Wespazjan Kochowski

polski historyk i poeta

Wespazjan Kochowski (1633–1700) – polski historyk i poeta epoki baroku, najbardziej typowy przedstawiciel filozofii i literatury sarmackiej.

  • Barziej dbamy o włości, a niż o wolności;
    Słobody, nie swobody głowę nam mozolą,
    Niż złotą wolność, barziej samo złoto wolą.
    • Źródło: O wolności polskiej.
Wespazjan Kochowski
  • Bóg człeka z gliny stworzył – piszą historyje –
    jakoż on nie rozmoknie, gdy ustawnie pije?
    • Źródło: Księga toastów i humoru biesiadnego, wybór i oprac. Leszek Bubel, Zamek, Warszawa 1995, s. 148.
  • Ciało domownik zły, wala się w błocie nieprawości, jako wieprz tyjąc młótem rozkoszy.
  • Co to jest świat? Nic inszego jeno błaznów klatka!
  • Cóż jest człowiek? Kawalec błota, syn gniewu, naczynie zelżywości, urodzony w plugastwie, żyjący w nędzy, mający umrzeć w ucisku.
  • Często lód przezroczysty kałużę przykrywa,
    pod płaszczem nabożeństwa hypokrysis bywa.
    • Źródło: Myślę, więc jestem. Aforyzmy, maksymy, sentencje, wybór i oprac. Czesława i Joachim Glenskowie, Antyk, Kęty 1993, s. 189.
    • Zobacz też: hipokryzja, kałuża, lód, pobożność
  • Często niewinne żony małżonkowie winią,
    Iże im rogi na łbie jak satyrom czynią.
    Lecz każdy niech swej spyta; wiem, tak mu odpowie:
    „Niech będzie róg, gdzie trzeba, nie będzie na głowie”.
    • Źródło: O kornutach za żonami
  • Fortunę wiedz być płochą,
    dziś matką jutro może być macochą.
  • I choroba, i doktor z jednej są nacyjej.
    Doktor Francuz i franca rodem ze Francyjej.
    Toć nie dziw, że się Nohel zna na tej chorobie,
    Gdyż się społem rodzili i ziomkami sobie.
    • Źródło: O Francuzie cyruliku
  • Już tym rzeczom nazad się trudno wrócić znowu:
    młodości i czasowi, panieństwu i słowu.
  • Kto by chciał dobrze umrzeć, niech często umiera;
    kto nie być w piekle, niech tam za życia zaziera.
    • Źródło: Myślę, więc jestem…, op. cit., s. 189.
    • Zobacz też: piekło, śmierć
  • Kunszt to natury w małych rzeczach pokazać misterstwo, a wewnętrzną cnotą nagradzać, komu z wierzchu barwy albo wzrostu ujęła.
  • Lada komu powierzać zdrowia błąd niemały,
    Bo cyrulik niedoszły jest kat doskonały.
  • Lękliwego śmierć bardziej goni.
  • Prawa są polskie jako pajęczyna:
    pan się przebije, uwięźnie chudzina.
    • Źródło: Myślę, więc jestem…, op. cit., s. 189.
    • Zobacz też: pajęczyna, prawo
  • Szczęście z nieszczęściem chodzi na przemiany
    jak wieniec różnymi ziołami przeplatany.
  • Ten żyje – kto pije.
  • Teraz dopiero postrzegam, że życie ludzkie nie jest żywotem, ale pojazdem do śmierci, i męczeństwem jednem, którego z nas ze samych przyczyna.
  • Wolność nie miłość, nago nie zwycięża.
  • Z dobrym [prawym] będziesz dobry.
    • Cum bono bonus eris. (łac.)
    • Źródło: Czesław Jędraszko, Łacina na co dzień, Warszawa 1988, s. 59.
  • Zda się żyjąc, że przyrasta wieku, a codzień go znacznie ubywa; bo im dalej w lata idziemy, tem się coraz bliżej śmierci przymykamy.

O Wespazjanie Kochowskim

edytuj
  • Po przeczytaniu skierowanych do Matki Boskiej wierszy Kochowskiego odnosi się wrażenie, jakby Polacy uczynili łaskę Maryi, ogłaszając ją swoją królową.