nikt w Polsce nie może nas obronić. Konspiracyjne władze polskie mogą uratować poszczególne jednostki, ale nie mogą uratować mas. Niemcy nie usiłują uczynić z nas niewolników, jak z innych narodów: jesteśmy systematycznie mordowani. Cały nasz naród ulegnie zagładzie. Być może, że jakaś garstka się uratuje, ale 3 000 000 Żydów polskich są skazane. Nie potrafi temu zapobiec żadna siła tu, w Polsce, ani polskie ani żydowskie podziemie. Niech pan złoży tę odpowiedzialność na barki Sprzymierzonych. Niech pan sprawi, żeby ani jeden z przywódców Narodów Zjednoczonych nie mógł powiedzieć, iż nie wie, że nas w Polsce mordują i że można nam pomóc tylko z zewnątrz.
    • Autor: Leon Feiner, jeden z przywódców Bundu.
    • Opis: apel przywódców żydowskiej konspiracji do społeczności państw zachodnich i organizacji żydowskich na świecie przekazany za pośrednictwem Jana Karskiego w czasie II wojny światowej i Holocastu, październik 1942.
    • Źródło: Marek Ferdynand Arczyński, Wiesław Balcerak, Kryptonim "Żegota". Z dziejów pomocy Żydom w Polsce 1939-1945, wydawnictwo Czytelnik, Warszawa 1979, ISBN 83070001605. s. 97.
  • Co się tyczy kwestii żydowskiej, niektórzy zapytują, czy to, co robimy, jest chrześcijańskie i humanitarne. A ja tak zapytam: czy to po chrześcijańsku, że Słowacy chcą się uwolnić od swoich wiecznych wrogów, od Żydów? Miłość bliźniego jest nakazem Bożym. Ta miłość bliźniego narzuca mi obowiązek usuwania wszystkiego, co chce wyrządzać zło mojemu bliźniemu.
    • Autor: Jozef Tiso
    • Źródło: Karlheinz Deschner, Polityka papieska w XX wieku, t. 2, tłum. Robert Stiller, wyd. Uraeus, Warszawa 2006, s. 23.
  • – Czy Polska mogła uniknąć wojny?
    – Nie tylko Polska, lecz i cała Europa mogła uniknąć długiej niszczącej wojny kosztem krótkiej i stosunkowo łatwej operacji wojskowej, gdyby przyjęto polską propozycję wojny prewencyjnej z Niemcami, z którą zwrócił się do Francji w roku 1933 marszałek Piłsudski, a którą powtórzył w roku 1936 minister Beck. Po odrzuceniu tej propozycji stale prąca naprzód ekspansja hitlerowskich Niemiec musiała wcześniej czy później doprowadzić do wojny – chyba że wszystkie państwa poddawałyby się Hitlerowi bez walki, jak Austria i Czechy.
    • Autor: Edward Rydz-Śmigły
    • Opis: o możliwości uniknięcia II wojny światowej.
    • Źródło: Mieczysław Cieplewicz, Eugeniusz Kozłowski (oprac.), Wrzesień 1939 w relacjach i wspomnieniach, wyd. MON, Warszawa 1989, s. 50.
  • Czy trzeba sięgać do takiej skrajności?
    • Autor: cesarz Hirohito
    • Opis: niespodziewana, sceptyczna reakcja cesarza Japonii na informację o pierwszej akcji pilotów kamikaze, 25 października 1944.
    • Źródło: Z. Flisowski, Burza nad Pacyfikiem cz. 2, s. 553
  • Czy warto umierać za Gdańsk?
    • Mourir pour Dantzig? (fr.)
    • Autor: Marcel Deat
    • Opis: tytuł artykułu, który stał się sloganem politycznym wyrażającym sprzeciw Francuzów wobec wojny z Niemcami w obronie Polski.
    • Źródło: „L’Oeuvre”, 4 maja 1939.

DEdytuj

  • Do roku 1939 byliśmy oczywiście w stanie sami rozbić Polskę. Ale nigdy – ani w roku 1938, ani w 1939 – nie zdołalibyśmy naprawdę sprostać skoncentrowanemu wspólnemu atakowi tych państw [Wielkiej Brytanii, Francji, Polski]. I jeśli nie doznaliśmy klęski już w roku 1939, należy to przypisać jedynie faktowi, że podczas kampanii polskiej około 110 dywizji francuskich i brytyjskich pozostało kompletnie biernych wobec 23 dywizji niemieckich.
    • Autor: Alfred Jodl
    • Źródło: Jan Karski, Wielkie mocarstwa wobec Polski: 1919–1945 od Wersalu do Jałty, wyd. I krajowe, PIW, Warszawa 1992, ISBN 8306021622, s. 316–317.
  • Do dowódcy niemieckiego. Bzdura! Od dowódcy amerykańskiego.
    • Autor: Anthony McAuliffe
    • Opis: odpowiedź dowódcy obrony Bastogne do dowódcy niemieckiego, który zaoferował garnizonowi kapitulację.
    • Źródło: http://www.history.army.mil/books/wwii/Bastogne/bast-14.htm Bastogne: The Story of the First Eight Days In Which the 101st Airborne Division Was Closed Within the Ring of German Forces (1946) by Colonel S.L.A. Marshal, Ch. 14], history.army.mil
  • Donosimy Wam zapewne najtragiczniejszą ze wszystkich, jakie nadano w tej wojnie, wiadomości, o największej zbrodni wszystkich czasów, o wymordowaniu ponad trzech milionów Żydów w Polsce. W obliczu niebezpieczeństwa zagłady żyjących jeszcze 400 tysięcy Żydów żądamy od Was: 1. Zemsty na Niemcach. 2. Zmuszenia hitlerowców do zaprzestania mordów. 3. Broni do walki o nasze życie i naszą cześć. 4. Kontaktu przez delegata w krajach neutralnych. 5. Uratowania przez wymianę 10 tysięcy dzieci. 6. Pięćset tysięcy dolarów na cele samoobrony i pomocy. Bracia! Resztki Żydów w Polsce żyją w przeświadczeniu, że w najtragiczniejszych dniach naszej historii Wy nie udzieliliście nam pomocy. Odezwijcie się. Jest to nasz ostatni do Was apel.
    • Opis: apel Żydowskiego Komitetu Narodowego w Polsce, za pośrednictwem rządu polskiego, do żydowskich organizacji w Stanach Zjednoczonych, styczeń 1943.
    • Źródło: Marek Ferdynand Arczyński, Wiesław Balcerak, Kryptonim "Żegota". Z dziejów pomocy Żydom w Polsce 1939-1945, wydawnictwo Czytelnik, Warszawa 1979, ISBN 83070001605. s. 101-102.
  • Droga do zwycięstwa jest długa.
    Będzie ciężko.
    Zrobimy wszystko, co w naszej w mocy, z tym, co mamy.
    Musimy mieć więcej samolotów i statków naraz.
    Wtedy nadejdzie nasza kolej do uderzenia.
    Wygramy o czasie.
    • Autor: Ernest King
    • Opis: pierwsze oświadczenie Kinga jako głównodowodzącego floty Stanów Zjednoczonych, wydane 24 grudnia 1941.
    • Źródło: Samuel Eliot Morison, History of United States Naval Operations in World War II, Volume Three: The Rising Sun in the Pacific, 1931-April 1942 (1948), s. 255
  • Duch Kamikaze to coś, czym Japonia może chwalić się przed światem. To uosobienie japońskiej historii i kultury. Jestem z tego dumny. Tylko Japonia mogła się na to zdobyć.
    • Autor: Takeo Tagata
    • Opis: osobisty komentarz na temat pilotów kamikaze.
    • Źródło: Wielka encyklopedia lotnictwa nr 3, dołączony film z serii Aviator pt. Kamikaze – boski wiatr
  • Dziś jesteśmy to my. Jutro będziecie to wy.
    • Autor: Haile Selassie I
    • Opis: słowa cesarza Etiopii wypowiedziane przed Ligą Narodów 30 czerwca 1936. Jego kraj podbiły faszystowskie Włochy. Było to ostrzeżenie dla świata przed faszyzmem, które zostało zignorowane, co doprowadziło do wybuchu II wojny światowej.

