Plutarch

pisarz antyczny

Plutarch (ok. 50 – ok. 125) – grecki pisarz i historyk.

Plutarch
Moralia, 1531

Żywoty sławnych mężów edytuj

(tłum. Mieczysław Brożek)

  • Bardziej królewską rzeczą niż zwyciężanie jest panowanie nad samym sobą.
    • Źródło: żywot Aleksandra Wielkiego
  • Działać (…) powinniśmy zawsze z pełną świadomością celu.
    • Źródło: żywot Tymoleona
  • Początkiem zwycięstwa jest odwaga.
    • Źródło: żywot Temistoklesa

Inne edytuj

  • Broda nie czyni nikogo filozofem.
    • Barba non facit philosophum. (łac.)
  • Charakter to długotrwałe przyzwyczajenie.
  • Czy naprawdę pytasz jaki powód skłaniał Pitagorasa do niejedzenia mięsa? Zastanawiam się raczej przez jaki przypadek oraz w jakim stanie świadomości musiał być pierwszy człowiek, który swoimi ustami posmakował rozlanej krwi i wbił swoje zęby w mięso nieżywego stworzenia, zastawił stoły martwymi, cuchnącymi ciałami i miał czelność nazwać jedzeniem i pożywieniem części, które jeszcze chwilę wcześniej krzyczały i płakały, poruszały się i żyły. Jak oczy mogły znieść widok rzezi, gdy podrzynane były gardła i zdzierana skóra, a kończyny odrywano od kończyn. Jak jego nos wytrzymać mógł ten zapach? Jak to się stało, że nieczystości nie odebrały mu smaku, gdy ten miał kontakt z ranami, wysysając ich soki oraz serum ze śmiertelnych ran? I z pewnością nie są to lwy czy wilki, które zjadamy w odruchu samoobrony – wręcz przeciwnie – ignorujemy to i zarzynamy niewinne, oswojone istoty, które nie posiadają żądeł ani kłów, którymi mogłyby nas zranić. Z powodu kawałka mięsa pozbawiamy ich słońca, światła, całej życiowej ewolucji, do której mają prawo poprzez narodziny oraz życie.
  • Gdzie ty Gajuszu, tam ja Gaja
    • Ubi tu Caius, ibi ego Caia. (Łac.)
  • Jeśli przeciwnik popadł w gniew, mądry pozwala sporowi wygasnąć.
  • Jeżeli twierdzisz, że natura zaprojektowała Cię abyś jadł mięso, to najpierw zabij własnoręcznie to co zamierzasz zjeść. Zrób to, uzbrojony jednak tylko w to, w co wyposażyła Cię natura, bez pomocy noża, tasaka czy topora.
  • Kiedy zgasi się świece, wszystkie kobiety pięknieją.
  • Kto uciechom Wenery zbyt trwożnie się broni, grzeszy równie jak drugi, co ją nadto goni.
  • Łatwiej jest miasto w powietrzu wybudować niż założyć państwo bez religii.
  • Macie zwyczaj nazywania dzikimi bestiami węże, leopardy i lwy; lecz sami jesteście splamieni krwią i w niczym nie ustępujecie ich okrucieństwu. One zabijają jedynie dla zdobywania swojego normalnego pożywienia, lecz wy zabijacie by wykwintniej zastawić stół.
  • Medycyna i gimnastyka leczą ciało. Lekarstwem dla chorej duszy jest tylko filozofia.
  • Mężowie w tym są niesprawiedliwi, bo wymagają od swych żon wierności, a sami nie zawsze jej dochowują. Podobni są w tym do owego hetmana, który od żołnierzy wymaga, żeby odważnie walczyli, a sam ucieka.
  • Milczenie w odpowiednim momencie jest ważniejsze i lepsze od wszelkich słów.
  • Nie ma groźniejszego potwora od człowieka.
  • O zmarłych nic, jeśli nie dobrze.
    • De mortuis nil, nisi bene. (łac.)
  • Przyjaciel jest bardziej konieczny niż ogień i woda.
  • Puste beczki i głupcy robią dużo hałasu.
  • Synowie władców i wysoko urodzonych powinni przede wszystkim doskonalić naukę jazdy konno.
    • Źródło: Łukasz Marcińczak, Końskie posągi, „Akcent” nr 1 (99), 2005
  • Śmierć jest końcem wszystkich spraw życia ludzkiego, wyjąwszy przesądy i zabobony.
  • Świnia poucza Minerwę.
    • Sus Minervam docet. (łac.)
    • Źródło: Demostenes, 11
  • Tak jak but zmienia kształt przez nogę, a nie odwrotnie, tak też duchowe pragnienia zmieniają życie człowieka.
  • Trzeba żyć, a nie tylko istnieć.
    • Źródło: Leksykon złotych myśli, wyboru dokonał Krzysztof Nowak, Warszawa 1998.
    • Zobacz też: życie
  • Umysł nie jest naczyniem, które należy napełnić, lecz ogniem, który trzeba rozniecić.
    • Źródło: Gordon Dryden, Jeanette Vos, Rewolucja w uczeniu, wyd. Moderski i S-ka, Poznań 2000, tłum. Bożena Jóźwiak, s. 302.
    • Zobacz też: umysł
  • Wieziesz Cezara i jego los.
    • Źródło: Cezar 38, 3
  • Z wszystkich ludzkich rzeczy tylko wiedza jest nieśmiertelna.
  • Zaszczyty zmieniają obyczaje
    • Honores mutant mores (łac.)
  • Życie jest chwilą wieczności.
  • Życie nie jest koniecznie, konieczna jest podróż.
    • Vivere non est necesse, sed est necesse navigare. (łac.)