Toruń

miasto w województwie kujawsko-pomorskim

Toruń – miasto historyczne na Pomorzu, nad Wisłą, jedna ze stolic województwa kujawsko-pomorskiego, znane z pierników.

  • (…) ale to Ci napiszę, iż największą impresję, czyli alias wrażenie, pierniki na mnie uczyniły. Widziałem ja, prawda, i całą fortyfikację ze wszystkich stron miasta, ze wszystkimi szczegółami, (…) prócz tego kościoły gotyckiej budowy, od Krzyżaków fundowane, z których jeden 1231 roku zbudowany. Widziałem wieżę pochyłą niczym w Pizie, ratusz sławny, tak zewnątrz jako i wewnątrz, którego największą osobliwością jest to, że ma okien ile dni w roku, tyle sal ile miesięcy, tyle pokoi ile tygodni, a wież ile pór roku i że cała budowla onego jest jak najwspanialszą, w guście gotyckim. To jednak nie przechodzi pierników, oj, pierników, z których jeden posłałem do Warszawy.
Ratusz w Toruniu
  • (…) ponieważ w Toruniu Kopernik odkrył prawdziwy system świata, a astronom Heweliusz pochodził z Gdańska, więc konsekwentnie Toruń i Gdańsk muszą należeć do Prus.
  • A tak poza tym myślę, że macie najpiękniejszą starówkę w Polsce.
    • Autor: Joanna Brodzik, wywiad w tygodniku „Teraz Toruń” nr 29(45)
  • Ale to ciemna sprawa
    teutońska…
    Złamana ich ława,
    tu Polska

    Polska przemienionych kołodziejów,
    potrzebniejsza niźli powietrze…
    Widzę kołowrót dziejów
    w wiślanym wietrze

    To było pod Toruniem,
    na pagórku…
    Jakiż w nas piorun runie,
    córko?
  • Aż mi wstyd, że nie byłem w tak malarskim miejscu jak Toruń wcześniej. Przez to miasto przemawia historia.
    Ważny jest dla mnie charakter miasta, a przez Toruń przemawia daleka przeszłość. Jednocześnie nie jest to miejsce bombonierkowe, nafaszerowane ozdobami. Mówi za nie czas. Pamiętam np. niezwykle urokliwą ul. Ciasną.
  • Byłem zaskoczony tym miastem. Zdumiała mnie jego średniowieczna uroda, jego współczesna organizacja, a nade wszystko czystość w porównaniu z niezbyt wielką czystością innych stron Polski, na przykład czegoś, co w okresie zaborów nazywało się Galicją. Odtąd zachęcam każdego, żeby pojechał do Torunia, i sam mam nadzieję zobaczyć to miasto ponownie.
    • Autor: Sławomir Mrożek, korespondencja z Wydziałem Informacji, Promocji i Turystyki miasta Torunia
  • Choćby świat był bez końca i choćby miliony
    wiodły po nim splątanych, nieprzetartych dróg,
    Wiem, że zawsze powrócę – Toruniu – znużona
    Na twój z brunatnych cegieł ułożony próg.
    • Autor: Krystyna Maria Królikowska, Toruń, 1943
  • Czerwony jak toruńska cegła.
    • Opis: przysłowie staropolskie
  • Dla Torunia tym jest piernik, czym dla statku dobry sternik.
    • Opis: przysłowie
    • Zobacz też: piernik
  • Dokąd jedziesz? Do Torunia, kupić kunia.
    Bo w Toruniu kunie tanie, za złotówkę się dostanie.
    • Opis: powiedzenie
  • Dwie wieże królowały miastu i mieszczanom,
    Ratuszowa i druga Świętojańską zwana
    • Autor: Tadeusz Śliwiak, poemat o Mikołaju Koperniku: Astrolabium z jodłowego drzewa, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1953
  • Dziejów miasta Torunia
    nie wygrzebuj z ksiąg starych,
    bo wystarczy się przejść ulicami,
    a odczytasz z łatwością,
    żywą miasta opowieść,
    tutaj przeszłość wrzeźbiła się w kamień.
    • Autor: Tadeusz Śliwiak, Ballada o gospodzie „Pod modrym fartuszkiem”
  • Gdańska gorzałka, toruński piernik, krakowska panna, warszawski trzewik – najlepsze rzeczy w Polsce.
    • Opis: przysłowie staropolskie
  • … Już się na perorę zdobywał nową
    Doktor, gdy postrzegł likwor przeźroczysty
    Wódka to była, co ją zwą kminkową.
    Przy niej toruński piernik przeźroczysty,
    Sucharki masą oblane cukrową,
    Dar przeoryszy nigdyś uroczysty…
  • Mam stąd dobre wspomnienia. Od początku lat 80. bardzo często występowaliśmy w Od Nowie. Były tutaj wtedy różne festiwale. Przyjaźniłem się z toruńskimi zespołami. Chodzi mi o takie stare kapele, jak Bikini, Nowomowa czy później Kobranocka i oczywiście Republika. Ostatnio grałem w Toruniu podczas koncertu poświęconego pamięci Grześka Ciechowskiego. Było bardzo fajnie. Toruń jest jednym z tych miast, w którym na początku lat 80. dużo się działo. Nie brakowało ciekawej muzyki, głównie opartej na punk rocku i nowej fali. Generalnie Toruń jest w porzo. Nie tylko z piernikami mi się kojarzy [śmiech], ale również z muzyką, której tu było bardzo dużo. Toruń to jest jedno z tych miast, które nie jest mi obce.
  • Kto w Toruniu mieszka
    wesoło się śmieje
    je toruński piernik
    dobrze mu się dzieje.

