Jeszcze Polska nie zginęła

hymniczna pieśń wzorowana na Mazurku Dąbrowskiego, związana z nurtem panslawizmu

Jeszcze Polska nie zginęła – początkowe słowa polskiego hymnu państwowego, Mazurka Dąbrowskiego autorstwa Józefa Wybickiego.

Fragment hymnu na ścianie budynku na poznańskim Chwaliszewie

W poezji i beletrystyce

edytuj
  • Jeszcze Polska nie umarła,
    Kiedy my żyjemy
    Co nam obca moc wydarła,
    Szablą odbijemy.
    • Autor: gen. Józef Wybicki
    • Opis: pierwsza strofa oryginalnego tekstu Pieśni legionów polskich we Włoszech, 1797.
  • Jeszcze Polska nie zginęła,
    Póki Haller żyje,
    Co nam obca przemoc wzięła,
    szablą on odbije.
    • Opis: śpiewane przez żołnierzy Błękitnej Armii
    • Źródło: Kazimierz Kunicki, Tomasz Ławecki, Liliana Olchowik, Marcin Pielesz, Konrad Puzyński, Wielcy Polacy, wyd. Carta Blanca, Warszawa 2011, ISBN 9788377051450, s. 258.
  • Jeszcze Polska nie zginęła,
    Póki Strzelcy żyją,
    Co nam chciwość wrogów wzięła,
    To Strzelcy odbiją!
    Marsz, marsz, Piłsudski, z Tobą łaska Boża,
    Zbudujemy Polskę od morza do morza!
    • Opis: fragment piłsudczykowskiej wersji parafrazowej hymnu narodowego; powstała podczas I wojny światowej i opiewała rolę tzw. formacji strzeleckiej pod wodzą Józefa Piłsudskiego
    • Źródło: Daria i Tomasz Nałęcz, Józef Piłsudski – legendy i fakty, Młodzieżowa Agencja Wydawnicza, Warszawa 1987, ISBN 8320319676, s. 25
  • Jeszcze Polska nie zginóła.
    Bziałoczerwóna kukarda.
    Mniejwa łufnoszcz w Bogu,
    Nam została tylko wzgarda,
    Bo Bóg dobry spraziedliwy
    Nie dopuszczy tego,
    Żeby Polok nieszczeszliwy
    Ni mniał kraju swego.
  • Hej, dziesięciu! czas do dzieła,
    Ciemna zgliszcz drużyno!
    Jeszcze Polska nie zginęła,
    Gdy za Polskę giną!
    • Autor: Felicjan Faleński, Hymn węglarzy
    • Źródło: S. Russocki, S. Kuczyński, J. Willaume, Godło, barwy i hymn Reczypospolitej, Wiedza Powszechna, Warszawa 1978.
  • Staś wypoczywał i polował. Znalazłszy wśród narzędzi karawany dłuta i młotki zajmował się prócz tego w chłodniejszych godzinach wykuwaniem na wielkiej gnejsowej skale napisu: „Jeszcze Polska…”, albowiem chciał, żeby pozostał jakiś ślad pobytu ich w tych stronach. Anglicy, którym przetłumaczył napis, dziwili się, że chłopcu nie przyszło na myśl uwiecznić na tej afrykańskiej skale swego nazwiska. Ale on wolał wyryć to, co wyrył.
  • Uderzenie tak sztuczne, tak było potężne,
    Że struny zadzwoniły jak trąby mosiężne
    I z trąb znana piosenka ku niebu wionęła,
    Marsz tryumfalny: Jeszcze Polska nie zginęła!…

W muzyce

edytuj
  • Jeszcze Polska nie zginęła póki my żyjemy.
    Nikt za darmo nam nic nie da, sami to weźmiemy.
    • Autor: Juras
    • Źródło: utwór Młody Polak z albumu 2010 grupy Pokój z Widokiem na Wojnę
  • WWA – urodziłem się w tym mieście.
    Dzięki niektórym mówimy po polsku jeszcze Polska nie zginęła kiedy my żyjemy.
    Tu krwią nasączony jest każdy centymetr ziemi.
    • Autor: Wilku
    • Źródło: utwór 63 dni chwały z albumu Droga grupy Hemp Gru

W przemówieniach

edytuj
  • Obecne niepowodzenie jest chwilowe, zwycięstwo będzie po naszej stronie. I pamiętajcie: Jeszcze Polska nie zginęła, póki my żyjemy. I to, co nam obca przemoc wzięła, siłą odbierzemy.
  • Oby więc nadszedł ten wielki dzień zgody, w którym Rosjanie połączeni będą z wami tymi samymi uczuciami, walcząc za tę samą sprawę i przeciwko wspólnemu nieprzyjacielowi, będą mieli prawo zaintonować wraz z wami waszą pieśń narodową, ten hymn wolności słowiańskiej: Jeszcze Polska nie zginęła.
    • Autor: Michaił Bakunin
    • Opis: przemówienie z okazji rocznicy powstania listopadowego, Paryż, 29 listopada 1874.
    • Źródło: S. Russocki, S. Kuczyński, J. Willaume, Godło, barwy i hymn Rzeczypospolitej, Wiedza Powszechna, Warszawa 1978
  • Wy jesteście na tym froncie zbrojnym ramieniem Polski, wy jesteście odpowiedzią daną Niemcom za dzień 1 września 1939 roku, wy jesteście jednym żywym dowodem, że „jeszcze Polska nie zginęła” i nie zginie!
    • Autor: Wanda Wasilewska, przemówienie do żołnierzy I Dywizji im.T. Kościuszki, sierpień 1943.
    • Źródło: S. Russocki, S. Kuczyński, J. Willaume, Godło, barwy i hymn Rzeczypospolitej, Wiedza Powszechna, Warszawa 1978

W innych tekstach

edytuj
  • Skoro mateczka Praga, perła świata zachodnio-słowiańskiego, zaczyna się zatracać w morzu niemczyzny, to co czeka Słowację, moją drogą ojczyznę, dla której jest Praga źródłem duchowej kultury? Przygnębiony tą myślą, przypomniałem sobie starą polską pieśń „Jeszcze Polska nie zginęła, póki my żyjemy”. Ta znana melodia wzbudziła w moim sercu niepokorne „Hej, Słowacy, jeszcze nasza słowacka mowa żyje"… Pobiegłem do swojego pokoju, zapaliłem świecę i ołówkiem napisałem w swoim dzienniku trzy wersy. Pieśń była gotowa w okamgnieniu.
    • Autor: Samo Tomášik
    • Opis: o powstaniu pieśni Hej, Słowianie, wg zapisu w dzienniku Tomášika z 2 listopada 1834.
    • Źródło: Hej, Slované w czeskiej Wikipedii
  • Sławna pieśń legionów polskich poczyna się od wierszy, które są godłem historii nowej: Jeszcze Polska nie zginęła, kiedy my żyjemy. Słowa te mówią, że ludzie mający w sobie to, co istotnie stanowi narodowość, zdolni są przedłużać byt swojego kraju niezależnie od warunków politycznych tego bytu, i mogą nawet dążyć do urzeczywistnienia go na nowo…

Zobacz też

edytuj