Tatry

pasmo górskie w Europie

Tatry – najwyższe pasmo górskie w łańcuchu Karpat (Karpaty Zachodnie). Tatry są objęte ochroną przez ustanowienie na ich obszarze Tatrzańskiego Parku Narodowego.

  • Były Tatry oddawna i będą nadal zawsze niewyczerpanem źródłem natchnienia dla poety i malarza, skarbnicą dla twórczej pracy geologa i geografa, zoologa i botanika. Tutaj po wszystkie czasy młodzież każdego pokolenia uczyć się będzie kochać ziemię polską, tutaj człowiek, strudzony życiem, znajdzie wytchnienie i odpoczynek, tutaj wreszcie u stóp Tatr znajdzie chory człowiek ulgę w cierpieniu i uzdrowienie.
Najwyższe szczyty Tatr
  • Ciche, mistyczne Tatry, owe wieczne głusze
    zimowych, śnieżnych pustyń, owe zapadliska,
    niedostępne wśród złomów, gdzie jeden się wciska
    mrok i gdzie wicher końcem swych skrzydeł uderza
  • Dla mnie Tatry to nie teren dotykalnej penetracji, mówiłem ci już wielokrotnie; to obszar wyobraźni. Ja je najlepiej widzę nocą. A wędruję po nich ustawicznie przez całą dobę.Deptanie pozostawmy prostaczkom.
  • Hej za mną w Tatry! W ziemię czarów,
    Na strome szczyty gór.
    Okiem rozbijem dal obszarów,
    Czołami sięgniem chmur.
  • Jak potopu świata fale
    Zamrożone w swoim biegu,
    Stoją nagie Tatry w śniegu,
    By graniczny słup zuchwale!
    Biodra Tatrów las osłania,
    Ponad nimi stoi chmura,
    A po halach wiatr przegania
    Uronione orle pióra.
  • Kłaniaj się górom, córeczko, kłaniaj się górom,
    Śniegom słonecznie kipiącym, świtom tatrzańskim,
    Olśniewającym lazurom, olśnionym chmurom,
    Kłaniaj się córko, wysokim dniom zakopiańskim!
  • Na szczytach Tatr, na szczytach Tatr,
    Na sinej ich krawędzi,
    Króluje w mgłach świszczący wiatr
    I ciemne chmury pędzi.
    • Autor: Adam Asnyk
    • Źródło: Ulewa w: Poezye, tom II, wyd. Gebethner i Wolff, Lwów 1898, s. 200.
  • Niech się święcą matki Tatry,
    Na ich łonie, sercu lżéj.
    • Autor: Jadwiga Łuszczewska, Piosenka w Karpatach, Wybór poezji. Xsięga pierwsza., Warszawa, 3 czerwca 1897r.
  • O pustyni tatrzańska! bo na tym obszarze
    Całej mojej ojczyzny – o skalna świątyni –
    W tobie jednej są jeszcze – swobody ołtarze!
  • Oto są sprawy najprostsze.
    I nic
    ponad Tatrami.
  • Oto Tatry opętane mitologią. Tu nie mają nic do roboty sprawy ludzkie.
  • Płonie kamienna Tatr korona,
    A cisza siada między granie,
    Rozleniwiała, rozmarzona.
  • (...) prawdę bowiem rzekłszy, to właśnie profesorowie krakowskiego Gimnazjum św. Anny w niemałym stopniu przyczynili się do wzrostu tatrzańskich zainteresowań młodzieży.
    • Autor: Jacek Kolbuszewski, Tatry w literaturze polskiej, część I (1805–1888), część II (1889–1939), Kraków 1982, s. 247.
  • Ptakiem, obłokiem, wiatrem,
    oszczepem zielistym smreka,
    turnią, co drzewo liże,
    i niebem, które jest bliżej,
    wylatuje się w bezmiar człowieka.
    Tatry. Bez wieka.
  • Słyszę:
    Kamienuje tę przestrzeń niewybuchły huk skał.
    To – wrzask wody obdzieranej siklawą z łożyska
    i
    gromobicie ciszy.
  • Tatry! wy niezgłębione otchłanie Prawiecznej niewiadomej Duszy!
    strażniki piekła mego, grozicie krawędźmi skał!
    Księżyc tu mnie rozskrzydla i więzy moje kruszy,
    tu idę w Dantejski szał!
  • Tatrzańskie stoki w ziołach toną
    I noszą odzież rozkwieconą
  • Wróć. Tatry przyzwały cię tęsknotą.
    Pomówimy sam na sam o tobie.
    Samotne jak ty – kipiące i dzikie –
    czekamy odważnie.
    A czas nam serca szarpie i żłobi
    jak potok.
  • Wszystko minęło, lecz wyście przetrwały.
    Takie same strzeliste, dumne i groźne,
    jak w dniu owym, gdyście się wzniosły ponad poziom nizin (...)
    stałyście się marzeniem, tęsknotą ludzi spragnionych modlitwy bezsłownej i słońca (...)
    Tatry wy boże, niczyje...
  • Wydaje mi się, a nawet jestem pewien, że Tatry są jedynym miejscem na kuli ziemskiej, gdzie mamy do czynienia z osobistą aktywną interwencją boską. Może więc na tym obszarze wyraża się w taki sposób młodość niedojrzała świata?