Obrona Warszawy (1939)

Obrona Warszawy (1939) – bitwa powietrzno-lądowa stoczona w obronie stolicy Polski Warszawy w czasie kampanii wrześniowej przez Wojsko Polskie i ludność cywilną z wojskami niemieckimi III Rzeszy.

• 4 dywizja pancerna, która atakowała gwałtownie dnia 9 września jest prawie wykończona. Dzisiaj przechodzimy na nią zaczepnie z widokami pełnego powodzenia. Za godzinę rusza do natarcia batalion piechoty z kompanią czołgów i dużym wsparciem artylerii na Okęcie (lotnisko), gdzie wydaje się być jej gros.
  • Autor: Leopold Okulicki
  • Opis: o walce w czasie obrony Warszawy w 1939.
  • Źródło: Mieczysław Cieplewicz, Eugeniusz Kozłowski (oprac.), Wrzesień 1939 w relacjach i wspomnieniach, wyd. MON, Warszawa 1989. s. 193.

Stanowisko przeciwlotniczego ckm w pobliżu Dworca Wiedeńskiego w czasie obrony Warszawy w 1939

• Chciałem, by Warszawa była wielka. Wierzyłem, że wielka będzie. Ja i moi współpracownicy kreśliliśmy plany, robiliśmy szkice wielkiej Warszawy przyszłości. I Warszawa jest wielka. Prędzej to nastąpiło, niż przypuszczaliśmy. Nie za lat pięćdziesiąt, nie za sto, lecz dziś widzę wielką Warszawę. Gdy teraz do was mówię, widzę ją przez okna w całej wielkości i chwale, otoczoną kłębami dymu, rozczerwienioną płomieniami ognia, wspaniałą, niezniszczalną, wielką, walczącą Warszawę. I choć tam, gdzie miały być wspaniałe sierocińce – gruzy leżą, choć tam, gdzie miały być parki – dziś są barykady gęsto trupami pokryte, choć płoną nasze biblioteki, choć palą się szpitale – nie za lat pięćdziesiąt, nie za sto, lecz dziś Warszawa broniąca honoru Polski jest u szczytu swej wielkości i chwały.
  • Autor: Stefan Starzyński
  • Źródło: 78 lat temu aresztowany został S. Starzyński – bohaterski prezydent Warszawy, dzieje.pl, 27 października 2017.

• Jakże Ciebie, Warszawo, dosięgnąć przez pieśnie,
  Ażeby Twoich murów nie dotknąć boleśnie,
  Gdy każda droga nazwa jest teraz jak rana?
  Oto dach potrzaskany od Świętego Jana
  I mury Zamku w gruzach i stropy paradne.
  A Zygmunt trzyma w ręku miecz i krzyż bezwładne.
  Ale ja Cię nie widzę okrytą żałobą
  I nie płaczę nad Tobą, nie płaczę nad sobą,
  Ani nad zostałymi w niewoli bliskiemi.
  I za żadne bogactwa i rozkosze ziemi,
  Za spełnione marzenia i pałace w chmurach
  Nie dałbym tego szczęścia, żem mieszkał w Twych murach.
  • Autor: Jan Lechoń, Pieśń o Stefanie Starzyńskim

• Prezydencie Roosevelt i narodzie amerykański! Posłuchajcie mojej opowieści, a ci, którzy ją usłyszycie, zapiszcie słowo po słowie. Mówię z oblężonego miasta Warszawy. Nazywam się Bryan, Julien Bryan, fotograf amerykański. Mam teraz okazję do przesłania wiadomości do Ameryki. Moim zadaniem jest opowiedzenie w prostych tego, co widziałem przez dziesięć dni.
  • Autor: Julien Bryan
  • Opis: o oblężeniu Warszawy w 1939 przez Niemców.
  • Źródło: "Mówię z oblężonej Warszawy". Radiowy apel Juliena Bryana, polskieradio24.pl, 15 września 2019.
  • Zobacz też: Franklin Delano Roosevelt, Stany Zjednoczone, Warszawa

• „Uwaga! Uwaga! Przeszedł!
  Koma trzy!”
  Ktoś biegnie po schodach.
  Trzasnęły gdzieś drzwi.
  Ze zgiełku i wrzawy
  Dźwięk jeden wybucha rośnie,
  Kołuje jękliwie,
  Głos syren – w oktawy
  Opada – i wznosi się jęk:
  „Ogłaszam alarm dla miasta Warszawy!”
  • Autor: Antoni Słonimski, Alarm

• Właśnie wróciłem z Warszawy. Przez dwa tygodnie, w tym oblężonym mieście, fotografowałem walkę i agonię ludzi, których dotknął obłęd wojenny.
  • Autor: Julien Bryan
  • Opis: o oblężeniu Warszawy w 1939 przez Niemców.
  • Źródło: „W oblężonym mieście fotografowałem agonię”. Unikatowy film ze zniszczonej Warszawy, tvp.info, 21 września 2019.