Karl Kraus

austriacki dramaturg, poeta i publicysta

Karl Kraus (1874–1936) – austriacki pisarz i dziennikarz.

Aforyzmy

edytuj

Wybrał, przełożył i wstępem opatrzył Marian Dobrosielski, Warszawa 1975.

A B C Ć D E F G H I J K L Ł M N O Ó P Q R S Ś T U V W X Y Z Ź Ż

 
Karl Kraus (ok. 1920)
  • Aforyzm nie pokrywa się nigdy z całą prawdą – to pół lub półtorej prawdy.
  • Aktorzy efektu zostali wyparci przez aktorów defektu.
  • Chciał skazać swą kochankę na wolność. Czegoś takiego kobieta w żadnym wypadku nie zniesie.
  • Cnota i nałóg są tak spokrewnione jak węgiel i diament.
    • Tugend und Laster sind verwandt wie Kohle und Diamant. (niem.)
  • Dla swego wykształcenia pisarz powinien więcej przezywać, niż czytać. Dla swej rozrywki więcej pisać, niż czytać. Wtedy tylko mogą powstawać książki dla nauki i rozrywki czytelników.
  • DIABEŁ jest optymistą, o ile sądzi, że może ludzi uczynić gorszymi.
  • Do doskonałości brakowało jej tego, że nie miała wad.
  • Do pustej głowy wchodzi wiele wiedzy.
  • Dzielę ludzi, którym się nie kłaniam, na cztery grupy. Są tacy, którym się nie kłaniam, by się nie skompromitować. To jest najprostszy przypadek. Są też tacy, którym się nie kłaniam, by ich nie kompromitować. To wymaga już pewnej uwagi. Są tacy, którym się nie kłaniam, by sobie nie szkodzić. Z tymi jeszcze większy kłopot. I wreszcie są tacy, którym się nie kłaniam, by sobie u mnie nie szkodzić. Tutaj należy szczególnie uważać. Posiadam jednak już pewna rutynę i w sposobie, w jaki się nic kłaniam, potrafię tak wyrazić każdy z tych niuansów, że wobec nikogo nie jestem niesprawiedliwy.
  • Dziewictwo jest ideałem tych, którzy pragną pozbawiać dziewictwa.
  • Dzisiejsza literatura to recepty pisane przez choroby.
  • Erotyka jest przezwyciężeniem przeszkód. Najbardziej ponętną i popularną przeszkodą jest moralność.
  • Esteta odnosi się do piękna tak, jak pornograf do miłości i jak polityk do życia.
  • Gdy znawca kobiet zakocha się, podobny jest do lekarza, który się zarazi. Ryzyko zawodowe.
  • „Godność” to tryb warunkowy tego, czym się jest rzeczywiście.
  • Granica austriacka: zaczyna być nastrojowo, należy pilnować kieszeni. Granica włoska: zaczyna być romantycznie, należy pilnować nosa. Granica niemiecka: zaczyna być bezpiecznie, można wypuścić się na przygody.
  • Istnieją ludzie, którzy do końca życia maja za złe żebrakowi, że mu nie dali jałmużny.
  • Istnieją pisarze, którzy już na dwudziestu stronach potrafią wyrazić to, na co zużywam czasami nawet dwa wiersze.
  • Istnieją w państwie osobistości, o których nic więcej nie wiadomo prócz tego, że nie wolno ich obrażać.
  • Jakie to piękne, gdy dziewczyna zapomina, że jest dobrze wychowana.
  • Jedną z najbardziej rozpowszechnionych chorób jest diagnoza.
  • Język jest matką, a nie służebnicą myśli.
  • Język matka myśli? Myśl nie zasługa myślącego? O tak, on musi język zapłodnić.
  • Język niech będzie różdżką wykrywającą źródła myśli.
  • Kariera jest koniem, który osiąga bramę wieczności bez jeźdźca.
  • Kary służą do odstraszania tych, którzy nie chcą łamać praw.
  • Każde małżeństwo jest mezaliansem.
  • Każdy absurd ma także swoja logikę.
  • Kelner jest człowiekiem, który nosi frak w taki sposób, że się tego nie zauważa. Istnieją natomiast ludzie, którzy gdy tylko włożą frak, wyglądają na kelnerów. Frak nie posiada wiec wartości w żadnym wypadku.
  • Kobieta, która lubi mężczyzn, lubi naprawdę tylko jednego mężczyznę.
  • Kobieta, która nie może być brzydka, nie jest piękna.
  • Kobiety mają przynajmniej stroje. Ale czym mogą przykryć swą pustkę mężczyźni?
  • Kobiety, z którymi rozmawia się najmniej, są najlepsze.
  • Kosmetyka – to nauka o kosmosie kobiety.
  • Krótki termin działa inspirująco na dziennikarza. Gdy ma więcej czasu, pisze gorzej.
  • Logika jest wrogiem sztuki, ale sztuce nie wolno być wrogiem logiki.
  • Malarz bez skrupułów to taki, który pod pozorem, że chce kobietę uwieść, wabi ją do swej pracowni i tam maluje.
  • Małe dworce są bardzo dumne z tego, że pociągi pospieszne muszą koło nich przejeżdżać.
  • Medycyna: pieniądze i życie.
  • Miernota buntuje się przeciwko użyteczności.
  • Miłość i sztuka nie obejmują tego, co piękne, lecz to, co dzięki objęciu przez nie staje się piękne.
  • Miłość płciowa jest w teologii grzechem, w prawie niedozwolonym porozumieniem, w medycynie mechaniczną czynnością, filozofia w ogóle czymś takim się nie zajmuje.
  • Młodzi ludzie dlatego tak dużo mówią o życiu, bo życia nie znają.
  • Moralna odpowiedzialność jest tym, czego brakuje mężczyźnie, gdy żąda jej od kobiety.
  • Można wprawdzie kobietę przyłapać in flagranti, lecz zawsze znajdzie ona jeszcze dość czasu, by temu zaprzeczyć.
  • Muzyka opłukuje wybrzeże myśli. Tylko ten, kto nie posiada stałego lądu, mieszka w muzyce. Najlżejsza melodia budzi myśli, jak najlżejsza kobieta. Komu na nich zbywa, poszukuje ich w muzyce i w kobiecie. Współczesna muzyka jest kobieta, która wyrównuje swoje naturalne braki doskonałym opanowaniem sanskrytu.
  • Na snobie nie można polegać. Dzieło, które chwali, może okazać się dobre.
  • Narkoza: rany bez bólu. Neurastenia: ból bez ran.
  • Nastrój wiedeńczyków: wieczne strojenie orkiestry.
  • Nic nie jest bardziej niezgłębione niż powierzchowność kobiety.
  • Nie do wiary, jak czasem trudno obrócić czyn w myśl!
  • Nie jest w zwyczaju żenić się z kobietą, która przedtem miała z kimś stosunek. Jest natomiast w zwyczaju mieć stosunek z kobietą, która przedtem wyszła za mąż.
  • Nie kłaniać się nie wystarcza. Nie kłaniamy się przecież i tym, których nie znamy.
  • Nie ma nic ponad wierność kobiety, która w każdym położeniu jest przekonana, że nie zdradza swego męża.
  • Nie mieć żadnej myśli i potrafić to wyrazić – czyni dziennikarza (oto sztuka dziennikarstwa).
  • Nie potrafię przez długi okres czasu uwolnić się spod wrażenia, jakie zrobiłem na danej kobiecie.
  • Niechętnie wtrącam się w swoje prywatne sprawy.
  • Niejeden już udowodnił przez swych naśladowców, że nie jest oryginałem.
  • Nocą wszystkie krowy są czarne, również i blondynki.
  • Oddziaływanie sztuki jest czymś, co nie ma początku, i dlatego nie ma też końca.
  • Panie, wybacz im, albowiem wiedzą, co czynią.
  • Parlamentaryzm jest skoszarowaniem politycznej prostytucji.
  • Pisać felieton to tyle co kręcić loki na łysinie.
  • Polemika jest odwagą, zdradą lub tchórzostwem.
  • Polityka i teatr: rytm jest wszystkim, treść niczym.
  • Powiedziała sobie: przespać się z nim, tak – tylko bez żadnej poufałości.
  • „Prawa kobiet” to obowiązki mężczyzn.
  • Prędzej wybaczy ci ktoś podłość, której się wobec ciebie dopuścił, niż dobrodziejstwo, którego od ciebie doznał.
  • Produkcja zbyt wielu pożytecznych rzeczy prowadzi do wytworzenia zbyt wielu bezużytecznych ludzi.
  • Restauracje to miejsca, w których właściciele witają, goście zamawiają, a kelnerzy jedzą.
  • Rozbudzeni młodzieńcy – niewyspani mężczyźni.
  • Rozkosze mężczyzn – cierpienia kobiet.
  • Satyry, które rozumie cenzor, słusznie są zakazane.
  • Stosunek miłosny, który nie pozostał bez następstw. Darował światu dzieło.
  • Ślepi nie chcą przyznać, że widzę, a głusi twierdzą, że jestem niemy.
  • Świat chce, abyśmy byli odpowiedzialni wobec niego, a nie wobec siebie.
  • Tajemnica agitatora: uczynić się tak głupim, jak jego słuchacze, by uwierzyli, iż są tak mądrzy, jak on.
  • Tancerki mają seks w nogach, tenorzy w krtani. Dlatego tenorzy rozczarowują kobiety, a tancerki mężczyzn.
  • Ten przeklęty drań, zawołała, doprowadził mnie do błogosławionego stanu.
  • To jest przecież ten, który myślał, że zapomniałem, iż go nie znam.
  • Wartość wykształcenia objawia się najwyraźniej wtedy, gdy wykształceni wypowiadają się w sprawie, która leży poza sferą ich wykształcenia.
  • Wiele kobiet chciałoby marzyć z pięknymi mężczyznami bez spania z nimi. Należy im z naciskiem wykazać niemożliwość takiego przedsięwzięcia.
  • Wojny i księgi handlowe prowadzi się z Bogiem.
  • Współczesne aktorstwo: dyletanci bez tremy.
  • Wymagam od miasta, w którym mam mieszkać: asfaltu, kanalizacji, klucza od bramy, ciepłej wody. Dowcipny i kulturalny jestem sam.
  • Wykształcenie jest tym, co większość z nas otrzymuje, wielu przekazuje dalej, lecz niewielu posiada.
  • Zazdrość jest szczekaniem psa, które wabi złodziei.
  • Zmysłowość kobiety jest praźródłem, w którym odnawia się intelekt mężczyzny.
Uwaga: W dalszej części znajdują się słowa powszechnie uznawane za wulgarne!
  • Greccy myśliciele czuli się doskonale w towarzystwie dziwek. Germańscy filistrzy nie mogą żyć bez dam.

Nachts (1918)

edytuj
  • Artystą jest tylko ten, kto z rozwiązania potrafi uczynić zagadkę.
    • Künstler ist nur einer, der aus der Lösung ein Rätsel machen kann. (niem.)
    • Źródło: Nachts, Leipzig, Verlag der Schriften von K. Kraus, 1918, s. 53.
    • Zobacz też: artysta
  • Dyplomacja jest grą w szachy, w której narody dostają mata.
    • Diplomatie ist ein Schachspiel, bei dem die Völker matt gesetzt werden. (niem.)
  • Przez swoje polityczne blamaże Austria osiągnęła to, że w wielkim świecie zwraca się obecnie na nią uwagę i wreszcie nie miesza się jej z Australią.
    • Österreich hat durch seine politischen Blamagen erreicht, daß man in der großen Welt auf Öster reich aufmerksam wurde und es endlich einmal nicht mehr mit Australien verwechselt. (niem.)