    Wszyscy się częstują
    w Toruniu piernikiem,
    a więc słodko temu,
    kto jest toruńczykiem.
    • Autor: Roman Pisarski, Toruńska piosenka
  • Największą chwałą Torunia jest, że dał życie Mikołajowi Kopernikowi, Astronomowi, który nowy bieg ciałom niebieskim przypisał.
  • Naprawdę, że nie mogę myśleć o mieście Toruniu bez łez w oczach. To miasto jest zawsze jednym z najwierniejszych, a jednak zawsze jednym z najnieszczęśliwszych.
  • Nie na próżno Toruń nazwałem czerwonym, wszystkie jego kościoły, wieże, obwarowania, nawet większa część domów pała tym kolorem, a odbicie jego w Wiśle spoczywa jak wyspa koralowa
    • Autor: Deotyma podczas podróży do Gdańska przejeżdżając przez Toruń
  • Odpływa miasto pod niebem z ciemnego szkła
    popychają je strzały na czarnych tarczach zegarów.
  • Po drodze Toruń, gościnny Toruń witał oryla –
    do dziś mam w oczach ten piękny widok w zachodu chwile,
    Kiedy z daleka już się pojawiał na niebie czystym
    prastary Toruń w misternej rzeźbie wieżyc strzelistych…
    • Autor: Jadwiga Korczakowska, Pieśń flisaka (1938)
Most kolejowy w Toruniu, ok. 1910
  • Po żelaznym moście sunie w dymach pociąg,
    rdzawe iskry toną w ciemnościach, rwących prądach,
    a Toruń ssie fajkę zgasłą i z dobrocią
    na zziębniętych, małych kochanków spogląda.
  • Pozdrawiam bliski mojemu sercu Toruń i piękne Pomorze Nadwiślańskie. Cieszę się, że mogłem przybyć do waszego miasta, które sławą okrył Mikołaj Kopernik
  • Raduję się obecnością słuchaczy Radia Maryja, które ma siedzibę w Toruniu. Rozgłośnia ta dociera do bardzo wielu rodaków w Polsce i na świecie.
  • Śród miast pruskich Toruniu znaczny, z dobrymi wróżbami,
    Trzykroć, czterykroć razy chcę cię pożegnać, o miasto,
    W czasie, kiedy dwukrotnie słońce złoty łuk obiegło,
    Ty mnie niezliczonymi darzyłeś łaskami.
  • Toruń, 29 lutego 1951, Czwartek,… Toruń wyglądał po nocy zjawiskowo. Takie nieduże miasto, a takie piękne parki, aleje, przestrzenie zadrzewione. Ulica Bydgoska, gdzie mieszkają Górscy, wygląda na willową dzielnicę jakiejś stolicy – to nas wprawiło w dobry humor. Zapomniałam dodać, że chodząc rano po mieście, wstąpiłyśmy na chwilę do krzyżackiego podobno – kościoła N. Panny Marii. Jest to najbardziej mistyczny, najbardziej „kościelny” ze wszystkich kościołów, jakie widziałam po świecie.
  • Toruń leży nad Wisłą
    Fakt znany. Lecz ilu z nas wie,
    że w tym kryje się wszystko?
  • Toruń budowny i bogaty w cnotę,
    Tam szczyrych mieszczan oglądasz ochotę,
    Tam pokój, tam wstyd, tam płuży uczciwość
    I sprawiedliwość.
  • Toruń budzi się ze snu, gotycki smak porannej kawy
    • Autor: Czas Gospodarzy, "Łączy nas Toruń"
  • Toruń ozdobnymi budowlami i pokryciem ceglanych dachówek tak cudownie jaśnieje, że niewiele miast może mu dorównać pięknością i wspaniałością.
    • Autor: Jan Długosz, Jana Długosza roczniki czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego
  • To stary Toruń, gród Kopernika
    miasto piernikiem pachnące
    to nasz astronom, wielki uczony
    zatrzymał na niebie słońce
    • Autor: Mała Rewia, "Toruń"
  • U bram Torunia stanął na straży
    niebieski mundur i kurtka szara;
    wartując nocą, radośnie marzy,
    że krwi nie była próżną ofiara.
  • W Gdańsku książęta
    W Toruniu panięta
    • Źródło: anonimowa satyra Pochwała miast pruskich
  • W herbie Torunia, miasta Prus Królewskich,
    trzy wieże są jak arki trzy, jak trzy twierdze lub gwiazdy,
    jak troje oczu albo trzy dusze: to urząd, kościół, dom.
    Zamknięta brama poucza: Toruń zamknięty jest dla zła; dla dobra zaś jest otwarty – tak mówi brama otwarta.
    Anioł, który otacza miasto niezwyciężonymi skrzydłami,
    osłania miasto z nakazu Boga.
  • W Toruniu od rana
    Nie porzucim dzbana…
    Piekła wart łotr, który
    Opuszcza kompana.
  • Wszędzie, gdzie jestem, chwalę Toruń, bo uważam to miasto za najpiękniejsze na świecie. Mój mąż Tony Halik był dumny, że się tu urodził, a ja naprawdę Toruń kocham. Za każdym razem, gdy tu przebywam, czuję się wspaniale. Ludzie mnie poznają i traktują jak swoją, co mi się podoba. Ja też czuję się torunianką.
Wikisłownik
Wikisłownik
Zobacz też hasło ToruńWikisłowniku