Mario Vargas Llosa

Jorge Mario Pedro Vargas Llosa (znany jako Mario Vargas Llosa; ur. 1936) – peruwiański pisarz, uznawany za jednego z najwybitniejszych żyjących prozaików, noblista.

Ciotka Julia i skryba

(tłum. Danuta Rycerz, Wydawnictwo Znak, 2008)

Poniżej znajdują się wybrane cytaty, więcej znajdziesz w osobnym haśle Ciotka Julia i skryba.

Kobieta i sztuka wykluczają się nawzajem, przyjacielu. W każdej kobiecej pochwie jest pogrzebany jakiś artysta.
- Postać: Pedro Camacho
- Źródło: s. 202

Kto czeka, ten traci nadzieję.

W większości przypadków tak zwane sercowe zmartwienia czy coś w tym rodzaju to niestrawna fasola, która ciąży w żołądku, nieświeża ryba, obstrukcja. Dobry środek przeczyszczający zabija szaleńczą miłość.
- Postać: Pedro Camacho
- Źródło: s. 201

Gawędziarz

Poniżej znajdują się wybrane cytaty, więcej znajdziesz w osobnym haśle Gawędziarz.

Dla Macziguengów historia ani nie postępuje, ani się nie cofa: obraca się, powtarza.

Idea równowagi pomiędzy człowiekiem a ziemią, świadomość destrukcji środowiska przez przemysł i nowoczesną technologię, docenienia mądrości człowieka archaicznego zmuszonego pod groźbą całkowitego wyginięcia do respektowania swego habitatu, choć w obcych latach nie były jeszcze intelektualną modą, już zaczynały kiełkować wszędzie, nawet Peru.

Każdy wędrujący człowiek ma zwierzę, które mu towarzyszy, przecież. Nawet jeśli go nie widzi albo nie wie o jego istnieniu. W zależności od tego, kim jest i co robi, matka zwierzęcia wybiera go i mówi do swego małego: „Ten człowiek jest dla ciebie, opiekuj się nim”. I zwierzę staje się jego cieniem, zdaje się.
- Postać: Tasurinczi

Jak ryba w wodzie

Poniżej znajdują się wybrane cytaty, więcej znajdziesz w osobnym haśle Jak ryba w wodzie.

Bez wprowadzenia do władzy zasad moralnych demokracja (…) nie przetrwa albo nadal będzie swoją własną karykaturą.

Istnieje wiele sposobów na zdefiniowanie tego, kto jest godny szacunku. Jeżeli o mnie chodzi, to uważam, że na szacunek zasługuje intelektualista lub polityk, który mówi to, w co wierzy, robi to, co mówi, i nie używa idei i słów jako szczebli do kariery.

Odkryłem, że wbrew pozorom ekonomia jest daleka od nauk ścisłych, ponieważ otwiera się szeroko w kierunku fantazji i kreatywności, podobnie jak sztuka.

Kto zabił Palomina Molero

Boże, co ja ci zrobiłam, dlaczego pakujesz mnie w podobne nieszczęście?
- Postać: dona Lupe

Jest coś, czego musisz się nauczyć. Nic nie jest łatwe, Lituma. Prawdy, które wydają się najbardziej prawdziwe, przy dokładnym ich zbadaniu i przyjrzeniu się im z bliska, są nimi tylko połowicznie lub przestają nimi być.
- Postać: porucznik Silva

Lituma już nie był tak naiwny jak przedtem, odkąd zrozumiał, jak okrutni mogą być ludzie na tym świecie.

Nie wiem, czy dziś wieczorem wydarzy się cud. Ale nic się nie traci, próbując.
- Postać: porucznik Silva

Niech chociaż raz sprawiedliwości stanie się zadość, ale nie na korzyść tych, którzy zawsze wygrywają.
- Postać: Mattias Querocotillo

No cóż, jedyną definitywną rzeczą jest śmierć
- Postać: porucznik Silva

Obelgi z ust damy są komplementem dla mężczyzny
- Postać: porucznik Silva

Zazdrość zaćmiewa rozum, nie pozwala myśleć. Podobnie jak alkohol.
- Postać: porucznik Silva

Lituma w Andach

Poniżej znajdują się wybrane cytaty, więcej znajdziesz w osobnym haśle Lituma w Andach.

Ja wierzę we wszystko, panie kapralu. Życie zrobiło ze mnie najbardziej łatwowiernego człowieka na świecie
- Postać: Tomasito Carreno

Jeśli całe zło jest sprawką diabła, na świecie nic nie dzieje się przypadkiem.
- Postać: Lituma

Rewolucja ma milion oczu i milion uszu. Nikt nie może działać w tajemnicy przed ludem i ujść karze. Te ścierwa próbowały to zrobić i teraz na kolanach błagają o litość tych, którym wbijali nóż w plecy. Te hieny służyły marionetkowemu rządowi, który morduje chłopów, strzela do robotników, sprzedaje kraj imperializmowi i rewizjonizmowi i pracuje dzień i noc, żeby bogaci byli jeszcze bogatsi, a biedni jeszcze biedniejsi.
- Opis: senderyści

Listy do młodego pisarza

Poniżej znajdują się wybrane cytaty, więcej znajdziesz w osobnym haśle Listy do młodego pisarza.

Czas opowieści krąży niejako w pewnej przestrzeni; wydłuża się, opóźnia, zatrzymuje się lub też przyspiesza, nabierając zawrotnego pędu. Opowieść w ę d r u j e w czasie powieściowym, jakby po jakimś obszarze, przybliża się i oddala, biegnie do przodu wielkimi skokami albo posuwa się drobnymi kroczkami, pozostawia białe plamy całych okresów chronologicznych (wykreślając je), potem zaś cofa się, by odzyskać ten utracony czas, przeskakuje z przeszłości w przyszłość i z powrotem ze swobodą niedostępną nam, istotą z krwi i kości, w realnym życiu.

Dziś nikt nie mówi w ten sposób o powołaniu (...) samo zjawisko pozostaje wciąż czymś nieuchwytnym: oto niektórzy ludzie, pod wpływem skłonności o niejasnym pochodzeniu, czują się wezwanie, niemal zmuszeni podjąć pewne działanie i poświęcają mu się, świadomi, że tylko wówczas – na przykład gdy będą pisać – dostąpią spełnienia i osiągną zgodę z samymi sobą, dając z siebie to, co najlepsze, wolni od przykrego wrażenia, że marnują życie.

Zmiany wywołujące (...) kataklizm ontologiczny (...) możemy nazwać s k o k a m i j a k o ś c i o w y m i, zapożyczając formułę z dialektyki Heglowskiej, która głosi, że nagromadzenie ilościowe powoduje „przemianę jakości”.

Marzenie Celta

(hiszp. El sueno del celta, tłum. Marzena Chrobak, Wydawnictwo Znak, 2010)

Poniżej znajdują się wybrane cytaty, więcej znajdziesz w osobnym haśle Marzenie Celta.

Afryka – ten kontynent straszny, a zarazem przepiękny, kontynent niewyobrażalnych cierpień – była zarazem ziemią wolności, gdzie istoty ludzkie mogły być maltretowane w wyjątkowo okrutny sposób, a jednocześnie zachowywały swobodę manifestowania swych namiętności, fantazji, pragnień, instynktów i marzeń, bez wędzideł i przesądów, które hamowały rozkosz w Wielkiej Brytanii.
- Zobacz też: Afryka

Często żartował z niebezpieczeństw „patriotycznego fanatyzmu” i przypominał mu wyrażenie doktora Johnsona, którego zdaniem „patriotyzm jest ostatnim schronieniem kanalii”.

Gdy nie da się zawrócić biegu historii, szkoda tracić czas na zastanawianie się, czy byłoby lepiej, gdyby potoczyła się inaczej.

Szelmostwa niegrzecznej dziewczynki

(tłum. Marzena Chrobak, Wydawnictwo Znak, 2009)

Jesteś dobrym człowiekiem, masz jednak okropną wadę: brak ambicji. Jesteś zadowolony z tego, co osiągnąłeś, nieprawdaż? Ale ty nic nie osiągnąłeś, grzeczny chłopczyku. Dlatego nigdy nie będę mogła zostać twoją żoną. Bo ja nigdy nie będę zadowolona z tego, co mam. Zawsze będę chciała więcej.
- Źródło: s. 80

Kochanie się we trójkę jest wyrazem czci wobec Najświętszej Trójcy: Boga Ojca, Syna Bożego i Ducha Świętego.

Przez te dwa lata przekonałem się, że przynajmniej w moim wypadku nie jest prawdą, iż miłość wyciera się, ubożeje lub gaśnie od długiego użycia. Moja miłość rosła każdego dnia.
- Źródło: s. 133

Sekret szczęścia, a przynajmniej spokoju, leży w tym, żeby umieć oddzielić seks od miłości. I, o ile to możliwe, wyeliminować romantyczną miłość z życia, bo to ona sprawia, że człowiek cierpi. Tak żyje się spokojniej i lepiej się bawi, zapewniam cię.
- Postać: Juan Barreto
- Źródło: s. 114

Zostałabym z tobą już od tamtego razu, kiedy pokazałeś mi Paryż, kiedy zapraszałeś mnie do tych okropnych garkuchni dla żebraków. Zawsze porzucałam cię dla bogaczy, którzy okazywali się śmieciami. I sama skończyłam jak śmieć.
- Źródło: s. 245

Święto kozła

Poniżej znajdują się wybrane cytaty, więcej znajdziesz w osobnym haśle Święto kozła.

Ludzie w sutannach przestaną konspirować tylko wtedy, gdy się przestraszą.

Po rozżalonym człowieku zawsze można się spodziewać najgorszych rzeczy.
- Postać: Johny Abbes Garcia

Zawsze ją fascynują dziwne drogi pamięci, kierunki, jakie przybiera w zależności od tajemniczych bodźców, nieprzewidzianych skojarzeń.
- Postać: Urania Cabral

Pantaleon i wizytantki

Bez obaw i bez wstydu, prawda nie obraża i nie zabija.
- Postać: „Waleczny” Radio Amazonas

Jest to cnota nad cnotami trzymać język za zębami.

Nie ma większej kary od wyrzutów sumienia.
- Postać: Pantaleon Pantoja

– Oficer bez nałogów (…) No to mamy swojego człowieka, który obok Świętej Róży i świętego Marcina z Porres może w kraju reprezentować wojsko.
– Bez przesady (…) Jakieś wady, o których nikt nie wie, na pewno mam.
- Opis: generał Victoria i Pantaleon Pantoja

Proszę się nie wstydzić łez, płacz jest u kobiety tym, czym rosa u kwiatów.
- Postać: „Waleczny” Radio Amazonas

Są ludzie,
których jedynym zadaniem
jest służyć innym
za pośredników;
przechodzi się po nich
jak po mostach
i idzie się dalej.
- Opis: cytat za Falubert'em, Szkoła uczuć

Sekret dobrego zdrowia po trzydziestce to post.
- Postać: Pantaleon Pantoja

Pochwała macochy

Jestem taki, jaki jestem, i to mi wystarczy. Świadomość, że z wieloma innymi jest jeszcze gorzej, stanowi, oczywiście, wielką pociechę.

Możliwe, że Bóg istnieje, ale w obecnych czasach, po tym wszystkim co nas spotkało, czy ma to jakiekolwiek znaczenie? Że świat mógłby być lepszy? Tak, prawdopodobnie, ale po co Go o to pytać? Przeżyłem i mimo pozorów stanowię cząstkę ludzkiej rasy.

Należy swoje ułomności nosić jak szaty królewskie, ze spokojem. Jak aureolę, którą lekceważymy, udając, że jej nie dostrzegamy. Tylko sylwetki ułomnych nie rozmywają się w mętnej przejrzystości atmosfery. Piękno jest cudowną ułomnością formy.
- Opis: Cesar Moro, Amar a mort

Prawda kłamstw

Poniżej znajdują się wybrane cytaty, więcej znajdziesz w osobnym haśle Prawda kłamstw.

Anioł zamieszkujący wnętrze człowieka nigdy nie zdoła całkowicie pokonać demona, z którym dzieli ludzką duszę, a dzieje się tak nawet w społeczeństwach rozwiniętych, przekonanych, że zdołały się odeń uwolnić.
- Źródło: Wołanie z otchłani (hiszp. El llamado del abismo) – Śmierć w Wenecji (1913), Tomasz Mann

Auto da fe ujawnia symbolikę społeczeństwa, które daje się zdominować przez najgorsze instynkty. (…) Jeżeli zbiorowe demony działają destrukcyjnie, to czyż demony prywatne mieszkające w tajemnej klatce, jaką każdy człowiek nosi w sercu, nie mogą być raczej źródłem ludzkich pragnień, pożywką dla fantazji? (…) W Auto da fe największą częścią elementu dodanego przez artystę do świata jest nadanie karty obywatelstwa „ludzkim demonom”, tym zjawom, które mężczyźni i kobiety w realnym życiu chowają w fałdach swojej intymności i które tylko czasami wyciągają na światło dzienne przez symboliczne gesty i czyny.
- Źródło: Realistyczny koszmar (hiszp. Una pesadilla realista) – Auto da fe (1935), Elias Canetti

Człowiek niezmiennie jest czymś więcej niż tylko rozumem i intelektem.
- Źródło: Książęce kłamstwo (hiszp. Mentira de principe) – Lampart (1958), Giuseppe Tomasi di Lampedusa

Raj tuż za rogiem

Poniżej znajdują się wybrane cytaty, więcej znajdziesz w osobnym haśle Raj tuż za rogiem.

Dogmaty wiary zaś tłumią życie intelektualne, wolną wolę człowieka, jego naukowe inicjatywy. Ponadto nauka Kościoła uznająca cnotę za symbol czystości ducha wywołuje przesądy, które czynią z kobiety kompletną niewolnicę.
- Postać: Flora Tristan

Dokąd będzie rosło grono uprzywilejowanych kosztem nędzy ogromnej większości? Dokąd będzie trwała niewola kobiet, którą już zniesiono w stosunku do mężczyzn?
- Postać: Flora Tristan

Na złe czasy potrzebna dobra mina, Florita. Nie poszło ci najlepiej, ale również nie tak źle. Nielatwe to zajęcie oddać się w służbę ludzkości, Andaluzyjko.
- Postać: Flora Tristan

Rozmowa w „Katedrze”

Poniżej znajdują się wybrane cytaty, więcej znajdziesz w osobnym haśle Rozmowa w Katedrze.

Atakuję, kiedy i mnie atakują
- Postać: Santiago Zavala

Polityka jest dla nierobów, nie dla ludzi pracy
- Opis: porucznik o Cayo Bermudezie

To osoby się zmieniają, a nie istota sprawy.
- Postać: Cayo Bermudez

Wojna końca świata

Poniżej znajdują się wybrane cytaty, więcej znajdziesz w osobnym haśle Wojna końca świata.

Czy retoryczne spory burżuazyjnych partii mają cokolwiek wspólnego z interesami biedoty?

Logiką wojny jest całkowite zniszczenie przeciwnika.

Marzenia rozwiały się w dym wówczas, gdy powinny się spełnić.

Zielony Dom

Poniżej znajdują się wybrane cytaty, więcej znajdziesz w osobnym haśle Zielony dom.

Im, silniejszy jesteś, tym gorszy.
- Postać: młody Aleksander

Każdy interes jest brudny, stary (…) jeśli masz forsę, możesz robić najgorsze interesy bez ryzyka.

Kto może spełniać swoje zachcianki, kiedy jest biedakiem don Adrian.

Inne

Gdyby nie dobre książki, które przeczytałem, miałbym dużo węższą wizję świata.
- Źródło: wywiad Gillesa Anquetila i François Armaneta, „Le Nouvel Observateur”, tłum. „Forum”, 11 października 2010.
- Zobacz też: książka

Ignorancja daje odwagę
- Źródło: Jak ryba w wodzie. Wspomnienia, przekład Danuta Rycerz, Kraków 2010, s. 226.
- Zobacz też: ignorancja

Jeżeli jestem liberałem, to dlatego, że wierzę w wolność polityczną, ale nie dogmatyzm ekonomistów. Liberalizm jest elastyczną doktryną i oznacza dla mnie przede wszystkim tolerancję, ideę współistnienia w wolności, to znaczy podstawową zasadę demokracji. A przede wszystkim ochronę przed przemocą. Wszelki dogmatyzm jest źródłem przemocy.
- Źródło: wywiad Gillesa Anquetila i François Armaneta, „Le Nouvel Observateur”, tłum. „Forum”, 11 października 2010.
- Zobacz też: liberalizm