FEdytuj

  • Francja przegrała bitwę, ale Francja nie przegrała wojny.
    • La France a perdu une bataille, mais la France n’a pas perdu la guerre. (fr.)
    • Autor: Charles de Gaulle
    • Opis: proklamacja z 18 czerwca 1940. Słów tych użył mając na myśli porażkę bitwy o Francję i jej okupację przez Niemców, ale też i to, że Francuzi kontynuują walkę w ramach sił „Wolnej Francji”.

GEdytuj

  • Gdy w całej Europie powstawały rządy kolaboracyjne z Niemcami, to jedynie Polska jako jeden jedyny kraj nie zgodziła się na to, nie udało się Niemcom utworzyć żadnego rządu wspierającego, a przecież wiele państw posiadało wojska walczące przy boku Niemiec.
  • Groteskowość ostatniego kataklizmu tkwiła zapewne w tym, że najbrutalniejszy instynkt barbarzyństwa podporządkował sobie najwspanialsze wyniki wiedzy i technicznego postępu. Messerschmitt 109 był to rzeczywiście wykwit techniki i cacko ludzkiej wynalazczości…

HEdytuj

  • Historię piszą zwycięzcy.
    • Autor: Robert Brasillach
    • Opis: był jednym z nielicznych pisarzy zachodnioeuropejskich którzy pojechali do Katynia. Napisał stamtąd relację Widziałem doły katyńskie. Cytat jest odnoszony do tego, co działo się z historią zbrodni katyńskiej w kolejnych latach.
  • Hitler wskrzesza stare, niemieckie cesarstwo i idee cesarza Wilhelma – kontynuowania polityki „drang nach Osten” – parcia na wschód. Ta droga prowadzi także przez Jugosławię do Egejskiego Morza. Pomaga mu w tym Mussolini, który chce dla siebie Dalmacji…
    • Autor: Josip Broz Tito
    • Źróło: Jerzy Woydyłło, Tito jakiego nie znamy, rozdział VII Polska to początek

IEdytuj

  • Ich sztabowi dawał się we znaki wpływ Hitlera, ale na poziomie dowodzenia wojskami i frontami ten wpływ był mniejszy i oficerowie byli doskonali. Wiedzieli, do czego ich siły są zdolne i nigdy nie wydawali niewykonalnych rozkazów.
    • Autor: Konstanty Rokossowski
    • Opis: o Niemcach.
    • Źródło: Sergo Beria, Beria. Mój ojciec. W sercu stalinowskiej władzy, przedmowa i przypisy Francoise Thom, Wydawnictwo Magnum, Warszawa 1999, ISBN 8385852565, tłum. Józef Waczków, s. 195.

JEdytuj

  • Jedynie kobiety francuskie mają odwagę powiedzieć czasem na głos, że „nasi uciekali i nie chcieli się bić”, a jak się powie Polak, to patrzą od razu jak na bohatera. „Wy biliście się – Warszawa nie chciała się poddać, ale wy byliście słabi. Ale Francja… to wstyd!”.
    • Autor: Andrzej Bobkowski
    • Opis: Relacja świadka Andrzeja Bobkowskiego z francuskiej ulicy dnia 12 września 1940.
    • Źródło: Andrzej Bobkowski Szkice piórkiem (Francja 1940–1944)–1957.
  • Jeszcze kilka miesięcy temu wszelka myśl o wojnie budziła okropny przed nią strach. [...] Teraz nagle wszystko się zmieniło. Wojna już nie przeraża. Wprawdzie nikt jej nie pragnie. Ale też już nie pragnie ciągle schodzić jej z drogi kosztem wolności i praw narodów. [...] Patrząc na to, co w ostatnich miesiącach zrobił z niedawno jeszcze wolnymi narodami Europy kanclerz III Rzeszy Niemieckiej, każdy, kto posiada choć resztki poczucia prawa i godności, chce wszelkim dalszym zakusom gwałtu stawić zdecydowane czoło, nawet gdyby przyszło zdecydować się na wojnę. [...] Zrozumiano, że jest coś bardziej cenne niż pokój - Wolność.
    • Opis: W obliczu wojny, w czasopiśmie Przegląd katolicki, 14 maja 1939.
    • Źródło: Piotr Gursztyn, Ribbentrop-Beck. Czy pakt Polska-Niemcy był możliwy?, Wydawnictwo Dolnośląskie, ISBN 9788327157584, s. 196
  • Jeszcze tutaj wrócę!
    • I shall return! (ang.)
    • Autor: Douglas MacArthur
    • Opis: słowa wypowiedziane przed ucieczką z podbitych przez Japończyków Filipin, których obroną dowodził. Inne wersje: Ja tu wrócę!, Wrócę! 20 października 1944, gry wojska amerykańskie wylądowały w filipińskiej zatoce Leyte, MacArthur jako pierwszy stanął na lądzie i ogłosił: Wróciłem!
    • Źródło: Douglas MacArthur, sww.w.szu.pl

KEdytuj

  • Każde słowo jest zbędne.
    • Autor: Karl Dönitz
    • Opis: w momencie zatrzymania przez aliantów i w odpowiedzi na pytanie czy chce coś powiedzieć.
  • Kiedy natkniemy się na pole minowe, nasza piechota atakuje dokładnie tak, jakby go tam nie było.
    • Autor: Gieorgij Żukow
    • Opis: w lutym 1945 do Eisenhowera.
    • Źródło: Robert G. Kaiser, Russia: The People and the Power, History, 1984, s. 207.
  • Kiedy wyjdziemy poza perspektywę polską i zauważymy, że w latach 1939–1989 trwała pięćdziesięcioletnia wojna z totalitaryzmami, Powstanie również inaczej wypada. (…) Pamiętajmy, że te dwa totalitaryzmy zaczęły od ataku na Polskę w 1939 r. Mało który naród w Europie ma takie doświadczenie pięćdziesięcioletniej walki, aż do „Solidarności” i 4 czerwca 1989. Nawet u nas wielu nie zdaje sobie z tego sprawy.
  • Kiedy zacznie się operacja „Barbarossa”, świat wstrzyma oddech z podziwu i nic nie powie.
    • Autor: Adolf Hitler
    • Opis: przed atakiem Niemiec na ZSRR.
    • Źródło: Stanisław Roszak, Jarosław Kłaczkow, Poznać przeszłość. Wiek XX. Podręcznik do historii dla szkół ponadgimnazjalnych. Zakres podstawowy, wyd. Nowa Era, Warszawa 2012, ISBN 9788326708565, s. 178.
  • Koszty wojny mam ciągle przed oczami. Starannie wypisane w księdze rachunkowej, w której kolumny są nagrobkami.
    • Autor: George Marshall
    • Źródło: Oliver Stone’s Untold History of the United States (2012), tłum. Anna Rajca, Mirosław Filipowicz, odcinek 5
    • Zobacz też: wojna

LEdytuj

MEdytuj

  • Mam nadzieję, że już nigdy nie będzie takiej wojny, toczonej ze względu na kolor skóry (…).
    • Autor: Czang Kaj-szek
    • Opis: orędzie zwycięstwa odczytane w Chongqing i nadane przez radioodbiorniki na całe Chiny, 15 sierpnia 1945.
  • Mieliśmy ponad trzy tysiące czołgów i tyle mieli Niemcy. Jednak my użyliśmy ich w tysiącu grup po trzy czołgi, gdy Niemcy w trzech grupach po tysiąc czołgów.
    • Autor: gen. Charles Delestraint
    • Opis: o pokonaniu Francji przez Niemcy.
    • Źródło: Bogusław Wołoszański, Tajna wojna Churchilla, wyd. Colori, Warszawa 2002, s. 85.
  • Można było wejść jak w masło w pozycje niemieckie, można było rozstrzygnąć wojnę w 1939 r. Trochę zdecydowania i charakteru. (…) Co za hańba, co za wstyd, co za głupota zarazem. To idealna sytuacja, wręcz modelowa, w której można było pobić przeciwnika, wychodząc na jego odsłonięte tyły. Przy tym zdrada wiernego przyjaciela.
    • Autor: Alphonse Juin, marszałek Francji
    • Opis: opinia wypowiedziana w 1952 na temat bierności Francji podczas klęski wrześniowej Polski w 1939.
    • Źródło: „Tygodnik Przegląd”, 4 września 2017
  • Mówił, że Węgry znajdują się pod niezwykle silnym naciskiem niemieckim, że w każdej chwili przyjść może ultymatywne żądanie z Berlina nieuznawania legalności naszego poselstwa i że rząd węgierski takiemu żądaniu nie będzie w stanie się oprzeć. Mimo to nastroje całego społeczeństwa i członków rządu są wyraźnie i gorąco po naszej stronie. Niesłychanie troskliwie i życzliwie zajmują się naszymi uciekinierami. Duże ilości naszego wojska wciąż przekraczają granicę. Poseł Orłowski ocenia ich dotychczasową liczbę na 15–20 tys. Składają broń i są kierowani do specjalnych obozów, gdzie poddani są niezmiernie względnemu traktowaniu. O ile mogą się zaopatrzyć w cywilne ubrania, to nikt im nie utrudnia przekradania się na wschód lub do Francji.
    • Autor: Jan Szembek (dyplomata)
    • Opis: o sytuacji uciekinierów polskich przed Niemcami hitlerowskimi i ZSRR, na Węgrzech, i życzliwym ich przyjęciu przez ludność i władze Węgier, 19 września 1939.
    • Źródło: Andrzej Skrzypek (oprac.), Wrzesień 1939 r. w relacjach dyplomatów Józefa Becka, Jana Szembeka, Anthony’ego Drexel-Biddle’a, Leona Noëla i innych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1989, ISBN 8301089482, s. 290.

NEdytuj

  • Największa klęska w historii brytyjskiej armii.
    • Autor: Winston Churchill
    • Opis: o bitwie o Singapur, gdzie mniej liczne wojska japońskie zdobyły najważniejsze miasto brytyjskie w Azji, biorąc 80 000 jeńców.
    • Źródło: „Mirror” (Singapore), 15 lutego 1989, s.8., cyt. za: Marek Bankowicz, Demokraci i dyktatorzy, Krakowski Instytut Wydawniczy, Kraków 1993, s. 211.
  • Naszą siłą jest nasza szybkość i nasza brutalność. (…) Wydałem rozkaz i każę każdego rozstrzelać, kto by chociaż jednym słowem usiłował krytykować, iż celem wojny nie jest osiągnięcie oznaczonych linii, lecz fizyczne zniszczenie przeciwnika. W tym celu przygotowałem na razie tylko na wschodzie moje oddziały Totenkopf, rozkazując im zabijać bez miłosierdzia i bez litości mężczyzn, kobiety i dzieci polskiego pochodzenia i polskiej mowy. Tylko w ten sposób zdobędziemy przestrzeń życiową, której potrzebujemy. (…) Polska zostanie wyludniona i zasiedlona Niemcami. Mój pakt z Polską pomyślany był tylko jako pozyskanie czasu…
    • Autor: Adolf Hitler
    • Opis: fragmenty mowy do generałów dowodzących Wehrmachtem, którą wygłosił w Obersalzbergu w przededniu wojny, 22 sierpnia 1939.
    • Źródło: Tadeusz Kułakowski, Gdyby Hitler zwyciężył, Warszawa 1960, s. 22–23.
  • Nie chodzi nam o Gdańsk. Chodzi o rozszerzenie przestrzeni życiowej na Wschodzie i o zapewnienie wyżywienia, o rozwiązanie problemu bałtyckiego (…). Odpada zatem problem, czy Polskę oszczędzić i pozostaje decyzja: zaatakować Polskę przy pierwszej dogodnej sposobności (…). Powodzenie jest wówczas zapewnione, jeżeli Zachód pozostanie na uboczu.
  • Nie może być żadnego możliwego pojednania pomiędzy chrześcijaństwem i nazistowskim rasizmem; są one jak ogień i woda.
    • Autor: Pius XII
    • Źródło: Pius XII and the Jews, „The Weekly Standard Magazine” nr 23, 26 lutego 2001
    • Zobacz też: nazizm, rasizm
  • Nie widzę dla nas innego wyjścia aniżeli czwarty rozbiór Polski.
    • Autor: Władimir Potiomkin, wiceminister spraw zagranicznych ZSRR do ambasadora Francji w Moskwie Roberta Coulondre, 4 października 1938.
    • Źródło: Czesław Grzelak, Wrzesień 1939. W szponach dwóch wrogów, Oficyna Wydawnicza Rytm, Warszawa 2013, ISBN 9788373995536, s. 17.
  • Nie wywołaliśmy tej wojny i nie chcieliśmy jej. Została nam narzucona. Będzie to wojna o całe jutro świata. Są tylko dwie drogi rozwojowe: albo podporządkować się Trzeciej Rzeszy w jej planach hegemonii, albo złamanie tych planów i ocalenie zarazem wolności narodów, wolności ludów i wolności ludu. Weszliśmy na drogę drugą. To jest Polski dziejowy szlak.
  • Niech Bóg zlituje się nad mymi wrogami, będzie im to potrzebne.
  • Niech pan powie przywódcom żydowskim, że to nie jest sprawa do rozegrania politycznie czy taktycznie. Niech pan im powie, że trzeba wstrząsnąć ziemią aż do podstaw, że trzeba obudzić świat. (…) Niech pan im powie, żeby udali się do wszystkich ważniejszych angielskich i amerykańskich urzędów i instytucji. Niech pan im powie, żeby nie wychodzili, póki nie otrzymają gwarancji, że zapadło postanowienie powzięcia jakichś środków ocalenia Żydów.
    • Autor: Adolf Berman członek Poalej Syjon.
    • Opis: apel przywódców żydowskiej konspiracji do społeczności państw zachodnich i organizacji żydowskich na świecie przekazany za pośrednictwem Jana Karskiego w czasie II wojny światowej i Holocastu, październik 1942.
    • Źródło: Marek Ferdynand Arczyński, Wiesław Balcerak, Kryptonim "Żegota". Z dziejów pomocy Żydom w Polsce 1939-1945, wydawnictwo Czytelnik, Warszawa 1979, ISBN 83070001605. s. 98.
  • Nienawidzę wojny tak, jak nienawidzić może tylko żołnierz, który ją przeżył i widział całe jej okrucieństwo i głupotę.
  • Nigdy na polach bitew tak liczni nie zawdzięczali tak wiele tak nielicznym.
    • Never in the field of human conflict was so much owed by so many to so few. (ang.)
    • Autor: Winston Churchill
    • Opis: o pilotach RAF-u i innych krajów alianckich, walczących w bitwie o Anglię; podczas przemówienia w brytyjskiej Izbie Gmin, 20 sierpnia 1940.
  • Nigdy więcej wojny!
    • Autor: Jan Paweł II
    • Autor: Ignacy Skowron, obrońca Westerplatte (jedyne słowa wypowiedziane w jego przemówieniu podczas obchodów 70. rocznicy rozpoczęcia II wojny światowej, 1 września 2009 na Westerplatte)

OEdytuj

  • O jedną Polskę za dużo w tej wojnie.
    • Autor: Andrzej Bobkowski, Szkice piórkiem
    • Opis: 14 sierpnia 1944 jako komentarz do rozpaczliwych apeli z powstańczej Warszawy i braku reakcji aliantów.
  • Obawiam się, że wszystko, czego dokonaliśmy, to obudzenie śpiącego olbrzyma i napełnienie go straszliwą determinacją.
    • Autor: Isoroku Yamamoto
    • Opis: na zebraniu kadry oficerskiej lotniskowca Akagi, po zakończeniu ataku na Pearl Harbor.
    • Źródło: William Safire, Safire’s Political Dictionary, Oxford University Press, 2008, s. 666.
  • Od początku 1944 roku, obok istniejącego nadal wielkiego zagrożenia ludności polskiej ze strony okupanta, pojawiło się nowe śmiertelne niebezpieczeństwo. Tym razem ze strony nacjonalistów ukraińskich. Zaistniała bowiem realna groźba przerzucenia ognia walk ukraińsko-polskich z terenów zabużańskich na obszar Zamojszczyzny. W tej sytuacji polski ruch oporu stanął przed koniecznością prowadzenia walki na dwóch frontach: z hitlerowskimi formacjami policyjno-wojskowymi oraz z Ukraińską Powstańczą Armią (UPA) i policyjnymi oddziałami faszystów ukraińskich. I właśnie ta dwutorowość walk była istotną cechą ostatniego okresu wojny.
  • Oto próbki depesz, których tragicznej wymowy nie chcę popsuć żadnym komentarzem:
  • „21 kwietnia 1943. W getcie opór trwa. Całą noc słychać strzały, wybuchy, miejscami pożary”;
  • „28 kwietnia 1943. W getcie walka trwa. Niemcy palą dom za domem”;
  • „7 maja 1943. »Rzeczpospolita« z 6 bm. zawiera oświadczenia Pełnomocnika na Kraj, które piętnuje zbrodnie niemieckie w getcie. Wyraża szacunek i współczucie dla Żydów, którzy walczą i wzywa Polaków do pomagania tym, co uciekli”;
  • Otrzymałem polecenie bezwzględnego złupienia zdobytych ziem wschodnich; mam doprowadzić do ich całkowitej gospodarczej, społecznej, kulturalnej i politycznej dewastacji.
    • Autor: Hans Frank
    • Opis: z dziennika pod datą 19 stycznia 1940 o Generalnym Gubernatorstwie.
    • Źródło: Norbert i Stephan Lebertowie, Noszę jego nazwisko. Rozmowy z dziećmi przywódców III Rzeszy, tłum. Maria Przybyłowska, Janina Szymańska-Kumaniecka, wyd. Świat Książki, Warszawa 2004, ISBN 8373119892, s. 82.
    • Zobacz też: Generalne Gubernatorstwo

PEdytuj

  • Padła o godz. 4:48 1 września 1939 roku salwa z jedenastu dział pancernika „Schleswig-Holstein”. Ta salwa, oddana zdradziecko z pancernika, który przypłynął do Gdańska gościnnie, rozpoczęła II wojnę światową. Rozpoczęcie II wojny światowej poprzez atak na niepodległe, wolne, suwerenne państwo, jakim była II „Rzeczpospolita”, było pierwszym pokazem tego, jak będzie wyglądała ta wielka wojna, która właśnie się rozpoczynała. Z jednej strony, bez żadnej zapowiedzi zaatakowano polską jednostkę wojskową, tu na Westerplatte, a mniej więcej w tym samym czasie niemieckie samoloty zrzuciły bomby na Wieluń, na zwykłe polskie miasto, zabijając setki pogrążonych we śnie obywateli, zwykłych ludzi, cywilów. To było barbarzyństwo, to było złamanie wszelkich zasad, pogwałcenie prawa międzynarodowego, to było przede wszystkim uderzenie w nasz kraj.
  • Pinta potu oszczędzi galon krwi.
    • Autor: George Patton
    • Opis: list z 3 marca 1944, później opublikowany w War as I knew it.
    • Źródło: G.S. Patton, P.D. Harkins War as I knew it, Houghton Mifflin Harcourt, 1995, s. 405.
  • Plan wojny Polski z agresorem niemieckim polegał na sojuszniczym współdziałaniu Francji z Polską. Z dwóch partnerów tego sojuszu Francja była siłą główną, my zaś jakby dodatkową. Tymczasem tak się stało, że w kampanii wrześniowej 1939 r. ciężkie działa nad Renem nie zagrały, a gdy odezwały się tam karabiny, kampania nad Wisłą była już przegrana.
    • Autor: Tadeusz Kutrzeba
    • Źródło: Mieczysław Cieplewicz, Eugeniusz Kozłowski (oprac.), Wrzesień 1939 w relacjach i wspomnieniach, wyd. MON, Warszawa 1989, s. 381.
  • Podczas gdy internowanie marszałka jest zgodne z Konwencją haską z 1907 r., nie jest mi znany żaden precedens internowania rządu strony wojującej w sytuacji, gdy rząd ten prosi o prawo tranzytu przez terytorium państwa neutralnego. Jeśli zatem moje założenia w tej kwestii są trafne, internowanie rządu polskiego przez Rumunię stanowiłoby złamanie prawa międzynarodowego.
    • Autor: Anthony Joseph Drexel Biddle
    • Opis: o internowaniu rządu polskiego w Rumunii w czasie II wojny światowej.
    • Źródło: Halik Kochanski, Orzeł niezłomny. Polska i Polacy podczas II wojny światowej, wydawnictwo Rebis, Poznań 2013, s. 104.
  • Podpisani rabini, przebywający w Palestynie, w tych trudnych chwilach, jakie przeżywa polski naród i polskie państwo, proszą Pana Prezydenta o przyjęcie wyrazów solidarności z godną postawą, jaką przyjął rząd polski w obronie zarówno najświętszych praw narodu polskiego, jak i ideałów, o które świat demokratyczny toczy walkę z Niemcami. Wznosimy modły, aby siły dobra zwyciężyły nad złem i aby Bóg raczył zachować Polsce pełną niepodległość. Wierzymy głęboko, że w Polsce demokratycznej i wolnej od nacisków obcych, ludność żydowska, której los pozwolił ujść ciosom niemieckich katów – znajdzie wszelkie warunki do stworzenia sobie nowego życia w pokoju i godności. Przesyłamy Panu Prezydentowi RP i rządowi polskiemu nasze błogosławieństwo.
    • Autorzy: 60 rabinów polskich m.in.: Schorr, cadyk z Komarna, rabini – Szulem Safrin, Józef Kornfeld, Naftali Golib, Chaim Goldstein, Haskiel Margulies, Jechiel Baruch Halevi.
    • Opis: depesza do prezydenta RP z wyrazami solidarności, 1 marca 1945.
    • Źródło: Marian Marek Drozdowski, Hanna Marczewska-Zagdańska, Jałta. Spór o Polskę, wydawnictwo Kopia i Uniwersytet Opolski, Warszawa – Opole 1998, ISBN 8386290234, s. 86–87.
  • Polacy czują się pewni siebie, bo liczą na poparcie Francji i Anglii i na pomoc materiałową Rosji, ale mylą się. Tak jak Hitler nie uważał za możliwe załatwić sprawy Austrii i Czechosłowacji bez zgody Włoch, tak nie myśli on dziś o tym, by załatwić spór polsko-niemiecki bez Rosji. Były już trzy rozbiory Polski: zobaczymy czwarty!
    • Autor: Karl Bodenschatz, współpracownik marszałka III Rzeszy Niemieckiej Hermanna Göringa, w ambasadzie Francji w Berlinie.
    • Źródło: Czesław Grzelak, Wrzesień 1939. W szponach dwóch wrogów, Oficyna Wydawnicza Rytm, Warszawa 2013, ISBN 9788373995536, s. 19.
  • … Policzymy się z Niemcami po wojnie. Panie Karski, proszę mnie ewentualnie wyprowadzić z błędu, ale czy Polska jest krajem rolniczym? Czy nie potrzebujecie koni do uprawy waszej ziemi?
    • Autor: Franklin Delano Roosevelt
    • Opis: tymi słowami prezydent USA przerwał Janowi Karskiemu przedstawianie raportu o Holocauście i sugestię, by dać Niemcom ultimatum – jeśli nie zaprzestaną mordowania Żydów alianckie lotnictwo zniszczy najcenniejsze miasta niemieckie, lub, by chociaż zbombardować linie kolejowe prowadzące do obozów koncentracyjnych, co spowolni eksterminację ludności żydowskiej.
    • Źródło: Jak katolik został Żydem?, wyborcza.pl
  • Polska stała się ofiarą tych stosunków wojskowo-politycznych, które panowały w Europie w latach 1933–1939. Jesteśmy znowu mądrzy po szkodzie, ale mimo że nasza szkoda była szkołą dla innych, nie wszyscy z niej skorzystali.
    • Autor: Tadeusz Kutrzeba
    • Źródło: Mieczysław Cieplewicz, Eugeniusz Kozłowski (oprac.), Wrzesień 1939 w relacjach i wspomnieniach, wyd. MON, Warszawa 1989, s. 381–382.
  • Polski wywiad włożył bezcenny wkład w planowanie i wykonanie inwazji kontynentu oraz w ostateczne zwycięstwo wojsk sojuszniczych w Europie.
    • Autor: por. Wilfred A. Dunderdale „Biffy”, oficer łącznikowy MI6 do spraw kontaktów z polskim wywiadem.
    • Opis: o dostarczeniu przez polski wywiad w czasie II wojny światowej informacji do 22.047 z 45.770 raportów przygotowanych przez wywiad brytyjski.
    • Źródło: Daniel Koreś, Tajemnice generała Gano, s. 51, PDF, polska1918-89.pl
  • Przed kilku dniami otrzymałem wiadomość, że Niemcy spalili ostatnio w województwie Lubelskim 10 wsi, w dużej części wraz z ich mieszkańcami, zagarniając zdolnych do pracy na roboty przymusowe do Trzeciej Rzeszy. Uczyniono to w odwet za akcję samoobrony zbrojnej, przeciw terrorowi niemieckiemu w tej okolicy. Pod dowództwem rozbawionych oficerów niemieckich, popisywali się żołdacy swym okrucieństwem, gwałcąc masowo kobiety i wrzucając dzieci do ognia. Jest to jeden więcej akt bestialstwa, które wykopało przepaść bezdenną pomiędzy Niemcami i Polakami. A Polska liczy na tysiące wsie, które zostały zniszczone w ten sam sposób. Niemcy palą masowo trupy w kilkudziesięciu obozach koncentracyjnych, by zatrzeć nawet ślady swoich, wołających o pomstę, zbrodni.
  • Przekonano się, że pokój musi być dziełem sprawiedliwości i wzajemnego zaufania, a nie sztucznym produktem gwałtu i przemocy. Każdy człowiek, gdy napadający nań bandyta chce mu zabrać życie, broni się i bronić musi. [...] Czy jednak wobec przemocy i pewnej przegranej nie lepiej poddać się od razu, bez oporu? Nie! Kogo bandyci napadną, choć wie, że im nie da rady, bronią się do ostatka. Tak mu każe zdrowy odruch natury.
    • Opis: W obliczu wojny, w czasopiśmie Przegląd katolicki, 14 maja 1939.
    • Źródło: Piotr Gursztyn, Ribbentrop-Beck. Czy pakt Polska-Niemcy był możliwy?, Wydawnictwo Dolnośląskie, ISBN 9788327157584, s. 196-197
  • Przyjacielu, wracaj do domu!
    • Ami, go home! (ang.)
    • Opis: napisy na murach budynków po II wojnie światowej w wielu krajach, skierowane do żołnierzy amerykańskich; słowo ami było także slangowym określeniem żołnierzy amerykańskich, stosowanym przez żołnierzy III Rzeszy.

REdytuj

  • Reichsführer, jestem zmuszony zauważyć, że Paryż to nie Rotterdam… Paryż to nie Sewastopol. Cały świat zwróci się przeciw nam, jeśli go zniszczymy – a Bóg jeden wie, co się z nami stanie, jeśli przegramy wojnę!
  • Rób pokój, idioto.
    • Autor: Gerd von Rundstedt
    • Opis: rada skierowana do Wilhelma Keitla, który pogrążył się w beznadziei po lądowaniu aliantów w Normandii w 1944.
    • Źródło: Nigel Cawthorne, Dowódcy i generałowie. Prawdziwe historie, Grupa Wydawnicza Foksal, Warszawa 2014, s. 161.

SEdytuj

  • Sir, mam obowiązek zawiadomić pana, że kampania tunezyjska została zakończona. Jesteśmy panami wybrzeży Afryki Północnej.
  • Skończyła się wojna, to przelewanie krwi z pustego w próżne.

ŚEdytuj

  • Ściśle z niemieckimi jednostkami policyjnymi i wojskowymi współpracowała policja bezpieczeństwa (Sipo), w skład której wchodziły: tajna policja państwowa (Gestapo), służba bezpieczeństwa (SD) i policja kryminalna (Kripo). Do najważniejszych zadań Sipo należało dekonspirowanie polskiego ruchu oporu i likwidacja jego ogniw organizacyjnych.
    • Autor: Jerzy Markiewicz, Partyzancki kraj, Wydawnictwo Lubelskie, Lublin 1985, wydanie II, ISBN 8322203063, s. 21–22.
    • Opis: o II wojnie światowej w Polsce.
  • Śmierć jednego człowieka to tragedia, śmierć miliona ludzi to statystyka.
  • Śmierć faszystom, wolność ludowi!
    • Autor: Stjepan Filipović
    • Opis: słowa wykrzyczane przez jugosłowiańskiego partyzanta na chwilę przed powieszeniem go przez czetników 22 maja 1942. Stały się one hasłem partyzantki jugosłowiańskiej.
    • Źródło: Sinclair, Upton; Sagarin, Edward; Teichnerhe, Albert; Cry for Justice: An Anthology of the Literature of Social Protest s. 438; L. Stuart, 1963.
  • Świadczą o tym również straty poniesione. Były one ogromne, może proporcjonalnie większe niż straty poniesione przez którekolwiek ze sprzymierzonych państw. Nade wszystko straty w ludziach, a równocześnie ogromne zniszczenie kraju. Straty ponoszone na Zachodzie i na Wschodzie, wiadomo bowiem, że 17 września 1939 r. Rzeczpospolita została zaatakowana również od Wschodu. Podpisane dawniej akty o nieagresji zostały złamane i przekreślone umową pomiędzy hitlerowską Rzeszą Niemiecką a Związkiem Radzieckim z dnia 23 sierpnia 1939 r. Umowa ta, która bywa określana jako „czwarty rozbiór Polski”, wydawała równocześnie wyrok śmierci na sąsiadujące z Polską od północy Państwa bałtyckie.

TEdytuj

  • To jest wojna.
    • Autor: Erich von dem Bach-Zelewski
    • Opis: o zbrodniach popełnianych przez SS podczas tłumienia powstania warszawskiego.
    • Źródło: Norman Davies, Powstanie ’44, przeł. Elżbieta Tabakowska, Wydawnictwo Znak, Kraków 2004, s. 562.
  • To największe zdarzenie w dziejach.
    • Autor: Harry Truman
    • Opis: o zarzuceniu bomby atomowej na Hiroszimę.
    • Źródło: Oliver Stone’s Untold History of the United States (2012), tłum. Edyta Czerwonka, odcinek 3
  • To nie jest koniec, to nawet nie jest początek końca, ale prawdopodobnie to koniec początku!
    • Now this is not the end. It is not even the beginning of the end. But it is, perhaps, the end of the beginning. (ang.)
    • Autor: Winston Churchill
    • Źródło: przemówienie po brytyjskim zwycięstwie nad niemieckimi Afrika Korps w Egipcie, 10 listopada 1942
  • Tora! Tora! Tora!
    • Autor: Mitsuo Fuchida
    • Opis: akronim od japońskich słów totsugeki (nagły atak) i raigeki (atak torpedowy), słowa wypowiedziane podczas lotu pierwszej grupy uderzeniowej japońskich samolotów atakujących bazę Pearl Harbor. Było to ostatnie hasło z trzech, pomiędzy którymi panowała cisza radiowa. Sygnał ten oficjalnie rozpoczynał atak i ową ciszę radiową kończył. Poprzednie hasła to: Tenkai! i To! To! To!.
  • Twoje imię jest nieznane, twój czyn nieśmiertelny.
    • Имя твоё неизвестно, подвиг твой бессмертен.
    • Opis: napis na Grobie Nieznanego Żołnierza w Moskwie.
  • Tygrys, do budy!
    • Opis: hasło na jednym z plakatów z okresu powstania warszawskiego wyśmiewającego niemieckie czołgi ciężkie PzKpfw VI Tiger.

UEdytuj

  • Ufam, że Bóg, który kiedyś przyrzekł Abrahamowi ocalić Sodomę, jeśli znajdzie się w niej choć jeden sprawiedliwy nie zniszczy Niemiec przez wzgląd na nas (…). O wartości moralnej człowieka świadczy w ostatecznym rozrachunku gotowość oddania życia za przekonania.
    • Autor: Henning von Teresckow
    • Opis: o niemieckiemu ruchowi oporu przeciw Hitlerowi.
    • Źródło: Fabian von Schlabrendorff, The Secret War against Hitler
  • Układ sojuszniczy miał tylko wtedy sens operacyjny, jeżeli się przyjmie jako tezę naczelną, że pierwszy dzień mobilizacji w Niemczech równa się pierwszemu dniu mobilizacji w Polsce, a ten znowu jest pierwszym dniem mobilizacji francuskiej. Ponieważ mobilizacja francuska ogłoszona została w 4 dni po naszej mobilizacji, a myśmy byli w stosunku do Niemiec opóźnieni o 8 dni – wynika, że Francja była opóźniona o 12 dni. Tu leży drugi i może najważniejszy powód naszej klęski.
    • Autor: Tadeusz Kutrzeba
    • Opis: o II wojnie światowej i sojuszu Polski z Francją.
    • Źródło: Mieczysław Cieplewicz, Eugeniusz Kozłowski (oprac.), Wrzesień 1939 w relacjach i wspomnieniach, wyd. MON, Warszawa 1989, s. 381.
  • Utrzymamy to miasto albo zginiemy.
    • Autor: Wasilij Czujkow
    • Opis: do swoich żołnierzy w trakcie walki o Stalingrad w 1942.
    • Źródło: Nigel Cawthorne, Dowódcy i generałowie. Prawdziwe historie, Grupa Wydawnicza Foksal, Warszawa 2014, s. 194

WEdytuj

  • W 1939 r. grała natomiast „wojna nerwów” na długo przed wojną rzeczywistą. Kanclerz Rzeszy wprowadzał wszystkich w błąd, otwarcie kłamiąc (w odpowiedzi) na sprecyzowane odnośne zapytania – czy Niemcy się mobilizują, a nikt w Europie wojny nie pragnął z wyjątkiem Niemiec, przygotowujących się do niej z pruską dokładnością wojskową i z zakłamaniem politycznym, jakiego historia dotąd nie znała.
    • Autor: Tadeusz Kutrzeba
    • Źródło: Mieczysław Cieplewicz, Eugeniusz Kozłowski (oprac.), Wrzesień 1939 w relacjach i wspomnieniach, wyd. MON, Warszawa 1989, s. 381.
  • Was, moi panowie, wzywa sława, jak to nie zdarzyło się od wieków. Bądźcie twardzi, bądźcie bezlitośni, działajcie szybciej i brutalniej niż przeciwnicy. Mieszczanie zachodnioeuropejscy muszą zadrżeć ze zgrozy. (…) A teraz na wroga! W Warszawie będziemy święcić przywitanie!
    • Autor: Adolf Hitler
    • Opis: fragmenty mowy do generałów dowodzących Wehrmachtem, którą wygłosił w Obersalzbergu w przededniu wojny, 22 sierpnia 1939.
    • Źródło: Tadeusz Kułakowski, Gdyby Hitler zwyciężył, Warszawa 1960, s. 22–23.
    • Zobacz też: Warszawa, obrona Warszawy (1939)
  • We wrześniu 1939 napadnięci przez armię niemiecką i bolszewicką, my Polacy, ofiarą krwi broniliśmy wolności ludów, honoru i religii.
  • Według zaobserwowanych przejawów życia sowieckiego NKWD jest w Rosji instytucją boską…
    • Opis: raport Komendy Okręgu AK Białystok z 10 października 1944.
    • Źródło: Białostocczyzna 1944–1945 w dokumentach podziemia i oficjalnych władz, op. cit., s. 39–47.
    • Zobacz też: NKWD
  • Westerplatte, które jest symbolem bohaterskiego oporu przeciwko silniejszemu przeciwnikowi. Kilkaset kilometrów stąd jest Wieluń, miasto, na które spadły pierwsze bomby, zginęło ponad tysiąc ludzi. To drugi symbol – symbol totalnego charakteru tej wojny.
  • Wojna w Azji Dalekowschodniej była słuszna i usprawiedliwiona.
    • Autor: Hideki Tōjō
    • Źródło: Simon Sebag Montefiore, Potwory. Historia zbrodni i okrucieństwa, tłum. Jerzy Korpanty, wyd. Świat Książki, Warszawa 2010, ISBN 9788324715480, s. 213.
  • Wojnę można było zakończyć pół roku wcześniej – nie w maju 1945, ale do grudnia 1944, gdyby nie decyzja Stalina wstrzymująca I Front Białoruski w sierpniu 1944. (…) Moglibyśmy dojść dalej na Zachód, nie do Berlina i nad Łabę, ale aż do Renu. Los wojny potoczyłby się inaczej. (…) Ileż milionów istnień ludzkich udałoby się ocalić, iluż żołnierzy mniej by poległo.
  • Wojownicy! Jesteście Bogami bez ludzkich pożądań. Jesteście o krok od chwały! Zróbcie to, a zajmiecie miejsce obok waszych chwalebnych przodków – samurajów! Będziecie przez wieczność delektować się szczęściem u boku Cesarza!
    • Autor: Takijirō Ōnishi
    • Opis: pożegnanie Ōnishiego 21 października 1944 z pierwszymi ochotnikami do jednostki kamikaze. Samoloty jednak nie znalazły celów i, ku zawodowi wszystkich, piloci wrócili do bazy. Zginęli dopiero cztery dni później.
    • Źródło: Z. Flisowski, Burza nad Pacyfikiem cz. 2, s. 553
  • Wspólna decyzja z sierpnia 1939 roku, podpis przedstawicieli niemieckiej Rzeszy i Związku Radzieckiego, skazujący na śmierć Polskę i inne państwa, nie był wydarzeniem bez precedensu. Powtórzyło się to, co zostało już raz zadekretowane między naszymi sąsiadami na Zachodzie i na Wschodzie przy końcu XVIII wieku. I co było podtrzymywane programowo aż do początków obecnego stulecia. Około połowy tego stulecia powtórzyła się ta sama decyzja zniszczenia i eksterminacji. O tym narody europejskie nie mogą zapominać. Zwłaszcza na tym kontynencie, o którym powiedziano, że jest „Europą ojczyzn”, nie można zapominać o podstawowych prawach zarówno człowieka jak i narodu! I trzeba budować taki układ sił, aby nigdy żadna przewaga ekonomiczna czy militarna nie pociągnęła za sobą niszczenia drugiego, zdeptania jego praw.
  • Wszelkie bandy, oddziały partyzanckie i osoby pojedyncze bez względu na ich przynależność w wypadku stwierdzenia bandytyzmu winny być bezwzględnie niszczone. Do zwalczania bandytyzmu użyć: miejscowe organa bezpieczeństwa, lotne oddziały kontrolne, oddziały dywersyjne i partyzanckie oraz doraźnie zmobilizowane oddziały dla zwalczania bandytyzmu.
    • Autor: Leopold Okulicki
    • Opis: rozkaz do skupienia się na obronie polskiej ludności przed bandytyzmem, pierwsze dni stycznia 1945.
    • Źródło: Piotr Gontarczyk, Polska Partia Robotnicza. Droga do władzy 1941-1945, wydawnictwo Fronda, Warszawa, ISBN 9788364095023, s. 357.
  • Wszyscy naziści są źli, ale nie wszyscy Niemcy są nazistami.
    • Autor: George Patton
    • Źródło: G.S. Patton, Martin Blumenson, The Patton Papers: 1940–1945, Da Capo Press, 1996, s. 707.
  • Wybucha wojna, mam przygotowany już tornister, czy jakiś plecak i mam iść do szkoły 1 września. Do szkoły nie doszedłem, ponieważ cały Wyszków został zburzony w ciągu kilku godzin, padły bomby na nasze miasto, liczące sobie wtedy dwanaście tysięcy mieszkańców, sześć tysięcy Żydów i sześć tysięcy Polaków. W pierwszych godzinach został zburzony kościół i były próby zbombardowania naszej pięknej szkoły zbudowanej przed wojną w 1936 roku przez księdza Jana Trzaskomę, również późniejszego męczennika. Nie doszedłem do szkoły, bo padły bomby, na szczęście nie trafiły na szkołę. Byłem tylko zainteresowany jak ślady bomb, jak doły po bombach wyglądają, wszystko było dla nas niesamowite. Z jednej strony strach, a z drugiej strony, u mnie jako chłopca, zaciekawienie.

ZEdytuj

  • Z grozy wojny wyłania się nowy świat, przynosząc nowe doświadczenia i ludzkie cierpienia, ale z pewnością także postęp i osiągnięcia. Ciężkie to będą czasy dla ludzi, dopóki nie nadejdzie dzień, który połączy narody w zgodzie, tworząc podstawę dla pokojowej pracy i porozumienia. Przed nami jawią się niezliczone problemy związane z zawieszeniem broni i końcem wojny. Trudności wydają się nie do przezwyciężenia, lecz teraz bardziej niż kiedykolwiek my, Finowie, musimy wykazać się cechami, które w czasie ubiegłych lat stanowiły o naszej sile: jednością i opanowaniem. Wytężając wszystkie nasze siły w skrzętnej pracy i wyrzeczeniach, możemy przetrzymać wszystkie burze dziejowe i zapewnić państwu przetrwanie i przyszłość.
  • Z przejściowego potopu uchronić musimy uosobienie Rzeczypospolitej i źródło konstytucyjnej władzy. Dlatego, choć z ciężkim sercem, postanowiłem przenieść siedzibę Prezydenta Rzeczypospolitej i naczelnych organów państwa na terytorium jednego z naszych sojuszników. Stamtąd – w warunkach zapewniających im pełną suwerenność – stać oni będą na straży interesów Rzeczypospolitej i nadal prowadzić wojnę wraz z naszymi sprzymierzeńcami.
  • Z punktu widzenia mojego narodu była to walka o przetrwanie jako narodu; z punktu widzenia narodu żydowskiego, a w szczególności mówię o narodzie polskich Żydów, o istnienie w sensie fizycznym; z punktu widzenia całej Europy o to, żeby nie została zdominowana przez niemiecki nazizm.
  • Za spokój duszy sióstr i braci w sobotę modlili się żarliwie, za tych co na polu chwały, Ziemi Polskiej broniąc, polegli, za tych co wśród burzy na statkach polskich pod polską banderą ginęli, za skrzydlatych rycerzy co Londynu bronili, za młodych synów Polski co pod Tobrukiem umierali, za dzielnych żołnierzy, po których tylko mogiły ostały pod Narwikiem, za tych, którzy rozstrzelani lub na śmierć zakatowani zostali w Niemczech, za miliony ofiar zapędzonych na Sybir, za tych, którzy w moskiewskich więzieniach na szubienicach ostatnim tchem o Polsce myśleli i za Nią cierpieli, za setki tysięcy dzieci, za miliony sióstr i braci, którzy żyją, a których życie cierpieniem jest niewysłowionym.
  • Zachowaj spokój i rób swoje.
    • Keep Calm and Carry On. (ang.)
    • Opis: napis z brytyjskiego plakatu propagandowego mającego podnosić na duchu Brytyjczyków w obliczu ciągłych nalotów i groźby niemieckiej inwazji.
    • Źródło: History, keepcalmandcarryon.com
  • Zbyt łatwo zapominamy o jednym z najtragiczniejszych wątków tej wojny: o gehennie dzieci z Zamojszczyzny, odrywanych od rodziców, wsadzanych najpierw do obozów przesiedleńczych, a potem do wagonów bydlęcych – i wiezionych w nieznane. Do obozów koncentracyjnych, na roboty (te powyżej czternastego roku życia), na Zachód w celu germanizacji (te małe o jasnych włosach i oczach), pociągami widmami, podobnie jak transporty Żydów. Trudno dziś dokładnie ocenić, ile z nich straciło życie w tych transportach. Były chowane w dołach obok torów. Nie wiemy też, ile straciło swą polską tożsamość w Niemczech. Dlaczego nie mówimy o tym młodemu pokoleniu? Nie rozumiem tego. Nie rozumieją również te dawne, ocalałe dzieci Zamojszczyzny, które dziś są starymi ludźmi i już zaczynają odchodzić. Mają prawo czuć żal, że ich ojczyzna okazała się macochą.
  • Ze spuszczoną głową, powoli
    idzie żołnierz z niemieckiej niewoli.
    Dudnią drogi, ciągną obce wojska,
    a nad nimi złota jesień polska.
    Usiadł żołnierz pod brzozą u drogi,
    opatruje obolałe nogi.
    Jego pułk rozbili pod Rawą,
    a on bił się, a on bił się krwawo (…)
    Pod Warszawą dał ostatni wystrzał,
    potem szedł. Przez ruiny. Przez zgliszcza.
    Jego dom podpalili Niemcy!

Zobacz teżEdytuj

Źródło: „https://pl.wikiquote.org/w/index.php?title=II_wojna_światowa&oldid=546187”