Franz Kafka

austriacko-czeski pisarz

Franz Kafka (1883–1924) – austriacki pisarz.

Franz Kafka

DziennikiEdytuj

Karne zadanie (1910–1923)Edytuj

  • Często człowiek, jeśli patrzy uważnie, poznaje siebie już po twarzy lokaja u drzwi.
  • Mieć uczucie, że się jest spętanym, a równocześnie inne uczucie, że po uwolnieniu z pęt byłoby jeszcze gorzej.
  • Najczęściej ten, którego się szuka, mieszka tuż obok.
  • Nigdy nie udało nam się rozstrzygnąć, czy są oni [paryżanie] uszczęśliwieni, kiedy robimy błędy we francuskim, czy też po prostu uważają, że błędy te są interesujące i warto ich posłuchać.
    • Źródło: wpis z września 1911, cyt. za: Stephen Clarke, 1000 lat wkurzania Francuzów, Wydawnictwo WAB, Warszawa 2012, s. 448, tłum. Stanisław Kroszczyński.
  • Osamotnienie niesie tylko kary.
  • Wszystko jawi mi się jako konstrukcja.

ProcesEdytuj

(tłum. Bruno Schulz, wyd. Club International del Libro S.A., Madryt 1999)

  • Jeżeli namaluję tu jednego przy drugim wszystkich sędziów i pan będzie się przed tym płótnem bronił, więcej pan wskóra przed nim niż przed prawdziwym sądem.
    • Źródło: s. 156–157.
  • Z kłamstwa robi się istotę porządku świata.
    • Źródło: s. 232.

InneEdytuj

  • Cała wiedza, suma wszystkich pytań i wszystkich odpowiedzi zawarta jest w psie.
  • Chrystus – to przepaść pełna światła… ten, kto w nią spojrzy, musi się w nią rzucić.
  • Człowiek nie może żyć bez nieustannej ufności w coś niezniszczalnego.
  • Człowiek przychodzi na ten świat z krwawiącą raną.
  • Ile szczęśliwych myśli zostaje zaduszonych pod kołdrą, kiedy się samotnie śpi w swoim łóżku, i ile nieszczęsnych snów się nią ogrzewa.
  • Istnieje cel, ale nie ma drogi: to, co nazywamy drogą, jest wahaniem.
  • Istnieją dwa grzechy główne, z których wywodzą się wszystkie inne: niecierpliwość i opieszałość. Przez niecierpliwość ludzie zostali wypędzeni z raju, przez opieszałość nie powracają tam.
  • Jedną z najbardziej skutecznych pokus zła jest wezwanie do walki.
  • Jedynie uciekając od świata, można się nim cieszyć.
  • Jeśli się raz wchłonęło zło, to ono już nie żąda, by mu wierzono.
  • Kat ma zawsze złą reputację.
  • Kłamie się możliwie mało, kiedy się kłamie możliwie mało, a nie kiedy ma się ku temu niewiele okazji.
  • Łaknienie śmierci jest pierwszą oznaką nadchodzącego zrozumienia.
    • Źródło: Aforyzmy z Zurau, opracowanie Roberto Calasso, Kraków 2007, s. 25.
    • Zobacz też: śmierć
  • Najwyższej koncentracji obcy jest wysiłek.
    • Źródło: Leksykon złotych myśli, wyboru dokonał Krzysztof Nowak, Warszawa 1998.
    • Zobacz też: wysiłek
  • Ofiary istnieją, bo istnieją kaci.
    • Źródło: Leksykon złotych myśli, op. cit.
  • Okazja do malutkiej rozpaczy.
  • Pewnym nie można być nawet starych znajomych.
  • Psy myśliwskie jeszcze igrają na dziedzińcu, ale zwierzyna im nie ujdzie, choć teraz tak szybko pędzi już przez lasy.
  • Różnica pomiędzy siłą narodu a jednostki jest tak ogromna, że wystarczy, by naród z bliska ogarnął ulubieńca swym ciepłem, co będzie dla niego dostateczną ochroną.
  • Słuszna droga idzie po linie, która nie jest rozpięta wysoko, ale tuż nad ziemią. Ludzie, zdaje się, więcej się o nią potykają, niż po niej chodzą.
  • Świat jest zły i jeszcze mu się to ułatwia.
  • Twórczość jest zawsze tylko ekspedycją w kierunku prawdy.
  • Tylko nasze pojęcie czasu pozwala nam mówić o sądzie ostatecznym. W gruncie rzeczy jest to sąd doraźny.
  • W walce pomiędzy tobą a światem sekunduj światu.
  • Został na nas nałożony jedynie obowiązek negacji; to, co pozytywne, zostało nam już dane.
  • Zrozumieć szczęście, to jakby zrozumieć, że grunt, na którym stoisz, nie może być szerszy od dwóch stóp, które go pokrywają.
    • Das Glück begreifen, daß der Boden, auf dem Du stehst, nicht größer sein kann, als die zwei Füße ihn bedecken. (niem.)
    • Źródło: Betrachtungen über Sünde, Leid, Hoffnung und den wahren Weg (1917–19)
    • Zobacz też: szczęście
  • Zwierzenia byłyby najbardziej prawdziwe, gdyby się je potem odwoływało.

O Franzu KafceEdytuj

  • „Godot” nie powstał ani w „oparach egzystencjonalizmu” ani pod wpływem Kafki, jak utrzymują chętnie jego warszawscy recenzenci. Nie cała literatura pesymistyczna wywodzi się od Heideggera i Sartre'a, nie wszystkie sytuacje beznadziejne i absurdalne są pokrewne przygodom Józefa K., bohatera Procesu i Zamku, dwóch powieści gdzie Kafka wypowiedział się najpełniej, a które naznaczyły trwale piśmiennictwo europejskie lat ostatnich. „Kafkizm” był w powietrzu: Maurice Blanchot, zaliczający się do najciekawszych pisarzy francuskich, napisał przed dwudziestu laty jadną z najbardziej „Kafkowskich” powieści, jakie istnieją w literaturze, nie znając Kafki. Przykładów takich znalazłoby się więcej.