Przysłowia abisyńskie

Abisynia – dawna nazwa Etiopii.

A B C Ć D E F G H I J K L Ł M N O Ó P Q R S Ś T U V W X Y Z Ź Ż

Etiopia (Abisynia) na mapie świata

A edytuj

  • Antylopa skacze, wyskakuje, ale zawsze na ziemię opadnie.

B edytuj

  • Biedak, którego napadną, prosi o przebaczenie.
  • Bogactwem biednego są łzy.
  • Brak mięsa kłuje jak igła.
  • Bydło lęka się przepaści, człowiek – nienawiści.
  • Była droga – poszedł przez las; miał muła – poszedł piechotą.

C edytuj

  • Cechą króla jest samemu gromadzić i niszczyć samemu.
  • Ci, którzy razem wzrośli, wzajemnie sobą pogardzają.
  • Co słońce ogląda i człowiek zobaczy.
  • Cudzoziemiec nigdy się nie zadomowi.
  • Człowiek robi dla przyjaciela, naczelnik dla psa.
  • Człowiek w trudnej sytuacji żeni się z ciężarną.
  • Człowiek widzi mrużące się oko, Bóg – potykające się serce.
  • Człowiek wytrwały w przyjaźni, wytrwały będzie w nienawiści.
  • Człowiek, który się nie myli, drzewo, które się nie pali – nie istnieją.
    • Źródło: Nic, co ludzkie... Aforyzmy, sentencje i przysłowia, oprac. Henryk Jurand, LSW, 1982, s. 14.
  • Czoło – nie patrzące oko.
  • Czym budzi się szacunek? Władzą? – Nie! Słowami.

D edytuj

  • Darmozjad i dygnitarz nie oddalają się bez przyczyny.
  • Deszcz i dziecko darzy się nieszczerą pochwałą.
  • Dokąd wymyka się dziecko i dym – nigdy nie wiadomo.
  • Dom bez książek to dom bez okien.
  • Duża siła – mała zręczność.
  • Dzięki soli chwali się pieprz.
  • Dziecko, które nie zna pieszczoty, mówiąc, nie uśmiecha się.
    • Źródło: Nic, co ludzkie... Aforyzmy, sentencje i przysłowia, oprac. Henryk Jurand, LSW, 1982, s. 18.

G edytuj

  • Gazela jak lew chciała zawyć; pękła z wysiłku.
    • Zobacz też: lew
  • Gdy brakuje piwa, nie ma zgody męża z żoną.
  • Gdy deszcz nie pada, dach zostaje cały; kobieta wtedy cała, gdy gość nie przybywa.
  • Gdy pan domu odpoczywa, gość się pożywia.
  • Gdy zjada się świętego orła, nazywa się go perliczką.
    • Źródło: „Nowe książki”, wydania 209–232, Wiedza Powszechna, 1959, s. 423.
  • Gdzie jest kobiet za wiele, tam kapusta się przypala.
  • Głupi gospodarz doprowadza do upadku własny dom.
  • Głupiec mnoży sobie świąteczne dni.
  • Głupotę wykształconego można przyrównać górze.
  • Gość i śmierć przychodzą niespodzianie.
  • Gość jest najpierw jak złoto, potem – jak srebro, w końcu ciąży jak żelazo.
    • Źródło: Włodzimierz Wysoczański, Językowy obraz świata w porównaniach zleksykalizowanych (na materiale wybranych języków), Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2006, s. 32.
  • Gość zaproszony, wół zjedzony.
  • Grzech zmazuje skrucha, obelgę – grzywna.
  • Gwiżdże się potem – najpierw układa się wargi.

I edytuj

  • I uprawne pole, i usta nie zawsze ofiarowują pożywienie.
  • Igła, nie wiedząc o swej własnej dziurce, służy do łatania dużych dziur.
  • Interes zależy od gwarancji, odpowiedź – od języka.

J edytuj

  • Jak bliskie wydaje się niebo, gdy nie sięga się po nie.
  • Jak kolec jest sprawcą czyjegoś bólu – tak dzieło dokucza swojemu twórcy.
  • Jak niebo niedotykalna jest rzecz powierzona.
  • Jaka potrawa jest najsmaczniejsza? Ta, którą się je o głodzie.
  • Jakie jest zadanie szyi? Umożliwić rozglądanie się wokół.
  • Jakie to dziwne, gdy złodziej okrada złodzieja!
  • Jakie trudności mogą grozić rodzinie, która się wzajemnie wspomaga?
  • Jeden dzień grzechu – rok skruchy.
  • Jedność daje siłę, wolność powiększa wiedzę.
  • Jedynak trzyma raz z matką, raz z ojcem.
  • Jeśli nie mielesz, nie zakurzysz się; oczerniają cię, gdy cię nie ma.

K edytuj

  • Kamień, podrzucony w górę, spadając uderza w głowę.
  • Każdy całuje swoje dziecko, tak jak każdy zbiera swoje zasiewy.
  • Każdy dzień przynosi jakieś zło.
  • Kłamstwem nie zyskuje się życzliwości.
  • Kobieta wzgardzona, talerz pusty, dom opuszczony – to jest zupełnie to samo!
  • Kochać swego niewolnika jest głupotą.
  • Kolacja i światło dzienne, synowa i teściowa – to nie są sprawy do pogodzenia.
  • Koń będzie prowadził, ale nie będzie walczył.
  • Koń, któremu ufano, zrzucił jeźdźca przez łeb.
  • Kopnięty pies nie wyje tak, jak jego serce.
  • Kora jednego drzewa nie przylega do innego.
  • Koza urodziła bliźnięta: jedno na kowalski miech, drugie na pergamin do pisania.
  • Król bez doradców nie będzie rządził nawet roku.
    • Źródło: „Wiedza i życie”, t. 25, Towarzystwo Wiedzy Powszechnej, 1958, s. 628.
  • Kto jest nieufny, niech ogradza swój dom.
  • Kto kocha kobiety, wpada w ogień piekielny.
  • Kto ma dziecko, sam jest jak dziecko.
    • Źródło: Oblicza dzieciństwa, red. Dorota Kornas-Biela, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2001, s. 10.
    • Zobacz też: dziecko
  • Kto ma wszystkiego w bród, traci rozsądek.
    • Opis: przysłowie amharskie
    • Źródło: Nic, co ludzkie..., op. cit., s. 99.
  • Kto nie zna miary w jedzeniu, noc spędza na wymiotowaniu.
  • Kto nienawidzi swojego ojca, tego wygna ojciec cudzy.
  • Kto przeklina (swoją) rodzinę, cuchnie.
  • Kto sprzecza się z ojcem, tego usta staną się trędowate.
  • Kto ukrywa chorobę, nie znajdzie leku.
    • Opis: przysłowie amharskie
    • Źródło: „Wiedza i życie”, t. 25, Towarzystwo Wiedzy Powszechnej, 1958, s. 628.
  • Kto wie, strzeże się; kto zapomina, tego zranią.
  • Kto żyje poza swoim krajem, jest jak osioł objuczony i koń spętany.
  • Któż orze zepsutym pługiem? Któż wytacza proces, jeżeli czuje strach?

L edytuj

  • Lepiej być rozjemcą niźli uczonym; wysuszać lepiej aniżeli myć; niźli wędrować lepiej się dowiadywać.
  • Lepiej jest powodować dary, niż dawać samemu.
  • Lepiej jest przyjeżdżać niż wyjeżdżać.
  • Lepiej strzec się niż pokutować.
  • Lepszy pobożny wróg od bezbożnego przyjaciela.
  • Lira śpiewa w ręku człowieka, lecz milknie gwałtownie schwycona.

M edytuj

  • Mężczyzna mówi – dzień mija, kobieta – rok.
  • Miasto młodych w ciągu roku staje się pustynią.
  • Mimo swego wykształcenia – nie dyskutuj z sędzią.
  • Mucha nie wpada do ust, które milczą.
    • Źródło: „Wprost”, wydania 23–31, Agencja Wydawniczo-Reklamowa „Wprost”, 2000, s. 116.
  • Myj ręce aż po łokcie, krzywdy naprawiaj z głębi serca.

N edytuj

  • Na ołtarzu krzyż, za ołtarzem – fetysz.
  • Nad tysiąc sług lepsza jest jedna nowina.
  • Nad wszystko płonie serce i bardziej niż wszystko marznie serce.
  • Nałogowy złodziej i ze stołu będzie kradł.
  • Nawet gazela nie zapomina swojej matki.
  • Nawet połówką chleba można przekupić człowieka bez wartości.
  • Nie beczy cielę, które ssie.
  • Nie bij za pomocą dwóch kijów; nie wnoś sprawy przed dwóch sędziów.
    • Źródło: Sądy o sądach, wybrał Janusz Białecki, „Problemy. Miesięcznik popularno-naukowy”, wydania 7–12, Instytut Prasy „Czytelnik”, 1960, s. 513.
  • Nie chwytaj lamparta za ogon, ale jeśli chwyciłeś – nie puszczaj!
  • Nie ciąży kłoda tysiącowi ludzi.
  • Nie da się ukryć tarczy i czoła.
  • Nie dotrzymałeś obietnicy – to tak jakbyś spalił kościół.
  • Nie istnieje dom, gdy kobieta hula.
  • Nie ładuj na osła zbyt wiele.
  • Nie ma deszczu bez chmury ani sprawy bez przyczyny.
  • Nie ma zdrowia po dziewięćdziesiątce.
  • Nie odmawiaj przyjęcia podarunku, nie zapominaj oddanej ci przysługi.
  • Nie pociągaj lwa za ogon, póki nie zdechnie!
    • Źródło: Tadeusz Nowakowski, Kwiaty dla pielgrzyma, Polska Fundacja Kulturalna, 1987, s. 12.
  • Nie pokazuje się słabego słonia i ubóstwa bogacza.
  • Nie pożyczaj – nie będziesz się kłopotać.
  • Nie prowadź długich rozmów z tym, którego serca nie pozyskałeś.
  • Nie przyprowadzaj do nas złośliwego wołu i gadatliwej kobiety.
  • Nie uspokoi się kobiety, która wprowadza niezgodę.
  • Nie widziałeś matki, nie żeń się z córką!
    • Źródło: „Wiedza i życie”, t. 25, Towarzystwo Wiedzy Powszechnej, 1958, s. 628.
  • Nie wiedzą, co znaczy pamięć – woda i kobieta.
  • Nie wygrywając sprawy, nie staniesz się silny.
  • Nie żałuj przeszłości, na przyszłość nie daj się oszukać!
  • Niech nie umiera trefniś! Któż będzie nas bawił?
  • Niestety, człowiek jest jak bliźnięta, z których jedno kocha to, co drugie nienawidzi.
  • Niewygodnie jest przekląć to, co się przedtem chwaliło.
  • Nikt nie rozpacza po śmierci publicznej dziewki.
  • Noc mija szybko, gdy myśli biegną daleko.
  • Noga jest sługą.

O edytuj

  • O sercu mówi się po śmierci skromnego człowieka; po śmierci króla jest mowa o pałacu.
  • O swoim sercu rozpowiada tylko głupiec i człowiek, który jest ulubieńcem chwili.
    • Źródło: Nic, co ludzkie... Aforyzmy, sentencje i przysłowia, oprac. Henryk Jurand, LSW, 1982, s. 96.
  • Od domu lekkoducha lepszy jest dom trędowatego.
  • Od porywu ognia gorsza jest napaść kobiety.
  • Od zagmatwanych wróżb lepsza jest ludzka rada.
  • Odrobinkę trzeba by zranić oko i przyjaciela.
  • Ogień stłumiony popiołem wydaje się ugaszony. Śmierć, gdy się opóźnia, wydaje się możliwa do uniknięcia.
  • Ojczyzną kobiety jest jej mąż.
  • Oko lamparta spoczywa na kozie; na liściach – oko kozy.
  • Opłakiwać śmierć – to nadgryzać kamień.
    • Źródło: Zyta Rudzka, Pałac Cezarów, Świat Literacki, 1997, s. 38.
  • Osiągnięcia ojca są pożyteczne dla syna.
  • Osłu miód nie smakuje.

P edytuj

  • Pierwszy łyk – rozgrzewa, trzeci – miecz wydobywa.
    • Źródło: „Problemy”, Instytut Prasy „Czytelnik”, 1961, s. 511.
  • Podnieś upadłego, nie zapominaj o zmarłym.
  • Podróże kształcą.
  • Podróży końcem jest dom, ziemia – końcem życia.
  • Pokaż żarłokowi kawałek chleba umoczony w sosie, a zeżre choćby krowie łajno.
  • Pokój nie przerwany – oko nie stracone.
  • Posłuszny podwładny robi te same błędy, co przełożony.
    • Bogdan M. Szulc, O wojnie, wojsku i żołnierzach – dla żołnierzy (myśli-aforyzmy-sentencje), wyd. Adam Marszalek, 1995, s. 126.
  • Przebaczać – to, czego trzeba się uczyć.
  • Przyjaciel przychodzi z daleka, wróg – z własnej piersi się wywodzi.
  • Przywary domu wychodzą na rynek.
  • Pustka jest domem pyszałka.
  • Pytamy się o strój, lekceważąc istotę człowieka.

R edytuj

  • Radziłeś – nie posłuchał: nieszczęście mu rady udzieli!
  • Rogi, chociaż pojawiają się później, rosną większe niż uszy, które pojawiają się wcześniej.
  • Rzadkie i cudowne zachwyca najwyżej przez tydzień.

