Jan XXIII

papież XX-wieczny, święty

Jan XXIII (właśc. Angelo Giuseppe Roncalli; 1881–1963) – włoski duchowny katolicki, papież w latach 1958–1963. Święty Kościoła katolickiego.

Jan XXIII

Encyklika Mater et Magistra

edytuj
  • Gdy to się zdarza, ci, którzy chlubią się mianem katolików, muszą jak najbardziej dbać o to, aby postępować zawsze zgodnie z własnym sumieniem i nie uciekać się do takich kompromisów, z powodu których bądź religia, bądź też nieskazitelność obyczajów mogłyby ponieść szkodę. Równocześnie jednak winni przyjąć postawę pełną obiektywnej życzliwości dla poglądów innych, nie starać się obracać wszystkiego na własną korzyść i okazywać gotowość do lojalnej współpracy w dążeniu do osiągnięcia wspólnymi siłami tego, co albo jest dobre z samej swej natury, albo też do dobrego prowadzi.
  • Obowiązuje jednak zawsze zasada, że interwencja gospodarcza państwa, choćby była bardzo szeroko zakrojona i docierała do najmniejszych nawet komórek społecznych, winna być tak wykonywana, by nie tylko nie hamowała wolności działania osób prywatnych, lecz by ją zwiększała, jeśli tylko są całkowicie zachowane podstawowe prawa każdej osoby ludzkiej. Właściwością naszych czasów jest – jak się wydaje – stałe zwiększanie się własności państwa oraz innych instytucji publicznych. (…) Jednak i tu także należy koniecznie przestrzegać (…) „zasady pomocniczości”.
  • Uroczyście ogłaszamy, że życie ludzkie powinno być przekazywane poprzez rodzinę założoną przez małżeństwo, jedno i nierozerwalne, podniesione dla chrześcijan do godności sakramentu. Przekazywanie życia ludzkiego jest powierzone przez naturę aktowi osobowemu i świadomemu i jako takie jest poddane najmądrzejszym prawom Bożym, prawom nienaruszalnym i niezmiennym, które wszyscy powinni przyjąć i zachowywać. Nie można więc używać środków ani iść metodami, które mogą być dozwolone w przekazywaniu życia roślin i zwierząt. Niech więc wszyscy uważają życie ludzkie za święte, a to dlatego, że od samego początku wymaga działania Boga Stwórcy. Ten więc, kto odstępuje od tych Bożych praw, nie tylko uwłacza Jego Majestatowi i okrywa hańbą siebie samego i rodzaj ludzki, lecz także podważa u samych podstaw siłę społeczności, do której należy.
    • Opis: o sztucznym zapłodnieniu.
  • W dziedzinie życia gospodarczego należy uznać pierwszeństwo prywatnej inicjatywy poszczególnych ludzi.
  • Zarówno zasada nieograniczonej i wolnej konkurencji, którą głoszą tak zwani liberałowie, jak i głoszone przez marksistów tezy o walce klas społecznych są najzupełniej sprzeczne tak z nauką chrześcijańską, jak i z samą ludzką naturą.
  • Błagam wszystkich rządzących, żeby nie pozostali głusi na wołanie ludzkości o pokój i podjęli negocjacje (…) żeby usłyszeli okrzyk, który z każdej części Ziemi, z ust dzieci i starców, pojedynczych osób i wspólnot wznosi się ku Niebu: Pokój, pokój, pokój!
    • Opis: słowa z 25 października 1962 w obliczu kryzysu kubańskiego.
    • Źródło: „Focus Ekstra” nr 2, kwiecień-czerwiec 2014, s. 55.
  • Czuję się spowinowacony z biskupami polskimi, gdyż już z domu rodzicielskiego wyniosłem wielką cześć dla Polski. (…) Chciałbym zaznaczyć, że jak chodzi o nasze powołanie kapłańskie, to powstało ono na podstawie budzących się uczuć do szlachetnych poczynań waszego bohaterskiego narodu.
  • Dla chrześcijanina lepiej być wesołym niż chodzić ze spuszczoną głową.
    • Źródło: „Focus Ekstra” nr 2, kwiecień-czerwiec 2014, s. 39.
  • Dziwna rzecz – ilekroć na przyjęciach dyplomatycznych pokazuje się jakaś bardzo wydekoltowana ambasadorowa – nikt nie podziwia jej wdzięków. Wszyscy patrzą na mnie!
    • Źródło: Jerzy Michałowski, Noty i anegdoty dyplomatyczne, red. Maria Błaszczykowa, wyd. Iskry, Warszawa 1977, s. 35.
  • Ewangelia się nie zmieniła, to tylko my zaczynamy ją lepiej rozumieć.
    • Źródło: „Focus Ekstra” nr 2, kwiecień-czerwiec 2014, s. 56.
  • Godni miana obywateli są ci, którzy sami wnoszą wkład w poprawę swego losu.
  • Ilu pracuje w Watykanie? Chyba połowa zatrudnionych.
  • Jedna dobra matka jest tyle warta co stu nauczycieli.
    • Źródło: Marta Żurawiecka, Z księdzem Twardowskim 2014, Wyd. Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu, Sandomierz 2013, s. 104.
    • Zobacz też: matka
  • Jest w powołaniu, które od Boga pochodzi, coś z czaru wiosny. Każda wiosna to początek czegoś nowego, czegoś świeżego, to zapowiedź szczęsna, to zryw młodości. Powołanie to roślinka delikatna. Bywa, że ideał poświęcenia powstaje w młodej duszy przez to, że czuje ona uczucia sympatii do osoby, do ziemi ojczystej czy do jakiegoś zajęcia.
  • Jestem przekonany, że chrześcijanie na tym świecie liczą się tylko wtedy, gdy przynoszą pokój.
  • Każdy, kto nie stosuje się do przepisów drogowych, gwałci prawo boskie, które zakazuje samobójstw i zabijania.
  • Każdy może zostać papieżem, najlepszy dowód, że ja nim zostałem.
    • Źródło: „Focus Ekstra” nr 2, kwiecień-czerwiec 2014, s. 56, 57.
  • Kim będę? Może wiejskim proboszczem lub prostym, biednym kapłanem?
    • Opis: zapisał dzień przed swoimi święceniami.
    • Źródło: „Focus Ekstra” nr 2, kwiecień-czerwiec 2014, s. 39.
  • Kościół musi różnym krajom i epokom nadać swoje oblicze – nie na odwrót.
    • Źródło: Dietrich von Hildebrand, Spustoszona winnica, tłum. Tomasz G. Pszczółkowski, Fronda, wydanie III, s. 220.
  • Ludzie są jak wino, niektórzy zmieniają się w ocet, ale najlepsi zyskują z wiekiem na wartości.
    • Źródło: Przykazania etyki prawniczej: księga myśli, norm i rycin, oprac. Roman Tokarczyk, wyd. Wolters Kluwer Polska, s. 30.
  • Łatwiej ojcu mieć dzieci, niż dzieciom ojca.
    • Źródło: Leksykon złotych myśli, wyboru dokonał Krzysztof Nowak, Warszawa 1998.
  • Matka Boża Częstochowska jest mi najdroższa od młodości. Cieszę się, że cześć Matki Bożej Częstochowskiej rozwija się nie tylko w Polsce, ale i na świecie.
  • Mądry człowiek, mądry chrześcijanin musi czynić wszystko, by uwolnić się od smutnych myśli i w każdym czasie znajdować ucieczkę w myślach niosących pociechę, które przemieniają cierpienie w okazję do miłości, zasługi, obecnej i wiecznej radości.
  • Można być świętym z pastorałem w ręku, ale tak samo dobrze można nim zostać, mając w ręku miotłę.
  • My, księża, zrezygnowaliśmy z tylu spraw: z założenia rodziny, z miłości, z kariery zawodowej. Ale w jednej dziedzinie pozostaliśmy naprawdę wolni i niezależni: możemy zawsze wyrażać się źle o swoich przełożonych.
  • Nawet dla człowieka na moim stanowisku ważniejsze jest umieć milczeć, niż umieć mówić.
  • Niechaj żaden nowinkarz nie ośmieli się pisać przeciwko używaniu łaciny w świętych obrzędach (…); niech w swoim zadufaniu nie pozwalają sobie na nadwerężanie w tym względzie Stolicy Apostolskiej.
  • Nigdy człowiek nie jest tak wielki, jak wtedy, gdy klęczy przed Bogiem.
  • O, jakże biedne jest życie biskupa lub księdza, jeśli sprowadza się do biurokracji i dyplomacji.
  • O drogi święty mój Bernardino, ulubiony pośród moich świętych. Ze słodkością twojego wspomnienia przyniosłeś mi liczne znaki ciągłego wielkiego cierpienia fizycznego, które mnie nie opuszcza i każe mi wiele myśleć i cierpieć. Tego ranka trzeci raz ucieszyłem się przyjęciem Komunii św. otrzymanej w łóżku, zamiast radości celebracji Mszy św. Cierpliwości, cierpliwości. Nie mogłem odmówić przyjęcia na wizycie pożegnalnej kard. Wyszyńskiego, Prymasa Polski, arcybiskupa Gniezna i Warszawy, z czterema jego biskupami powracającymi do Ojczyzny.
  • O święty Józefie, tu, tu jest Twoje miejsce Opiekuna Kościoła Powszechnego. Zapragnęliśmy Ci złożyć wieniec chwały poprzez głosy i dokumenty Naszych bezpośrednich poprzedników z ostatniego wieku, od Piusa IX do Piusa XII. Niech on będzie echem świadectw serdecznej czci, jakie wznoszą się teraz ze wszystkich narodów katolickich i ze wszystkich krajów katolickich. Niech duch Twego pokoju, milczenia, sumiennej pracy i modlitwy w służbie świętego Kościoła zawsze nas ożywia i napełnia radością w zjednoczeniu z Twoją błogosławioną Oblubienicą, najsłodszą i Niepokalaną Matką naszą, w najmocniejszej i słodkiej miłości Jezusa, Króla chwalebnego i nieśmiertelnego wieków i ludów.
  • Powiedziano mi, że jestem skromny, ponieważ nie chciałem korzystać z sedia gestatoria. Ja nie jestem pokorny. Jestem gruby i boję się, że po prostu spadnę.
    • Źródło: „Focus Ekstra” nr 2, kwiecień-czerwiec 2014, s. 37.
  • Przebywam od kilku dni w Castel Gandolfo, letniej rezydencji papieskiej, najlepiej czuję się u stóp tabernakulum na codziennej rozmowie z Jezusem Eucharystycznym, widząc nad sobą dobre i macierzyńskie oczy Cudownego Obrazu Matki Bożej Częstochowskiej... Ta sama Matka Boska Częstochowska naprawdę i tutaj w Castel Gandolfo jest „Panią i Królową” domu apostolskiego. Jej kaplicę pragnąłem upiększyć z największym pietyzmem i artyzmem... Polacy wówczas są mi najbliżsi.
  • Sięgając do wspomnień naszego dzieciństwa, z rozrzewnieniem wspominam osobę starszą, samotną, żyjącą w naszym domu rodzinnym, którą dla jej wielkich zalet rozumu i serca powszechnie uważaliśmy za głowę rodziny. Ta czcigodna osoba mówiła nam często o Polsce, o bohaterskim narodzie polskim, o powstaniach wolnościowych. W młodej naszej duszy budziły się uczucia poświęcenia, rosła miłość ideałów wolności. To Polska i jej losy, często nieszczęśliwe, ale zawsze idealne, kształtowały w nas chęć do pracy i poświęcenia dla innych.
  • Sprawiedliwość, rozum i poczucie ludzkiej godności domagają się usilnie zaprzestania współzawodnictwa w rozbudowie potencjału wojennego, równoczesnej redukcji uzbrojenia poszczególnych państw, zakazu używania broni atomowej i wreszcie dokonania przez wszystkich odpowiedniego rozbrojenia na podstawie układów, z zachowaniem skutecznych gwarancji wzajemnych.
    • Źródło: encyklika Pacem in terris.
  • Uczmy się od Niego, by się nie uskarżać, nie złościć, nie tracić wobec nikogo cierpliwości, nie żywić w sercu niechęci do tych, o których sądzimy, że wyrządzili nam krzywdę, lecz znosić siebie wzajemnie (…) i kochać wszystkich. Rozumiecie? Wszystkich, także tych, którzy nam czynią coś złego, przebaczyć im i modlić się także za nich, bo może w oczach Bożych są lepsi od nas.
  • Urodziłem się biedny (…) i jestem wyjątkowo szczęśliwy, że umieram biedny i rozdawszy (…) wszystko, co wchodziło mi w ręce w czasie mojego kapłaństwa i biskupstwa.
    • Źródło: „Focus Ekstra” nr 2, kwiecień-czerwiec 2014, s. 57.
  • Wciąż widzę austriackiego żołnierza z klatką piersiową porozrywaną bagnetami. Ten obraz stanął mi przed oczami, gdy pracowałem nad encykliką Pacem in terris.
    • Źródło: „Focus Ekstra” nr 2, kwiecień-czerwiec 2014, s. 55.
  • W naszej epoce, epoce potęgi atomowej, byłoby nonsensem uważać wojnę za odpowiedni środek przywrócenia naruszonych praw.
  • Wszystkie dni są dobre, aby się urodzić. Wszystkie dni są dobre, aby umrzeć.
  • Wykonywać daną rzecz natychmiast, szybko i dobrze: nie zwlekać, nie stawiać rzeczy drugorzędnych przed ważniejszymi.
  • Życie jest jak uczta. Jestem już przy serach, a zapewniam was, że one także są wyborne.

O Janie XXIII

edytuj
  • Gdyby nie został papieżem, najprawdopodobniej pozostałby kompletnie niezauważony.
  • Po papieżu Janie zostanie nam we wspomnieniach obraz uśmiechniętej twarzy i dwojga szeroko rozwartych ramion obejmujących uściskiem cały świat. Ileż osób zostało zdobytych przez prostotę jego ducha połączoną z rozległą znajomością ludzi i spraw? Powiew nowości przyniesiony przez niego nie odnosił się do doktryny, raczej do sposobu jej wyrażania. Nowy styl bycia, mówienia, nowy ładunek sympatii, z jakim zwracał się on do zwykłych i możnych na tej ziemi. Zwołany przez niego Sobór Watykański II okazał się nową kartą w dziejach Kościoła. To on, pośród wielu trudności, zapoczątkował nową porę nadziei dla chrześcijan i ludzkości.
    • Autor: Jan Paweł II
    • Źródło: „Focus Ekstra” nr 2, kwiecień-czerwiec 2014, s. 40.
  • Potrzeba będzie półwiecza, żeby naprawić szkody wyrządzone przez ten pontyfikat!
    • Autor: kardynał Giuseppe Siri
    • Opis: na wieść o śmierci Jana XXIII.
  • Uważam encyklikę Jana XXIII, którą przeczytałem, za jedno z największych wydarzeń naszych czasów i wielki krok w przyszłość. Nie potrafiłbym znaleźć lepszego sposobu wyrażenia moich poglądów na sprawy moralne, na obowiązki i odpowiedzialność ludzkości, na stosunki pomiędzy ludźmi, niż jest to zrobione w tej encyklice. Nie podzielam pewnych motywacji, stojących za niektórymi ideami, wyprowadzonymi od Boga. Osobiście nie uważam, by niektóre z tych idei były w wyraźny sposób naturalną konsekwencją idei głoszonych przez wcześniejszych papieży. Z tym się nie zgadzam, ale nie będę tego wyśmiewał ani nie będę się spierał. Podzielam papieskie poglądy na sprawę odpowiedzialności i obowiązków ludzi. Uznaję tę encyklikę za początek, być może, nowego okresu, w którym zapomnimy o teoriach wyjaśniających, dlaczego w coś wierzymy, jeżeli tylko, w końcu, zgodzimy się w sprawie tego, co należy czynić.
    • Autor: Richard Feynman, amerykański fizyk, noblista
    • Opis: o encyklice Pacem in terris
    • Źródło: Sens tego wszystkiego. Rozważania o życiu, religii, polityce i nauce, przeł.S. Bajtlik, Prószyński i S-ka, Warszawa 1999, s. 97.
  • Uważano go za poczciwe zero.
  • W szczególny sposób miło mi przypomnieć serdeczność, z jaką Papież Jan odnosił się zawsze do mojej ojczyzny, Polski (…) W głębokich uczuciach religijnych mojego narodu odkrył coś sobie bliskiego, co go rozrzewniało i krzepiło.
  • Zwróciłbym uwagę na dwie cechy. Pierwsza – to wielka pokora, z której wypływa jego całkowite poddanie się woli Bożej, bycie narzędziem w rękach Boga. Tego typu formację duchową Jan XXIII zawdzięcza proboszczowi parafii, ojcu duchowemu seminarium, lecz przede wszystkim lekturze książki „O naśladowaniu Chrystusa”. (…) Druga cecha – to wielka dobroć, która była odzwierciedleniem świetlanej miłości Boga do Jego stworzenia. Dlatego nazywano go „Dobrym Papieżem”. Nie była to dobroć naiwna, lecz dobroć, do której dochodzi się dzień po dniu dzięki wielkiemu wysiłkowi wewnętrznemu. Chciałbym dodać, że Jan XXIII był także człowiekiem kultury zajmującym się szczególnie patrystyką i historią, o czym często się zapomina.
    • Autor: o. Luca de Rosa
    • Źródło: „Focus Ekstra” nr 2, kwiecień-czerwiec 2014, s. 43.
 

Zobacz też: