Wikicytaty

Marek Aureliusz

cesarz rzymski, filozof

Marek Aureliusz (121–180) – w latach 161–180 cesarz rzymski, pisarz i filozof stoicki.

Rozmyślania

edytuj

(tłum. Marian Reiter)

A B C Ć D E F G H I J K L Ł M N O Ó P Q R S Ś T U V W X Y Z Ź Ż

 
Marek Aureliusz

A

edytuj
  • Ale kto czci duszę rozumną, ogarniającą wszechświat i społeczeństwo, o żadną z innych rzeczy już się nie troszczy. Ponad wszystko duszę własną utrzymuje w takim stanie, aby była rozumna i społeczna i czynna, i śpieszyła z pomocą bliźniemu, który do tego samego celu dąży.
    • Źródło: ks. VI, 14

B

edytuj
  • Bogowie – nieśmiertelni – nie czują niezadowolenia, że będą musieli przez wieczność tak ogromną ciągle znosić tylu tak złych ludzi. Owszem otaczają ich zewsząd swą opieką. A ciebie, który wnet masz przestać istnieć, to nuży, chociaż w dodatku sam jesteś jednym z grzeszników.

C

edytuj
  • Cała bowiem ziemia – to punkcik, a w niej jakimże kącikiem część zamieszkana.
    • Źródło: ks. IV, 3
    • Zobacz też: Ziemia
  • Ci zaś muszą być nieszczęśliwi, którzy nie śledzą z rozwagą drgnień duszy własnej.
  • Co nie jest pożyteczne dla roju, i dla pszczoły nie jest pożyteczne.
  • Co za moc ma człowiek! Czynić to tylko, co zasłuży na pochwałę boga i wszystko przyjmować, co mu przeznaczy bóg!
    • Źródło: ks. XII, 11
    • Zobacz też: człowiek

D

edytuj
  • Długość życia ludzkiego – to punkcik, istota – płynna, spostrzeganie – niejasne, zespól całego ciała – to zgnilizna, dusza – wir, los – to zagadka, sława – rzecz niepewna. Krótko mówiąc, wszystko, co związane z ciałem, to rzeka, co z duszą, to sen i mara. Życie – to wojna i przystanek chwilowy w podróży, wspomnieniem pośmiertnym – zapomnienie. Cóż więc może posłużyć za ostoję? Tylko jedno: filozofia.
  • Duszyczką jesteś, dźwigającą trupa – powiedział Epiktet.
    • Źródło: ks. IV, 41

F

edytuj
  • Farsa, wojna, lęk, odrętwienie, służalstwo dzień po dniu zetrą z ciebie owe święte pewniki i prawdy, któreś utworzył na podstawie filozofii i które szanujesz. Należy zaś na wszystko tak patrzyć i tak we wszystkim postępować, by uwydatnić w całej doskonałości i zmysł praktyczny i pobudzić do działania poznanie teoretyczne i utrzymać w pełni pewność siebie, wynikłą z poznania wszechrzeczy, niezbyt widoczną, ale i niezatajoną.
    • Źródło: ks. X, 9
    • Zobacz też: prawda

J

edytuj
  • Ja, gdziekolwiek pozostawiony, szczęśliwym byłem zawsze człowiekiem. A „szczęśliwy” – to ten, kto los szczęśliwy sam sobie przygotował. A szczęśliwy los – to dobre drgnienie duszy, dobre skłonności, dobre czyny.
  • Jak wielki spokój zyskuje ten, kto nie baczy na to, co bliźni mówi, czyni lub myśli, ale na to tylko, co sam robi, by było sprawiedliwe i zbożne. Dobry bowiem człowiek nie powinien zwracać uwagi na błędy innych, lecz iść drogą prostą, bez zboczeń.
  • Jakże łatwo odtrącić od siebie i odepchnąć wszelkie wyobrażenia niepokojące i niestosowne i natychmiast uzyskać pogodę ducha.
    • Źródło: ks. V, 2
  • Jest cechą wolności zarówno zmienić zdanie, jak pójść za zdaniem człowieka, prowadzącego na drogę prostą. Twoją bowiem pozostaje własnością działanie w myśl twego własnego popędu i sądu, a wreszcie dochodzące do skutku według twego własnego rozumu.
  • Jest to cechą charakteru doskonałego, że przeżywa dzień każdy jako ostatni i ani niczym się nie trwoży ani w działaniu nie słabnie ani nie jest obłudny.
    • Źródło: ks. VII, 69
  • Jeżeli życzliwość jest szczera, nie obłudna i nie udana, to jest niezwyciężona.

K

edytuj
  • Każdą pracę wykonuj, jakoby ostatnią w życiu.
    • Źródło: ks. II, 5
    • Zobacz też: praca
  • Każdy taką przedstawia wartość, jaką mają przedmioty jego starań.
    • Źródło: ks. VII, 3

L

edytuj
  • Ludzie, którzy pragną się jeden nad drugim wywyższyć, przed sobą wzajem się poniżają.
    • Źródło: ks. XI, 14

M

edytuj
  • Możesz zacząć życie nowe. Jeszcze raz przyjrzyj się sprawom tak, jak zwykłeś to czynić. Na tym bowiem polega odrodzenie życia.
    • Źródło: ks. VII, 2
    • Zobacz też: życie
  • Myśl o tym, w jakim stanie ciała i duszy powinna cię zabrać z sobą śmierć i jak krótkie jest życie, jak przepastna wieczność, przeszłość i przyszłość, jak krucha wszelka materia!
    • Źródło: ks. XII, 7
    • Zobacz też: materia

N

edytuj
  • Należy odczuć, jakiego świata jesteś cząstką.
    • Źródło: ks. II, 4
  • Nie czyń nic bez rozwagi, lecz tylko według zasady dobrze obmyślanej.
    • Źródło: ks. IV, 2
  • Nie działaj nigdy pod przymusem ani wbrew dobru publicznemu ani bez rozwagi ani w wewnętrznej rozterce. A myśl niech będzie prosta, bez sztucznych dodatków.
    • Źródło: ks. III, 5
  • Nie marnowałem czasu na badanie tajemnic nieba.
  • Nie pożądaj spokoju takiego, którego inni użyczają. Należy więc samemu się trzymać, a nie być podtrzymywanym.
    • Źródło: ks. III, 5
  • Nie przystoi, by dusza czuła zmęczenie w tym życiu, którym się twe ciało nie męczy.
  • Nie żyj tak, jakbyś miał żyć lat dziesięć tysięcy. Los wisi nad tobą. Dopóty żyjesz, dopóki można, bądź dobry.
    • Źródło: ks. IV, 17
  • Niezdobytą warownię przedstawia dusza wolna od namiętności.
  • Nigdzie bowiem nie schroni się człowiek spokojniej i łatwiej, jak do duszy własnej, zwłaszcza ten, kto ma taką ustroń wewnętrzną, że się natychmiast zupełny znajdzie spokój, jeżeli w nią się wpatrzy.
    • Źródło: ks. IV, 3

O

edytuj
  • O ile przykrzejsze skutki wywołuje gniew i żal z powodu zdarzeń, niż te same zdarzenia, z powodu których gniewamy się i żalimy.
    • Źródło: ks. XI, 18
    • Zobacz też: gniew, żal
  • Ozdobą twą niech będzie prostota i skromność i obojętność wobec tego, co leży w pośrodku między dobrem i złem.

P

edytuj
  • Popatrz, jak szybko wszystko ulega zapomnieniu!
    • Źródło: ks. IV, 3

S

edytuj
  • Skromnie przyjmować, spokojnie tracić.
    • Źródło: ks. VIII, 33
  • Sztuka życia ma większe podobieństwo z atletyką niż z tańcem, bo trzeba być w pogotowiu i stać bez trwogi wobec wypadków, nawet nieprzewidzianych.
    • Źródło: ks. VII, 61
    • Zobacz też: życie
  • Szukaj w swym wnętrzu. Tam jest źródło dobra, zawsze zdolne do nowego wytrysku, byleś je stale odgrzebywał.
    • Źródło: ks. VII, 59
    • Zobacz też: dobro

Ś

edytuj
  • Śmiercią nie gardź; owszem niech ci miła będzie, bo i ona jest jednym z objawów woli natury. (…) Jest więc rzeczą człowieka myślącego nie zachowywać się wobec śmierci ani obojętnie ani odpychająco ani lekceważąco, owszem czekać na nią spokojnie.
    • Źródło: ks. IX, 3
    • Zobacz też: śmierć
  • Śmierć i życie, sława i niesława, cierpienie i rozkosz, bogactwo i ubóstwo: wszystko to na równi przypada ludziom złym i dobrym, bo to nie jest ani piękne ani brzydkie. Nie jest to więc dobre ani złe.
    • Źródło: ks. II, 11
  • Śmieszne to, że nie usuwamy się przed grzechem własnym, co możliwe, a usuwamy się przed obcym, co niemożliwe.
    • Źródło: ks. VII, 71
    • Zobacz też: grzech

T

edytuj
  • Ty zaś pamiętaj, że tylko istota rozumna otrzymała zdolność chętnego przyjmowania losu, a bezwarunkowo przyjmować go muszą wszystkie.
    • Źródło: ks. X, 28
    • Zobacz też: los

U

edytuj
  • Usuń wyobrażenie, a usunie się i poczucie krzywdy, usunie się i krzywda.
    • Źródło: ks. IV, 7
    • Zobacz też: krzywda

W

edytuj
  • Wnet zapomnienie o wszystkim przyjdzie na ciebie! I wnet zapomnienie wszystkich o tobie!
    • Źródło: ks. VII, 21
  • Wszystko bowiem, cokolwiek czynię sam, czy z pomocą obcą, powinno jeden tylko cel mieć na oku: pożytek i korzyść społeczną.
    • Źródło: ks. VII, 5
  • Wszystko jest nawzajem powiązane, a węzeł to święty. A zgoła nic nie ma, co by nawzajem było sobie obce. Ułożone to bowiem zostało we wspólny ład i współtworzy porządek w porządku tego samego świata. Jeden bowiem jest świat, a składa się nań wszystko, i bóg jeden we wszystkim i jedna istota i jedno prawo, jeden rozum wspólny wszystkich stworzeń rozumnych i prawda jedna.

Z

edytuj
  • Zaczynając dzień, powiedz sobie: Zetknę się z ludźmi natrętnymi, niewdzięcznymi, zuchwałymi, podstępnymi, złośliwymi, niespołecznymi. Wszystkie te wady powstały u nich z powodu braku rozeznania złego i dobrego. Mnie zaś, którym zbadał naturę dobra, że jest piękne, i zła, że jest brzydkie, i naturę człowieka grzeszącego, że jest mi pokrewnym, nie dlatego, że ma w sobie krew i pochodzenie to samo, ale że ma i rozsądek i boski pierwiastek, nikt nie może wyrządzić nic złego. Nikt mnie bowiem nie uwikła w brzydotę. Nie mogę też czuć gniewu wobec krewnego ani go nienawidzić. Zrodziliśmy się bowiem do wspólnej pracy.
  • Zawsze masz możność żyć szczęśliwie, jeśli pójdziesz dobrą drogą i zechcesz dobrze myśleć i czynić. Dwie są bowiem cechy wspólne duszy boga i człowieka i wszelkiego stworzenia obdarzonego rozumem. A te są, że nie ulega przeszkodzie z niczyjej strony i to, że znajduje dobro w usposobieniu i działaniu pełnym sprawiedliwości i że na tym poprzestaje w swym dążeniu.

Ż

edytuj
  • Życie jest krótkie. Korzystaj z teraźniejszości w sposób rozumny i słuszny. Bądź rozsądny w odpoczynku.

Inne

edytuj
  • Nasze życie jest tym, co zeń uczynią nasze myśli.
    • Inna wersja: Nasze życie jest takim, jakim uczyniły je nasze myśli.
    • Źródło: Małgorzata Kronenberger, Muzykoterapia. Podstawy teoretyczne do zastosowania muzykoterapii w profilaktyce stresu, Mediatour, Szczecin 2003, ISBN 8391200620.
  • Nie należy gniewać się na bieg wypadków, bo to ich nic nie obchodzi.
    • Źródło: Mała księga cytatów, Halina Lipiec (red.), Oficyna Wydawnicza STON I, Radom 1994, ISBN 8390113228, s. 29.

O Marku Aureliuszu

edytuj
  • Marek Aureliusz odnosił się do chrześcijan z prawdziwą pogardą. Uważał, że ich stosunek do śmierci i fanatyczne, radykalne spojrzenia na męczeństwo oraz gotowość oddania życia za wiarę płynie nie z filozoficznej świadomości, że każda rzecz osiąga swój kres zgodnie z prawami natury, z dostojnej wiedzy o konieczności oddzielenia duszy od ciała, ale z bezmyślnego uporu, głupoty i przybierania sztucznej, tragicznej pozy. I to go właśnie doprowadzało do wściekłości, furii.
Źródło: „https://pl.wikiquote.org/w/index.php?title=Marek_Aureliusz&oldid=590732”