Wolna wola
zdolność podmiotów do dokonywania wyborów bez ograniczeń ze strony różnych czynników
Wolna wola – hipotetyczna cecha ludzkiego umysłu, pozwalająca człowiekowi świadomie decydować o swoich czynach i nie być całkowicie zdeterminowanym czynnikami zewnętrznymi.
- Musimy wierzyć w wolną wolę. Nie mamy wyboru.
- Autor: Isaac Bashevis Singer
- Źródło: Henryk Markiewicz, Utarczki i perswazje 1947–2006, Wydawnictwo UJ, 2007, s. 10.
- Oto praca wychowawcza winna się zawsze rachować z jednym czynnikiem, z którym inne dziedziny działalności ludzkiej nie mają w tym stopniu do czynienia, mianowicie: z wolną wolą wychowanka. Na czynnik ten wpływać można i trzeba, i wiemy dobrze, że wpływu wychowawcze mogą go bardzo daleko przeobrazić. A jednak nie może tu być mowy o takim oddziaływaniu koniecznym, które by się dało ująć w jakieś prawa funkcjonujące z niezawodną ścisłością, jak to ma miejsce na tylu innych polach twórczości ludzkiej.
- Autor: o. Jacek Woroniecki, W szkole wychowania, Fundacja Servire Veritati Instytut Edukacji Narodowej, Lublin 2008, s. 247
- Wolna wola jest instytucją społeczną, którą z powodzeniem tworzymy w naszym kręgu kulturowym. (…) Traktujemy się nawzajem tak, jakby każdy z nas mógł swobodnie decydować, i dlatego w ramach społeczności jesteśmy podmiotami obdarzonymi wolną wolą. Poza tymi granicami nie ma wolności. To nasze uwarunkowania społeczne w określony sposób determinują nasze postępowanie. Wolna wola nie występuje w naturze. Nie ma na świecie człowieka, który, podejmując decyzje, nie ulegałby różnym wpływom.
- Autor: Wolfgang Prinz
- Źródło: rozmowa Thomasa Asseheuera i Ulricha Schnabela, Wolna wola nie istnieje, „Die Zeit”, tłum. „Forum”, 27 lutego 2012.
Zobacz też: