Tłumaczenie

przełożenie sensu i znaczenia pojęć, słów, wyrażeń z jednego języka na inny

Tłumaczenie, przekład – wyrażenie w języku docelowym treści tekstu (w tym również wypowiedzi ustnej) wyprodukowanego w języku źródłowym.

  • Ja bowiem nie tylko wyznaję, lecz wprost i otwarcie oświadczam, że w tłumaczeniu pism greckich – wyjąwszy Pismo Św., gdzie i porządek słów jest tajemnicą – wyrażam nie słowo za słowem, lecz myśl za myślą.
Dwujęzyczny tekst Kamień z Rosetty,
którego odkrycie przyczyniło się
do odcyfrowania hieroglifów
  • Niełatwo jest cudze pisma przekładać tak, by miejsca, które w obcym języku dobrze wyrażono, zachowały tę samą ozdobność w tłumaczeniu, ponieważ każdy język ma różne właściwości swoich wyrazów.
  • No tak. Same rymy męskie. Maria ćwiczyła już dla własnej przyjemności tłumaczenia z angielskiego, niemieckiego i rosyjskiego, przy czym dokonała odkrycia: z rymami męskimi, czyli jednosylabowymi, wcale w języku polskim nie jest tak źle – pod jednym warunkiem: że pisze się coś śmiesznego. Jeśli chcemy być poważni, natychmiast zaczynają się schody.
    Niektórzy tłumacze nie zwracali uwagi na takie drobiazgi i zmieniali akcenty w wierszach na polskie, ale przecież nie można zmienić akcentów w piosence, bo onaż się nie da zaśpiewać!
  • Przekład jest najintymniejszym aktem czytania.
    • Autor: Gayatri Chakravorty Spivak, Polityka przekładu w: Współczesne teorie przekładu. Antologia, red.P. Bukowski, M. Heydel, wyd. Znak, Kraków 2009, s. 406.
  • Przekład jest więc tylko momentem tekstu pozostającego w ciągłym ruchu. Przekład jest obrazem, choć nigdy nie skończonym. Nie byłby w stanie tekstu unieruchomić.
    • Autor: Henri Meschonnic, Poétique du traduire, Verdier, Paryż 1999.
    • Źródło: „Przekładaniec”, numer 22–23, Wydawnictwo UJ, 2010, s. 36.
  • (…) przywilejem tłumaczenia jest możliwość ponawiania go na przestrzeni stuleci, aby tworzyć książki wedle aktualnej mody.
    • Autor: Charles Sorel, Bibliothéque française, Paryż 1664, s. 216.
    • Źródło: „Przekładaniec”, nr 22–23, Wydawnictwo UJ, 2010, s. 37.
  • Tłumaczenia są jak kobiety – wierne nie są piękne, piękne nie są wierne.
    • Translations are like women – they could be either faithful or beautiful. (ang.)
    • Opis: powiedzenie angielskie
    • Źródło: Paul St. Pierre, Prafulla C. Kar, In Translation. Reflections, Refractions, Transformations, John Benjamins Publishing, 2007, s. 60.
  • To jest robota podobna do haftu albo do układania mozaiki: kamyk po kamyku. Każde słowo opatrzyć trzeba, osłuchać i „obwąchać”, bo idzie nie tylko o to samo znaczenie, ale przy tym o ton i o woń słowa i zwrotu. O ten sam rytm, a gdzie można – to i o dobór dźwięków, bo i to nieobojętne w słowie Platona.
    • Autor: Władysław Witwicki
    • Opis: o przekładzie dzieł Platona
    • Źródło: U polskiego tłumacza Platona. Rozmowa z prof. Władysławem Witwickim, „Wiadomości Literackie”, nr 14 (118), 4 kwietnia 1926, s. 1.

Zobacz też: