Nicolae Ceaușescu

Nicolae Ceaușescu (1918–1989) – rumuński polityk komunistyczny, generał, dyktatorski prezydent Rumunii od 1967 do momentu, kiedy został obalony i stracony z żoną Eleną.

Nicolae Ceaușescu

Wypowiedzi

Proces z 25 grudnia 1989

Ta sekcja ma chronologiczny układ cytatów.

• Mówię do was jako zwyczajny obywatel i przypominam, że jestem prezydentem Rumunii. (…) Jestem prezydentem narodu, nie będę rozmawiał z prowokatorami, nie będę też rozmawiał z przywódcami puczu i najemnikami.
  • Źródło: Diane Ducret, Kobiety dyktatorów, tłum. Maria Rostworowska, Wydawnictwo Znak, Kraków 2012, ISBN 9788324018840, s. 260.

• Czy to możliwe, żebyśmy byli aż tak winni?
  • Źródło: Diane Ducret, Kobiety…, op. cit., s. 261.

• Nie mieliśmy kont w Szwajcarii. Nikt nie otwierał żadnego konta. To dowód, jak bardzo się pan myli. Co za oszczerstwo, co za prowokacja! To jest zamach stanu.
  • Źródło: Diane Ducret, Kobiety…, op. cit., s. 261.

• Wy, jako oficerowie, powinniście wiedzieć, że rząd nie może wydać takiego rozkazu. Ale ci, którzy zabili tych młodych ludzi, byli terrorystami.
  • Opis: na temat krwawego stłumienia demonstracji w Timișoarze 20 grudnia 1989.
  • Źródło: Diane Ducret, Kobiety…, op. cit., s. 262.

• Co? O co on nas pyta?
  • Opis: gdy prokurator zapytał Elenę, czy cierpiała już na jakąś chorobę psychiczną.
  • Źródło: Diane Ducret, Kobiety…, op. cit., s. 262.

• Nie, nie podpiszemy. Poza tym nie uznaję takiej obrony.
  • Opis: nie chcąc razem z żoną przyznać, że Elena mogła cierpieć na chorobę psychiczną.
  • Źródło: Diane Ducret, Kobiety…, op. cit., s. 262.

• Niech żyje socjalistyczna republika wolnej i niezależnej Rumunii!
  • Opis: ostatnie słowa
  • Źródło: Diane Ducret, Kobiety…, op. cit., s. 263.

Inne

• Historyczne wydarzenie 23 sierpnia 1944 stanowiło początek rewolucji ludowej w Rumunii, epoki wielkich przeobrażeń rewolucyjnych w życiu gospodarczym i społecznym kraju, w strukturze społeczeństwa, zapewniało pełną niepodległość naszej ojczyźnie.
  • Opis: o pokonaniu reżimu faszystowskiego generała Iona Antonescu w dniu 23 sierpnia 1944.
  • Źródło: „Prawda”, 22 sierpnia 1974, cyt. za: Historia drugiej wojny światowej 1939–1945, t. 9, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, tłum. Marian Laprus, Antoni Pacześniak, s. 495.

• Kobiety mogą wnieść szczególnie wartościowy wkład do walki politycznej.
  • Źródło: Erich Schaake, Kobiety dyktatorów, op. cit., s. 39.

• Nikt nie będzie robił ze mnie głupca, jestem przecież rumuńskim prezydentem!
  • Źródło: Cytaty sławnych dyktatorów, „Świat na dłoni Extra”, nr 2/2016, s. 98.

• Płód jest własnością całego społeczeństwa. Ci, którzy próbują nie mieć dzieci, są dezerterami i naruszają prawo narodu do ciągłości.
  • Źródło: Karen Breslau, Overplanned Parenthood: Ceaușescu’s Cruel Law, „Newsweek”, 22 stycznia 1990, cyt. za: Shelley Klein, Najgroźniejsi dyktatorzy w historii, wyd. Muza, Warszawa 2008, ISBN 9788374953238, tłum. Jolanta Sawicka, s. 149.
  • Zobacz też: płód

• Towarzysze, bądźmy gotowi bronić w każdym momencie naszej socjalistycznej ojczyzny, Rumunii. Jest nie do pomyślenia we współczesnym świecie, żeby kiedy naród się podrywa do walki w obronie swej niepodległości i równych praw, jakikolwiek kraj socjalistyczny, a wręcz kraje socjalistyczne, naruszał wolność i niezależność innego państwa… Zdecydowaliśmy, że od dzisiaj będziemy tworzyć zbrojne, patriotyczne oddziały robotników, chłopów i inteligencji, obrońców niepodległości kraju… Naród rumuński jako całość nie pozwoli nikomu ruszyć granic swej ojczyzny.
  • Opis: z przemówienia do tłumów zgromadzonych na placu Republiki w Bukareszcie, potępiając radziecką inwazję na Czechosłowację 22 sierpnia 1968.
  • Źródło: Julian Hale, Ceaușescu’s Romania, cyt. za: Shelley Klein, Najgroźniejsi…, op. cit., s. 148.

O Nicolae Ceaușescu

Wypowiedzi z grudnia 1989

• Broda mu drży. Żona prezentuje się lepiej. Mówiło się o zamykaniu granic, żeby nie mogli zwiać. Tymczasem ja zobaczyłem dwoje staruszków, którzy stali na poboczu, próbując złapać okazję…
  • Autor: Marius Popescu, dyrektor państwowego gospodarstwa rolnego
  • Opis: na widok uciekających Nicolae i Eleny Ceaușescu po utracie przez nich władzy.
  • Źródło: Marion Guyonvarch, Eric Pelletier, Krwawe Boże Narodzenie Nicolae Ceausescu w: Ostatnie dni dyktatorów, tłum. Anna Maria Nowak, wyd. Znak Horyzont, Kraków 2014, s. 204–205.

• Ceausescu poświęcono, by ratować administrację kraju. W ten sposób system został niejako rozgrzeszony. Nie wykorzystaliśmy okazji, by odprawić rzetelny, merytoryczny sąd nad komunizmem. To wciąż jeszcze przed nami.
  • Autor: Dan Voinea
  • Źródło: Marion Guyonvarch, Eric Pelletier, Krwawe Boże Narodzenie Nicolae Ceausescu w: Ostatnie dni dyktatorów, op. cit., s. 206.

• Mimo, że on, podobnie jak ona [Elena] popełnili straszne czyny, chcemy ich bronić.
  • Autor: Nico Teodorescu
  • Źródło: Protokół z prowadzonego przy drzwiach zamkniętych procesu Nicolae i Eleny Ceausescu, 25 grudnia 1989, cyt. za: Shelley Klein, Największe zbrodniarki w historii, wyd. Muza, Warszawa 2006, ISBN 8373198547, tłum. Barbara Gutowska-Nowak, s. 105.

• Nie otrzymałem żadnych rozkazów, ale jeśli wziąć pod uwagę stawiane im zarzuty: ludobójstwo, zbrodnie przeciwko ludzkości, zniszczenie gospodarki narodowej, wyrok sam się narzucał. To musiała być kara śmierci.
  • Autor: Dan Voinea
  • Źródło: Marion Guyonvarch, Eric Pelletier, Krwawe Boże Narodzenie Nicolae Ceausescu w: Ostatnie dni dyktatorów, op. cit., s. 206.

• On [Nicolae] miał przy sobie czysty notes i wieczne pióro. Ona [Elena] kobiecą torebkę. To wszystko. Zasnęli dopiero koło drugiej nad ranem, wtuleni w siebie.
  • Autor: Iulian Stoica, starszy porucznik
  • Źródło: Marion Guyonvarch, Eric Pelletier, Krwawe Boże Narodzenie Nicolae Ceausescu w: Ostatnie dni dyktatorów, op. cit., s. 205.

• W taki sam sposób, jak [Ceaușescu] odmawiał dialogu ze społeczeństwem, tak i teraz odmawia rozmowy z nami. Zawsze utrzymywał, że działa i przemawia w imieniu narodu, że jest ulubieńcem narodu, ale jedyne, co robił, to tyranizował ten naród. Będziecie musieli odpowiedzieć na zarzut urządzania w waszym domu niebywale wystawnych przyjęć z różnych okazji. Szczegóły są znane. Oboje oskarżeni sprowadzali sobie z zagranicy najbardziej luksusowe produkty żywnościowe i ubrania. Naród dostawał zaledwie 200 gram na dzień, za okazaniem dowodów tożsamości. Oskarżeni okradali naród i nawet nie chcą o tym mówić. To tchórze.
  • Opis: z protokołu z zamkniętego procesu Nicolae i Eleny Ceaușescu.
  • Źródło: Shelley Klein, Najgroźniejsi…, op. cit., s. 155, 156.

• Z powodu zbrodni przeciw narodowi, jakich się dopuściła ta dwójka tyranów, w imieniu ich ofiar proszę o wyrok śmierci dla obojga oskarżonych. Akt oskarżenia zawiera następujące punkty: ludobójstwo, zgodnie z artykułem 256 kodeksu karnego; atak zbrojny na naród i władzę państwową zgodnie z artykułem 163 kodeksu prawnego; niszczenie budynków i instytucji państwowych, osłabianie gospodarki narodowej, zgodnie z artykułami 165 i 145 kodeksu karnego.
  • Opis: fragment protokołu z zamkniętego procesu przeciwko Nicolae i Elenie Ceaușescu, 25 grudnia 1989.
  • Źródło: Shelley Klein, Najgroźniejsi…, op. cit., s. 145.

Inne

• Byłoby dobrze pojmać tę dwójkę [Nicolae i Elenę] i przeprowadzić proces w normalnych warunkach, ale napięcie w Bukareszcie rosło i istniało niebezpieczeństwo wybuchu regularnej wojny domowej.
  • Autor: Ion Iliescu, następca Ceaușescu na stanowisku prezydenta
  • Źródło: Reuters Information Service, 1995, cyt. za: Shelley Klein, Najgroźniejsi…, op. cit., s. 157.

• Gdy dyktatora Rumunii Nicolae Ceausescu ogarniała depresja, żona, Elena, zwykła pocieszać męża, tłumacząc mu, że Rumuni nie zasługują na niego, że jest dla nich „zbyt wielki”. Na swój sposób miała rację; oni rzeczywiście nie zasługiwali na Ceausescu, bo nikt na świecie nie zasługiwał na rządy podobnej kreatury. Nawet Rumunia – ojczyzna wampirów i wilkołaków, kraj, którego bohaterem narodowym jest Wład Palownik, uważany za prawzór hrabiego Drakuli – nigdy w swoich dziejach nie zaznała rządów tak bezlitosnych. Ceausescu jednak mimo całego zła, jakie wyrządził swemu narodowi, cieszył się wielkim uznaniem za granicą, gdzie w okazywaniu mu wyjątkowych względów prześcigali się najbardziej szacowni mężowie stanu, od generała de Gaulle’a po panią premier Margaret Thatcher. (…) Dziś mało kto – poza garstką ludzi umysłowo chorych i patologicznie zwyrodniałych – podziela tę opinię, tym bardziej że eksperymenty Ceausescu na polu planowania socjalistycznego i inżynierii społecznej doprowadziły rządzony przez niego kraj na krawędź upadku.
  • Autor: Geoffrey Regan, Historyczne błędy, skandale i ciekawostki, tłum. Marek Urbański, wyd. Klub dla Ciebie, Warszawa 2005, ISBN 8374041064, s. 62.

• Gdyby w ZSRR rządził jeszcze Leonid Breżniew i jego następcy, mielibyśmy interwencję wojskową. Gorbaczowa namawiali do niej Erich Honecker i Nicolai Ceaușescu. Ceaușescu trafnie rozpoznał sytuację, że zmiany w Polsce staną się jego końcem.
  • Autor: Krzysztof Skubiszewski, wywiad Do niepodległości krok po kroku, „Gazeta Wyborcza”, 11 września 2009.
  • Zobacz też: Leonid Breżniew, Erich Honecker, Michaił Gorbaczow

• Jeden z najwybitniejszych polityków świata.
  • Autor: Richard Nixon
  • Źródło: Geoffrey Regan, Historyczne błędy, skandale i ciekawostki, op. cit., s. 62.

• Kiedy zapytano Andruta, jakie imię pragnie nadać synowi, ten wybełkotał: – „Nicolae”. – „Ale przecież masz już syna Nicolae, pierworodnego zresztą” – zaprotestowała rodzina. Szewc ściągnął usta w pijanym grymasie, marszcząc czoło w potwornej męce myślenia. – „Nicolae” – wydukał uparcie i głowa opadła mu na piersi, ponieważ sen chwycił go gwałtowny. Nie było rady. Dziecku nadano żądane przezeń imię.
  • Autor: Przemysław Słowiński, Dyktatorzy i ich kobiety. Seks, władza i pieniądze, Wydawnictwo Videograf, Chorzów 2013, ISBN 9788378351320, s. 174.

• Kiedy zobaczyłem ich [małżeństwo Ceaușescu] martwych, jako prawnik nie czułem zupełnie nic. Ale jako obywatel, podobnie jak wszyscy, czułem wielką radość. To było najpiękniejsze Boże Narodzenie w całym moim życiu.
  • Autor: Nico Teodorescu
  • Źródło: „The Times”, cyt. za: Shelley Klein, Największe zbrodniarki w historii, op. cit., s. 8–9.

• Nacjonalizm etniczny sprawdzał się za to świetnie jako naturalna ideologia rządzącego aparatu. W Polsce przykładem takiego nacjonalizmu był nurt związany z nazwiskiem gen. Mieczysława Moczara, szefa aparatu bezpieczeństwa. Ten nurt posługiwał się językiem germanofobii i ukrainofobii, jawnym antysemityzmem i ukrytym antysowietyzmem. Był to wariant komunizmu nacjonalistycznego, skrajnie policyjnego i represyjnego wobec tendencji demokratycznych: jak maoizm w Chinach, rządy Enwera Hodży w Albanii czy Ceaușescu w Rumunii.
  • Autor: Adam Michnik

Uwaga: W dalszej części znajdują się słowa powszechnie uznawane za wulgarne!

• Nikt ci nigdy nie powiedział, że jesteś pedałem? Bo właśnie tym jesteś, pedałem. Jesteś zwykłym pedałem!
  • Autor: Fidel Castro
  • Opis: wypowiedziane do Ceaușescu w salonie pałacu prezydenckiego w Bukareszcie 27 maja 1972 podczas spotkania obu dyktatorów.
  • Źródło: Serge Raffy, Fidel Castro, tłum. Maria Mróz, wyd. Świat Książki, Warszawa 2006, s. 284.

• Poczuli się głęboko urażeni. Nie umieli lub nie chcieli się złapać tej ostatniej deski ratunku. Po tym podziękowali mi za pomoc.
  • Autor: Nico Teodorescu, obrońca w procesie pary prezydenckiej, której zaproponował powołanie się na niepoczytalność
  • Źródło: United Press International, 25 stycznia 1990, cyt. za: Shelley Klein, Najgroźniejsi…, op. cit., s. 156.

• Popatrzcie, ta nieludzka twarz ze szczęką z czasów kamienia łupanego. Ten analfabeta, który chciał nas wszystkich uczyć, jak sepleniący wąż.
  • Autor: Adrian Păunescu
  • Źródło: Erich Schaake, Kobiety dyktatorów, op. cit., s. 53.

• Reżim Ceausescu należał do najbardziej represyjnych ze wszystkich komunistycznych dyktatur. Tajna policja, Securitate, kontrolowała prasę i telewizję, bezwzględnie tłumiąc wszelkie przejawy opozycji. Oporni lądowali w obozach, najbardziej niepoprawnym przydarzały się śmiertelne wypadki samochodowe, „samobójstwa”, czy inne nieszczęścia. Dzięki takim metodom przez lata całe w miarę łatwo było rządzić sponiewieranym, głodnym i wiecznie apatycznym społeczeństwem. Szacunkowo przyjmuje się, że w okresie panowania Ceausescu w więzieniach i wskutek skrytobójczych mordów poniosło śmierć ponad siedem tysięcy ludzi uważanych za wrogów państwa i socjalizmu. Zwłoki najczęściej palono, potem mielono w młynie zbożowym w Bukareszcie.
  • Autor: Przemysław Słowiński, Dyktatorzy i ich kobiety. Seks, władza i pieniądze, Wydawnictwo Videograf, Chorzów 2013, ISBN 9788378351320, s. 182.

• Rządzą nami chorzy – to czujemy i o tym dowiadujemy się po niewczasie. Satrapy w rodzaju Stalina czy Hitlera, których paranoidalne osobowości znajdują odpowiedni grunt do rozwoju w nastrojach społecznych narodów i krajów. Rządzi nami ustanawiający senatorem swego konia Kaligula, ale także Edek z Mrożkowskiego Tanga czy Witkacowski Sajetan Tempe z Szewców. To są przypadki skrajne, choć wcale nie tak rzadkie i nie tylko literackie. Bo Nicolae Ceausescu, Idi Amin, Napoleon, papieże i antypapieże każą nam się zastanowić nad psychicznym zdrowiem ludzi władzy. Może jeszcze nie gminnej, ale czy czasem już nie wojewódzkiej – i na pewno centralnej.
  • Autor: Bernard Nowak, Od polskiego wydawcy (Lublin, grudzień 1992) w: Pierre Accoce, Pierre Rentchnick, Chorzy, którzy nami rządzą, tłum. Marta Kubiak, Wydawnictwo Test, Lublin 1992, s. 7.

• Słońce Karpat zaszczyciło ten świat, rodząc się 26 stycznia 1918 roku w miejscowości Scornicesti na Wołoszczyźnie, na północny zachód od Bukaresztu. Było dziesiątym z kolei (niektóre źródła podają, że trzynastym) dzieckiem wiecznie pijanego szewca Andruta i jego zahukanej żony, Eleny. Tak jak za czasów Stalina obowiązkiem uczniów było wykucie na pamięć życiorysu syna szewca Dżugaszwili, patriotycznym obowiązkiem rumuńskich dzieci stała się z czasem pełna recytacja biografii innego szewskiego pomiotu. Jak widać, historia lubi się powtarzać.
  • Autor: Przemysław Słowiński, Dyktatorzy i ich kobiety. Seks, władza i pieniądze, Wydawnictwo Videograf, Chorzów 2013, ISBN 9788378351320, s. 174.

• Tragiczny koniec Ceaușescu i jego „lady Makbet” (żony Eleny) był jednym z najokropniejszych reality show, filmowanych na żywo i pokazywanych telewidzom na całym świecie. Od owego momentu Historia zaczęła być pisana obrazami (mimo manipulacji). Samosądem nad dyktatorem w Rumunii kończyła się nie tylko epoka radzieckiego marksizmu, ale również „trzecia droga”, jaką realizowali tacy przywódcy, jak Ceaușescu, wywodzący się z rozwodnionego maoizmu.
  • Autor: José María López Ruiz, Tyrani i zbrodniarze. Najwięksi nikczemnicy w dziejach świata, tłum. Agata Ciastek, Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa 2006, s. 295.