S edytuj

  • Same nadejdą: przywołany pies i naznaczony dzień.
  • Sami nakładamy sobie na głowę turban z węża.
  • Samotna szarańcza staje się świerszczem.
  • Sądź muła według chodu, według pracy – sługę.
  • Sędziwa ziemia rodzi chwasty.
    • Źródło: "Krzyżówki z przymrużeniem oka", red. nacz. Marcin Polak, Częstochowa 2020, nr 10 (111), s. 29.
    • Zobacz też: chwast, starość, ziemia
  • Siwy włos rzekł: „Przyszedłem i nie odejdę już”.
  • Słowo raz rzucone budzi niechęć w człowieku.
  • Słuch pozostaje mimo obciętych uszu.
  • Słuchaj uważnie, gryź dokładnie.
    • Źródło: Myśli złote, srebrne i brązowe, „Problemy. Miesięcznik popularno-naukowy”, wydania 1–6, Instytut Prasy „Czytelnik”, 1961, s. 216.
  • Słuchaj, patrz, milcz.
    • Źródło: Przykazania etyki prawniczej. Księga myśli, norm i rycin, wyb. Roman Tokarczyk, wyd. Wolters Kluwer Polska, s. 76.
  • Spowiadaj się u kapłana, miłości szukaj u rajfurki.
  • Stań się panem: będzie wtedy, jak zechcesz.
  • Strzeż słomy, gdy ogień drzemie.
  • Subtelność ukryta w głębi serca – to światło schowane w garnku.
  • Syty nie myśli o głodzie.
  • Szata w biegu zawiązana, w biegu się rozwiąże.
  • Szlachetne serce jest lepsze od stu pięćdziesięciu psalmów.
  • Szybko dane – potem żałowane.

Ś edytuj

  • Śmierć, gdy się opóźnia, wydaje się możliwa do uniknięcia.
    • Źródło: Myśli złote, srebrne i brązowe, „Problemy. Miesięcznik popularno-naukowy”, wydania 1–6, Instytut Prasy „Czytelnik”, 1961, s. 216.
  • Świat jest oszukańczy, jak zwodniczy osioł.

T edytuj

  • Tajemnicę powierzać roztrzepanemu to napełnić prosem dziurawy worek.
  • Tchórz chowa się za matkę.
  • Trzeba wstawiennictwa Boga, żeby wytrzymać ranek na targu!
  • Trzy razy zysk, trzy razy strata.

U edytuj

  • Usta są połową siły.

W edytuj

  • W niezgodnym domu kury zdychają.
  • Wełna grzeje, muślin stroi – każdy sam wie, co woli.
  • Wesele swojej córki wypraw poza domem.
  • Wiatr nie owocuje.
  • Wierzyć człowiekowi to garścią nabierać wodę.
  • Wieśniak obawia się tych, którzy go chwalą.
  • Własną ręką uciąłem sobie rękę!
  • Wolę jego twarz niż jego chleb.
  • Wszyscy słyszą, gdy mówi jeden; któż słyszy, gdy wszyscy mówią?
  • Wyklęty człowiek jest jak koń okiełznany.
  • Wyrwij chwiejący się ząb, który nie wypada.

Z edytuj

  • Z biegiem czasu poznaje się ciężar naczelnika i bawełny.
  • Z gadaniny kobiety tyle, co ze strachu muła.
  • Z małym się naradzaj, z dużym napadaj!
  • Z mleka skrzepłego powstaje masło; skupienie człowieka wróży doskonałość.
  • Za pomocą dwóch nóg nie wejdzie się na dwa drzewa.
  • Zalicz się do przyjaciół wroga, od którego jesteś słabszy.
  • Załatwiaj sprawę u znawcy, żelazo kuj u kowala.
  • Zamieszanie to radość dla złodzieja.
  • Zanim biedak się wzmocnił, wyrósł jego morderca.
  • Zaproś sytego, wyproś nienasyconego.
  • Zdrowiejący chory zapomina o Bogu.
  • Ziarno ze swym zjadaczem, człowiek ze swoim zabójcą – żyją blisko,
  • Zjadłem swoje własne jagnięta, gdy zabrakło mi doradcy.
  • Zjedzenie ryby też wymaga zręczności.
  • Zręczne ręce – wyzwolenie, złote usta – wyniesienie.
  • Zwyczaje ludu sprawiają kłopoty królowi.
    • Źródło: „Przekrój”, Wydania 32–42, Krakowskie Wydawnictwo Prasowe, 2008, s. 44.