Wikicytaty

Ludzie bezdomni

powieść Stefana Żeromskiego

Ludzie bezdomni – powieść autorstwa Stefana Żeromskiego.

Strona tytułowa wydania z 1900 roku
  • Co krok można spotkać osoby zadowolone (z siebie), ale nigdzie nie widać wesołych.
    • Postać: Joasia
  • Cudze rzeczy znać dobrze, a swoje potrzeba!
    • Opis: Reakcja Chmielnickiego, na nie wiedzę Judyma, który nie zna położenia Cisów.
    • Postać: doktor Chmielnicki
  • Człowiek jest to rzecz święta, której krzywdzić nikomu nie wolno. Granica krzywdy leży w sumieniu, leży w sercu ludzkim.
  • Człowiek stworzony jest do szczęścia! Cierpienie trzeba zwalczać i niszczyć jak tyfus i ospę.
  • Dawniej myślałam, że złą jest nienawiść. Gniewać się, mieć urazę – to inna rzecz, ale nienawiść. Przecie to jest pragnienie krzywdy.
  • – Dyziu, zachowaj się jak należy... – rzekła matka – bo pan oficer wyjmie pałasz i utnie ci głowę.
    • Postać: matka Dyzia
  • Filister zabiera się do robienia kariery, filister, filister.
    • Opis: doktor Judym wyjeżdża do Cisów żeby pracować.
    • Postać: Tomasz Judym
    • Zobacz też: Kariera
  • Gdzież jest ten dół śmierci, w którym zgasiło się to serce najbardziej czułe, serce na miarę niewidzianą i niesłychaną, spalone od uczuć wiecznych. Cieniu bolesny...
    • Postać: Joasia
  • Ja jestem człowiek młody, który starcem w danej chwili żadną miarą być nie może.
    • Opis: Rozmowa doktora Judyma z Krzywosądem.
    • Postać: Tomasz Judym
  • Ja muszę rozwalić te śmierdzące nory.
  • Jesteśmy [kobiety] wszystkie tak zaangażowane w sztuce mielenia językiem na szkodę bliźnich, że kiedy mężczyzna zbliża się pierwszy raz do obcej, z pewnością formułuje sobie pytanie: jaki też to rodzaj zwierzęcia?
  • Jeżeli przychodzą do mnie po radę, to niech jej słuchają! W przeciwnym razie nie leczę, nie leczę wcale! Jeśli nie niszczę źródeł śmierci...
  • Kochano ją, jeżeli tak można powiedzieć, przez obowiązek.
    • Opis: Joanna o pannie L.
  • Kto zmaga się ze światem umrzeć musi w czasie, aby żyć w wieczności.
  • Medycyna będzie wykreślała drogi życia masom ludzkim, podniesie je i świat odrodzi.
    • Postać: Tomasz Judym
  • Medycyna to jest medycyna, to jest fach. Ja się nauczyłem, wydałem pieniądze, włożyłem ogrom pracy, ja umiem, mam patent – więc leczę.
    • Postać: doktor Chmielnicki
    • Zobacz też: medycyna
  • Minąwszy ogród i plac za Żelazną Bramą, był u siebie i przywitał najściślejszą ojczyznę swoją. Wąskimi przejściami, pośród kramów, straganów i sklepików wszedł na Krochmalną. Żar słoneczny zalewał ten rynsztok w kształcie ulicy. Z wąskiej szyi między Ciepłą i placem wydzielał się fetor jak z cmentarza. Po dawnemu roiło się tam mrowisko żydowskie.
    • Opis: opis dzielnic nędzy.
    • Zobacz też: Nędza
  • Mnie imponują ludzie odważni. A to znaczy być wyśmiewanym, być zadręczonym tym wiecznym śmiechem, jak chory indyk przez stado, to ja wiem najlepiej.
  • Musimy umoczyć wargi w pucharze rozpusty.
  • My sami każdemu z przechodzących wrzucamy jakąś bryłkę ciężaru. To samo czynią z nami bliźni nasi. Nic darmo...
  • Na cóż się zda cierpienie?... Czy można wierzyć, że taka męka jest zwyczajną, ordynarną koniecznością? Czyją? Gdy długie dnie są wypełnione, staje się ono dla umysłu niepojęta zagadką, tajemnica udręczającą, której znaczenie, nad wyraz doniosłe, ukryte a władcze, jak ptak mistyczny krąży nad głową.
    • Postać: Joasia
  • Nikogo z żywych nie można otoczyć w myśli taką czcią, świętą czcią, jak tych, co zostają za nami w mroku niepamięci
  • Od pewnego czasu łamię i poszukuję widoku radości.
    • Postać: Joasia
  • Otrzymałem wszystko, co potrzeba... Muszę to oddać, com wziął. Ten dług przeklęty... Nie mogę mieć ani ojca, ani matki, ani żony, ani jednej rzeczy, którą bym przycisnął do serca z miłością, dopóki z oblicza ziemi nie znikną te podłe zmory. Muszę wyrzec się szczęścia. Muszę być sam jeden. Żeby obok mnie nikt nie był, nikt mię nie trzymał!
    • Opis: Pożegnanie z Joasią
    • Postać: Tomasz Judym
  • Po co? – myślał – mam meblować mieszkanie, cui bono? Czy mój pacjent zyska co na tym? Czy może ja za pomocą kanap i obrazków zyskam pacjentów? Bynajmniej!
    • Opis: o swoim gabinecie. Cui bono? (łac.) – po co? Dla czyjego dobra?
    • Postać: Tomasz Judym
  • Po nocy bezsennej mam tę ciągłą nierówność bicia serca, oczy jakby piaskiem zasypane, szum w uszach, ból w gardle – i jakąś obmierzłą trwogę w duszy.
    • Postać: Joasia
  • Poezja to szczery głos duszy ludzkiej.
  • Praca nasza to jest walka ze śmiercią. Co może się porównać z pracą lekarza? Czy praca na roli, czy w fabryce, czy „zajęcie” urzędnika, kupca, rzemieślnika nawet żołnierza? Każda myśl tutaj, każdy krok, każdy czyn, musi być zwyciężaniem ślepych i strasznych sił natury.
    • Postać: Tomasz Judym
    • Zobacz też: lekarz
  • Przekonałem się, że to, co częstokroć zowiemy rolą zakładu w historii okolicy, przypisywanie mu jakiegoś społecznego czy higienicznego znaczenia, jest tylko rodzimą blagą, efektem, reklamą, obliczoną na głupotę histeryczek. Dla mnie tedy jest to widok taki sam jak każdy inny.
    • Opis: Doktor Judym o zakładzie w Cisach
    • Postać: Tomasz Judym
  • Sucha kromka chleba, ale moja własna; niebogata przyszłość, ale urobiona własnymi rękami. Z obu stron mojej samotnej, kamienistej ścieżki, po której idę, roztacza się świat nowoczesny jak dojrzewający zboża pól nie ogarniętych oczami. Rozum mój i serce karmią się kulturą żyjącego świata, w której z dnia na dzień przybywa pierwiastek dobra.
    • Opis: Joasia emancypantka.
    • Postać: Joanna Podborska
  • Szczęście jednostki musi być podporządkowane dobru ogółu.
    • Postać: Korzecki
  • Szybko wygasa domowe ognisko i rozwiewa się w ostrym wietrze wonny dym rodzinnego namiotu. Gniazdo człowiecze trwa tak samo długo jak gniazdo pająka.
  • Ściany były pełne cienia i smutku, jak deski składające trumnę.
  • Świat jest to chytry przemysłowiec, który nie myśli wcale pieniędzy zebranych wydawać w tym celu, ażeby biedny pracowniczek mógł sobie lepiej a wygodniej przepędzać życie.
  • Tak, bez wątpienia: wieś stworzył Pan Bóg, a miasto diabeł.
  • Tak, tak... Trzeba dokądś iść, to darmo. Wiktorowa się nie wyżywi, a i ja czyż długo bym potrwał z taką sumą pacjentów jak obecnie. Pojadę. Może nie na zawsze, może na rok, na dwa. Może gdy wrócę, będzie, do stu tysięcy diabłów, co innego.
    • Opis: Rozmyślenia doktora Judyma dotyczące wyjazdu do Cisów.
    • Postać: Tomasz Judym
  • Tęsknota... Smutek, któremu brak wszelkiego przedmiotu, celu i myśli.
  • Tęsknota, tęsknota… Uczucie najbardziej niewypowiedziane, stan próżny wszelakiej ulgi, ucisk serca ciągły i jednostajny.
  • Właśnie: dobro społeczne! Zawsze to mówimy i jakoby wiemy, co to jest szczęście i dobro społeczeństwa, ale nigdy nas nie zajmuje szczęście jednostki.
    • Opis: Rozmowa Korzeckiego z dyrektorem Kalinowiczem
    • Postać: Korzecki
  • Wszystko, czym dusza jego żywiła się, tak samo jak ciało chlebem, w czyn się zmienić nie mogło, musiało pozostać sobą, tym samym, marzeniem.
    • Postać: Tomasz Judym
    • Zobacz też: Marzenie
  • W tym czczym życiu panuje wszechwładna obłuda.
  • Zadowolenie jest tam, gdzie są małe potrzeby, a szczęścia, z którego tryska wesele, tak jakby nigdzie nie było.
    • Postać: Joasia
  • Ze wszystkich tych zazdrości i pragnień ofiarnego działania na dużym polu, z żarłocznych egoizmów, które się przeistoczyły w czucia nadindywidualne, wolno teraz idących drzemać w przymusową bezsilność, sączył się smutek jak palące krople trucizny. Napojone nim serce obejmowało świat, ludzi i rzeczy jakby w minucie pożegnania.
    • Postać: Tomasz Judym
    • Zobacz też: Smutek
  • Ze wszech stron, z oczu każdego chorego patrzy w nas zaraza i śmierć. Gdy zbliża się cholera, gdy wszyscy ludzie tracą rozsądek, zamykają w pośpiechu szachrajskie kramy swoje i uciekają, lekarz sam jeden idzie na przeciwko tej niedoli kraju. Wówczas widać dopiero w lustrze, czym my jesteśmy. Wówczas słuchają naszych rad, naszych zleceń, postanowień i rozkazów.
    • Postać: Tomasz Judym
    • Zobacz też: choroba
Źródło: „https://pl.wikiquote.org/w/index.php?title=Ludzie_bezdomni&oldid=592002”