Antoni Lange

polski poeta, dramatopisarz i powieściopisarz okresu Młodej Polski, także poliglota i tłumacz

Antoni Lange (1861-1929) – polski poeta, dramatopisarz i powieściopisarz okresu Młodej Polski.

Antoni Lange

Cytaty z utworów poetyckich

edytuj
  • Ale nasze bluźnierstwo – to tylko modlitwa
    Rozpaczliwa i groźna jak ostatnia bitwa.
    Nasz śmiech – to najboleśniej krwawych łez posoka,
    Jakie płynęły kiedy z człowieczego oka.
    A życie tak kochamy, jak wiosenne szumy
    I jak usta dziewicze – i jak wieszczów dumy,
    A modlim się do grobu – nicestwa – i dżumy.
  • Bo ja byłem chaosem, tak jak jest chaosem
    Ten wiek, który mię rodził; który pieśń swą śpiewa –
    W jasną myśl niespojonym, zgrzytającym głosem,
    Od którego drżą góry i padają drzewa!
  • Bo tak się mrokiem oraz słońca złotem linia żywota wiecznie równoważy.
    • Źródło: Rozmyślania i inne wiersze, Warszawa 1979, PIW.
    • Zobacz też: życie
  • Dusze ludzkie – samotnice wieczne,
    Samotnice – jak planety błędne:
    Każda błąka się przez drogi mleczne,
    Każda toczy koło swe bezwzględne.
  • Ileż myśli, – uczuć – zórz
    Zgasił we mnie wicher burz!
  • Ja miałem rozkaz dany mi z wysoka
    Szukać cię w każdej postaci niewieściej…
  • Kiedy mnie znudzą jałowi mieszczanie,
    Ducha pogrążam w twej fata-morganie!
    Tyś mi natchnieniem, i pieśnią i sławą,
    W tobie mam cudów i niebios poznanie,
    Arabskich pustyń córo, czarna kawo!
  • Kto nie zbłądził w lesie, ten nie poznał lasu –
    Las to otchłań bezdenna, kędy istot tłumy,
    Żyją, tak zasłuchane w głuche sosen szumy,
    Jak duchy zapatrzone w ślepe oko czasu.
  • Kto wie z jakich płomieni i z jakich popiołów powstaje to, co ciżba zowie lodowatem…
  • O! nie wierzcie, nie wierzcie pozorom!
    Bo jeżelim się modlił do zimnej mogiły
    To nie przeto, że serca zastygły mi bicia,
    Nie przeto, że omdlały mego ducha siły,
    Lecz, żem życie zbyt kochał, aby pragnąć życia!
  • Może znajdę na ziemi jaką duszę bratnią,
    Co przeczyta i pojmie tę mą pieśń ostatnią,
    I, chociaż rozpacz moja czoło jej zasępi –
    Żałować może będzie, lecz mię nie potępi!
  • Obok naszego życia płynie inne życie, jak gdyby drugie życie, życie mniej codzienne.
    • Źródło: W. Borowy, Studia i szkice literackie, tom 1, op. cit., s. 405.
    • Zobacz też: codzienność
  • Śmierć jest to podróż nad wszystkie podróże.
    • Źródło: W. Borowy, Studia i szkice literackie, tom 1, op. cit., s. 393.
    • Zobacz też: śmierć
  • W piersi naszej Chrystusy żyją i Nerony,
    W piersi naszej bogowie żyją i bydlęta:
    I duch nasz przebaczeniem cały przepełniony,
    Nieraz się nienawiścią – jak burza – rozpęta.
  • Wszystko, co bóstwu należy się z prawa,
    Łask wywołanie i uśmiech dobroci –
    Wszystko ci dałem, bogini łaskawa;
    Jak drogi klejnot niech to skroń twą złoci.

