Uniwersytet
instytucja akademicka mająca prawo nadawania stopni naukowych
Uniwersytet – najstarszy rodzaj uczelni o charakterze nietechnicznym, której celem jest przygotowanie kadr pracowników naukowych oraz kształcenie wykwalifikowanych pracowników.
- Arcydzieło ludzkiej kultury.
- Autor: Jan Paweł II
- Źródło: Tadeusz Rynkiewicz, Rola uniwersytetu w kulturze – Jan Paweł II (cytaty), Człowiek w Kulturze 21, 161-178, 2009/2010. s. 162, bazhum.muzhp.pl
- Zobacz też: kultura
- Czym jest uniwersytet? Jaka jest jego rola w kulturze i w społeczeństwie? Alma Mater. Alma Mater Jagellonica... Określenie to stosuje się także do uczelni – i ma to głęboki sens. Mater – matka, czyli ta, która rodzi i która wychowuje, kształci. Uniwersytet ma w sobie podobieństwo do matki, [jakieś macierzyństwo]. Podobny jest do niej przez troskę macierzyńską. Ta troska jest natury duchowej: rodzenie dusz do wiedzy, do mądrości, kształtowanie umysłów i serc. Jest to wkład nieporównywalny z niczym.
- Dziewięćdziesiąt lat to w życiu uczelni w państwie, które właśnie dziewięćdziesiąt lat temu odzyskało niepodległość, już bardzo dużo. Wiele polskich uczelni, a właściwie ich miażdżąca większość, ma przecież historię znacznie krótszą. Tylko Uniwersytety: Warszawski, najstarszy z naszych Jagielloński, powinienem wymienić może na pierwszym miejscu, ale sam jestem z Uniwersytetu Warszawskiego, Wileński, Lwowski – także starsze od Warszawskiego – miały historię dłuższą. Można jeszcze wymieniać różne Instytuty, jak na przykład Marymoncki czy Puławski. Można mówić o Wyższej Szkole Medycznej czy Prawniczej w Warszawie w okresie Księstwa Warszawskiego, czymś co później zostało zmienione w Uniwersytet Warszawski. Można by pewnie wymieniać również inne przykłady, ale ten Uniwersytet jest w istocie w naszym kraju piąty. Niewiele później powstała Akademia Piastowska, która po roku zmieniła się w Uniwersytet Poznański, znany dzisiaj nam wszystkim jako Uniwersytet Adama Mickiewicza. Generalnie rzecz biorąc tak wygląda historia Polski uniwersyteckiej.
- Autor: Lech Kaczyński
- Źródło: Trasa Niepodległości. Wizyta Prezydenta RP w Lublinie, prezydent.pl, 19 października 2008.
- Elity ekonomiczne nie przepadają za przesadnie niezależnymi młodymi ludźmi. Uświadomiły to sobie już w latach 60. Lepiej jest mieć młodych ludzi pod kontrolą. A czy może być lepszy sposób kontroli niż kredyt, który trzeba spłacać? W interesie architektów nowego porządku było zyskanie większego wpływu na edukację, w związku z tym zaczęły się również zmieniać struktury uniwersytetów. Zamieniają się one w korporacje.
- Autor: Noam Chomsky
- Źródło: rozmowa Jaroslava Fiala i Markety Vinkelhoferovej, Elity władzy nie przyniosą zmiany, krytykapolityczna.pl, 23 grudnia 2012.
- Zobacz też: kontrola, kredyt, korporacja
- Gdzie władza dąży do likwidacji niezależności uczelni, trzeba bić na alarm, bo nie ma demokracji bez niezależności uczelni i wolności debaty akademickiej.
- Autor: Adam Szostkiewicz, Polscy historycy bronią uniwersytetu w Budapeszcie przed Orbanem, polityka.pl, 6 kwietnia 2017.
- Ilekrotnie wymawiam wyraz „Uniwersytet", czynię to – przyznaję – z pewnym namaszczeniem. Minęło wprawdzie już sporo lat, odkąd po raz pierwszy zetknąłem się z tą instytucją; przez prawie pół wieku mogłem się z nią oswoić zrazu jako student, następnie jako nauczyciel; mimo to po dziś dzień odczuwam tak żywo wielkie dostojeństwo Uniwersytetu, jak wtedy, gdy z dumą w sercu stałem się obywatelem akademickim. Dostojeństwo to płynie nie tylko z sędziwego wieku i chlubnych tradycji uczelni, noszących tę nazwę, ma ono swe źródło w samej idei Uniwersytetu, która się z biegiem czasu ustaliła i która wyznacza mu funkcję, jaką on ma pełnić w życiu zbiorowym współczesnej ludzkości i rozlicznych jej odłamów narodowych. Według tej idei zadaniem Uniwersytetu jest zdobywanie prawd i prawdopodobieństw naukowych oraz krzewienie umiejętności ich dochodzenia. Rdzeniem i jądrem pracy uniwersyteckiej jest tedy twórczość naukowa, zarówno pod względem merytorycznym jak pod względem metodycznym. Cięży na Uniwersytecie obowiązek odkrywania coraz to nowych prawd i prawdopodobieństw naukowych oraz doskonalenie i szerzenie sposobów, które je odkrywać pozwalają.
- Autor: Kazimierz Twardowski, O dostojeństwie uniwersytetu, Uniwersytet Poznański, Poznań 1933.
- Istnienie uniwersytetu, każdego uniwersytetu, wymaga spontanicznego konsensusu w kwestii szacunku dla argumentów i niewymuszonej dyscypliny. Zniszczenie tej komórki społecznej bez pomysłu na to, czym można by ją zastąpić, bądź też zniszczenie jej w celu zadania ciosu społeczeństwu, jest aktem estetycznego nihilizmu; czy też jest raczej napaścią barbarzyńców nieświadomych własnego barbarzyństwa.
- Autor: Raymond Aron
- Opis: w 1968.
- Źródło: Tony Judt, Brzemię odpowiedzialności. Blum, Camus, Aron i francuski wiek dwudziesty, tłum. Michał Filipczuk, Wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2013.
- Liderzy opinii i think tanki są dziś na fali wznoszącej, a intelektualiści i uniwersytety – na fali opadającej. Tu prestiż, bajońskie sumy oraz realny wpływ na politykę i opinię publiczną; tam cięcia, frustracja i publikacje w hermetycznych periodykach. Ale czy ta zmiana jest dobra?
- Autor: Wojciech Orliński, AAAA ideę sprzedam, bardzo drogo, „Książki. Magazyn do czytania”, nr 3 (26), październik 2017, s. 52.
- Zobacz też: intelektualista, think tank
- Nie możemy mieć takiej Europy, w której (...) gdy mamy do czynienia z państwem członkowskim zachowującym się tak jak Polska czy Węgry – w kwestiach dotyczących uniwersytetu, wiedzy, uchodźców, wartości fundamentalnych – to podejmuje się decyzje, aby nie robić nic.
- Autor: Emmanuel Macron, Francja: Macron opowiada się za sankcjami wobec Polski, pap.pl, 27 kwietnia 2017.
- Zobacz też: Polska w Unii Europejskiej
- Przez wiele lat ja sam korzystałem z dobrodziejstw życia uniwersyteckiego, wzbogacając się wewnętrznie dzięki temu, co stanowi jego istotę: dzięki gorliwemu poszukiwaniu prawdy i bezinteresownemu przekazywaniu jej młodym i tym wszystkim, którzy uczą się zasad ścisłego rozumowania, aby działać w sposób prawy i lepiej służyć ludzkiej społeczności.
- Uniwersytet - historycznie postrzegany jest jako świątynia wolności nauki i wolności słowa, wolna od polityki i wpływów zewnętrznych, z dużą autonomią; kierowany przez władze samorządowe, złożone z przedstawicieli naukowców, pracowników i studentów.
- Źródło: "Rektor UW powiedział, że jest mu przykro". Oglądaj skrócony wykład dr Hanny Machińskiej na UW, wyborcza.pl [dostęp 2023-01-18] (pol.), https://wyborcza.pl/7,162657,29368098,rektor-uw-powiedzial-ze-jest-mu-przykro-ogladaj-skrocony.html