Maria Skłodowska-Curie

polsko-francuska uczona, noblistka z fizyki i chemii

Maria Salomea Skłodowska-Curie (1867–1934) – polsko-francuska fizyczka i chemiczka, z wykształcenia także matematyczka, dwukrotna laureatka Nagrody Nobla.

A B C Ć D E F G H I J K L Ł M N O Ó P Q R S Ś T U V W X Y Z Ź Ż

Maria Skłodowska-Curie (1903)
  • Chcę Ci powiedzieć także, że dostałam nominację na Twoją katedrę i się znaleźli głupcy, którzy mi tego winszowali.
  • Chciałabym żyć w kraju, gdzie odczyty są zabronione, a dziennikarzy się prześladuje…
    • Opis: po otrzymaniu Nagrody Nobla.
    • Źródło: Myślę, więc jestem. Aforyzmy, maksymy, sentencje, oprac. Czesława i Joachim Glenskowie, Antyk, Kęty 1993, ISBN 8386482001, s. 305.
  • Czasem mi się wydaje, że praca dzieci w szkole dzisiejszej jest tak nadmierna, że lepiej dzieci potopić, niż uczyć w obecnych szkołach.
    • Źródło: Myślę, więc jestem…, oprac. Czesława i Joachim Glenskowie, op. cit., s. 305.
    • Zobacz też: dziecko, szkoła
  • Człowiek nigdy nie ogląda się na to, co zrobione, ale na to patrzy, co ma przed sobą do zrobienia.
    • Źródło: Myślę, więc jestem…, oprac. Czesława i Joachim Glenskowie, op. cit., s. 305.
    • Zobacz też: człowiek
  • Czy wytrwalibyśmy w pracy, gdybyśmy wiedzieli o rzeczywistej zawartości ciała, którego szukaliśmy, tego nikt już dziś nie odgadnie. To jedno można tylko powiedzieć, że postęp naszej pracy utrzymywał nas w niesłychanym napięciu badawczym, chociaż trudności piętrzyły się coraz bardziej. (…) Nie znaliśmy z początku żadnej z fizycznych ani chemicznych własności nieznanej substancji, wiedzieliśmy tylko, że wysyła promienie, więc za pomocą tych promieni szukać jej należało.
    • Źródło: Alicja Rafalska-Łasocha, Maria Skłodowska-Curie – kobieta niezwykła, „Alma Mater” nr 136, nr specjalny 2011, s. 13.
    • Zobacz też: praca, wytrwałość
  • Czytam kilka rzeczy, ponieważ zajmowanie się długie jednym przedmiotem nużyłoby mój bez tego nieraz wyczerpany umysł. Gdy jestem absolutnie niezdatna do produkcyjnego czytania, przerabiam algebraiczne lub trygonometryczne zadanie, bo te nie dopuszczają kompromisów z uwagą i wytrzeźwiają mnie.
  • Im bardziej się człowiek starzeje, tym mocniej czuje, że umiejętność cieszenia się chwilą bieżącą jest cennym darem podobnym do stanu łaski.
  • Ja zaś myślę, że w każdej epoce można mieć życie interesujące i użyteczne, a o to głównie chodzi, aby go nie zmarnować i móc sobie powiedzieć, jak Romain Rolland (autor Jean-Christophe) „Jak tylko mogłem”.
    • Źródło: list do siostrzenicy Hanny Szalayówny, 6 stycznia 1913 r., cyt. za: Ève Curie, Maria Curie
  • Jestem z tych, którzy wierzą, że Nauka jest czymś bardzo pięknym.
  • Łatwo zrozumieć, że nie było w naszym życiu miejsca dla stosunków światowych. Widywaliśmy tylko trochę przyjaciół, podobnych do nas pracowników naukowych, z którymi rozmawialiśmy w domu lub w ogrodzie, podczas gdy ja coś szyłam dla naszej córeczki.
    • Opis: o godzeniu pracy z macierzyństwem.
    • Źródło: Alicja Rafalska-Łasocha, Maria Skłodowska-Curie – kobieta niezwykła, „Alma Mater” nr 136, nr specjalny 2011, s. 13.
  • Moim najgorętszym marzeniem jest powstanie Instytutu Radowego w Warszawie.
    • Źródło: Maria Pawłowska, Pamiątki po Marii Skłodowskiej-Curie w zbiorach Biblioteki Instytutu Fizyki UJ, „Alma Mater” nr 134–135, kwiecień-maj 2011, s. 69.
  • My Polacy nie mamy prawa opuszczać własnej ojczyzny, gdy ten kraj jest gnębiony.
    • Opis: odpowiedź na propozycję małżeństwa Piotra Curie, początek 1894 roku.
    • Źródło: Ève Curie, Maria Curie
    • Zobacz też: ojczyzna, Polacy
  • Narażamy się na wiele rozczarowań, jeśli wszystkie nasze życiowe zainteresowania uzależniamy od uczuć burzliwych, jak miłość…
  • Nauka leży u podstaw każdego postępu, który ułatwia życie ludzkie i zmniejsza cierpienie.
  • Niczego w życiu nie należy się bać, należy to tylko zrozumieć.
  • Nie miałam na sobie żadnej nadzwyczajnej sukni ślubnej i tylko garstka przyjaciół była obecna na ceremonii. (…) Nie chcieliśmy nic więcej, jak niewielkiego kąta, w którym można by mieszkać i pracować.
    • Źródło: Alicja Rafalska-Łasocha, Maria Skłodowska-Curie – kobieta niezwykła, „Alma Mater” nr 136, nr specjalny 2011, s. 13.
    • Zobacz też: ślub
  • Nie można bowiem mieć nadziei na skierowanie świata ku lepszym drogom, o ile się jednostek nie skieruje ku lepszemu. W tym celu każdy z nas powinien pracować nad udoskonaleniem się własnym, jednocześnie zdając sobie sprawę ze swej, osobistej odpowiedzialności za całokształt tego, co się dzieje w świecie, i z tego, że obowiązkiem bezpośrednim każdego z nas jest dopomagać tym, którym możemy się stać najbardziej użyteczni.
    • Źródło: Ève Curie, Maria Curie
    • Zobacz też: nadzieja
  • Nie przyjmę żadnej pensji. Jestem dość młoda, by zapracować na siebie i na dzieci.
    • Opis: odpowiedź na propozycję rządu, aby owdowiała Skłodowska-Curie i jej dzieci otrzymywały pensję po ojcu.
    • Źródło: Alicja Rafalska-Łasocha, Maria Skłodowska-Curie – kobieta niezwykła, „Alma Mater” nr 136, nr specjalny 2011, s. 14.
  • Niech każdy z nas, jak jedwabnik, tka swój kokon i nie żąda wyjaśnień, po co i na co. Jeżeli robota nasza będzie dobra, to powiemy sobie, żeśmy się nie gorzej od jedwabników zachowali. Reszta zaś nie od nas zależy.
    • Źródło: list do siostrzenicy Hanny Szalayówny, 6 stycznia 1913 r., cyt. za: Ève Curie, Maria Curie
    • Zobacz też: jedwabnik
  • Nikomu z nas życie, zdaje się, bardzo łatwo nie idzie, ale cóż robić, trzeba mieć odwagę i głównie wiarę w siebie, w to, że się jest do czegoś zdolnym i że do tego czegoś dojść potrzeba. A czasem wszystko się pokieruje dobrze, wtedy kiedy najmniej się człowiek tego spodziewa.
    • Źródło: list do brata Jakuba, marzec 1894, cyt. za: Ève Curie, Maria Curie
  • Próbowałam różnych doświadczeń opisanych w podręcznikach fizyki i chemii. Niekiedy dodawał mi otuchy jakiś drobny sukces. Kiedy indziej znów wpadałam w głęboką rozpacz z powodu wypadków i błędów, wynikających z mojego braku doświadczenia. Na ogół jednak wiedziałam, że postępy nie mogą przychodzić ani szybko, ani łatwo; te pierwsze próby utrwaliły we mnie zamiłowanie do badań eksperymentalnych z dziedziny fizyki i chemii.
