Sobór nicejski I

Sobór nicejski I - pierwszy sobór powszechny biskupów chrześcijańskich, zwołany 20 maja 325 r. w Nicei w Bitynii (około 80 km od Konstantynopola) przez cesarza Konstantyna Wielkiego.

• Natchniony przez Boga zwołałem do Nicei wielu biskupów, z którymi ja, jako jeden z nich, wielce radując się, że byłem waszym towarzyszem-sługą, podjąłem się sam zbadania prawdy.
  • Autor: Konstantyn I Wielki
  • Opis: list do Kościoła aleksandryjskiego.
  • Źródło: Steven Runciman, Teokracja bizantyjska, przeł. Maria Radożycka-Paoletti, wyd. Książnica, Katowice 2008, s. 7-8.

Sobór nicejski

• Opór biskupów przeciwko niektórym decyzjom soboru był silny, choć ze strachu, ale i szacunku dla pierwszego chrześcijańskiego władcy otwarcie nie kontestowano decyzji Nicei. (…) Nie ma wątpliwości, że Konstantyn gorąco pragnął jedności Kościoła, która w jego oczach stanowiła warunek konieczny utrzymania stanu łaski płynącej od Boga i dającej siłę jego imperium.
  • Autorka: Ewa Wipszycka, Religia cesarzy, w: Ziemskie dzieje Kościoła, „Pomocnik Historyczny Polityki” nr 7/2015.

• Ponieważ Ariusz poszedł śladem złych i bezbożnych, zasłużył sobie na tę samą utratę czci, co i tamci. (…) Uchwalono ponadto, że jeśliby gdzie znaleziono jakieś dzieło napisane przez Ariusza, książkę taką należy wrzucić w ogień (…). Jeśli się okaże, iż ktoś ukrył dzieło napisane przez Ariusza, zamiast je wydobyć i spalić, człowiek taki poniesie karę śmierci.
  • Autor: Konstantyn I Wielki
  • Źródło: Sokrates Scholastyk, Historia Kościoła, przeł. S. Kazikowski
  • Zobacz też: Ariusz

• Sobór nicejski zarządził, że biskup aleksandryjski ma zawiadywać zborami na Wschodzie, a biskup rzymski ma zawiadywać podmiejskimi, tj. tymi, które były w prowincjach rzymskich na Zachodzie. Stąd powaga biskupa rzymskiego wyrosła najpierw z prawa ludzkiego, to znaczy z zarządzenia soboru. Jeśliby biskup rzymski już miał był zwierzchnictwo z prawa Bożego, nie wolno by było soborowi ujmować czegokolwiek z jego prawa i przenosić na biskupa aleksandryjskiego.
  • Autor: Filip Melanchton, Traktat o władzy i prymacie papieża (1537)
  • Zobacz też: papież, patriarcha Aleksandrii

• Wierzymy w jednego Boga Ojca Wszechmogącego, Stworzyciela wszystkich rzeczy widzialnych i niewidzialnych. I w jednego Pana Jezusa Chrystusa, Syna Bożego, zrodzonego z Ojca, jednorodzonego, to jest z istoty Ojca, Boga z Boga, Światłość ze Światłości, Boga prawdziwego z Boga prawdziwego, zrodzonego, a nie uczynionego, współistotnego Ojcu, przez którego wszystko się stało, co jest w niebie i co jest na ziemi.
  • Źródło: Nicejskie wyznanie wiary; w: Dokumenty soborów powszechnych: tekst grecki, łaciński, polski; przeł. i oprac. ks. Arkadiusz Baron, ks. Henryk Pietras SJ