Szachy

rodzina strategicznych gier planszowych

Szachy – rodzina strategicznych gier planszowych rozgrywanych przez dwóch graczy na 64-polowej, dwukolorowej planszy za pomocą zestawu bierek (pionów i figur).

  • Ale szachy to więcej niż gra czy rywalizacja. To wojna, teatr i śmierć.
Bierki szachowe
  • Dwie osoby mogą siedzieć naprzeciwko siebie, nie robiąc nic bardziej wyczerpującego fizycznie niż przesuwanie, od czasu do czasu, małych kawałeczków drewna. Jednak może to być doświadczenie niezwykle wyczerpujące emocjonalnie: potrzeby metaboliczne wielkich mistrzów szachowych podczas turniejów są porównywalne z potrzebami atletów w szczytowym momencie zawodów.
    • Autor: Robert Sapolsky, Dlaczego zebry nie mają wrzodów? Psychofizjologia stresu, tłum. Małgorzata Guzowska-Dąbrowska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011, ISBN 9788301160937, s. 14.
  • Dziesięć morderstw nie mieści w sobie tyle zbrodni, ile jedna partia szachów.
  • Dziwne, że panując nad światem od Indii na wschodzie do Andaluzji na zachodzie nie mogę poradzić sobie z trzydziestoma dwoma szachowymi figurkami rozmieszczonymi w kwadracie o boku zaledwie dwóch łokci.
    • Autor: Kalif Al-Mamun, IX wiek; cyt. za: Jurij Awerbach, Michaił Bejlin, Wyprawa do krainy szachów, tłum. Stanisław Kacprzak, Warszawa 1978, s. 127.
  • Istota szachów sprowadza się do tego, by – zgodnie ze wskazaniami mędrców – o zwycięstwie decydowała siła umysłu.
    • Opis: W książce J. Awerbacha i M. Bejlina źródło cytatu podano jako "Stary rękopis z VII wieku". Cyt. za: Jurij Awerbach, Michaił Bejlin, Wyprawa do krainy szachów, tłum. Stanisław Kacprzak, Warszawa 1978, s. 341.
  • Ja zawsze mam plan na to, co zrobię. Zawsze powtarzam, że polityka jest jak szachy – warto mieć trzy ruchy naprzód przygotowane, bo inaczej ktoś z boku może powiedzieć szach, mat. Więc ja zawsze mam trzy ruchy naprzód przygotowane. Ja w ogóle bardzo lubię grać w szachy i rekomenduję innym politykom, także z mojej formacji, żeby czasami sobie pograli w szachy, bo to jest bardzo rozwijająca gra.
  • Jeśli chcesz zniszczyć człowieka, naucz go grać w szachy.
  • Ktoś powiedział, że życie jest za krótkie, żeby grać w szachy ale to wina życia, nie szachów.
  • Ludzi poznaje się najlepiej w czasie długiej podróży oraz grając z nimi w szachy.
  • Mistrz szachowy uzewnętrznia swe idee przy tak wielkim wysiłku myślowym, że jego wewnętrzna wolność i niezależność – bez względu na twardość charakteru – nie może pozostać nie naruszona.
  • Możesz powalić swojego przeciwnika przy pomocy szachownicy, ale w ten sposób nie udowodnisz, że jesteś lepszym od niego szachistą.
  • Nad szachownicą odbywały się prawdziwe zmagania i pojedynki, które w innym miejscu nigdy nie przekraczały bariery płci. W tym aspekcie płaszczyzna szachownicy stała się w średniowieczu pierwszą platformą równouprawnienia kobiet i mężczyzn.
  • Ojciec podsuwał mi logiczne i inne matematyczne problemy do rozwiązania (...) Dawał mi dużo książek do czytania, nauczył mnie gry w szachy, był dumny ze mnie.
  • Partia szachów jest zawsze wygrana w następstwie błędu: partnera lub własnego.
  • Partia szachów ma trzy fazy:
    W pierwszej ma się nadzieję, że stoi się lepiej, w drugiej wierzy się, że pozycja jest lepsza, w trzeciej widzi się, że pozycja jest przegrana.
  • Podłogę w salonie przykryto olbrzymim, aksamitnym dywanem tkanym na wzór szachownicy [...] weszła trzydziestodwuosobowa barwna grupa młodych uczestników balu; szesnaścioro z nich ubranych było w stroje złociste: osiem młodych nimf przypominających orszak Diany, dalej król, królowa, dwaj strażnicy basztowi, dwaj rycerze i dwaj łucznicy. W tej samej kolejności weszło szesnaścioro pozostałych ubranych w brokat srebrzysty...
  • Poufna rozmowa bez słów; przejmująca z dreszczem aktywność przy stanie pełnej bezwładności, triumf i klęska, nadzieja i zwątpienie, życie i śmierć – i to wszystko na 64 polach; połączenie poezji z nauką; starożytny Wschód i nowoczesna Europa – oto czym są szachy.
  • Przy grze bądź przeciwnikiem rycerskim. Naucz się wygrywać bez zbytniej radości i przegrywać bez gniewu. Nie podkreślaj słowami swego zwycięstwa i nie umniejszaj sukcesu przeciwnika. Nie okazuj lekceważenia nawet najsłabszemu partnerowi. Nie przeszkadzaj mu gdy myśli – nie rozmawiaj i nie krytykuj jego ruchów. Nie śpiewaj i nie gwiżdż podczas partii – zwłaszcza jeśli nie masz słuchu.
  • Siła gry jest pojęciem względnym i może być mierzona tylko według siły partnerów. Skalę umiejętności i potęgi wyznacza mistrz świata stojący na najwyższym stopniu szachowych osiągnięć człowieka [...]
    • Autor: Rudolf Spielmann; cyt. za: Jurij Awerbach, Michaił Bejlin, Wyprawa do krainy szachów, tłum. Stanisław Kacprzak, Warszawa 1978, s. 267.
  • Szachy są jak życie (...). Każda figura i pion mają swoje zadanie. Niektóre są słabe, inne są mocne. Niektóre ważne są na początku gry, a inne cenniejsze pod koniec. Ale żeby wygrać, potrzebujesz ich wszystkich. I, tak jak w życiu, nie ma punktacji. Można mieć o dziesięć pionów mniej, a i tak wygrać.
  • Szachy naprawdę są podobne do boksu, choć może się to wydawać mało adekwatne porównanie (śmiech). Przecież już szachownica swoim kształtem przypomina ring. W obu przypadkach decyduje strategia, przygotowanie, początek walki. W boksie podobnie jak w szachach trzeba planować kilka kroków do przodu. Trzeba szukać słabych stron rywala i umieć je wykorzystywać. Bardzo lubię szachy i dużo w nie gram. Także moje dzieci. Z bratem toczymy nawet całodniowe szachowe batalie. Bardzo to lubię.
  • Szachy są morzem, w którym komar może ugasić pragnienie, a słoń kąpać się.
  • Szachy – podobnie jak miłość – są zaraźliwe bez względu na wiek.
  • Szachy, to w porównaniu z innymi grami rozrywka najszlachetniejsza, wymagająca największego kunsztu, i dlatego pomówimy przede wszystkim o szachach.
    • Autor: Alfons X Mądry, Księga gier (1283 r.); cyt. za: Jurij Awerbach, Michaił Bejlin, Wyprawa do krainy szachów, tłum. Stanisław Kacprzak, Warszawa 1978, str. 11.
  • W każdym debiucie, w każdym jego wariancie można odstąpić od teoretycznych, szablonowych rozwiązań osiągając przy tym nie gorsze, a niekiedy lepsze nawet efekty.
    • Autor: Michaił Czigorin; cyt. za: Jurij Awerbach, Michaił Bejlin, Wyprawa do krainy szachów, tłum. Stanisław Kacprzak, Warszawa 1978, s. 141.

Zobacz też: