Wikicytaty

Dżuma

powieść Alberta Camusa

Dżuma (fr. La Peste) – powieść parabola Alberta Camusa z 1947 roku; pierwszy przekład i wydanie polskie w 1957 (wszystkie cytaty w tłumaczeniu Joanny Guze).

A B C Ć D E F G H I J K L Ł M N O Ó P Q R S Ś T U V W X Y Z Ź Ż

Albert Camus

B

edytuj
  • Bakcyl dżumy nigdy nie umiera i nie znika (…) nadejdzie być może dzień, kiedy na nieszczęście ludzi i dla ich nauki dżuma obudzi swe szczury i pośle je, by umierały w szczęśliwym mieście.
  • Był świadom tego, ile jest jałowości w życiu bez złudzeń.

C

edytuj
  • Całe nieszczęście ludzi płynie stąd, że nie mówią jasnym językiem.
  • Cierpienie dzieci jest naszym gorzkim chlebem, ale bez tego chleba dusza zginęłaby od głodu duchowego.
  • [Człowiek] nie potrafi ani cierpieć, ani być długo szczęśliwym. Nie jest więc zdolny do niczego, co się liczy.
    • Źródło: wyd. Krąg, Warszawa 1992, s. 129, tłum. Joanna Guze.
    • Zobacz też: szczęście
  • Człowiek to jest idea i idea mizerna od chwili, kiedy odwraca się od miłości.

D

edytuj
  • Dla Boga byłoby, być może, lepiej, gdyby w niego nie wierzono, lecz walczono wszelkimi siłami ze śmiercią, nie podnosząc nawet oczu ku milczącym niebiosom.

J

edytuj
  • Ja nie mam powołania ani na bohatera, ani na świętego. Chciałbym po prostu być człowiekiem.
  • Jest rzeczą równie rozsądną ukazać jakiś rodzaj uwięzienia przez inny, jak ukazać coś, co istnieje rzeczywiście, przez coś innego, co nie istnieje.
  • Jesteśmy sami, nic nas nie usprawiedliwi.

K

edytuj
  • Każdy nosi w sobie dżumę, nikt bowiem nie jest od niej wolny. I trzeba czuwać nad sobą nieustannie, żeby w chwili roztargnienia nie tchnąć dżumy w twarz drugiego człowieka.
  • Kiedy wybucha wojna, ludzie powiadają: „To nie potrwa długo, to zbyt głupie”. I oczywiście, wojna jest na pewno zbyt głupia, ale to nie przeszkadza jej trwać. Głupota upiera się zawsze, zauważono by to, gdyby człowiek nie myślał o sobie.

L

edytuj
  • Ludzie są raczej dobrzy niż źli.

M

edytuj
  • Może być wstyd, że człowiek jest sam tylko szczęśliwy.
    • (…) il peut y avoir de la honte à être heureux tout seul. (fr.)
    • Zobacz też: wstyd
  • Może powinniśmy kochać to, czego nie umiemy pojąć.
  • Myśląc o tym wyjściu, nie myślą już o tych, którzy mają wyjść (…). Widać z tego wreszcie, że nikt nie potrafi naprawdę myśleć o kim innym, nawet w najgorszym z nieszczęść. Myśleć bowiem rzeczywiście o kimś to myśleć o nim minuta po minucie, nie zajmując się niczym, ani gospodarstwem, ani przelatującą muchą, ani posiłkami, ani swędzeniem skóry. Ale zawsze są muchy i swędzenie.

N

edytuj
  • Najbardziej rozpaczliwym występkiem jest niewiedza, która mniema, że wie wszystko, i czuje się wówczas upoważniona do zabijania.
    • (…) le vice le plus désespérant étant celui de l'ignorance qui croit tout savoir et qui s'autorise alors à tuer. (fr.)
  • Najlepsi odchodzą. Takie jest życie.
  • Na początku, kiedy wierzyli, że jest to choroba jak wszystkie inne, religia była na swoim miejscu. Ale kiedy zobaczyli, że to rzecz poważna, przypomnieli sobie o rozkoszy.
  • Nic w świecie nie jest mniej efektowne niż plaga: wielkie nieszczęścia, już dzięki swemu trwaniu, są monotonne.
  • Nic w świecie nie jest warte, żeby człowiek odwrócił się od tego, co kocha.
  • Nie było już losów indywidualnych, ale wspólna historia, to znaczy dżuma i uczucia, których doznawali wszyscy.
  • Nie, dżuma nie miała nic wspólnego z wielkimi, pełnymi egzaltacji obrazami, które prześladowały doktora Rieux na początku epidemii. Przede wszystkim była przezorną i nienaganną, dobrze funkcjonującą administracją.
  • Nie ma miłości, której nie przerasta miłość większa.
  • Nie można liczyć na biura. Nie po to są, żeby rozumieć.
  • Nie prawo się liczy, liczy się wyrok.

P

edytuj
  • Pewne jest jedynie, że należy zrobić wszystko, żeby nie być zadżumionym, i to tylko może nam dać nadzieję spokoju lub, w braku spokoju, nadzieję dobrej śmierci.
  • (...) począwszy od chwili, kiedy nie zgodziłem się zabijać, skazałem się na ostateczne wygnanie. To inni stworzą historię.
  • Powiadam tylko, że są na tej ziemi zarazy i ofiary i że trzeba, o ile to możliwe, nie zgodzić się na udział w zarazie.
  • Przypisując zbyt wielkie znaczenie pięknym czynom, składa się pośrednio hołd złu. Pozwala się bowiem przypuszczać, że piękne czyny mają tak wysoką cenę, dlatego że są rzadkie, gdy niegodziwość i obojętność bywają znacznie częściej motorami działań ludzkich.
  • Przyzwyczajenie się do rozpaczy jest gorsze niż sama rozpacz.

S

edytuj
  • Słońce dżumy gasiło wszystkie barwy i zmuszało do ucieczki każdą radość.

Ś

edytuj
  • Świat bez miłości jest martwym światem.

T

edytuj
  • Trzeba tylko iść naprzód w ciemnościach, trochę na oślep i próbować czynić dobrze.
  • Trzeba walczyć w taki czy inny sposób i nie padać na kolana.

W

edytuj
  • W ludziach więcej rzeczy zasługuje na podziw niż na pogardę.
  • W nieszczęściu jest cząstka abstrakcji i irrealności. Ale kiedy abstrakcja zaczyna nas zabijać, trzeba się zająć abstrakcją.
  • Wiedzieli teraz, że jeśli istnieje coś, czego można pragnąć zawsze i osiągnąć niekiedy, to jest to czułość ludzka.
  • Wiem, że człowiek jest zdolny do wielkich czynów, ale jeśli nie jest zdolny do wielkiego uczucia, nie interesuje mnie.
  • Wszystko, co człowiek może wygrać w grze dżumy i życia, to wiedza i pamięć.
  • Wszystko, co pragnie przyspieszyć niewzruszony porządek, ustalony raz na zawsze, prowadzi do herezji.

Z

edytuj
  • Zawsze jest taka godzina za dnia i w nocy, kiedy człowiek jest tchórzem.
  • Zawsze nadchodzi godzina w historii, kiedy ten, który ośmieli się powiedzieć, że dwa i dwa to cztery, jest karany śmiercią.
    • (…) il vient toujours une heure dans l'histoire où celui qui ose dire que deux et deux font quatre est puni de mort. (fr.)
    • Zobacz też: historia, kara śmierci
  • Zaraza nie jest na miarę człowieka, więc powiada się sobie, że zaraza jest nierzeczywista, to zły sen, który minie. Lecz nie zawsze ów sen mija i od złego snu do złego snu to ludzie mijają.
  • Zarazy są w istocie sprawą zwyczajną, ale z trudem się w nie wierzy, kiedy się na nas walą. Na świecie było tyle dżum co wojen. Mimo to dżumy i wojny zastają ludzi zawsze tak samo zaskoczonych.
  • Zło na świecie płynie niemal zawsze z niewiedzy, dobra zaś wola może wyrządzić tyleż szkód co niegodziwość, jeśli nie jest oświecona.
    • Le mal qui est dans le monde vient presque toujours de l'ignorance, et la bonne volonte peut faire autant de degats que la mechancete, si elle n'est pas eclairee. (fr.)

Zobacz też

edytuj
Źródło: „https://pl.wikiquote.org/w/index.php?title=Dżuma&oldid=555319”