Zemsta (komedia)

Zemsta – komedia autorstwa Aleksandra Fredry z 1833 roku.

Portret Aleksandra Fredry

Wypowiedzi postaci

• Jak co sobie ubrda w głowie,
  To i klinem nie wybije.
  • Postać: Dyndalski
  • Źródło: akt IV, scena IX
  • Zobacz też: głowa

Cześnik Maciej Raptusiewicz

• A, bezbożny ty języku!
  I tyrkotny, i kłamliwy.
  • Opis: o Papkinie.
  • Źródło: akt I, scena II
  • Zobacz też: język, kłamstwo

• „Bardzo proszę”… mocium panie…
  Mocium panie… „me wezwanie”…
  Mocium panie… „wziąć w sposobie,
  Jako ufność ku osobie”…
  Mocium panie… „waszmość pana,
  Która lubo mało znana…
  Która lubo mało znana”.
  • Źródło: akt IV, scena V
  • Opis: dyktowanie listu do Wacława.

• Hej, Dyndalski! tam do czarta!
  Okulbaczyć mi dzianeta!
  Już kaducznie przeszła czwarta.
  • Źródło: akt IV, scena X

• Hej! Serwacy! daj gwintówkę,
  Niechaj strącę tę makówkę!
  • Źródło: akt I, scena VII

• Iść tam? – ślisko, mocium panie:
  Mógłby otruć, zabić skrycie.
  A mnie jeszcze miłe życie,
  Więc dlategom wybrał ciebie:
  Będziesz posłem tam w potrzebie.
  • Opis: do Papkina.
  • Źródło: akt I, scena II

• Ja – z nim w zgodzie? – Mocium Panie,
  Wprzódy słońce w miejscu stanie!
  Prędzej w morzu wyschnie woda,
  Nim tu u nas będzie zgoda.
  • Źródło: akt II, scena I

• Niech cię czarci chwycą
  Z taką pustą mózgownicą!
  „Mocium panie” cymbał pisze!
  • Opis: do Dyndalskiego.
  • Źródło: akt IV, scena V

• Niechże będzie dziś wesele,
  Równie w sercach, jak i w dziele.
  • Źródło: akt IV, scena XIII
  • Zobacz też: wesele

• Niechże o tym już nie słyszę,
  Bo do czubków odwieźć każę.
  • Opis: do Papkina.
  • Źródło: akt IV, scena V

• Od powietrza, ognia, wojny,
  I do tego od człowieka,
  Co się wszystkim nisko kłania –
  Niech nas zawsze Bóg obrania.
  • Źródło: akt II, scena I

• Otruł pewnie.
  • Opis: po powrocie Papkina od Rejenta.
  • Źródło: akt IV, scena II

• Rzecz to znana, iż w mej mocy
  Kazać zamknąć waszmość pana
  Za wiadome dawne sprawki.
  • Opis: do Papkina.
  • Źródło: akt I, scena II

• Tu mieszkamy jakby sowy;
  Lecz co gorsza, że połowy
  Drugiej zamku – czart dziedzicem.
  Czy inaczej: Rejent Milczek;
  Słodki, cichy, z kornym licem,
  Ale z diabłem, z diabłem w duszy!
  • Źródło: akt I, scena II
  • Zobacz też: zamek

Rejent Milczek

• Acz i starość bywa żwawa,
  Wżdy wiek młody ma swe prawa.
  • Źródło: akt III, scena III
  • Opis: wżdy – jednak.
  • Zobacz też: starość, młodość

• Ciszej z łaski…
  • Źródło: akt III, scena VII

• Co los spuści, przyjąć trzeba;
  Niech się dzieje wola Nieba.
  • Źródło: akt III, scena II
  • Zobacz też: los

• Idź serdeńko, bo cię trzepnę.
  • Źródło: akt III, scena I
  • Opis: do Mularza.

• Nie ma złego bez dobrego.
  • Źródło: akt III, scena II

• Niech się dzieje wola nieba,
  Z nią się zawsze zgadzać trzeba.
  • Źródło: akt III, scena II i in.