    • Opis: o początkach pracy naukowo-badawczej.
    • Źródło: Alicja Rafalska-Łasocha, Maria Skłodowska-Curie – kobieta niezwykła, „Alma Mater” nr 136, nr specjalny 2011, s. 12.
  • (…) przerwanie naszej dobrowolnej samotności było prawdziwym cierpieniem, miało wszelkie cechy klęski, było poważnym zamachem na porządek naszego życia.
    • Opis: o skutkach sławy.
    • Źródło: Alicja Rafalska-Łasocha, Maria Skłodowska-Curie – kobieta niezwykła, „Alma Mater” nr 136, nr specjalny 2011, s. 14.
    • Zobacz też: klęska, samotność
  • Przypuszczamy, że ciało, które wyodrębniliśmy ze smółki uranowej, zawiera nieznany jeszcze metal, zbliżony do bizmutu ze swoich właściwości chemicznych. Jeśli istnienie tego metalu się potwierdzi, proponujemy dla niego nazwę polon – od imienia ojczyzny jednego z nas.
    • Inne tłumaczenie: Wierzymy zatem, że substancja, którą wydobyliśmy z blendy smolistej, zawiera metal jeszcze nieopisany. Jeśli potwierdzi się istnienie tego nowego metalu, proponujemy, żeby nazwano go „polonem”, na cześć kraju, z którego pochodzi jedno z nas.
    • Źródło: Sprawozdanie Francuskiej Akademii Nauk (lipiec 1898), cyt. za: Ève Curie, Maria Curie
    • Zobacz też: pierwiastek chemiczny
  • Przytem poszukiwanie czystej wiedzy jest jedną z istotniejszych potrzeb ludzkości.
    • Źródło: przemówienie Marii Skłodowskiej-Curie w czasie uroczystego otwarcia Instytutu Radowego w Warszawie (29 maja 1932), cyt. za strona http://www.bg.agh.edu.pl/MSC/msc. php? page=07Bir_warszawa
  • Rad nie powinien wzbogacić nikogo. Należy do wszystkich ludzi.
    • Źródło: Myślę, więc jestem…, oprac. Czesława i Joachim Glenskowie, op. cit., s. 305.
  • Są uczeni-sadyści, którzy chętniej wyszukują błędy, niż stwierdzają prawdę.
  • Smutne książki można wytrzymać, tylko kiedy się jest młodym.
  • Sprawdziłam starannie ten uderzający fakt i nie mogłam wątpić, że jest prawdziwy. Zastanawiając się nad jego przyczyną, jedno tylko widziałam wyjaśnienie, a mianowicie, że musi istnieć w tych minerałach jakaś substancja nieznana, a bardzo czynna.
    • Opis: o promieniowaniu uranu i toru.
    • Źródło: Alicja Rafalska-Łasocha, Maria Skłodowska-Curie – kobieta niezwykła, „Alma Mater” nr 136, nr specjalny 2011, s. 13.
    • Zobacz też: minerał
  • Trzeba mieć wytrwałość i wiarę w siebie. Trzeba wierzyć, że człowiek jest do czegoś zdolny i osiągnąć to za wszelką cenę.
  • Uczony jest w swojej pracowni nie tylko technikiem, lecz również dzieckiem wpatrzonym w zjawiska przyrody, wzruszające jak czarodziejska baśń.
  • Uczucie rozczarowania przychodzące czasem po jakimś niepowodzeniu w pracy mijało szybko, ustępując miejsca świeżemu napływowi energii. Rozkoszne też przeżywaliśmy chwile, przechadzając się dookoła szopy i rozprawiając o naszej pracy. Jedna z naszych rozrywek w owym czasie – to przychodzenie do pracowni wieczorem. Dostrzegaliśmy wtedy ze wszystkich stron słabo mieniące się zarysy szkieł i torebek, w których mieściły się nasze preparaty. Był to widok naprawdę cudowny i zawsze dla nas nowy. Żarzące się rurki wyglądały jak nikłe czarodziejskie światełka.
    • Źródło: Alicja Rafalska-Łasocha, Maria Skłodowska-Curie – kobieta niezwykła, „Alma Mater” nr 136, nr specjalny 2011, s. 14.
    • Zobacz też: energia, rozczarowanie
  • W nauce nie powinniśmy się interesować ludźmi, lecz faktami.
    • Źródło: Myślę, więc jestem…, oprac. Czesława i Joachim Glenskowie, op. cit., s. 305.
    • Zobacz też: fakt, nauka
  • Wszystko, co widziałam nowego i czego się uczyłam, zachwycało mnie. Było to jakby objawienie nowego świata, świata wiedzy, do którego nareszcie otwarto mi wolny dostęp.
    • Opis: o studiowaniu fizyki na Sorbonie.
    • Źródło: Alicja Rafalska-Łasocha, Maria Skłodowska-Curie – kobieta niezwykła, „Alma Mater” nr 136, nr specjalny 2011, s. 12.
  • Zauważyłam poważny i miły wyraz jego twarzy, a także pewien pozór zaniedbania w jego wysokiej postaci, cechujący marzyciela pogrążonego w swoich myślach. Okazał mi prostą serdeczność i wydał się bardzo sympatyczny.
    • Opis: o Piotrze Curie.
    • Źródło: Alicja Rafalska-Łasocha, Maria Skłodowska-Curie – kobieta niezwykła, „Alma Mater” nr 136, nr specjalny 2011, s. 13.
  • Życie układa się jakoś… Chociaż układa się źle.
    • Źródło: Ève Curie, Maria Curie
    • Zobacz też: życie

O Marii Skłodowskiej-Curie

edytuj
  • – Mario! – strofuje Piotr Curie żonę —
    Znów nie ma węgla! Palmy polonem!
    – Polon? Za krótki okres rozpadu.
    Oszczędniej będzie używać radu!
  • Muszę Pani powiedzieć, jak bardzo podziwiam Pani inteligencję, zaangażowanie i uczciwość (…) Jeśli gawiedź wciąż będzie się Panią zajmowała, proszę po prostu nie czytać tych bzdur (…).
    • I am impelled to tell you how much I have come to admire your intellect, your drive, and your honesty (…) If the rabble continues to occupy itself with you, then simply don’t read that hogwash (…). (ang.)
    • Autor: Albert Einstein, The Berlin Years: Correspondence, 1914–1918 (English translation supplement), t. 8, s. 6.
    • Opis: fragment listu pocieszającego do Marii wysłanego z Pragi, 23 listopada 1911 po ujawnieniu przez prasę jej romansu z Paulem Langevinem.
  • Pamiętam, jak ją żegnałaś przed jej wyjazdem do Paryża, gdy nie mogła otrzymać miejsca asystentki przy Katedrze Fizyki u Witkowskiego. Stoi zapłakana przy naszym stole jadalnym na Studenckiej. Obie użalacie się na głupi los, który nie pozwala kobiecie na pracę na uniwersytecie (…). Mówisz do niej:
    – Niech Pani, panno Mario, będzie spokojna i jedzie tam, gdzie lepiej potrafią ocenić Pani zdolności i naukę. Zrobi tam Pani na pewno dużo dobrego dla siebie i dla kraju, który teraz nie umie docenić Pani, jak należy.
    • Autor: Odo Bujwid
    • Źródło: list do żony, cyt. za: Alicja Rafalska-Łasocha, Maria Skłodowska-Curie – kobieta niezwykła, „Alma Mater” nr 136, nr specjalny 2011, s. 13.
  • Pani Curie jest – z wszystkich ludzi na świecie – jedynym nie zepsutym przez sławę człowiekiem.
  • Za wielka by to była, zaiste, ofiara ze strony tych dwojga opętanych pomyleńców!
    • Autorka: Ève Curie, Maria Curie
    • Opis: o Marii i Piotrze Curie.