Sztukmistrz z Lublina

Sztukmistrz z Lublina (jid. דער קונצנמאַכער פֿון לובלין Der kuncnmacher fun Lublin) – powieść Isaaca Bashevisa Singera; tłum. Edward Rothert, Aleksander Dunin-Kęplicz.

• Bóg widzi wszystko. Stale są tu z nami dusze zmarłych i patrzą na postępki swoich bliskich.
  • Postać: Jasza za Emilią
  • Zobacz też: Bóg, dusza

• Cały świat to jeden wielki ból.
  • Postać: Jasza
  • Zobacz też: świat

• Człowiek pozbawiony lęku byłby gorszy od zwierzęcia.
  • Postać: Jasza
  • Zobacz też: lęk

• Jak długo żyje Bóg, tak długo żyje wszystko.
  • Postać: Jasza

• Jeśli mężczyzna nie patrzy, to nie pożąda, a kiedy nie pożąda, to nie grzeszy.
  • Zobacz też: grzech, pożądanie

• Kobieta jak już jest gadatliwa, to namiętnie.
  • Zobacz też: kobieta

• Miłość to piękna rzecz, ale za dużo miłości to niezdrowo.
  • Postać: sutener Herman
  • Zobacz też: miłość

• Nie ma jutra bez smutku.
  • Zobacz też: smutek

• Po co bawić się zamkiem, kiedy można wyważyć drzwi?
  • Postać: Herman
  • Zobacz też: drzwi

• Religia podobna jest do wojska: wymaga dyscypliny. Wiara abstrakcyjna nieuchronnie prowadzi do grzechu. Dom modlitwy przypomina koszary; przeprowadzano tam zbiórkę żołnierzy Boga.
  • Zobacz też: modlitwa, religia, wiara

• Spojrzał na bimę z jej czterema kolumnami, na Arkę Przymierza, pulpit kantora, półki ze świętymi księgami. (…) Usiłował w świetle znicza odczytać tekst na tablicy umocowanej na gzymsie Arki Przymierza, podtrzymywanej przez złocone lwy: „Jam jest Pan… Nie będziesz miał innych bogów… Czcij ojca twego i matkę twoją… Nie cudzołóż… Nie zabijaj… Nie kradnij… Nie pożądaj…”. Było ciemno, lecz nagle bóżnicę zalało fioletowe światło jakby z lampy niebiańskiej. Jasza przypomniał sobie w tej chwili, co robił stary człowiek: recytował jeszcze wciąż modlitwy północne. Opłakiwał zniszczenie świątyni! Wkrótce zaczęli przybywać inni wierni, przeważnie ludzie starsi, zgarbieni, o siwych brodach i ledwie powłóczący nogami. Wielki Boże, ile to już czasu upłynęło, odkąd on, Jasza, był w świątyni? Wszystko wydawało mu się nowe: sposób, w jaki recytowali wstępne modlitwy, wkładali tałesy, całowali cyces, przymocowali tefilin, nawijali rzemyki.
  • Źródło: Isaac Bashevis Singer, Sztukmistrz z Lublina, tłum. Krystyna Szerer, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2016, s. 68.
  • Zobacz też: synagoga

• Śmierć to miotła, która wymiata wszelkie zło, wszelkie szaleństwo, wszelki brud.
  • Postać: Jasza
  • Zobacz też: miotła, śmierć

• Świat stworzono po to, by człowiek mógł przejawiać wolną wolę, i synowie Adama muszą nieustannie wybierać między dobrem i złem.

• W sensie absolutnym wszystkie namiętności są albo całkowicie głupie, albo niezmiernie mądre.
  • Postać: Emilia
  • Zobacz też: namiętność

• Wolność i powstrzymywanie się od grzechu stanowi istotę życia. Człowiek pozbawiony wolnej woli podobny jest trupowi.
  • Zobacz też: wolność

• Wszelka herezja opierała się na założeniu, że człowiek jest mądry, a Bóg głupi; że człowiek jest dobry, a Bóg zły; że człowiek jest istotą żywą, a Stwórca jest martwy.
  • Zobacz też: herezja

• Zamek jest jak kobieta. Wcześniej czy później musi się poddać.
  • Postać: Jasza
  • Zobacz też: zamek