Kocham literaturę ponad wszystko, ale nie podoba mi się pomysł bycia pisarzem zamkniętym w swojej wieży z kości słoniowej, odciętym od reszty świata. Nie napisałbym połowy swoich powieści, gdyby nie dziennikarstwo, gdyby nie moje felietony czy reportaże.
- Źródło: wywiad Gillesa Anquetila i François Armaneta, „Le Nouvel Observateur”, tłum. „Forum”, 11 października 2010.
- Zobacz też: literatura

Moim powołaniem jest literatura. Nigdy nie chciałem być zawodowym politykiem. Nigdy. Zostałem kandydatem (na prezydenta Peru) z uwagi na zupełnie nieoczekiwane okoliczności. Zrobiłem to bardzo świadomie, wiedząc, że będę musiał na pewien czas poświęcić swoje powołanie.
- Źródło: wywiad Gillesa Anquetila i François Armaneta, „Le Nouvel Observateur”, tłum. „Forum”, 11 października 2010.

Nie chodzi o to, że Latynoamerykanie mają zakodowaną w genach anarchię. Raczej zawsze wyczuwali, iż prawa nie są po to, aby zagwarantować im sprawiedliwość, ale by chronić interesy mniejszości. W ich rozumieniu prawo to zasłona dymna, za którą przeprowadzane są różne ciemne interesy, aby klasy rządzące lub uprzywilejowane mogły się wzbogacić. To powoduje pogardliwy stosunek do prawa.
- Źródło: krytykapolityczna.pl, 7 października 2010
- Zobacz też: prawo

Nie można mówić: polityka jest brudna, więc zamykam się w świecie książek. To zbyt cyniczne.
- Źródło: wywiad Gillesa Anquetila i François Armaneta, „Le Nouvel Observateur”, tłum. „Forum”, 11 października 2010.
- Zobacz też: polityka

Obowiązkiem świeckiego państwa jest autonomia wobec nacisku grup religijnych.

To straszne, jak politycy niszczą żywy język, który staje się w ich ustach ciągiem frazesów, sprofanowaną mową. Tak więc pisarz może pomóc oczyścić język ze wszystkich stereotypów, które niszczą myśl.
- Źródło: wywiad Gillesa Anquetila i François Armaneta, „Le Nouvel Observateur”, tłum. „Forum”, 11 października 2010.

W Ameryce Środkowej, Kolumbii, Peru… narkobiznes jest wszędzie. I ma on potężną władzę ekonomiczną, państwo tak naprawdę nie może konkurować z narkopaństwami. Narkobiznes może płacić swoim ludziom więcej aniżeli państwo własnym urzędnikom i politykom. Handlarze narkotyków wykazali niezwykłą pomysłowość, aby czerpać korzyści z globalizacji.
- Źródło: wywiad Gillesa Anquetila i François Armaneta, „Le Nouvel Observateur”, tłum. „Forum”, 11 października 2010.
- Zobacz też: narkotyki, globalizacja

W fikcji jest coś rewolucyjnego: niesie ona w sobie pragnienia, apetyt na coś, czego nie ma w świecie rzeczywistym. Gdy kończy się lekturę i przestaje obcować z wielką książką, staje się wrażliwym na wszelkie niedoskonałości i przejawy przeciętności w realnym świecie.
- Źródło: wywiad Gillesa Anquetila i François Armaneta, „Le Nouvel Observateur”, tłum. „Forum”, 11 października 2010.

– W pierwszą noc, kiedy będziemy razem, pozbawię Vikingę całej nordyckiej oziębłości, którą nosi w sobie od kołyski. Obnażę ją jednym szarpnięciem, a potem gryząc i ściskając, sprawię, że będzie się poruszała, wiła, jęczała i walczyła o przeżycie. Jak Murzynka. Ona naga i ja nagi w miłosnej walce, wreszcie ta pozbawiona naturalności mieszczka nauczy się grzeszyć, doznawać rozkoszy, dawać rozkosz, być gorąca, uległa i soczysta jak kobiety z Saint-Pierre.
- Źródło: Raj tuż za rogiem, przekład Danuta Rycerz, Wydawnictwo Znak, 2010, s. 79.