Ukraińcy

naród wschodniosłowiański zamieszkujący głównie Ukrainę, mówiący po ukraińsku i rosyjsku

Ukraińcy (ukr. українці) – naród słowiański, historycznie zwany Rusinami, mieszkający w Europie Wschodniej, głównie w granicach Ukrainy (także w państwach sąsiednich: w Rosji, Białorusi, Polsce, Słowacji i Mołdawii), zaliczani do Słowian wschodnich (obok Białorusinów i Rosjan). Ukraińcy są potomkami plemion, zamieszkujących południe Rusi Kijowskiej.

  • Bliskie sąsiedztwo Ukrainy i Polski ma już tysiąc lat. Są w tej historii karty piękne, ale przytłacza je łańcuch krzywd obustronnych i wzajemnego odwetu, a krew nie wsiąka w ziemię, tylko rodzi mściciela, i nikt już dziś nie potrafi powiedzieć, kiedy i kto zaczął. (…) Niezależnie od tego my i Wy wyznajemy Ewangelię, w której Jezus zwraca się, jak wierzę, do każdego z nas: nie szukaj źdźbła w oku bliźniego, lecz belki w oku swoim. Zaś pomysł, że nakazy Ewangelii nie dotyczą stosunków między wspólnotami narodowymi, jest niechrześcijański i sprzeczny z duchem Ewangelii.
Ukraińcy z północnej części Rumunii (region Marmarosz) w oryginalnych kozackich strojach ludowych z Centralnej Ukrainy.
  • Co się nie udało w zamysłach federacyjnych Piłsudskiego, musi dojść do świadomości Polaków i Ukraińców, a nie rozliczenia i patrzenie w przeszłość, z ciągłym przypominaniem sobie wzajemnych krzywd. Krzywd było wiele, były też okrucieństwa i nikt nie przekreśli tego, co się wydarzyło na Wołyniu. Oni jednak też mogliby nam wyliczać. Tylko po co? Rozsądek powinien wziąć górę nad emocjami. Jeśli potrafiliśmy te emocje przezwyciężyć w stosunku do Niemców, a trudno sobie wyobrazić, żeby było coś porównywalnego z okupacją niemiecką, nie możemy bez przerwy tkwić w grobach na Ukrainie.
  • Lud ten, nade wszystko inne siłę fizyczną ceniący, pobłażaniem gardził jako dowodem słabości, surowość uznawał, a za niesprawiedliwość mścił się zaciekle i strasznie. Skryty i chytry, trudny do poznania i przyswojenia… był przy tym, niestety, opłakanie niekulturalny i ciemny.
    • Autor: Zofia Kossak-Szczucka, Pożoga (1922), Wyd. Dolnośląskie, Wrocław 2005.
    • Opis: o chłopach ukraińskich.
  • Modlimy się za Polaków, męczonych bo byli z Polski,
    Za Żydów rozstrzeliwanych, bo mieli z nami ojczyznę.
    Za Ukraińców zesłanych, bośmy pospołu osiedli,
    Za wszystkich bliźnich po kraju, po ojcach ich i po matkach,
    Za owoc tej samej ziemi, ludzi tej samej przyrody
    I chleba tego samego, ognia, powietrza i wody,
    Za wszystkich z naszego domu

    Modlimy się za niewinnych. (…)
  • O ile chodzi o ludność rusińską, to stwierdzić należy, że odznacza się nadzwyczajną gościnnością, a eksfeldwebel był rzeczywiście wyjątkiem.
    • Autor: Arkady Fiedler
    • Źródło: Przez wiry i porohy Dniestru, wyd. 2015, s. 20.
  • Polityka polska odepchnęła od siebie Ukrainę; tchórzliwie uległa wobec silnej sowieckiej Rosji, „rozpiera się po chamsku” wobec słabszych Ukraińców, strasząc ich nahajem.
  • Tragedią Ukraińców jest to, że ich „Piemontem” stał się teren, na którym żyje najmniejszy procent ludności ukraińskiej. Wojny przegrali. Musieli pogodzić się z tym, że znajdują się w granicach polskiego organizmu państwowego. I teraz odebrano im nawet to, co mieli za Austrii – nawet ukraińskie nazwy na kartach korespondencyjnych i na dworcach kolejowych. (…) Szkolnictwo ukraińskie nie odpowiada liczebnie procentowi ludności ukraińskiej w Państwie. Nawet nazwa „ukrainiec” jest niejako zabroniona, a przecież poczucie przynależności narodowej jest czymś czysto subiektywnym. W tych warunkach część młodzieży ukraińskiej wkroczyła na drogę aktów sabotażu, których nie możemy usprawiedliwić, ale możemy szukać ich podłoża.
    • Autor: Adam Ciołkosz
    • Opis: fragment przemówienia parlamentarnego z 21 stycznia 1931 na posiedzeniu zwołanym w związku z brutalną pacyfikacją ukraińskich wsi we wschodniej Galicji.
    • Źródło: Andrzej Friszke, Adam Ciołkosz. Portret polskiego socjalisty, wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2011.
  • Ukraińcy chcą żyć w Europie. I jak w Europie. Jestem pewien, że jeśli będziemy działać wspólnie, to się tam dostaniemy.
  • Ukraińcy zgromadzeni na placu Niepodległości przypominają mi, że my, Polacy, też potrafiliśmy marzyć pięknie i że nadzieja wcale nie jest matką głupich.
  • Ziemia ich [ludu ukraińskiego] jest tak żyzna, tyle im zboża dostarcza, że częstokroć nie wiedzą, co z nim czynić, zwłaszcza, że rzek spławnych nie mają. To właśnie przeszkadza im w wywożeniu zboża do Konstantynopola, stąd też bierze się ich lenistwo, sprawiające, że nie chce im się pracować, chyba że zmusza ich do tego konieczność i że nie mają na kupno tego, co im jest potrzebne.
    • Autor: Wilhelm Beauplan
    • Źródło: Eryka Lassoty i Wilhelma Beauplana opisy Ukrainy, tłum. Z. Stasiewska i E. Meller, red. Z. Wójcik, Warszawa 1972, s. 109.