Teatrzyk Zielona Gęś

Teatrzyk Zielona Gęś – ponad 160 miniatur dramatycznych Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego, powstałych w latach 1946–1950.

Konstanty Ildefons Gałczyński (1947)

Wypowiedzi postaci

edytuj
  • Ewo, ty nie ucz męża,
    idź kapuśniak gotować! (...)
    Albowiem tego węża
    chcę wylegitymować.
    • Źródło: Gdyby Adam był Polakiem
    • Zobacz też: Adam i Ewa
  • ZA ŻADNE GÓRY SREBRA
    NIE DAM SE WYJĄĆ ŻEBRA.
    • Źródło: Gdyby Adam był Polakiem
    • Zobacz też: Adam, żebro

Baronowa

edytuj
  • Jak gwiazda lśniła kariera moja,
    cóż, dziś ta gwiazda zgaszona.
    Baron za wiarołomstwo wsadził mnie do słoja
    i pędzę życie korniszona.(...)
    Nie pomagają żadne pacierze,
    nie mogę wydobyć się nijak.
    Któż mnie pokocha w tym charakterze?
    Ach, chyba tylko pijak.
    • Źródło: Żywcem zapeklowana (1947)
  • Moja miłość. Kominek zgasł.(...) wszystko się we mnie wypaliło. Kominek zgasł.
    • Źródło: Kominek zgasł, „Przekrój” 1947, nr 93
    • Zobacz też: kominek, miłość

Profesor Bączyński

edytuj
  • Hej, muzykanci, muzykanci,
    rąbcie mnie tonem, saksofonem!
    • Źródło: Bal u prof. Bączyńskiego
    • Zobacz też: saksofon
  • Mój wynalazek, obywatele, jest prosty: nie każdego stać na wpakowanie do akwarium złotych rybek. Ale każdy może wpakować do akwarium swoje zwyczajne nogi. Voila!

Alojzy Gżegżółka

edytuj
  • Muchy brzęczą. W niebie grzmi.
    Słońce świeci. Pada dżdż.
    • Źródło: Nieznany rękopis St. Wyspiańskiego, „Przekrój” 1948, nr 144
  • Pustynio, imię twe beznadziejność.
    • Źródło: Cud na pustyni (1947)
    • Zobacz też: pustynia
  • Powiedziała jaskółka, że ma rozum Gżegżółka.
    • Źródło: Gżegżółka w roli psa (1946)
    • Zobacz też: rozum
  • To zależy. Jak się człowiek zależy, to wstaje później. A jak się nie zależy, to wcześniej. Ale nam w ogóle nie zależy.
    • Opis: zapytany, o której wstaje.

Hermenegilda Kociubińska

edytuj
  • Bo nie każda twa łza, niestety,
    jest prawdziwa, niektóre kłamią,
    prawdziwe łzy to diamenty,
    a diamentów czasami żal.
    Więc przecedzaj, mój miły, dokładnie
    i diamenty odnajdziesz na dnie,
    a woda przez dziurki durszlaka
    rurami odpłynie w dal.
    • Źródło: Cztery piosenki o przedmiotach codziennego użytku, Durszlak (1949)
    • Zobacz też: durszlak
  • Chłop był jak ogień,
    lecz w spodniach rozwiał się jak dym.
    • Źródło: Cztery piosenki o przedmiotach codziennego użytku, Żelazko (1949)
    • Zobacz też: żelazko

Manuela

edytuj
  • Chwila rozrywki i znowu szaro.
    • Źródło: Córka zegarmistrza
    • Zobacz też: rozrywka
  • Piękna kobieta jest jak podłoga. Ciągle ją ktoś musi napastować.

Osiołek Porfirion

edytuj
  • Bączynder złoty, witam pana!
    w czołobitnościach cały gnę się.
    Cóż to za rozkosz niesłychana
    spotkać się znów w „Zielonej Gęsi”!
    • Źródło: Bal u prof. Bączyńskiego, „Przekrój” 1946, nr 85
  • Nad problemów zawiłość,
    nad obłędy poetów,
    nad kobietę i miłość,
    lepsza miłość konkretu.
    • Źródło: Wieczór sentymentalny
  • Nie rób ze siebie pawia,
    szanuj mrówkę i kwita,
    w tym właśnie sęk, jak mawiał
    ojciec Piotr, karmelita.
    • Źródło: Nieśmiały petent, „Przekrój” 1947, nr 117
  • Oto sposób, moi złoci,
    w jaki bawią się idioci.
    • Źródło: Łańcuch szczęścia (1947)

Inne postacie

edytuj
  • Akacja pachnie. Księżyc lśni jak metal.
    O, nocy, w tobie piękny każdy detal!
    • Postać: Niespożyta staruszka
    • Źródło: Das ewig Weibliche (1950)
    • Zobacz też: akacja, księżyc, noc
  • Być albo nie być – oto jest pytanie,
    Które powtarzam od lat trzystu w kółko.
    Lecz, cyt! Poloniusz schodzi na śniadanie,
    Nie, to Gżegżółka. Jak się masz, Gżegżółko?
    • Postać: Hamlet
    • Źródło: Hamlet (1947)
    • Zobacz też: Hamlet
  • Daremne żale, próżny trud,
    bezsilne przedsięwzięcia,
    zbytecznych żeber żaden cud
    nie zbawi od wyjęcia.
    • Postać: Głośnik
    • Źródło: Gdyby Adam był Polakiem
  • Do kresu męki
    oto się zbliżam.
    Czy znajdę czystą
    wśród moich piżam?
    • Postać: Franciszek
    • Źródło: Franciszek (1947)
  • Gdy słucham Orfeusza,
    coś się we mnie porusza.
    • Postać: Lew
    • Źródło: Skutki gry Orfeusza (1949)
    • Zobacz też: Orfeusz
  • Hej, hej! Jakie to były czasy... Socjalizmu żadnego nie było, wobec czego pracownica domowa nazywała się po prostu kuchta względnie parzygnat...
    • Postać: Stary Kretyn
    • Źródło: Gawęda starego kretyna (1949)
    • Zobacz też: socjalizm
  • Hej! sowy, puchacze, kruki!
    Znowu z nas zrobili turka.
    Szarpajmy syfon na sztuki,
    Niechaj naga sterczy rurka.
    • Postać: Chór Prowincjonalnych Urazowiczów
    • Źródło: Koncert w Częstochowie (1950)
  • (...) i nic się, ach, nic nie zmienia,
    a ci Polacy modlą się i grają Szopena (...).
  • Jakie to jednak smutne.
    Serce przenika strach.
    Zaraz cię, głowo, utnę.
    Ciach.
    • Postać: Judyta
    • Źródło: III akt opery pt. „Judyta & Holofernes”
    • Zobacz też: głowa, smutek
  • Każdą wzmiankę człek ocenia.
    B. dziękuję. G. jak Gienia.
    • Postać: Wiech
    • Źródło: Nieznany rękopis St. Wyspiańskiego, „Przekrój” 1948, nr 144
    • Zobacz też: Stanisław Wyspiański
  • Kiedyś byłem ścichapęk,
    Kiedyś miałem dwoje szczęk,
    Gdym cię po raz piersy ujzoł,
    Dziś nie został tylko trójząb,
    Śtucne zęby, śtucny świat,
    Lecz tyś moja, tyś mój kwiat.
    • Postać: Posejdon
    • Źródło: Nieznany rękopis St. Wyspiańskiego, „Przekrój” 1948, nr 144
  • Kobieta jest jak patelnia, ponieważ kobietę, jak również patelnię można wziąć za rączkę.
    • Postać: Piekielny Piotruś
    • Źródło: Osiem dni stworzenia świata, „Przekrój” 1947, nr 110
    • Zobacz też: patelnia
  • Koncerty? Ciągle Chopina.
    Portrety? Wszędzie Adama.
    A ja, przepraszam, to ser?
  • Książka to najlepszy przyjaciel. A ja znowu nie mam co czytać. Z moimi okularami na końcu nosa wyglądam jak słynna ciotka Eupalinosa. Ale zdaje się, że nadchodzi matka. Czy jednak przyniesie coś do czytania? Życie bez książki jest jak stół bez nóg.
  • Lauro, daremnie patrzysz na zegar.
    Filon nie przyjdzie. Idź dalej.
    A to klaskanie, co się rozlega,
    to żona go w gębę wali.
    • Postać: Dobrze Poinformowany Facet
    • Źródło: Filon i Laura (1948)
  • Mam w Efezie pańskiego Heraklita. Precz z Heraklitem z Efezu!
    • Postać: Sandwicz
    • Źródło: Dwaj Polacy (1946)
    • Zobacz też: Heraklit
  • Na świata oceanie
    mały, tragiczny manuskrypt
    to twórczość moja, dla niej
    oddałem wszystko. I pustym.
    Wyprztykany, banalny, nienowy
    biegam po pustym domu.
    Wietrze, wietrze sierpniowy,
    wietrze, wzywam cię, pomóż!
    • Postać: Poeta
    • Źródło: Wietrzna Symfonia (1949)
  • Nareszcie, proszę państwa, spokój.
    • Postać: Lot
    • Opis: po zamienieniu się jego żony w słup soli.
    • Źródło: Żona Lota (1947)
    • Zobacz też: Lot
Uwaga: W dalszej części znajdują się słowa powszechnie uznawane za wulgarne!
  • Pracować trzeba jak cholera.
    Czyśmy to jacy tacy?
    Więcej Osmańczyka, mniej Grottgera
    I wszystko będzie cacy.
    To bardzo łatwo jest umierać,
    żyć trudniej – rzekł Horacy.
    • Postacie: Chór Nowych Polaków
    • Źródło: Xiążę Józef Poniatowski ze stemplem 1946 (1949)
    • Zobacz też: praca
  • Znowu nie spałem całą noc. Łupież mnie męczył. Do świtania drapałem się w głowę.
    • Postać: Nionio
    • Źródło: Córka zegarmistrza
    • Zobacz też: łupież
  • Życie to kalambur, a kalambur to nonsens o podwójnym znaczeniu.

Dialogi postaci

edytuj
  • Hermenegilda
    (w głębi nastrojowej kanapy): A czy będziesz mnie kochał zawsze? A czy będziesz mnie kochał wiecznie? A czy mógłbyś zakochać się we mnie jeszcze bardziej, aż po uszy?
    Gżegżółka:
    Po uszy niestety nie. (pauza) Bo uszy straciłem w pojedynku. (Zdejmuje cylinder. Jest bez uszu, jak jajko. Masowe przerażenie na widowni. Popłoch)
    • Źródło: Tragedia erotomana (1947)
    • Zobacz też: uszy

  • Wąż (staje na palcach):
    A pan wie, mówi z kim pan?
    Jestem wąż.
    Adam:
    A ja Adam.
    Wąż:
    Ja cię czniam.
    Adam:
    Ja cię bimbam.
    • Źródło: Gdyby Adam był Polakiem

  • Osiołek Porfirion:
    Cierpiał bez żadnej racji.
    Pies Fafik:
    na brak koordynacji.
    Osiołek Porfirion:
    Serce mu wlazło w głowę,
    Pies Fafik:
    a głowa wlazła w nogi,
    Osiołek Porfirion:
    a gdy szedł dokądkolwiek,
    Pies Fafik:
    zawsze stanął w pół drogi,
    Osiołek Porfirion:
    I z powrotem.
    Pies Fafik:
    I na krzyż.
    • Źródło: Gdyby Adam był Polakiem

  • Zielona Gęś:
    Góralu, czy ci nie żal
    Odchodzić od stron ojczystych?
    Góral:
    Szalenie. (nie odchodzi i zostaje)
    • Źródło: Pozytywny góral, „Przekrój” 1948, nr 189

  • On:
    (poeta) Mario, kocham cię. Kocham tak, jak nikt przedtem i potem. Jak nikt na świecie. Jak nikt w dziejach. Tak nie kochał ani Dante, ani Don Juan. Miłość. Czy ty rozumiesz, co to jest miłość?
    Ona:
    (medyczka) Rozumiem. Jest to psychiczna hipermetamorfoza prowadząca do hipercenestezji, co w konsekwencji daje angiopatyczną neurastenię.
    • Źródło: Miłość (1947)

  • Naród:
    (fortissimo) Ustroju, gdzie jesteś?!!!
    Ustrój:

    Naród:
    Ustrój nie odpowiada narodowi!

  • Oberżysta:
    Zauważam, że wasza lordowska mość pozwoliłeś sobie tym razem na wybryk zamordowania mojej ukochanej babuni. Czy to nie za wiele?
    Lord Hamilton:
    (obserwując z zainteresowaniem kłąb dymu nad lufą pistoletu) Nie wiem. To zależy od ciebie. Babcię proszę doliczyć do rachunku.
    • Źródło: Noc lorda Hamiltona (1947)
    • Zobacz też: morderstwo

  • Gżegżółka
    Co słychać?
    Duch
    Nic.
    • Źródło: Straszna rozmowa Gżegżółki z duchem

Inne cytaty

edytuj
  • (dłużej nie może, dostaje zeza, obłędu, po czym z hukiem przewraca się na podłogę i umiera z tęsknoty)
    • Źródło: On nie doczekał się
  • Hamlet
    Umiera na brak decyzji i skręt kiszek na ostrym zakręcie historycznym
    • Źródło: Hamlet i kelnerka, „Przekrój” 1948, nr 157
    • Zobacz też: śmierć
  • Jodły:
    (szumią jak na złość)
    • Źródło: Jodły na gór szczycie (1946)
    • Zobacz też: Halka
  • K U R T Y N A
    spada optymistycznie
    • Źródło: Koniec świata (1947)
    • Zobacz też: kurtyna
  • K U R T Y N A
    sprytnie wykorzystuje sytuację
    i skwapliwie zapada.
    • Źródło: Hamlet (1946)
  • Nagrobek
    TUTAJ LEŻY Idiota,
    WSZYSTKICH DURNIÓW MASKOTA.
    UMARŁ W OSTATNI WTOREK.
    PRZECHODNIU, ZMÓW PACIOREK.
  • Nigdy nie trzymaj się wyniośle,
    coś z mrówki miej, nie pawia,
    a jeśli kto ma uszy ośle,
    to z nim się nie umawiaj.
    • Źródło: Straszny koniec Spóźnialskich (1949)
  • Pełna jest ta minuta,
    ale czego?
    • Źródło: Listonosz przychodzi o siódmej (1949), prolog
    • Zobacz też: minuta
  • Poeta:
    (całkowicie opuszczony przez Natchnienie wyrywa sobie z głowy włosy, brwi, rzęsy i inne rzeczy)
    • Źródło: Poeta jest w złej formie (1950)

Zobacz też

edytuj