Papkin

• Bój się Boga – idź do czarta.
  • Źródło: akt II, scena II
  • Zobacz też: Bóg, czart

• Giną za mną te kobiety!
  • Źródło: akt I, scena II
  • Zobacz też: kobieta

• Gdzie na skale gród kamienny,
  Gdzie działami mur brzemienny,
  Gdzie bagnetów ostre wały,
  Gdzie sklepienie z dzid i szabli.
  Tam był Papkin – lew zuchwały!
  Strzelec boski! rębacz diabli!
  • Źródło: akt II, scena VII

• Jeśli nie chcesz mojej zguby,
  Krrrokodyla daj mi, luby.
  • Opis: parafrazując Klarę.
  • Źródło: akt II, scena VIII
  • Zobacz też: krokodyl

• Już by para z nas dobrana
  Zaludniała Papkinami,
  Gdyby Cześnik, jakby ściana,
  Nie stał zawsze miedzy nami.
  • Opis: o swoim planowanym związku z Klarą.
  • Źródło: akt I, scena III

• Kto już w grobie jedna nogą,
  Na tym groźby nic nie mogą.
  • Źródło: akt IV, scena VII
  • Zobacz też: grób

• Powiedz: „W ogień skocz, Papkinie” –
  A twój Papkin w ogniu zginie.
  • Opis: do Klary.
  • Źródło: akt II, scena VII

• Wdzięczność ludzi, wielkość świata –
  Każdy siebie ma na względzie,
  A drugiego za narzędzie.
  Póki dobre – cacko, złoto;
  Jak zepsute – ruszaj w błoto.
  • Źródło: akt IV, scena V

Podstolina

• Nie straciłam na namyśle
  Niepotrzebnym czasu wiele –
  Bo ja rzadko kiedy myślę,
  Alem za to chyża w dziele.
  • Źródło: akt III, scena V

• Nie mieć męża mocno boli;
  Lecz i smutek w czasie tonie.
  • Źródło: akt II, scena V

• (…) Zachodzi z tak daleka
  Tam, gdzie się go dawno czeka.
  Głupi mędrek.
  • Źródło: akt I, scena IV
  • Opis: o Papkinie.
  • Zobacz też: Pan Jowialski

Wacław

• Bliskie nasze pomieszkania,
  Bliższe serca – ach, a przecie
  Tak daleko na tym świecie.
  • Źródło: akt I, scena VI

• Kiedy już jest dowiedzione,
  Że rozsądku zwykłą drogą
  Niezawodnie połączone
  Losy nasze być nie mogą,
  Po cóż w dawnej trwać kolei?
  • Źródło: akt II, scena III

• O, płci piękna, luba, droga!
  Twoja radość, twoje żale
  To jeziora lekkie fale:
  Jedna drugą ciągle ściga,
  Ta się schyla, ta się dźwiga,
  Ale zawsze w blasku słońca,
  Zawsze czysta i bez końca! –
  A my, dumni władcy świata,
  Mimo siebie pochwyceni,
  Za tym cieniem co ulata,
  Całe życie, z chwili w chwilę
  Przepędzamy jak motyle.
  • Źródło: akt II, scena IV

• Prędko zniknie każda trwoga,
  Gdy w miłości wzrok utonie.
  • Źródło: akt II, scena III
  • Zobacz też: miłość

• Tak jest – zgoda,
  A Bóg wtedy rękę poda.
  • Źródło: akt IV, scena XIII

Klara

• Ale każdy dziś młodzieniec
  Miłosnymi, czczymi słowy
  Zwykł przeplatać ślubny wieniec,
  Trudnoż zawsze dawać wiarę.
  • Opis: do Papkina.
  • Źródło: akt II, scena VII

• Nie, Wacławie,
  Gdzie mnie zachcesz, znajdziesz wszędzie
  Zawsze twoją – prócz w niesławie.
  • Źródło: akt I, scena VI

• Równie z rytmu jak z oręża
  Tak sławnego dostać męża
  Jest zaszczytem białogłowy;
  • Opis: do Papkina.
  • Źródło: akt II, scena VII

Zobacz też

• zemsta