Cytaty z utworów prozatorskich

edytuj

Miranda (powieść)

edytuj
  • Bo nasze życie to wieczna odpowiedzialność i zatraciliśmy swobodę błądzenia.
  • Jedną z form pamięci jest prawda, złudzenie jedną z form niepamięci.
  • Jestem wrogiem rzeczywistości i cokolwiek w niej widzę, chciałbym w innych, lepszych formach zobaczyć.
  • Mogą na innych gdzieś planetach przebywać istoty tyle od nas doskonalsze, że w stosunku do nas są jak bogowie. Takimi istotami zdali mi się ci ludzie, którzy mnie otaczali.
  • Natura mści się za wydzieranie jej tajemnic. Od gniewu Artemidy giną Akteony.
  • Nauka współczesna dotarła do najdalszego pierwiastka, który nazwała protonem.
  • Nie ma na świecie rzeczy niebezpieczniejszej niż realizacja jakiejś idei.
  • Twórczość to umiejętne połączenie pamięci z niepamięcią.
  • W momencie, gdy nasz duch tego żąda, zapomniane się zjawia i staje się mocą pamiętną. Otóż ten moment naszej woli to moment geniuszu twórczego.
  • W przyrodzie nie ma rzeczy nadprzyrodzonych.
  • Wszelkie cierpienie ukrywa w sobie tajemnicę jakiejś przyszłej nagrody.
  • Żaden Bóg na świecie nie może cofnąć czynów, które się stały i zmienić ich w niebyłe. Jest to granica wszechmocy bożej.
  • Życie ludzkie płynie na dwojgu skrzydłach: jednym z nich jest pamięć, a drugim zapomnienie.

Tom W czwartym wymiarze

edytuj
  • Ciągle marzyło mi się, aby rozwinąć żywot mój w edycji poprawnej, doskonalszej niż poprzednia.
  • Rousseau wzywał: powróćmy do natury! Nie przeczuwał, jakie huragany zawiera w sobie to wezwanie.
  • Sen – to moje realne życie: śpiąc, mam świadomość snu; żyjąc, nie mam świadomości życia.
  • Śmiało rzec można, że w rewolucji [bożek] Pan się odrodził.
  • To sen – tu ani śmierć, ani życie nie jest rzeczywiście rzeczywistym.

Tom Nowy Tarzan

edytuj
  • Psią miłość śpiewam i tragiczny lament,
    A tragizm będzie taki sukisyński,
    Że, choć to własny pisze mój atrament:
    Powieść tę mógłby stworzyć Dygasiński,
    Który, zmierziwszy sobie ludzki nierząd,
    Ukochał troski i radości zwierząt.
    Choć, im się więcej poznaje człowieka,
    Tem psa się więcej szanować zaczyna:
    Jednak — i w owem stworzeniu, co szczeka,
    Dziś obyczajów jest wielka ruina.
    A zwłaszcza suki... Dla waszej nauki
    Piszę tę powieść, o potomne suki!

Cytaty z eseistyki

edytuj
  • Modernizm chce dzieła, które by się stało uniwersalnym, w którym zawarto by przeszłość, przyszłość i teraźniejszość, które by było architekturą, malarstwem, muzyką i poezją, epopeją, liryką i dramatem (…) w którym by się zlały sacra profanis, które by było naraz religią i kosmogonią, filozofią i psychologią, (…) mistyką i poezją, analizą i syntezą, które by było nie tylko kopią natury, ale i naturą samą, które by tak się z nią zlało, żeby znikły granice sztuki i natury.
    • Źródło: K. Wyka, Modernizm polski, op. cit., s. 242.
    • Zobacz też: sztuka
  • Nauka, nie mogąc wytłumaczyć nieznanego, pozostawia w sercu naszego pokolenia czczość i próżnię.
  • Racja mych dziejów pozostaje przede mną ukryta.
  • Wyobraźnia to (…) siła plastyczna ducha ludzkiego, (…) połączenie rozumu z uczuciem.
    • Źródło: Jan Pacławski, „Prace Komisji Historycznoliterackiej”, wydania 39–42, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1978, s. 64.
    • Zobacz też: wyobraźnia
  • Aby już uzupełnić tę reklamę Mirandy zaznaczę z wielką przyjemnością, że co do niektórych pomysłów spotkałem się z fantazjami Wellsa, w jego najnowszym dziele na temat utopii pt. Ludzie jak bogowie.
    • Opis: przedmowa do II wydania książki W czwartym wymiarze z 1925.