Papież

Biskup Rzymu, zwierzchnik Kościoła katolickiego oraz głowa państwa Watykan

Papież – biskup Rzymu, głowa Kościoła rzymskokatolickiego, katolickich Kościołów wschodnich, Stolicy Apostolskiej oraz państwa Watykan.

  • By zachować na zawsze w swym Kościele jedność nauki tej wiary, Chrystus wybrał jednego ze swych Apostołów, Piotra.
    • Autor: Pius IX, Amantissimus, 8 kwietnia 1862
Tiara – symbol władzy papieskiej
  • Cóż widzę w początkach chrześcijańskiej doby? Wojny, zawieruchy, bunty, masakry, owoce chciwości i ambicji zbrodniarzy, którzy ubiegali się o papieski tron; już to rydwany ciągnęły w Rzymie dumnych arcykapłanów twego przerażającego Kościoła; już to plamiły ich zbytek i lubieżność; już to okrywali się purpurą.
  • Gdzie jest Piotr, tam jest Kościół (…) Ten, kto nie jest z Papieżem, nie jest z Bogiem, a kto pragnie być z Bogiem, musi być z Papieżem.
  • Każdy chrześcijanin jest swoim własnym papieżem.
    • Autor: Marcin Luter, Operationes in psalmos 1519–1521
    • Źródło: Brian Gerrish, The old Protestantism and the new: essays on the Reformation heritage, T & T Clark International, Londyn 2004.
  • Miejsce biskupa Rzymu w Kościele powszechnym ulegało przez wieki istotnym zmianom, model znany nam z historii średniowiecznej i nowożytnej, a także z naszych osobistych doświadczeń, ukształtował się dopiero u kresu starożytności. Samo takie stwierdzenie nie jest dziś przedmiotem wątpliwości, podpisze się pod nim każdy badacz chrześcijańskiego antyku, nawet ten najbardziej apologetyczny (inaczej było jeszcze sto lat temu…). Emocje nieuchronnie zaczynają się wtedy, gdy przystępujemy do precyzowania, w jakim momencie i w wyniku jakich procesów sytuacja zmieniła się decydująco: od kiedy biskupa Rzymu możemy nazywać papieżem.
    • Autorka: Ewa Wipszycka, Kościół w świecie późnego antyku, Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2014, s. 53.
  • Na Zachodzie dopiero w VI w. zaczęto używać słowa „papa” bez żadnych dodatkowych objaśnień tylko w odniesieniu do biskupa Rzymu (poprzednio nazywano go Romanus papa, urbis papa). Następnym krokiem była rezygnacja ze stosowania go wobec innych biskupów – za świadectwo zmieniającej się praktyki językowej uznać trzeba epizod na synodzie w Pawii w 998 r., kiedy to skrytykowano arcybiskupa Mediolanu za nazywanie siebie „papa”. W 1073 r. papież Grzegorz VII formalnie zakazał posługiwania się tym tytułem w stosunku do biskupów innych niż biskup Rzymu.
    • Autorka: Ewa Wipszycka, Kościół w świecie późnego antyku, Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2014, s. 54.
  • Nie słyszano, by Piotr kiedykolwiek uczestniczył w procesji przybrany w klejnoty i jedwabie czy w złotej koronie otoczony rycerzami.
  • Oznajmiam wam radość wielką: mamy papieża.
    • Annuntio vobis gaudium magnum: habemus papam. (łac.)
    • Opis: formuła, wygłaszana po dokonaniu wyboru nowego papieża przez konklawe.
  • Papież jest jedynie urzędowym przywódcą Kościoła. Nieomylność przysługuje prawowicie zgromadzonemu Kościołowi, a nie papieżowi.
  • Papież, który jest antydemokratycznym autokratą, deklaruje: „Objawienie istnieje, przyszło z nieba, przyniesione przez Jezusa Chrystusa, jest zapisane w Piśmie Świętym, w czterech Ewangeliach i w listach apostołów”. Jednak to papież, jako „nieomylny”, decyduje o tym, jak interpretować treść Biblii.
  • Postawiono mnie nad domem Bożym, aby zarówno moje posługiwanie, jak i stanowisko górowały ponad wszystkim. Do mnie powiedział prorok: – Wywyższę cię ponad narody i królestwa. O mnie mówi apostoł: – Tobie dam klucze Królestwa Niebieskiego. Sługa, którego postawiono nad całym domem, jest namiestnikiem Chrystusa, następcą Piotra, pomazańcem Pana, Bogiem faraonów. Postawiono go pośrodku, między Bogiem i ludźmi, jest mniejszy od Boga, ale większy od człowieka, sądzi wszystkich, gdy jego nikt nie sądzi.
    • Autor: Innocenty III
    • Opis: fragment kazania wygłoszonego w 1198.
    • Źródło: Ernst W. Wies, Fryderyk II, tłum. Jacek Antkowiak, PIW, Warszawa 2002.
  • Przez 600 lat żaden papież nie rezygnował z funkcji. Intensywnie pokazywana w telewizji śmiertelna choroba Wojtyły akcentowała tę kulturę masochistycznej akceptacji w formie dość groteskowej orgii patosu.
  • Słowo „papież” pochodzi od greckiego papas, łacińskiego papa, używano go w starożytności w odniesieniu do wszystkich biskupów. Jako papirolog, publikujący i komentujący dokumenty papirusowe znalezione w Egipcie, spotykam papas przy imionach biskupów niewielkich miejscowości w tekstach z VI w. Powoli sens tego terminu (będącego zawsze terminem honoryfikacyjnym, a nie technicznym) ulegał zmianie, rezerwowano go dla biskupów wysoko postawionych w hierarchii kościelnej.
    • Autorka: Ewa Wipszycka, Kościół w świecie późnego antyku, Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2014, s. 54.
  • Wystarczy słaba znajomość Nowego Testamentu i praktyki współczesnego katolicyzmu, aby stwierdzić, że istnieją zasadnicze różnice między stanowiskiem Piotra w grupie apostołów a stanowiskiem biskupa rzymskiego w Kościele katolickim.
    • Autor: John L. McKenzie, Kościół rzymskokatolicki, tłum.T. Szafrański, Warszawa 1972, s. 18.