Fiodor Dostojewski
pisarz rosyjski
Fiodor Dostojewski (1821–1881) – rosyjski pisarz.
Białe noceEdytuj
- Bywają marzyciele, którzy obchodzą rocznice pojawienia się ich fantastycznych wizji.
- Mój Boże! Cała chwila rozkoszy! Czyż to mało choćby na całe życie człowiecze?
BiesyEdytuj
Poniżej znajdują się wybrane cytaty, więcej znajdziesz w osobnym haśle Biesy.- Bóg jest niezbędny, a więc dlatego powinien istnieć.
- Źródło: cz. 3 (6,2)
- Człowiek jest nieszczęśliwy tylko dlatego, że nie wie, iż może być szczęśliwy.
- Źródło: cz. 2 (1, 5)
- Czyż jednak w największej nawet izolacji wolni jesteśmy od działania praw natury?
- Źródło: cz. 3 (1,1)
- – Jeżeli moje brzemię nie ciąży mi, to dlatego, że mam taki charakter, a jeżeli panu bardziej ciąży – to też charakter. Nie ma co tak bardzo się tego wstydzić. Najwyżej trochę.
– Wiem, że mam nędzny charakter, lecz nie udaję siłacza.
– I niech pan nie udaje. Pan nie jest siłaczem.
- Może jestem nikczemnikiem, ale nie socjalistą!
- Źródło: cz. 2 (8, 1)
- Najpierw urządźcie tak wszystko, by każdy człowiek był potrzebny, a dopiero potem go płódźcie.
- Źródło: cz. 3 (5,6)
- Napawanie się swoją władzą.
- Административный восторг. (ros.)
- Źródło: cz. 1 (2, 4)
- Niech mi pan powie, proszę – szepnął mi pewnego razu do ucha Stiepan Trofimowicz – dlaczego wszyscy owi zajadli socjaliści i komuniści są zarazem tak straszliwymi kutwami, jakby wręcz byli opętani żądzą zbicia pieniędzy, przy czym im bardziej ktoś jest zatwardziałym socjalistą, tym silniej przejawia się u niego instynkt posiadacza?…
- Źródło: cz. 1 (2, 8)
- Pragnąc więc prawdzie nadać cechy prawdopodobieństwa, trzeba koniecznie zabarwić ją nieco kłamstwem. Ludzie od początku świata tak właśnie postępują.
- Źródło: cz. 2 (1, 2)
- (…) ścinanie głów jest znacznie łatwiejsze niż wyciosywanie zrębów nowej idei!
- Źródło: cz. 2 (1, 2)
- (…) trzeba wiedzieć, że nic tak nie raduje Rosjanina, jak wszelakie publiczne skandale i rozmaite tłumne rozróby.
- Źródło: cz. 3 (1,1)
- Wiosła z drzewa klonowego… Żagle z płótna jedwabnego…
- (…) życie ludzkie dzieli się na dwie połowy. Druga upływa wyłącznie pod znakiem przyzwyczajeń, jakie nagromadziły się w pierwszej.
- Źródło: cz. 2 (2, 2)
Bracia KaramazowEdytuj
- Bóg dał kobiecie histerię w łaskawości swojej.
- Bywają chwile, kiedy ludzie kochają zbrodnie.
- Postać: Alosza Karamazow
- Daj młodemu człowiekowi mapę nieba, a odda ci ją jutro… poprawioną.
- Jeżeli nie ma Boga, to wszystko jest dozwolone.
- Postać: Iwan Karamazow
- Ludzie uważają tę całą komedię za coś poważnego, nawet mimo swej niezaprzeczonej mądrości. To stanowi ich tragedię. No i cierpią, oczywiście, lecz… bądź co bądź żyją za to, żyją realnie, nie fantazjują, bo cierpienie to właśnie życie.
- Mój ideał to pójść do cerkwi i postawić w pokorze świeczkę, jak Boga kocham, naprawdę. Wtedy nastąpi kres moich cierpień.
- Postać: Diabeł
- Nie bójcie się życia, jak dobrze jest żyć, robiąc coś słusznego i sprawiedliwego.
- Nie jestem przeciwny Chrystusowi. Uważam, że była to nader humanitarna jednostka i gdyby żył w naszych czasach niewątpliwie przystąpiłby do rewolucjonistów.
- Nie ma troski nieprzerwanej i bardziej męczącej człowieka, gdy stanie się swobodnym, jak znaleźć sobie tego, komu pokłon odda.
- O, mój bracie, przebacz mi, jak mogłem być taki podły, bierz ziemię, co mi po ziemi, proszę cię tylko o miłość.
- Szeroki jest człowiek, zbyt szeroki. Ja bym go zwęził.
- Opis: ze „Spowiedzi gorącego serca” Mitieńki Karamazowa.
- Te oczęta niewinne drasnęły mi duszę jak brzytwą.
- Wielu ludzi nie wierzy w Boga, ale w diabła wierzy.
- Postać: Diabeł
- Za mało Bóg czasu dał, na dzień tylko dwadzieścia cztery godziny wyznaczył, tak że nie ma nieraz czasu i na wyspanie się, a cóż dopiero na pokutę.
- Za wielki zakres dany jest człowiekowi! Szatan jeden wie, dlaczego to, co rozum obrzuca pogardą, przedstawia się w sercu jako rozkosz i piękno najwyższe. Czy jest piękno w Sodomie? O, wierz mi, że jest i to dla ogromnej większości ludzi. Piękną jest walka szatana z Bogiem, gdy polem bitwy są serca nasze.
GraczEdytuj
- Ciekawe i zabawne, ile niekiedy może wyrazić spojrzenie człowieka wstydliwego i chorobliwie powściągliwego, który się zakocha i to właśnie wówczas, gdy ów człowiek wolałby się raczej zapaść w ziemię niż cokolwiek wyrazić słowem lub spojrzeniem.
- Człowiek jest z natury despotą i lubi być dręczycielem.
- Czym jestem dzisiaj? Zerem. Czym mogę być jutro? Jutro mogę zmartwychwstać i na nowo zacząć żyć! Mogę odnaleźć w sobie człowieka, dopóki ten jeszcze nie zginął!
- Jutro, jutro wszystko się skończy!
- Może po doznaniu tylu wrażeń dusza przestaje się nimi nasycać, tylko rozdrażnia się i żąda wrażeń coraz mocniejszych, aż do zupełnego wyczerpania.
- Rzeczywiście człowiek lubi widzieć swojego najlepszego przyjaciela w poniżeniu wobec siebie; na poniżeniu przeważnie przyjaźń się opiera; i to jest stara prawda, znana wszystkim rozumnym ludziom.
- – Tam jest wieś… tam napijemy się herbaty… – ciągnął dalej generał już z zupełną rozpaczą.
– Będziemy pili mleko na świeżej trawie – dodał de Grieux ze zwierzęcą wściekłością. (…)
– A idźże sobie z tym mlekiem! Żłop sobie sam, a mnie od mleka brzuch boli.
IdiotaEdytuj
Poniżej znajdują się wybrane cytaty, więcej znajdziesz w osobnym haśle Idiota (powieść).- Delikatność i godność wypływa z głębi serca, a nie z lekcji tańca.
- Lepiej być nieszczęśliwym i wiedzieć, niż być szczęśliwym i żyć w nieświadomości.
- Obawiałem się tego, ale nie myślałem o Tym.
- W naszym stuleciu wszyscy są poszukiwaczami przygód.
- Zobacz też: przygoda
Zapiski z martwego domuEdytuj
- Człowiek, który się dobrze śmieje, jest dobrym człowiekiem.
- Tu otwierał się inny, odrębny świat, do niczego niepodobny; tu panowały inne, odrębne prawa, inne obyczaje, inne nawyki i odruchy; tu trwał martwy za życia dom, a w nim życie jak nigdzie i ludzie niezwykli.
