Tadeusz Gadacz

Tadeusz Antoni Gadacz (ur. 1955) – polski filozof i religioznawca, wykładowca Collegium Civitas i Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie.

• Jednak najczęstszym objawem głupoty, wręcz można powiedzieć, jej współczesnym przejawem, jest przeciętność. Mądrość ma odwagę sprzeciwić się przeciętności i banalności. Jej diagnostą był hiszpański filozof i pisarz J. Ortega y Gasset: „Być może mylę się, ale wydaje mi się, że obecnie pisarz, kiedy bierze do ręki pióro, by napisać coś na znany mu gruntownie temat, powinien pamiętać o tym, że przeciętny czytelnik, dotąd tym problemem nie zaintereso­wany, nie będzie czytał dla poszerzenia własnej wiedzy, lecz odwrotnie — po to, by wydać na autora wyrok skazujący, jeśli treść jego dzieła nie będzie zbieżna z banalną przeciętnością umysłu owego czytelnika.
  • Źródło: Wykład: "Pochwała mądrości"
  • Zobacz też: głupota, mądrość

• Szaleństwo, podobnie jak głupota, jest przeciwieństwem mądrości.
  • Źródło: Wykład: "Pochwała mądrości"
  • Zobacz też: szaleństwo, głupota, mądrość

• Staliśmy się w Polsce specjalistami od dzielenia i łączenia. Polskiej wolności Jerzy Owsiak od 20 lat przeciwstawia wolność, która łączy. Łączy się z odpowiedzialnością, łączy prywatność z tym, co publiczne, łączy różne pokolenia, przede wszystkim jednak łączy Polaków ponad podziałami, także politycznymi, wokół dobra.
  • Źródło: Laudacja podczas nadania Jerzemu Owsiakowi tytułu doktora honoris causa Uniwersytetu Pedagogicznego
  • Zobacz też: Jerzy Owsiak, Polska

• Żyć trzeba się uczyć przez całe życie, a czym zapewne jeszcze bardziej się zdziwisz, przez całe życie trzeba się uczyć umierać.
  • Źródło: Fragment książki "O umiejętności życia"
  • Zobacz też: życie, nauka, śmierć

• Życie jest jak wiosna - rozkwita.
  • Opis: Zdanie często wypowiadane do studentów.
  • Zobacz też: życie

• Największą przyjemność sprawiają mi piękne myśli.
  • Opis: Rozmowa w programie "Kwestionariusz kultury"
  • Zobacz też: myśli

• Ludzie nie rozumieją, że wolność nie istnieje bez odpowiedzialności, a miłosierdzie bez sprawiedliwości. Wolność bez odpowiedzialności staje się anarchią, a odpowiedzialność bez wolności – tyranią. Tak samo jak miłosierdzie bez sprawiedliwości staje się głupotą, a sprawiedliwość bez miłosierdzia – naiwnością.
  • Źródło: rozmowa Jacka Żakowskiego, Nie ma szczęścia bez myślenia, „Polityka” wydanie specjalne, 6/2010.
  • Zobacz też: wolność, odpowiedzialność, sprawiedliwość, miłosierdzie

• Polska szkoła przestała uczyć myślenia, a zwłaszcza humanistycznych rozmyślań. Wielka literatura praktycznie zanikła. Kino, które ją zastąpiło, ma z myśleniem niewiele wspólnego.(...) To tworzy zagubienie, którego źródło dobrze opisał Wilhelm Dilthey mówiąc, że nauki ścisłe poznają, a nauki humanistyczne rozumieją. Wiedza bez rozumienia musi prowadzić do nieszczęść.
  • Źródło: rozmowa Jacka Żakowskiego, Nie ma szczęścia bez myślenia, „Polityka” wydanie specjalne, 6/2010.
  • Zobacz też: Wilhelm Dilthey

• Pustka i zagubienie są nieusuwalną częścią kultury prawego kciuka. Do tego, co w tej kulturze stało się najważniejsze, nawet całej dłoni nie trzeba. Prawy kciuk wystarczy do wciskania klawiszy pilota i telefonu. Zapewne od początku ewolucji ludzie nie mieli tak sprawnych kciuków jak teraz. I również nigdy nie byli tak bezradni wobec własnego życia. Kiedy zaczynam rozmawiać ze studentami o najbardziej klasycznych dylematach, o których pisał już Platon okazuje się, że są jak dzieci we mgle. Mając 20 lat nie potrafią zrozumieć, że w kulturze, czyli rzeczywistości duchowej, emocjonalnej czy intelektualnej, która jest naszą prawdziwą rzeczywistością, obowiązują zupełnie inne prawa niż w świecie prawego kciuka. Materia, technologia narzuciły im sposób myślenia, który nie pasuje do ludzi.
  • Źródło: rozmowa Jacka Żakowskiego, Nie ma szczęścia bez myślenia, „Polityka” wydanie specjalne, 6/2010.
  • Zobacz też: kultura

• Technologiczna logika zniszczyła nawyk i umiejętność głębokiego myślenia, które nas czyni ludzkimi. A rezygnując z głębokiego myślenia człowiek stał się bezradny wobec własnej, ludzkiej rzeczywistości. Coraz lepiej rozumiemy i kontrolujemy materię, a coraz gorzej siebie. To jest fundamentalny brak, który odczuwamy.
  • Źródło: rozmowa Jacka Żakowskiego, Nie ma szczęścia bez myślenia, „Polityka” wydanie specjalne, 6/2010.
  • Zobacz też: technologia, myślenie

• Tendencja jest trwała. Coraz mniej humanizmu, a coraz więcej techniki i technicznie rozumianej ekonomii. Coraz mniej myślenia, coraz więcej liczenia. Jest tendencja, żeby doceniać to, co skuteczne ad hoc, pragmatyczne, utylitarne, użyteczne, a spychać na margines wszystko to, co uczyniło nas ludźmi. Ta tendencja jest stara. Nowe jest to, że nie umiemy się jej przeciwstawić. W XIX w. był podobny kryzys. Fascynacja materią, technologią, fizyczną rzeczywistością. Pojawił się humanistyczny deficyt odczuwany z podobną intensywnością jak dziś.
  • Źródło: rozmowa Jacka Żakowskiego, Nie ma szczęścia bez myślenia, „Polityka” wydanie specjalne, 6/2010.
  • Zobacz też: humanizm

• W tym roku Rada Główna Szkolnictwa Wyższego podjęła uchwałę wyznaczającą ogólne minimum programowe dla wszystkich kierunków studiów. Składa się na nie informatyka, wychowanie fizyczne i języki obce. Nie ma psychologii. Nie ma socjologii. Nie ma politologii. Nie ma filozofii. Nie ma żadnych przedmiotów humanistycznych pomagających w życiu. Zapewne z wielu uczelni znikną teraz katedry filozofii, psychologii i nauk społecznych. Wyobraża pan sobie poziom debaty publicznej i jakość demokratycznego wyboru w kraju, w którym nawet elita zna się tylko na słupkach?
  • Źródło: rozmowa Jacka Żakowskiego, Nie ma szczęścia bez myślenia, „Polityka” wydanie specjalne, 6/2010.