III Rzesza

Niemcy pod rządami nazistów w latach 1933–1945

III Rzesza (niem. Drittes Reich) – nieoficjalna nazwa państwa niemieckiego pod rządami Adolfa Hitlera i NSDAP w latach 1933–1945.

  • Gdyby Centrum co najmniej wstrzymało się od głosu, to ustawa [o nadzwyczajnych uprawnieniach] zostałaby odrzucona. Bezpośrednia odpowiedzialność za ustanowienie dyktatury Hitlera spada więc na konserwatystów zarówno protestanckich, czyli deutschnationale [DNVP], jak i katolickich, czyli Centrum.
Godło III Rzeszy Niemieckiej
w latach 1935–1945
  • Gdzież tu może być mowa o wzajemnym zrozumieniu i szczerej rozmowie, jeżeli wiadomo z góry, że przeciwna strona używu przyjaznych słów dla ukrywania wrogich celów.
  • Kiedy przyszli po Żydów, nie protestowałem. Nie byłem przecież Żydem.
    Kiedy przyszli po komunistów, nie protestowałem. Nie byłem przecież komunistą.
    Kiedy przyszli po socjaldemokratów, nie protestowałem. Nie byłem przecież socjaldemokratą.
    Kiedy przyszli po związkowców, nie protestowałem. Nie byłem przecież związkowcem.
    Kiedy przyszli po mnie, nikt nie protestował. Nikogo już nie było.
    • Opis: o prześladowaniach przeciwników III Rzeszy.
    • Autor: Martin Niemöller, Der Weg ins Freie
  • Obszar za Renem był dla socjalisty niczym spacer po mieście zrujnowanym przez trzęsienie ziemi. Tutaj jeszcze niedawno mieściła się siedziba partii politycznej, związku zawodowego, redakcja gazety, tam była robotnicza księgarnia. Dzisiaj z tych budynków zwisają olbrzymie flagi ze swastykami. To była niegdyś czerwona ulica, umieli tu walczyć. Dziś napotykasz tylko milczących ludzi o smutnych, znękanych spojrzeniach i uszy puchną od Heil Hitler! wykrzykiwanego przez dzieci.
    • Autor: Daniel Guérin
    • Źródło: Julia Boyd, Wakacje w Trzeciej Rzeszy. Narodziny faszyzmu oczami zwykłych ludzi
  • Pewne zdarzenie ujawnione w toku procesów norymberskich doskonale ilustruje euforyczną atmosferę, w jakiej przebiegała ta ekspansja. 18 maja 1940 roku Krupp, jeden ze wspólników firmy Henkel (produkującej detergenty), oraz dwóch innych przemysłowców spędziło wiele godzin nad mapą północno-zachodniej Europy, słuchając jednocześnie radia. W miarę jak radio podawało nowe wieści o postępach wojsk Wehrmachtu w Holandii, czterej panowie byli coraz bardziej podnieceni, wyrywali sobie z rąk mapę i omal jej nie podarli. «Ta fabryka jest dla pana, tamta dla pana, a właściciela tamtych dwóch każemy zamknąć…». Podczas tej krzątaniny jeden z przemysłowców zadzwonił do zarządu swojej firmy z poleceniem, by natychmiast załatwić zgodę Wehrmachtu na wizytę dwóch uczestników tej narady w Holandii następnego dnia.
  • Po pożarze Reichstagu obowiązywały specjalne prezydenckie dekrety, które związały ręce opozycji poprzez zakaz zebrań i zamknięcie gazet. W tym czasie do NSDAP płynął strumień pieniędzy od życzliwych bankierów i przedsiębiorców. Zjednoczona prawica, czyli naziści i konserwatyści z Niemieckiej Narodowej Partii Ludowej, zdobyła w sumie 52 proc. głosów. Aby pogrzebać znienawidzoną Republikę Weimarską i wprowadzić rządy silnej ręki, potrzebowali wymaganej do tego większości parlamentarnej, czyli dwóch trzecich. Wszystko zależało od Centrum - partii niemieckich katolików. Ci zdecydowali się poprzeć hitlerowców w drodze do pełni władzy.