• Tytuł szlachecki od królowej [Elżbiety II] otrzymał Ceausescu. Królowa odebrała Ceausescu szlachectwo dopiero na dzień przed egzekucją jego i żony. Imperium Brytyjskie nadaje bowiem szlachectwo nie za szlachetność, ale za siłę. A odbiera nie za występek, ale za słabość.
  • Autor: Cezary Michalski, Wszyscy zasłaniamy Jezusa, krytykapolityczna.pl, 1 lutego 2012
  • Zobacz też: Elżbieta II

• Większość liderów partii komunistycznych, którzy w pierwszych dziesięcioleciach po II wojnie światowej rządzili państwami Europy Wschodniej, kontrolowani przez swych sowieckich mocodawców, była pionkami Moskwy. Przywódca Rumunii Nicolae Ceaușescu był inny. Nie tylko zerwał z ZSRR, lecz także wprowadził swój własny kult jednostki; kreując się na „Geniusza Karpat”, przeznaczał ogromne fundusze swego zubożałego kraju na budowę olbrzymich pomników ku własnej chwale, a także mordował przeciwników politycznych przy pomocy tajnej policji politycznej Securitate. Razem z żoną, Eleną, tworzyli groteskową parę. Gdy runął blok komunistyczny, spośród obalonych przywódców jedynie oni zostali rozstrzelani.
  • Autor: Simon Sebag Montefiore, Potwory. Historia zbrodni i okrucieństwa, tłum. Jerzy Korpanty, wyd. Świat Książki, Warszawa 2010, ISBN 9788324715480, s. 273.

• W stosunkach wewnętrznych zachowywał ostry kurs. Jego reżim należał do najbardziej represyjnych ze wszystkich europejskich reżimów komunistycznych. Tajna policja kontrolowała prasę i telewizję, bezwzględnie tłumiąc wszelkie przejawy opozycji. W latach siedemdziesiątych Ceausescu zaczął forsować katastrofalny dla kraju program industrializacji, który wywoływał głęboki kryzys gospodarczy. W celu spłacenia zaciągniętych kredytów rozwijano na ogromną skalę, kosztem rynku wewnętrznego, eksport produktów żywnościowych i ropy naftowej. Ceausescu rozwinął również wokół siebie i swojej żony niezwykły kult. Zaczął szerzyć się nepotyzm. Członkowie najbliższej rodziny dyktatora obejmowali najważniejsze stanowiska w państwie.
  • Autor: Alex Axelrod, Charles Phillips Władcy, tyrani, dyktatorzy. Leksykon, wyd. Politeja, Warszawa 2000, s. 104

• Wyprowadzono ich z sali rozpraw, dalej był dziesięciometrowy korytarz, a potem wyszli na podwórko koszar. Od drzwi do muru, pod którym ich rozstrzelano, było jakieś piętnaście metrów. Kiedy wyprowadzono ich na podwórko [Ceaușescu], zatrzymał się na widok żołnierzy. Myślę, że dopiero wtedy zdał sobie sprawę, że zostanie stracony. Najpierw chwycili jego i postawili pod murem. Zrobili dwa kroki do tyłu i oficer strzelił pierwszy. Pozostali członkowie plutonu egzekucyjnego stali za nim. Kiedy strzelili, podskoczył. Myślę, że to był odruch, bo celowali w jego nogi. Wyskoczył co najmniej pół metra w górę. Być może widzieliście w telewizji, że upadł na plecy, z podkurczonymi nogami. A potem zastrzelili ją [Elenę].
  • Autor: Dan Voinea
  • Źródło: Shelley Klein, Największe zbrodniarki w historii, op. cit., s. 105.

• Zwiedzający miejsce urodzin Kim Ir Sena, wieś Mangede, zauważy, że gospodarze po obaleniu Ceausescu natychmiast usunęli tabliczkę z jego nazwiskiem stojącą obok sosnowego drzewka, które niegdyś w tym kraju posadził rumuński lider. Gdy zapytano przewodniczkę, co się stało z tą tabliczką, ta bez zastanowienia wyrecytowała urzędową formułkę następującej treści: „Osoba, która posadziła to drzewko, okazała się niegodna, by o niej pamiętać, gdyż pozwoliła się zabić swoim przeciwnikom". Według wiedzy autora obalenie i zabicie Nicolae Ceausescu było i jest nadal komentowane przez północnokoreańskich ideologów jako niemal klasyczny przykład złego i niekonsekwentnego przeprowadzenia sukcesji władzy.
  • Autor: Waldemar Dziak, Kim Jong Il, Wydawnictwo Trio, Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 2004, s. 82.