Umysł
ludzkie zdolności poznawcze i wnioskowania
Umysł – termin ogólny oznaczający ogół aktywności mózgu ludzkiego, przede wszystkim takich, których posiadania człowiek jest świadomy.
A B C Ć D E F G H I J K L Ł M N O Ó P Q R S Ś T U V W X Y Z Ź Ż |
A
edytuj- A gdyby tak się wedrzeć na umysłów górę,
Gdyby stanąć na ludzkich myśli piramidzie,
I przebić czołem przesądów chmurę,
I być najwyższą myślą wcieloną…- Autor: Juliusz Słowacki, Kordian
- Absolutny umysł (Bodhi) nie jest świadomością rzeczy, bo taka świadomość ustala przedmioty, a ustalanie iluzorycznych przedmiotów implikuje iluzoryczny podmiot. W ten sposób z tego, co jest ponad wielością i jednością, pochodzą wszystkie zróżnicowania. Kiedy rozróżniający podmiot skonfrontował się ze zróżnicowanymi przedmiotami, wynikła z tego różnorodność doprowadziła do identyfikacji. Tożsamość i różnorodność wyodrębniły także to, co nie jest ani tym samym, ani innym. Te konfliktujące zaburzenia wykształciły percepcję, a w dalszej konsekwencji i przedmiotową formę. To samo-ustanowione pomieszanie spowodowało lgnięcie do nazw, karmiczną aktywność, a więc i cierpienie. W ten sposób, to, co się zamanifestowało, stało się (zmiennym) światem, a to, co było stałe, ustanowiło przestrzeń. Odtąd przestrzeń odpowiada tożsamości, a świat różnorodności, a to, co nie jest ani podobne, ani inne, stanowi czującą istotę.
- Autor: Budda Siakjamuni, Surangama Sutra
- Alfabet – ojciec umysłu.
- Autor: Wojciech Bartoszewski
- Zobacz też: alfabet
- Ani matka, ani ojciec, ani żaden krewny nie może nam przynieść większego pożytku niż nasz własny, opanowany umysł.
- Autor: Budda Siakjamuni, Dhammapada
B
edytuj- Błąd w tych mylnych naukach, jakie zazwyczaj głoszą filozofowie, tkwi w tym, że nie rozpoznają oni, iż obiektywny świat powstaje z samego umysłu: nie pojmują oni, że cały system umysłu także powstaje z samego umysłu (…), nieświadomi faktu, iż istnieje tylko jedna, wspólna esencja.
- Autor: Budda Siakjamuni, Lankavatara
- Błogosławiony umysł zbyt mały, by wątpić.
- Źródło: gra komputerowa Warhammer 40.000: Dawn of War
C
edytuj- Cokolwiek złego może uczynić wróg wrogowi, lub nienawistny znienawidzonemu, nieopanowany umysł wyrządzi sobie większą krzywdę.
- Autor: Budda Siakjamuni, Dhammapada
- Cudowne, doprawdy, jest opanowanie umysłu, tak trudnego do opanowania, zawsze żywotnego i chwytającego to co pożąda. Poskromiony umysł przynosi szczęście.
- Autor: Budda Siakjamuni, Dhammapada
J
edytuj- Jeśli umysł poszukuje umysłu, to, co z natury nie jest iluzją, tworzy iluzję. Jeśli powstrzymasz całe chwytanie, nie znajdziesz nic realnego. Jeśli to, co nie jest iluzją, uspokoi się, gdzie jeszcze można dopatrzeć się iluzji?
- Autor: Budda Siakjamuni, Surangama Sutra
K
edytuj- Konwencja to więzienie dla umysłu.
- Postać: Alutka Kossoń w serialu Rodzina zastępcza
L
edytuj- Ludzie niewolnikami umysłów,
Nękani nićmi jego pomysłów.- Autor: Kanał Audytywny, utwór 2 pokoje
- Zobacz też: niewolnik
M
edytuj- Macie do wyboru: albo panować nad swoim umysłem, albo pozwolić, by on zapanował nad wami.
N
edytuj- Najmniejszy ptaszek nie spocznie na najwspanialszym drzewie tak, by nie poruszył najdelikatniejszych strun jego życia, owych niewidzialnych nici stanowiących rdzeń życia. Tak i umysł ludzki bywa równie czuły na najlżejsze słowo.
- Opis: z opisu Simonidesa w rozmowie z Esterą.
- Autor: Lewis Wallace, Ben Hur, rozd. XVII, przekł. Antoni Stefański
- Nie ma nic w umyśle, czego nie byłoby przedtem w zmysłach.
- Nihil est in intellectu, quod non sit prius in sensu. (łac.)
- Autor: Tomasz z Akwinu, De veritate, q. 3, a. 3, 19.
- Nieużywane żelazo rdzewieje, stojąca woda traci swoją czystość i gdy jest zimno zamarza – podobnie bezczynność nadwątla żywotność umysłu.
- Autor: Leonardo da Vinci
O
edytuj- Ograniczony umysł wyżywa się w nieograniczonych ambicjach.
- Źródło: Myśli przydrożne, Oficyna Poetów i Malarzy, Londyn 1977, s. 17.
- Zobacz też: ambicja
- Otwarty umysł jest jak forteca o wrotach nieokratowanych i niestrzeżonych.
- Źródło: z gry komputerowej Warhammer 40.000: Dawn of War
P
edytuj- Pewne ograniczenie umysłu jest, jak się zdaje, cechą prawie niezbędną dla każdego człowieka czynu, a już przynajmniej dla każdego, kto poważnie zajmuje się gromadzeniem pieniędzy.
- Autor: Fiodor Dostojewski, Idiota
- Zobacz też: czyn, pieniądze
- Pomnij zachować umysł niezachwiany
Pośród złych przygód.- Aequam memento rebus in arduis
Servare mentem. (łac.) - Autor: Horacy, Ody, przekład Adam Asnyk
- Aequam memento rebus in arduis
- Ponieważ umysł nie może skupiać się na wszystkim, mało interesujące i emocjonalnie monotonne lekcje po prostu nie zostaną zapamiętane.
- Autor: Launa Ellison, What Does The Brain Have To Do With Learning?
- Źródło: Gordon Dryden, Jeanette Vos, Rewolucja w uczeniu, wyd. Moderski i S-ka, Poznań 2000, tłum. Bożena Jóźwiak, s. 306.
- Posiadanie otwartego umysłu jest zaletą, jednak jak powiedział niegdyś James Oberg, inżynier zajmujący się statkami kosmicznymi, nie może być na tyle otwarty, by wyleciał mózg.
- Autor: Carl Sagan
- Źródło: "Świat nawiedzany przez demony", wydawnictwo Zysk i S-ka, przełożył Filip Rybakowski, ISBN 83-7150-515-5, str. 200.
S
edytuj- Spójność systemu logicznego osiąga się za cenę tego, że nic nie mówi ona o rzeczywistości. Spójność to jest operacja umysłu, a nie rzeczywistość. Jeśli my chcemy gdzieś odnaleźć spójność w rzeczywistości, to jest to zawsze fragmentaryczne. Świat nie jest systemem, nie jest mathesis universalis. A taki ideał narzuciła sobie w walce ze scjentyzmem dogmatyka katolicka. Spójność za cenę totalnego odklejenia się od rzeczywistości, także tej badanej przez historyków pierwszego wieku. Jeśli chcemy wszystko uspójnić, to po to głównie, aby mieć władzę nad innymi.
- Autor: Tadeusz Bartoś, rozmowa Cezarego Michalskiego, Kulturowy konserwatyzm to nie jest religia, krytykapolityczna.pl, 25 grudnia 2012
- Stateczny umysł pamiętaj zachować.
- Aequam memento rebus in arduis
Servare mentem. (łac.) - Autor: Horacy, Ody, przekład Jan Kochanowski, Pieśni, II, 11
- Aequam memento rebus in arduis
- Struktura naszych umysłów ogranicza zarówno gamę pytań, które zadajemy przyrodzie, jak i upośledza zrozumienie odpowiedzi, których ona nam udziela.
- Autor: Immanuel Kant
- System umysłu, który jest najbardziej charakterystycznym znamieniem osobowości, rodzi się z niewiedzy, różnicowania, pragnienia i działania, a jego aktywność jest napędzana poprzez postrzeganie, chwytanie i proces przywiązywania się do przedmiotów tak, jakby były rzeczywiste.
- Autor: Budda Siakjamuni, Lankavatara
T
edytuj- Ten, kto chce pozostać w dobrym zdrowiu, powinien unikać smutnych nastrojów i zachowywać radosny umysł.
- Autor: Leonardo da Vinci
U
edytuj- Umysł jest jak malarz. Umysł wytworzył złożenia. Wszystkie istniejące światy są obrazami namalowanymi przez umysł.
- Autor: Budda Siakjamuni, Avatamsaka Sutra
- Umysł jest jak spadochron. Nie działa, jeśli nie jest otwarty.
- Autor: Frank Zappa
- Umysł nie jest naczyniem, które należy napełnić, lecz ogniem, który trzeba rozniecić.
- Autor: Plutarch
- Źródło: Gordon Dryden, Jeanette Vos, Rewolucja w uczeniu, op. cit., s. 302.
- Umysł powinien być utrzymywany w niezależności od wszelkich myśli, które w nim powstają. Jeżeli umysł polega na czymkolwiek, wtedy nie ma on żadnego pewnego schronienia.
- Autor: Budda Siakjamuni, Diamentowa Sutra
- Umysł pozbawiony celu będzie błąkał się po mrocznych miejscach.
- Źródło: z gry komputerowej Warhammer 40.000: Dawn of War
W
edytuj- W starożytności umysł był miejscem wręcz mistycznym. Tu łączył się świat boski z ludzkim. Potem oświecenie przedefiniowało pojęcie umysłu. Współcześnie mamy ograniczone pojęcie umysłu jako swoistego komputera.
- Autor: Krzysztof Grzywocz
- Źródło: Spotkanie, z Wojciechem Eichelbergerem i ks. Krzysztofem Grzywoczem rozmawiają Katarzyna Jabłońska i Zbigniew Nosowski, „Więź” nr 2/2004
- Walki umysłów najczęściej toczą się w blasku żądzy.
- Autor: Ali ibn Abi Talib
- Wariat – człowiek cierpiący na dużą niezależność umysłową.
- Autor: Ambrose Bierce
Z
edytuj- Z działań systemu umysłu powstaje idea duszy-ego i wszystkiego, co do niej należy; różnicowanie, przywiązanie i idea duszy-ego powstają jednocześnie niczym słońce i promienie jego światła.
- Autor: Budda Siakjamuni, Lankavatara
- Z powodu zróżnicowania czegoś, co ze swej natury jest nierzeczywiste i złudne, pojawiają się fałszywe wyobrażenia i błędne rozumowanie, a po nich następują działania i gromadzi się energia ich nawyku, kalając czystą powierzchnię Uniwersalnego Umysłu; skutkiem tego system umysłu zaczyna działać i powstaje ciało fizyczne. Lecz różnicujący umysł nie jest świadom tego, iż przez swe różnicowanie i przywiązania warunkuje on całe ciało (…), budując świat przedstawień z aktywności swej wyobraźni.
- Autor: Budda Siakjamuni, Lankavatara
Ż
edytuj- Żyjemy w kraju, w którym coraz więcej osób wstydzi się swego ciała, a coraz mniej swego umysłu.
- Autor: Kuba Wojewódzki, Mea pulpa, „Polityka” nr 29 (3219), 17–23 lipca 2019, s. 85.
- Zobacz też: ciało