1 Dywizja Pancerna (PSZ)

dowodzona przez gen. Stanisława Maczka polska jednostka pancerna, która wyzwalała Belgię i Holandię spod nazistowskiej okupacji

1 Dywizja Pancerna (PSZ) (1st Polish Armoured Division) – wielka jednostka pancerna Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie w czasie II wojny światowej (1942–1947).

  • Armia przyszłości – to armia pancerna (...). Stwarzając dywizję pancerną, pomnażamy wkład w ogólny wysiłek wojenny, stajemy się silniejsi dziesięciokrotnie, możemy na polu walki odegrać rolę decydującą, na konferencji pokojowej, razem z czynami marynarki i lotnictwa, będziemy mogli rzucić decydujące czyny naszej dywizji pancernej.
1 Dywizja Pancerna (PSZ)
  • Było ponad 900 oficerów, ok. 14 tys. żołnierzy szeregowych. Dysponowaliśmy dużą siłą, mieliśmy ok. 380 czołgów, 4 tys. pojazdów mechanicznych, samych radiostacji na czołgach i na wszystkich pojazdach było więcej niż miała cała Polska armia we wrześniu 1939 r. Gdybyśmy ją chcieli ustawić w jednej linii, zajęłaby przestrzeń między Poznaniem a Warszawą.
  • Idąc do pierwszej bitwy będziecie żądali rachunku za całe 5 lat tej wojny – za Warszawę, za Kutno, za Westerplatte i za setki i tysiące bezbronnych ofiar, które zginęły z ręki zaborcy. Zażądamy rachunku za każde polskie życie, które zabrali nam Niemcy.
  • Koledzy, Obrońcy Warszawy. W sześćdziesiątym dniu waszej walki nie chcemy rzucać sentymentalnych słów. Pamiętajcie jednak, że za każdy pocisk skierowany przeciwko wam i Warszawie – odpowiadamy tysiącem pocisków. Że zdobędziemy się na najwyższy trud i najwyższy wysiłek, abyśmy mogli jak najprędzej połączyć nasze ręce na niezdobytych gruzach Warszawy.
    • Opis: list żołnierzy 1. Dywizji Pancernej gen. Maczka do żołnierzy AK walczących w powstaniu warszawskim, opublikowany 2 października 1944.
    • Źródło: Andrzej Kunert, Rzeczpospolita Walcząca. Powstanie Warszawskie 1944, Wyd. Sejmowe, Warszawa 1994, s. 375
  • Myśmy oszczędzali miasta, nie robiliśmy szkód, myśmy się nie zachowywali jak Niemcy, czy inni barbarzyńcy. Tylko nasz żołnierz był od razu przyjacielem i na rękach noszonym wybawcą. Szybkość i zaskoczenie są tymi elementami, dzięki którym można o wiele więcej zdziałać niż wielką ilością bombardowań, użytej amunicji i nagromadzonego sprzętu.
  • Na terenie Dywizji została zapoczątkowana akcja pomocy dzieciom walczącej Warszawy. Akcję tę gorąco popieram i zwracam się z apelem do wszystkich żołnierzy 1. Dyw. Pancernej, aby nie szczędzili datków na ten szlachetny cel. (...) Każdy niech złoży tyle, na ile go tylko stać.
    • Autor: Stanisław Maczek
    • Opis: gen. Stanisław Maczek do żołnierzy 1. Dywizji Pancernej, m.p. w Belgii, 28 września 1944.
    • Źródło: Andrzej Kunert, Rzeczpospolita Walcząca. Powstanie Warszawskie 1944, Wyd. Sejmowe, Warszawa 1994, s. 364
  • Nasza dywizja brała udział w ostatniej fazie bitwy normandzkiej. Wówczas nasza rola była zasadnicza, podobnie jak oddziałów kanadyjskich. Polacy do Normandii przybyli dość późno, bo dopiero w ostatnich dniach lipca i na początku sierpnia 1944 r. gdy walki trwały już od niemal dwóch miesięcy. Polacy weszli w skład II Korpusu Kanadyjskiego. Współpraca z Kanadyjczykami układała się bardzo dobrze. Część historyków uważa nawet, że pod ich dowództwem mieliśmy większe możliwości działania niż w ramach armii brytyjskiej czy amerykańskiej.
  • Stała na drodze byka i usiłowała go schwycić za rogi, a główne siły brytyjskie i amerykańskie zajęły się trzepaniem tego byka po bokach i po ogonie, dodając mu jeszcze rozpędu do uciekania.


Zobacz też: