Maria Dzielska

polska uczona, profesor nauk humanistycznych

Maria Celina Dzielska (1942–2018) – polska historyk i filolog klasyczny, profesor nauk humanistycznych, nauczyciel akademicki Uniwersytetu Jagiellońskiego, tłumacz tekstów źródłowych, wyspecjalizowana w historii późnoantycznego Rzymu i wczesnego Bizancjum.

  • Jak można sobie wyobrazić dzisiejszy świat bez chrześcijaństwa, skoro dziesiątki, setki tysięcy – mówi się, że nawet ponad 100 tysięcy rocznie – ludzi oddaje swoje życie za wiarę w Afryce, na Bliskim Wschodzie, w Indiach? W obliczu tej hekatomby, którą teraz obserwujemy, prześladowania chrześcijan w Cesarstwie Rzymskim, gdy w ciągu niemal trzech wieków zginęło śmiercią męczeńską ok. 10 tys. ludzi, wydają się dziełem nie surowych władców i sędziów, lecz łagodnych owieczek.
  • Ponieważ święto Zmartwychwstania obchodzono w pierwszą niedzielę po pierwszej wiosennej pełni księżyca, również Boże Narodzenie umiejscowiono astronomicznie, wyznaczając je na 25 grudnia, czyli przesilenie zimowe. Po raz pierwszy słyszymy o nim w pewnym kalendarzu rzymskim w 354 roku. Ale trzeba też zauważyć, że chrześcijanie schrystianizowali po prostu rzymskie święto narodzin Słońca Niezwyciężonego, inaczej Heliosa, czy irańskiego Mitry, którego dzień narodzin przypadał na 25 grudnia i podobnie jak Chrystus urodził się w skalnej grocie. Bóg ten miał wielu wyznawców w cesarstwie rzymskim.
  • To był wprawdzie proces powolny idący od czasów Konstantyna I, który już wydawał ustawy skierowane przeciwko sprawowaniu krwawych ofiar i wróżeniu z wnętrzności zwierząt. On przecież także nakazał zburzenie kilku ważnych świątyń. Dalej posunęli się już jego synowie, którzy wprowadzili nawet karę śmierci za dywinację, zakazywali oddawania czci posągom bóstw itd. Ale dopiero edykt z 8 listopada 382 roku Teodozjusza I, o którym mówi się, że znamionował „śmierć bogów" w Cesarstwie Rzymskim, zakazał ostatecznie pod karą gardłową składania krwawych ofiar i dokonywania wróżb ze zwierząt ofiarnych. Obłożone zostały również karami wszelkie praktyki pogańskie – nawet oddawanie czci przez zapalanie światła czy kadzidła dobrym bóstwom domowym, Larom i Penatom.

O Marii Dzielskiej

edytuj