Przysłowia jakuckie

Jakuci (jak. сахалар sachalar) – naród turkijski zamieszkujący rosyjską Jakucję w środkowej Syberii.

Kobierzec z gwiazd i półksiężyców

edytuj

(wybór i tłum. Stanisław Kałużyński, Edward Tryjarski, Wiedza Powszechna, Warszawa 1967, seria Myśli Srebrne i Złote, oprac. części jakuckiej: Stanisław Kałużyński)

  • Bogaty, choćby był przestępcą – zawsze jest panem; biedny, choćby rozumny, zawsze jest uważany za głupca.
  • Bogaty jest dumny, a syty zuchwały.
    • Źródło: s. 133.
    • Zobacz też: duma
  • Bogaty nie żałuje biednego, biedny – bogatego.
    • Źródło: s. 139.
  • Chorowity zawsze jest pobożny; z biednego zawsze jest dobry pomocnik.
    • Źródło: s. 139.
  • Do jedzenia dobra mała rodzina, do pracy – duża.
  • Dobrze, gdy woda jest blisko, a krewni daleko.
  • Dobrze, jeżeli przy pracy jest wielu ludzi, a przy jedzeniu mało.
    • Źródło: s. 130.
  • Dobrze pływa – bo psy go gonią.
  • Drzewo się nie kołysze, gdy nie ma wiatru.
  • Dziecko sytego człowieka jest bezczelne, bogatego – zarozumiałe, a średniego stanu – gderliwe.
    • Źródło: s. 131.
  • Dziecku, które nie płacze, nikt nie da jeść.
    • Źródło: s. 130.
    • Zobacz też: dziecko
  • Dziewczyna, która nie wyszła za mąż, kłóci się nawet z łyżkami i miskami.
  • Gdy już ugotowałeś kaszę, nie żałuj masła!
  • Głodnemu nie pokazuj jedzenia, gołemu – ubrania, zmarzniętemu – ognia!
  • Jesienią człowiek się śmieje, wiosną się oblizuje.
  • Jeśli czekasz – dzień wydaje ci się długi; jeżeli jesteś zazdrosny o kobietę – noc wydaje ci się długa.
  • Jeżeli będzie koń, znajdzie się i siodło; jeżeli będzie nóż, znajdzie się i pochwa.
  • Kogo swędzi, ten się drapie; kogo boli, ten się pociera; kto potrzebuje, ten prosi.
  • Kruk nie dziobie własnych oczu, nóż nie struże własnego trzonka.
    • Źródło: s. 132.
    • Zobacz też: kruk, oko
  • Marnotrawca jest gorszy od złodzieja.
  • Milczek często słynie jako mędrzec.
  • Mistrza gani mistrz.
    • Źródło: s. 135.
    • Zobacz też: mistrz
  • Myśl dziewczyny jest krótsza od jej włosów, a cierpliwość węższa od jej rękawów.
  • Na górze rysia czapa, na dole gołe nogi.
    • Źródło: s. 134.
  • Na wzgórku woda się nie utrzyma.
    • Źródło: s. 133.
  • Nawet kaczej kości nie złamie.
  • Nawet wszy nie ma na jego głowie.
    • Opis: o biednym.
    • Źródło: s. 134.
    • Zobacz też: głowa, wesz
  • Nie licz na to, co żujesz; licz na to, coś połknął.
    • Źródło: s. 130.
  • Nie pokładaj zbyt wiele nadziei w młodym, nie zniechęcaj się starym!
    • Źródło: s. 137.
    • Zobacz też: nadzieja
  • Nie pragnij cudzego, bo stracisz swoje.
    • Źródło: s. 136.
  • Nie pytaj starego, lecz doświadczonego.
  • Od bolącego miejsca nie odejmuje się ręki, z ukochanej osoby nie spuszcza się oczu.
    • Źródło: s. 137.
  • Oszust pokłada nadzieję w wypieraniu się, pies – w swoich zębach.
  • Pisklę orła będzie orłem, pisklę wrony – wroną.
  • Pływak ginie od wody, łażący po drzewach – od drzewa.
  • Podróż lubi towarzyszy.
    • Źródło: s. 137.
    • Zobacz też: podróż
  • Połowa tej samej deski może pójść na ikonę, połowa na łopatę.
    • Źródło: s. 138.
    • Zobacz też: łopata
  • Potrzeba chłoszcze silniej niż rózga.
    • Źródło: s. 137.
    • Zobacz też: rózga
  • Przyszłości nie oświecisz pochodnią.
  • Ptak jest pstry na zewnątrz, a człowiek wewnątrz.
  • Pusta łyżka nie mieści się człowiekowi w gębie.
    • Źródło: s. 133.
  • Skóry z jednego wołu nie ściąga się dwa razy.
  • Starego woź ze sobą w torbie i pytaj o radę.
  • Stary pies nie szczeka na próżno.
    • Źródło: s. 135.
  • Stu mądrych nie znajdzie tego, co zgubił jeden głupi.
    • Źródło: s. 133.
  • Sytemu tłuszcz nie smakuje; dla głodnego woda słodka.
    • Źródło: s. 138.
    • Zobacz też: tłuszcz
  • Syty pies nie może biec.
    • Źródło: s. 131.
  • Szczęście dziewczyny jest w jej twarzy.
  • Szczęście jest ślepe na oba oczu.
    • Źródło: s. 139.
    • Zobacz też: ślepota
  • Sznur rwie się w tym miejscu, gdzie jest najcieńszy; konie przeskakują zagrodę tam, gdzie jest najniższa.
    • Źródło: s. 136.
  • To, co zjadłeś w gościnie, starczy tylko do progu.
    • Źródło: s. 130.
    • Zobacz też: gość
  • To tak, jak gdyby dwóch łysych szukało sobie wszy na głowie.
    • Źródło: s. 134.
  • Tylko jego ślady na śniegu są prawdziwe.
  • Ucho pozostaje bez zmian, a rogi rosną.
    • Źródło: s. 133.
    • Zobacz też: róg, ucho
  • Uderz lub zamachnij się – to wszystko jedno.
    • Źródło: s. 132.
  • Umierający trawki się chwyta.
    • Źródło: s. 139.
  • W zbytnim pośpiechu suka rodzi ślepego szczeniaka.
  • Wrona siada u resztek zdobyczy orła.
    • Źródło: s. 131.
  • Wrzód wyskakuje tam, gdzie mu się podoba. Naczelnik mówi to, co mu się zechce.
    • Źródło: s. 132.
    • Zobacz też: wrzód
  • Z przodu głowę głaska, a z tyłu ją ucina.
  • Z wielkiego strachu to, co pochodzi z wody, ucieknie do lasu, a to, co pochodzi z lasu – do wody.
  • Z wierzchu podesłał miękką trawę, a pod spodem wykopał dół.
  • Zamiast liczyć na dobrego przyjaciela, lepiej licz na dobrego psa.
  • Zamiast wiele mówić, lepiej bierz większą porcję w usta.
    • Źródło: s. 134.
    • Zobacz też: usta
  • Jakut na reniferze jest śpiewakiem, a przy ognisku filozofem.
    • Źródło: Izabella Wieczorek, Wino Argonautów i inne reportaże, Książka i Wiedza, Warszawa 1984, s. 41.
    • Zobacz też: filozof, ognisko, renifer, śpiewak
  • Kto żyje blisko morza, ma nogi mokre.
    • Źródło: Głosy z jurty (seria Myśli Srebrne i Złote), wybór i tłum. Stanisław Kałużyński, Wiedza Powszechna, Warszawa 1960, s. 159.
    • Zobacz też: morze, noga
  • Nie podchodź do pracującego i do załatwiającego potrzebę naturalną!
    • Źródło: Głosy z jurty, op. cit., s. 156.
    • Zobacz też: praca