Zęby

złożone, twarde twory anatomiczne w jamie gębowej
(Przekierowano z Ząb)

Zęby – twarde, białe twory kostne, znajdujące się w ustach człowieka lub w pysku zwierzęcia, służące do gryzienia i żucia pokarmu

Zęby człowieka
Czaszka hipopotama z widocznym uzębieniem
  • Niech ci raczej ząb z ust wyleci niż brzydkie słowo.
  • Rodzice moi, umierając, zostawili mi w spadku tysiąc worów złota, tysiąc beczek srebra, sto pałaców, sto ogrodów i jeden trzonowy ząb mego pradziadka, który ojciec mój przechowywał w hebanowej szkatułce, jako pamiątkę i osobliwość. Pradziadek mój przez całe życie chorował na ból zębów i co pewien czas inny ząb musiał wyrywać, tak że w końcu jeden mu tylko ząb trzonowy pozostał. Umierając, kazał sobie wyrwać i ten ostatni ząb trzonowy, który przeszedł w spadku od mego dziada do mego ojca, a od ojca – do mnie. Był to zwyczajny, zepsuty i sczerniały ząb. Jestem pewien, że na świecie znaleźć można bardzo wiele tak samo zepsutych i sczerniałych zębów, lecz nie każdy z nich trafia do hebanowej szkatułki, aby stanowić pamiątkę i osobliwość. Ten – trafił. Nieraz, przyglądając mu się z ciekawością i szacunkiem, wyobrażałem sobie, jak ten ząb bolał niegdyś mego pradziada!
  • Rodzice są kośćmi, na których dzieci ostrzą sobie zęby.
  • Ten, którego bolą zęby, uważa za szczęśliwych wszystkich, którzy mają je zdrowe.
  • W czerwonej stajni trzydzieści białych koni
    Kłapie, tupie, a czasem ze strachu dzwoni.
  • Wilka żywią nogi, nie zęby.
    • Opis: przysłowie kirgiskie
    • Źródło: Kobierzec z gwiazd i półksiężyców (seria Myśli Srebrne i Złote), wybór i tłum. Stanisław Kałużyński, Edward Tryjarski, Wiedza Powszechna, Warszawa 1967 (oprac. części kirgiskiej: Stanisław Kałużyński), s. 109.
    • Zobacz też: noga, wilk
  • Zakazanego owocu nie gryź wstawionymi zębami.
  • Żmija, choć zmienia co roku skórę, jednak jadowite zęby zostawia sobie te same.
    • Opis: przysłowie chakaskie
    • Źródło: Kobierzec z gwiazd i półksiężyców, op. cit. (oprac. części chakaskiej: Stanisław Kałużyński), s. 124.
    • Zobacz też: skóra, żmija