Stefan Kunowski

Stefan Kunowski (1909–1977) – polski pedagog, profesor nadzwyczajny, autor teorii warstwicowej, także poeta.

Podstawy współczesnej pedagogiki

(Wyd. Salezjańskie, Warszawa 2004)

Aktywność dociekaniowa dziecka zaczyna się od tworzenia zbiorów, wyraża się w kolekcjonerstwie. Początkiem jego jest jeszcze zbieractwo dziecka przedszkolnego, które dotyczy „skarbów" dziecięcych, jak kolorowe papierki, świecidełka, guziki itp. odpadki, traktowane przez dorosłych jako śmieci. Tymczasem kolekcjonerstwo dzieci szkolnych polega na powstawaniu jednolitych już zbiorów, które zaspokajają instynkt posiadania rzeczy na własność i służą do stałego z nimi obcowania, przyglądania się im i dociekania poznawczego ich właściwości.
- Źródło: s. 207
- Zobacz też: dziecko, kolekcjonerstwo

Ani lęk przed karą, ani pogoń za przyjemnostkami nie są dobrymi motywami uczenia się. Nauka powinna opierać się na zainteresowaniu dziecka, ponieważ ono dopiero dopinguje wolę do największego nawet wysiłku.
- Źródło: s. 110
- Zobacz też: kara, lęk, nauka, uczenie się

Dopiero po drugiej wojnie światowej „pedagog” znaczy powszechnie każdego praktyka nauczyciela, co ma podkreślać, że nauczyciel powinien być przede wszystkim wychowawcą.
- Źródło: s. 30
- Zobacz też: nauczyciel

(...) działanie wychowawcze zawiera w sobie opiekę, dostarczanie rozrywki i kultury, wychowanie fizyczne, umysłowe, moralne, społeczne, estetyczne, ideowe, a obok tego nauczanie, szkolenie, przygotowanie do różnych zadań, np. przysposobienie rolnicze, kształcenie w różnych kierunkach, oświatę, popularyzację, poradnictwo, reklamę, agitację itp. oddziaływanie jednych ludzi na drugich.
- Źródło: s. 19

Jedynie dopuszczalną karą u Rousseau jest kara naturalna, gdy natura sama ukarze dziecko konsekwencją dokonanego czynu. Utopijność idei Rousseau najbardziej uwidacznia się w teorii kary naturalnej, gdyż nie można absolutnie czekać do chwili aż natura-matka surowo ukarze dziecko, np. utopieniem się w studni, trzeba bowiem dziecko uchronić od wypadku, a nawet odstraszyć karą od istniejącego zagrożenia.
- Źródło: s. 118
- Zobacz też: Jean-Jacques Rousseau

Każda z nauk posiada określony materialny przedmiot badania, jak też swój aspekt, pod kątem którego rozpatruje rzeczy badane, co nazywa się przedmiotem formalnym danej nauki.
- Źródło: s. 39

(...) pedagogia może być albo twórczym działaniem na dzieci i młodzież, płynącym z talentu wychowawcy, albo rzemieślniczym naśladowaniem wzorów postępowania, zależnym od nabytej wprawy i rutyny.(...) Pedagogika jest (...) nauką, której przedmiot stanowi sprawa praktycznej pedagogii wszelkiego rodzaju (sztuki i techniki wychowania), czyli wychowawczego prowadzenia dzieci, młodzieży oraz oddziaływania na rozwój ludzi dorosłych.
- Źródło: s. 23, 24
- Zobacz też: pedagogia

Pierwsze chrześcijaństwo głosi Boga miłości („Bóg jest miłością” – 1 J 4,8). Miłość ta rozlewa się na cały świat, jest miłością darzącą i tworzącą dobro, miłością życzliwości i przyjaźni. Taka miłość ma charakter duchowy i osobowy, jest więc wyższa ponad miłość cielesnego upodobania i pożądania. Miłość ta jest zawsze gotowa do ofiary ze siebie na rzecz dobra innych. Miłość chrześcijańska wzoruje się na Miłości najwyższej, zawiera się w miłości Boga i bliźniego, nawet nieprzyjaciela. Miłość ta jednoczy społecznie i daje pokój.
- Źródło: s. 89
- Zobacz też: miłość

Postępowanie oparte o charakter, chociaż tak pożądane wychowawczo, nie kończy procesu doskonalenia moralnego, z jednej bowiem strony kształtowanie się charakteru wychowanka w dalszym jego rozwoju zostaje zagrożone utrwalaniem się wad, jak lenistwo, kłamstwo, brak zdyscyplinowania, krnąbrność, które wypaczają charakter moralny i mogą być pokonane tylko przez pracę samowychowawczą, z drugiej zaś strony konsekwencja postępowania według przyjętych zasad moralnych najlepiej się udaje w określonych warunkach społecznej stabilizacji.
- Źródło: s. 221, 222

Światopogląd osobisty (...) jest to zespół własnych przekonań, oparty o wiedzę jakiegoś rodzaju, dającą pewność poznania oraz zaspakajającą samorzutne pytania poznawcze, nurtujące wszystkich normalnych ludzi. (...) W rzeczywistości (...) często światopogląd jest zwichnięty i może stanowić niezborny konglomerat poglądów wyuczonych z książek, pomieszanych z przesądami i zabobonami z dzieciństwa. W innym wypadku może wystąpić niepełny światopogląd (...).
- Źródło: s. 61, 62
- Zobacz też: światopogląd

Udowodnić tezę, że człowiek to przede wszystkim istota działająca, a nie rozmyślająca, najłatwiej jest na małym dziecku, które stale się porusza, jest czynne i aktywnie się bawi, manipuluje przedmiotami i na skutek tego samodzielnie nabywa doświadczenia.
- Źródło: s. 111
- Zobacz też: człowiek, działanie, myślenie

(...) w liberalizmie wolność jako idea naczelna dopuszcza dyskryminację i zwalczanie innych, którzy nie są twórczy i aktywni w kulturze, co też zacieśnia miłość tylko do tych ludzi, którzy są tej samej ideologii, dopuszczając ich do braterstwa i równości. Tak samo idea walki rewolucyjnej rezerwuje miłość dla współwalczących i dla sprzymierzeńców, których chce wyzwolić z niesprawiedliwości społecznej.
- Źródło: s. 91
- Zobacz też: liberalizm, wolność

Zdarzali się nauczyciele sadyści, lubujący się w zadawaniu kar, jak np. niemiecki nauczyciel Haberle w swoim pamiętniku wyliczył, że w ciągu 51 lat i 7 miesięcy szkolnego żywota wymierzył 1 175 250 uderzeń kijem, rózgą, liniałem i ręką, 1 115 800 uderzeń po głowie nawet przy pomocy Biblii i katechizmu, 18 200 policzków i wytargania za uszy oraz 8 082 kary klęczenia lub trzymania pręta w podniesionych rękach, czyli licząc w bilansie kar szkolnych, około 13 tysięcy dni nauki (po 250 rocznie) przeciętnie wypada 178 kar dziennie!
- Źródło: s. 109
- Zobacz też: sadyzm