Zbrodnia i karaEdytuj
Poniżej znajdują się wybrane cytaty, więcej znajdziesz w osobnym haśle Zbrodnia i kara.- Cierpienie i ból nieodłącznie towarzyszą szerokim horyzontom myślowym i głęboko współczującemu sercu.
- Człowiek jest podły, do wszystkiego przywyka.
- Jeśli czekać, aż wszyscy zmądrzeją, za długo to potrwa.
- Nie masz sensu za grosz... Ja po tysiąc razy w ten sam sposób plułem na ludzi i znowu lgnąłem do nich.
InneEdytuj
- Anioł nigdy nie upada. Diabeł upada tak nisko, że nigdy się nie podniesie. Człowiek upada i powstaje.
- Bez cierpienia nie zrozumie się szczęścia.
- Błędy to droga do prawdy.
- Zobacz też: błąd
- Boga nie ma – jest tylko sumienie.
- Biblia należy do wszystkich – zarówno do ateistów, jak i do ludzi wierzących. To księga całej ludzkości.
- Być bohaterem przez minutę, godzinę jest o wiele łatwiej niż znosić trud codzienny w cichym heroizmie.
- Bywają minuty, gdy się w świadomości przeżywa znacznie więcej niż przez całe lata.
- Co to jest wierność kobiety? Jest to obawa przed utratą zdobytej pozycji.
- Człowiek może znieść bardzo dużo, lecz popełnia błąd sądząc, że potrafi znieść wszystko.
- Człowiek z podziemia.
- Человек из подполья. (ros.)
- Źródło: Notatki z podziemia (ros. Записки из подполья, 1864)
- Czyż nie odczuwam? Owszem. Im więcej piję, tym więcej odczuwam. Właśnie dlatego piję, że w trunku tym szukam współczucia i serca. Nie wesela szukam, lecz jedynie boleści… Piję, albowiem pragnę dotkliwiej cierpieć!
- Dlaczego ludzie potrafią lepiej umierać niż żyć? Dlatego, że żyć trzeba długo, a umrzeć można prędko.
- Dziwić się wszystkiemu jest oczywiście rzeczą niemądrą; nie dziwić się jest o wiele przystojniej i nie wiem dlaczego, ale uznane to jest za dobry ton. Lecz wątpię, by tak było istotnie. Moim zdaniem niczemu się nie dziwić jest o wiele niemądrzej niż dziwić się wszystkiemu. Poza tym: niczemu się nie dziwić jest to prawie to samo, co nic nie szanować. A człowiek niemądry nic nie szanuje.
- Źródło: Bobok (przeł. Kazimierz Truchanowski)
- Im wznioślejsza miłość, tym więcej w niej ambicji.
- Jak można przechodzić koło drzewa i nie być szczęśliwym, że się je widzi? Rozmawiać z człowiekiem i nie być szczęśliwym, że się go kocha?
- Jak przyjemnie jest powiedzieć człowiekowi coś miłego.
- Jakże wielką radość ma matka, kiedy widzi pierwszy uśmiech swojego dziecka. Taką samą radość odczuwa zawsze Bóg, kiedy widzi z wysokości nieba grzesznika, który zaczyna modlić się do niego całym sercem.
- Jedynie wierząc we własną nieśmiertelność, człowiek może uchwycić prawdziwe znaczenie swojego istnienia tu na ziemi.
- Jedyna wolność to zwyciężyć siebie.
- Źródło: Wielka księga mądrości, wybór Jacek i Tomasz Ilga
- Kobieta jest z natury zła, jej egoizm zwycięża bowiem miłość.
- Kogo Bóg darzy wielką miłością, w kim pokłada wielkie nadzieje, na tego zsyła wielkie cierpienie, doświadcza go nieszczęściem.
- Kto kocha ludzi, kocha też ich radości. Bez radości nie można żyć.
- Kto pragnie ujrzeć twarzą w twarz żywego Boga, niech nie szuka Go na pustym fundamencie własnych myśli, lecz w miłości braterskiej.
- Ludzie nawet się nie domyślają, jak sobie szpecą krajobrazy.
- Źródło: Leksykon złotych myśli, wyboru dokonał Krzysztof Nowak, Warszawa 1998.
- Mądrość, która kieruje się despotyzmem wobec jednostki, jest głupotą.
- Źródło: Przemysław Słowiński, Dyktatorzy i ich kobiety. Seks, władza i pieniądze, Wydawnictwo Videograf, Chorzów 2013, ISBN 9788378351320, s. 5.
- Można popełnić podłość, nie będąc łajdakiem.
- Na czym polega wolność? Czy na tym, aby oddawać się wszystkim możliwym namiętnościom, czy też na tym, aby panować nad sobą i nad swoimi popędami?
- Najstraszniejsza ze wszystkiego jest świadomość niespełnionej miłości – na tym polega piekło.
- Na trupach i gruzach wojny i rewolucji światowej pozostaną tylko żydzi i ich złote miliardy.
- Nauka nie daje satysfakcji moralnej, albowiem nie udziela odpowiedzi na podstawowe pytania.
- Nawet jeśliby mi ktoś udowodnił, że prawda jest poza Chrystusem, wolałbym raczej pozostać z Chrystusem niż z prawdą.
- Nawet miłość grzeszna jest miłością Boga – rozpusta rozłącza.
- Nie cuda bowiem skłaniają realistę do wiary. Prawdziwy realista, który nie wierzy, zawsze znajdzie w sobie moc i zdolność przeczenia cudom i choćby nawet stanął przed niewątpliwym faktem, raczej nie dałby wiary własnym zmysłom, niżby miał uznać możliwość cudu.
- Nie ma na świecie nic trudniejszego nad szczerość i nic łatwiejszego nad pochlebstwo.
- Nie ma rzeczy bardziej niewiarygodnej od rzeczywistości.
- Niekiedy spotykamy ludzi zupełnie nam obcych, którymi zaczynamy się interesować od pierwszego wejrzenia, jakoś raptownie, znienacka, zanim choć słowem się do nich odezwiemy.
- Niezbadane są drogi, na których Bóg odnajduje człowieka.
- Plotka jest zawsze smakowita.
- Podstawową siłą pedagogiczną jest dom rodzinny.
- Pokorna miłość ma taką moc, że nic się jej oprzeć nie może.
- Prawdziwa sztuka jest zawsze współczesna.
- Realizm ograniczony końcem własnego nosa jest niebezpieczniejszy od najbardziej szalonej fantazji, ponieważ jest ślepy.
- Silna miłość do człowieka słabego bywa nieraz potężniejsza i bardziej męcząca niż wzajemne uczucie dwóch równych siebie charakterów, ponieważ mimo woli bierze się odpowiedzialność za słabszego.
- Sprawiedliwej sprawy nie zrujnuje kilka błędów.
- Szczęście nie polega na szczęściu, lecz na jego osiąganiu.
- Zobacz też: szczęście
- Świat pełen jest drogich nieobecnych.
- Taniec to nieme wyznanie miłosne.
- Ukorz się, dumny człowieku, i przede wszystkim złam swoją dumę.
- W logice tkwi zawsze pierwiastek nudy.
- Wieczny śmiech jest jałowy.
- Wolnością ludzi zawładnie ten, kto zapanuje nad ich sumieniami.
- Za moje poglądy nie dają nagród.
- Źródło: Wielka księga gier, łamigłówek i humoru 2002, Wydawnictwo Reader’s Digest, red. naczelna: Adelsa Atelier Tourisme, Paryż 2000; red. naczelny polskiej wersji: Jacek Fronczak, Warszawa 2001, tłum. Magdalena Rodak.
- Zły to znak, kiedy ludzie przestają rozumieć ironię, alegorię, żart.
- Życie to raj, do którego klucze są w naszych rękach.
O Fiodorze DostojewskimEdytuj
- Dostojewski – genialna rura kanalizacyjna duszy rosyjskiej. Wszystko tam ściekło. Takiej oczyszczającej psychoanalizy nie przeszedł żaden naród.
- Autor: Julian Tuwim, Jarmark rymów