Fanatyzm
postawa ludzi pozbawionych krytycznego dystansu i umiaru wobec wyznawanych idei i zasad, nietolerujących przekonań odmiennych; przeciwieństwo tolerancji
Fanatyzm – bezkrytyczna wiara połączona z brakiem tolerancji dla odmiennych poglądów.
- Fanatyk to ktoś, kto nie może zmienić tematu i nie może zmienić zdania.
- A fanatic is one who can’t change his mind and won’t change the subject. (ang.)
- Autor: Winston Churchill
- Źródło: „Przekrój”, wyd. 27–38, Krakowskie Wydawnictwo Prasowe, 1998, s. 28.
- Fanatyzm, a stąd prześladowanie religijne i nietolerancja, gusła, przesądy i zabobony, a stąd ciemnota i obłąkanie nie są religią; są to narosty zhańbionej wyobraźni albo zhańbionego egoizmu.
- Autor: Karol Libelt
- Fanatyzm jest jedyną siłą woli, którą mogą osiągnąć także słabi i niepewni.
- Autor: Friedrich Nietzsche
- Źródło: Leksykon złotych myśli, wyboru dokonał Krzysztof Nowak, Warszawa 1998.
- Fanatyzm to obłęd, który został zrodzony przez niemożność objęcia pełni prawdy.
- Autor: Nikołaj Bierdiajew
- Głupi i fanatycy są zawsze pewni siebie, a mądrzy pełni wątpliwości.
- Autor: Jordi Sierra i Fabra, Cztery dni w styczniu
- Zobacz też: głupota, mądrość
- Jakże niszczycielski był fanatyzm chrystianizmu i islamu. Tylko piórem umoczonym we krwi lub łzach można by opisać jego przerażające skutki.
- Autor: Monteskiusz
- Można przypuszczać, że zjawisko fanatyzmu jest przejawem zniewolenia, a więc opanowania wyznawców przez doktrynerów, fanatyk zaś nie musi być poddany kontroli przez doktrynera; można nawet sądzić, że czysty fanatyzm obywa się bez kontroli, niejako z dobrej woli, a w każdym razie bez wymuszania na bieżąco stosownych zachowań.
- Autor: Leszek Nowak, U podstaw teorii socjalizmu, T. III, Dynamika władzy. O strukturze i konieczności zaniku socjalizmu, Wydawnictwo Nakom, Poznań 1991, ISBN 8385060170, s. 50.
- Nienawiść, fanatyzm i terroryzm profanują imię Boga i zniekształcają prawdziwy wizerunek człowieka.
- Autor: Jan Paweł II
- Źródło: Czesław Ryszka, Jan Paweł II Wielki, wyd. Święty Paweł, 2002, s. 224.
- Pod przykrywką „wiary” fanatyzm różnych szaleńców nazywa się „wolą bożą”. Świętość przejawia się w czynach… i odwadze występowania w obronie tych, którzy nie mogą bronić się sami.
- Źródło: film Królestwo niebieskie
- Rewolucje przeprowadzają ludzie aktywni, jednostronni fanatycy, geniusze samoograniczenia. Oni to w kilka godzin lub dni obalają stary porządek.
- Autor: Borys Pasternak
- Stare nadużycia są mniej szkodliwe niż fanatyzm reform.
- Autor: Jan Fedorowicz
- Umysły dogmatyczne łatwiej ulegają sugestiom masowym, umysły krytyczne trudniej. Działalność polityczna a nawet obrona państwa wymaga w znacznej mierze podatności na sugestię masową i bodaj że nie obeszłaby się bez niej. Ktokolwiek do prywatnych czy publicznych celów potrzebuje tłumu, ten stara się go sfanatyzować a nie budzić w nim krytycyzmu. Zaślepienie, jednostronność bezkrytyczna wiara, to są czynniki pożądane dla przywódców każdego masowego ruchu. Stąd władcy, mężowie stanu i politycy popierają raczej pożądane prądy religijne. One zawsze sprzyjają masowym sugestiom, ułatwiają fanatyzowanie mas.
- Autor: Władysław Witwicki, X. Filozofia, w: Co Polska traci skutkiem niedostatecznego uprawiania nauki, „Nauka Polska”, 1925, R. 5, s. 177–178.
- Zobacz też: polityka, sugestia