Wikicytaty

Konstantyn I Wielki

cesarz rzymski od 306 roku

Konstantyn I Wielki (łac. Gaius Flavius Valerius Constantinus; 272–337) – cesarz rzymski od 306 roku, święty Kościoła prawosławnego.

  • Ponieważ wielka i dręcząca bezbożność ciążyła nad ludźmi, ponieważ państwu groziła, jak od zarazy, zupełna ruina i nie było radykalnego, zbawiennego sposobu ocalenia, jaki ratunek przed złem znalazło Bóstwo? Bóg chciał właśnie moich usług i uznał je za odpowiednie spełnienie swej woli.
    • Źródło: List do miast Wschodu, w: Euzebiusz z Cezarei, Żywot Konstantyna, przeł. ks. A. Lisiecki
Konstantyn I Wielki
  • Przywileje, które zostały przyznane w uznaniu religii, powinny być udziałem jedynie wyznawców religii katolickiej. Jest naszą wolą, aby heretycy i schizmatycy nie tylko nie mieli w tych przywilejach udziału, ale byli zobowiązani i przymuszani do różnych munera.
    • Opis: edykt z 326 r., termin „munera” oznaczał wszelkie pozapodatkowe obowiązki obywatela na rzecz państwa – ich rozmiary i charakter zależały od posiadanego majątku i statusu społecznego: od pracy fizycznej (np. w piekarniach państwowych, budowy dróg i kanałów) po wykonywanie na rzecz państwa funkcji publicznych (np. pobór podatków, konwojowanie transportów, organizacja robót publicznych).
    • Źródło: Ewa Wipszycka, Kościół w świecie późnego antyku, Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2014, s. 142.
  • Zatem niech naśladują filozofów, którzy, choć nie zgadzają się w jakiejś małej sprawie, starają się jednak współpracować, aby utrzymać jedność doktryny filozoficznej.
    • Opis: słysząc po raz pierwszy o sporach pomiędzy biskupami, którzy wzajemnie oskarżali się o herezję.
    • Źródło: Steven Runciman, Teokracja bizantyjska, przeł. Maria Radożycka-Paoletti, wyd. Książnica, Katowice 2008, s. 22.

O Konstantynie

edytuj
  • Chociaż chrzest przyjął dopiero na łożu śmierci, i to z rąk biskupa o wątpliwej prawowierności, stał się jednym z najbardziej czczonych świętych chrześcijańskich, przez stulecia uznawanym za równego apostołom.
    • Autor: Steven Runciman, Teokracja bizantyjska, przeł. Maria Radożycka-Paoletti, wyd. Książnica, Katowice 2008, s. 34.
  • Jednym ze znakomitych posunięć politycznych Konstantyna było założenie nowej stolicy cesarstwa na miejscu miasta Bizancjum. Nowy Rzym, czyli Konstantynopol, miał do tego celu idealne położenie. Miasto było łatwo dostępne, ale też i łatwe do obrony, miało wspaniały port i urodzajne zaplecze.
    • Autor: Steven Runciman, Teokracja bizantyjska, przeł. Maria Radożycka-Paoletti, wyd. Książnica, Katowice 2008, s. 34.
    • Zobacz też: Konstantynopol
  • Konstantyn nie mógł pozostawać poza wszystkimi rodzajami konfliktów, gdyż widziano w nim arbitra z niebiańskim mandatem, który powinien dbać o to, by jego poddani zdążali słuszną drogą do Boga. Zwalczający się na różnych polach biskupi domagali się od niego decyzji, a także praktycznego wsparcia określonej grupy hierarchów. W ten sposób otwarta została droga do interwencji cesarzy w sprawy wewnętrzne Kościoła.
    • Autorka: Ewa Wipszycka, Religia cesarzy, w: Ziemskie dzieje Kościoła, „Pomocnik Historyczny Polityki” nr 7/2015.
  • Nie potrafimy dziś ustalić, kiedy i w jakiej mierze szczerze Konstantyn stał się wyznawcą chrześcijaństwa. Natomiast jesteśmy w stanie wykazać, że w tej materii dużą rolę odegrały racje polityczne; cesarz bowiem sądził, że organizacja kościelna może oddać znaczne usługi w walce o władzę i w umacnianiu jedności państwa. Ale gdy raz uczynił pewne kroki w tym kierunku, stał się więźniem własnych decyzji, zaszły bowiem fakty nieodwracalne.
  • Opór biskupów przeciwko niektórym decyzjom soboru [nicejskiego] był silny, choć ze strachu, ale i szacunku dla pierwszego chrześcijańskiego władcy otwarcie nie kontestowano decyzji Nicei. (…) Nie ma wątpliwości, że Konstantyn gorąco pragnął jedności Kościoła, która w jego oczach stanowiła warunek konieczny utrzymania stanu łaski płynącej od Boga i dającej siłę jego imperium.
  • Po ośmiu latach nieskutecznych, choć krwawych, prześladowań następca Dioklecjana Galeriusz w 311 r. ogłosił edykt tolerancyjny, przyznając się do porażki. Jeśli nie pamiętamy o tym geście, to nie tylko z racji tego, że miał miejsce późno (…). Rola Konstantyna w dziejach chrześcijaństwa polega nie na zahamowaniu prześladowań, ale na przyjęciu wiary w Chrystusa i opiece, jaką otoczył Kościół.
    • Autorka: Ewa Wipszycka, Religia cesarzy, w: Ziemskie dzieje Kościoła, „Pomocnik Historyczny Polityki” nr 7/2015.
  • To był wprawdzie proces powolny idący od czasów Konstantyna I, który już wydawał ustawy skierowane przeciwko sprawowaniu krwawych ofiar i wróżeniu z wnętrzności zwierząt. On przecież także nakazał zburzenie kilku ważnych świątyń. Dalej posunęli się już jego synowie, którzy wprowadzili nawet karę śmierci za dywinację, zakazywali oddawania czci posągom bóstw itd. Ale dopiero edykt z 8 listopada 382 roku Teodozjusza I, o którym mówi się, że znamionował „śmierć bogów” w Cesarstwie Rzymskim, zakazał ostatecznie pod karą gardłową składania krwawych ofiar i dokonywania wróżb ze zwierząt ofiarnych. Obłożone zostały również karami wszelkie praktyki pogańskie – nawet oddawanie czci przez zapalanie światła czy kadzidła dobrym bóstwom domowym, Larom i Penatom.
  • Utworzy on swój ziemski rząd zgodnie z pierwowzorem Bożym, znajdując siłę w jego upodobnieniu się do monarchii Boga.
  • W 307 r. Konstantyn zawarł małżeństwo z Faustą, córką Maksymiana, niegdyś cesarza u boku Dioklecjana. Dała mu ona trzech synów. W 326 r. miała miejsce niejasna tragedia na dworze: Konstantyn nakazał stracić Kryspusa (swojego najstarszego syna), a następnie Faustę. Pozostali członkowie rozrośniętej rodziny Konstantyna zachowywali wobec niego niezmienną lojalność.
    • Autorka: Ewa Wipszycka, Religia cesarzy, w: Ziemskie dzieje Kościoła, „Pomocnik Historyczny Polityki” nr 7/2015
Źródło: „https://pl.wikiquote.org/w/index.php?title=Konstantyn_I_Wielki&oldid=556860”