Jan Pietrzak

polski satyryk i aktywista polityczny

Jan Pietrzak (ur. 1937) – polski satyryk, twórca kabaretu Pod Egidą, piosenkarz, kompozytor, autor tekstów piosenek i aktor.

Jan Pietrzak, 2013

Wypowiedzi w wywiadach

edytuj
  • (…) jedyne w moim zawodzie, co mnie denerwuje, (…) to są polskie drogi.
    • Źródło: Grunt to rodzinka, Polsat
  • Mam okrutny żart z tymi imigrantami, że oni liczą na to, że Polacy są przygotowani, bo mamy baraki. Mamy baraki dla imigrantów: w Auschwitz, w Majdanku, w Treblince, w Stutthofie. Mamy dużo baraków zbudowanych tu przez Niemców. I tam będziemy tych imigrantów, wpychanych nam nielegalnie przez Niemców, ponieważ nielegalni nie są ci ludzie, którzy uciekają do lepszego świata.
  • (…) na przykład jak widzę na tablicach, których w Warszawie jest mnóstwo na każdej ulicy, że tutaj zginęło 40 osób, 40 Polaków, warszawiaków rozstrzelanych, to zwracam uwagę na to, że na tych tablicach wszystkich jest napisane „rozstrzelani przez hitlerowców”. (…) Już jest podstawowe, główne kłamstwo – wszędzie występują albo „hitlerowcy”, albo „naziści”, nie ma Niemców w ogóle przy tym. Setki tablic jest w Warszawie, w ogóle Niemców nie ma na żadnej tablicy. Stworzono całkiem nowy naród – naziści – który rozstrzeliwał Polaków. Więc ja jestem bardzo uczulony na takie kłamstwa w historii bezczelne.
    • Źródło: Grunt to rodzinka, Polsat
  • Napisałem ją w 1976 roku, w stanie goryczy i rozpaczy, kiedy się wydawało, że nie ma dla nas nadziei. Chciałem jak najprościej sformułować polskie marzenie. I nagle to marzenie – jak mi się wtedy, w 1981 roku wydawało – zaczynało być realne.
  • Uszy po sobie, idę do komputera i gram w kulki.
    • Opis: odpowiedź na pytanie, co robi, gdy żona na niego krzyczy.
    • Źródło: Grunt to rodzinka, Polsat

Co jest grane, panie Janku… (1992)

edytuj
   Poniżej znajdują się wybrane cytaty, więcej znajdziesz w osobnym haśle Co jest grane, panie Janku....

(wyd. Towarzystwo Egida)

  • Czas na kabaret jest zawsze. Nie ma takiego czasu, który byłby zły. Kabaret jest sposobem na zabawę, na złapanie dystansu do rzeczywistości, która nas otacza.
    • Źródło: s. 7
  • Mało kto z nas [artystów kabaretu Pod Egidą] myślał, o tym, że aktorstwo może stać się jego przyszłością, zawodem. Po prostu była tam świetna atmosfera, dobrze było tam spędzić wieczór.
    • Źródło: s. 13

Cytaty z monologów kabaretowych

edytuj
  • Bankierów nie wybiera się sposób demokratyczny, a to oni trzymają klucz do sejfu z naszymi pieniędzmi i znają hasło.
  • Dyktando dla posłów ujawniło, że żaden poseł nie potrafi pisać bezbłędnie. A co dopiero – myśleć?
  • „Gazeta Wyborcza” nawołuje do pojednania ofiar ze sprawcami na tle dramatycznych wydarzeń z '81 roku. Jest pewien szkopuł: daje się odczuć wyraźny brak sprawców.
  • Jeżeli siedem najbogatszych państw świata (G-7) postanowiło przyjąć do swego grona Rosję, to znaczy, że nastąpił przełom w matematyce i wszystko jest możliwe.
  • Każdy czajnik postawiony w Polsce na gazie pracuje dla imperium Gazpromu.
  • Każdy urzędowy przepis to kawałek czyjejś prywatnej wolności.
  • Kiedy wojsko wybuchało śmiechem, szef kompanii, w której służyłem mawiał: „tu nie ma nic do śmiacia”.
  • Kratka za przednimi siedzeniami czyni u nas z każdego samochodziku ciężarówkę. Jest to polski wkład w historię motoryzacji.
  • Lenin twierdził, że nawet sprzątaczki powinny rządzić państwem, jednak nigdy nie mówił, że wyłącznie!
  • Los komedianta to nie jest bajka! Historycznie biorąc – jedynie Stańczykowi udało się utrzymać stopę życiową na jakim takim poziomie. Ale jego bezpośrednim przełożonym był Król Jegomość, a nie dworskie pachołki.
  • Najważniejszym rodzajem uzbrojenia jest patriotyzm żołnierzy.
  • Nie ma „przypadkowych społeczeństw”, ale przypadkowe władze zdarzają się często.
  • Nikt ci tego nie da, co ci nasz rząd naobiecuje.
  • Nikt nam łatwego życia nie obiecywał i danej obietnicy dotrzymał!
  • Ojcowie założyciele III Rzeczpospolitej nie zaufali ani prawom rynku, ani regułom demokracji. Zaufali sierotom po PRL-u.
  • Posłanka Beger ujawniła, że seks jest dla niej tym, czym owies dla konia. Oryginalny sposób odżywiania.
  • Premier przeciął wstęgę na nowym odcinku autostrady. Wstęga była dłuższa od odcinka.
  • Przewaga Polski ubeckiej nad Polską demokratyczną polega na tym, że agenci SB wiedzą dużo więcej o nas niż my o nich.
  • Satyrycy zawsze są po stronie optymizmu. Mamy serca po śmiesznej stronie!
  • Specjalnością redakcji „Nie” jest krzewienie nienawiści w wulgarnej formie. Nienawiść dotyczy wszystkiego, co dobre dla Polski i drogie Polakom.
  • Stany Zjednoczone miały w Polsce wielu przyjaciół, zanim prezydent Kwaśniewski się dowiedział, że to jest w ogóle możliwe.
  • To, co my bierzemy za błędy urzędników, to mogą być ich dobre pomysły.
  • W gruncie rzeczy demokracja sprowadza się do jednego – komu zawierzamy nasze pieniądze.
  • W Wysokiej Izbie zasiada wielu posłów, którzy powinni zostać aresztowani, tylko jeszcze nie wiadomo, z jakiego paragrafu.
  • Władze walczą z bezrobociem, lecz jedynie pośród swoich krewnych.
  • Wolność słowa realizuje się nie wtedy, kiedy ktoś może swobodnie mówić, lecz wtedy, kiedy ma do kogo mówić.
  • Wprowadźcie socjalizm na Saharę – po tygodniu piachu zabraknie!
    • Opis: z monologu z roku 1980.
  • Wybierali, jak chcieli, wybrali, kogo trzeba.
    • O wyborach w czasach PRL

Piosenki

edytuj
  • Alkohol jest dla ludzi, lecz alkoholizm nie.
    • Źródło: Życie jest za krótkie
  • A życie sobie płynie jak gdyby nigdy nic.
    W przyrodzie nic nie ginie – to taki stary wic.
    • Źródło: Dyktator
  • Dziewczyno z PRL-u,
    wierz mi, proszę, na słowo.
    Że w żadnym KDL-u,
    gdzie bawiłem służbowo,
    Nie ma takiej jak ty
    Nie ma takiej na pewno.
    Dziewczyno z PRL-u,
    bądź mi wierną!
  • Jasne niebo, czysta woda, bujna zieleń,
    Nasz prawdziwy niewątpliwy wielki skarb.
    Truć i niszczyć nie pozwólmy polskiej ziemi,
    Ratujmy siebie, ratujmy nasz kraj.
    • Źródło: Jasne niebo (1982)
  • Nadzieję mieć i innym dać to właśnie mój los.
    • Źródło: Mój los
  • Nielegalne kwiaty,
    zakazany krzyż,
    co dnia rozkwitają
    z betonowych płyt.
    Ludzie je składają,
    wierni sercom swym,
    co w nadziei trwają
    przeciw mocom złym.
    • Źródło: Nielegalne kwiaty
  • Nie zginaj karku nisko zbyt – w jutrzejszy musisz wierzyć świt.
    • Źródło: Aby do świtu (1983)
  • Póki żyje chociaż jeden biały orzeł
    I królestwa swego strzeże górnych stron,
    Nie powinno nam zabraknąć (i nie może!)
    Serc gorących, głów otwartych, mocnych rąk.
    • Źródło: Jasne niebo (1982)
  • Ty nas jedna nie opuszczaj, nadziejo!
    Prowadź nas, nadziejo,
    W ciemny czas, nadziejo!
    W mrocznej mgle wyczaruj
    Iskrę wiary (…).
    • Źródło: Nadzieja (1982)
  • Tylko jedno pytanie
    Dźwięczy w uszach niemiło:
    Ile trzeba nazmieniać,
    By nic się nie zmieniło.
    • Źródło: Przemiany (1988)
  • Z niepewnym skutkiem
    śpiewajmy, póki czas:
    życie jest za krótkie,
    by żyć byle jak.
    • Źródło: Życie jest za krótkie
  • Żeby Polska była Polską (polską).
    • Opis: z pieśni, która była uznawana za nieoficjalny hymn Solidarności.
    • Źródło: Żeby Polska (1976)
  • Cokolwiek można o władzy sądzić,
    Pewne, że lubi sobie porządzić.
    Na każdy temat chce wydać przepis,
    Bo ona wszystko wie jak najlepiej!
    A każdy przepis, choćby najprostszy,
    To jest kawałek czyjejś wolności!
    Lecz to dla władzy argument marny,
    Wolność jest słowem niepopularnym (…).
    Powie, co chce, przez telewizor
    I niech ją wszyscy w dupę ugryzą!
    A kto chce z prawa głosu skorzystać,
    Znaczy, że warchoł i anarchista!
    Jedną niewinną słabość ma jednak,
    Władza koniecznie, władza usilnie
    Chce być kochaną (…)!
    • Źródło: Władza, 1981
  • Jaka jest różnica pomiędzy demokracją a demokracją ludową? Taka sama jak pomiędzy krzesłem a krzesłem elektrycznym.
  • Jest nie najlepiej, gdy zasady zamieniasz częściej niż ubrania.
    • Źródło: Ale najgorzej
  • Jest rzeczą po prostu niepojętą dla wszystkich którzy marzyli o wolnej Polsce (…) te haniebne sceny, jakie nam władza urządziła. To znaczy ludzi, którzy oddają hołd prezydentowi, Sztabowi Generalnemu, wielu wybitnym politykon, tych ludzi traktuje się, jak wrogów! Nasza władza obecna przeciwko tym ludziom wystawia barykady i tutaj stała ta grupa, tych czarnych nindży z tarczami, żeby tych ludzi rozpędzać! Ludzi, którzy idą z kwiatami i krzyżem! To czego to jest w ogóle podobne! Czy oni wstydu nie mają?! Coś niebywałego (…) Żeby zniżyć się do takiego wstydu!
  • Jest to jedno, jedyne radio, które wymknęło się cenzurze III Rzeczypospolitej. Mówi własnym, odrębnym głosem. Fenomen Radia Maryja polega na tym, że wszystkie pozostałe sieci, radiostacje, nadajniki zostały dokładnie pozbawione własnego rysu społecznego, kulturowego i religijnego (…). Jedynie Radio Maryja mówi własnym głosem (…). Na razie w wolnej Polsce jedynym przejawem wolności radiowego słowa jest Radio Maryja. Stąd jego sukces.
  • Kabaretu nie uda się zrobić bez publiczności, a ta przychodzi wtedy, gdy o grupie już się mówi.
  • Mają wszystkie narody
    Swoje fobie i szajby (…)
    • Źródło: Narodowy charakterek, 1985
  • Nad Wisłą w smutnym baraczku
    Mieszkała paczka Polaczków
    I zamiast trzymać się normy,
    Robiła grubsze reformy.
    • Źródło: Paczka Polaczków wg Kaczki Dziwaczki Jana Brzechwy, 1989
  • Nie mogą w Pałacu urzędować, bo im krzyż przeszkadza! Co tu się wyprawia? To jest hańba.
  • Runęła komuna w dwa lata z okładem,
    Nie było co zbierać – ciekawy przypadek.
    • Źródło: Kabaretowa alternatywa, 1990.
  • Satyra to nieustanna kontestacja. Jestem daleko od środowiskowych mód i fobii i naprawdę nie wiem, co obecnie jest w dobrym stylu i kto by ten styl miał stanowić. Od lat idę własną ścieżką i nie zwracam uwagi na sezonowe afektacje.
  • Śmiech nie jest dotowany. Natomiast jest cenzurowany.
    • Źródło: Lata 60., 70., 80…
  • Świnia się tuczy,
    Choć leży i kwiczy (…).
    • Źródło: Jeszcze żyjemy, 1986
  • Ta cała pani Szakira, Dżakira, czy jak jej tam, nie ma nic wspólnego z żadnym kabaretem. To jest jakaś, przepraszam za wyrażenie, nie wiem, czy o tej porze mogę używać adekwatnych słów, to jest jakaś zdzira wynajęta, ta Szakira. Protestuję przeciwko używaniu słowa kabaret w związku z tą postacią, to jest koszmar, co ona wygaduje, bez taktu, bez ładu, bez składu, bez cienia dowcipu, tam nie ma cienia żartu. To jest ponure chamstwo.
    • Opis: o Klaudii Jachirze.
    • Źródło: gazeta.pl, 26 września 2019.
  • Trzeba przyznać, że ten Stalin jednak wyprzedził swoją epokę. (…) on miał większy program niż pralka automatyczna. Pralka się kończy na wirowaniu, u niego wieszanie dochodziło.
  • W Warszawie pełno jest tablic upamiętniających rozstrzelanych Polaków. Kto rozstrzeliwał? „Hitlerowcy albo naziści”. Niemców przy tym nie było. Ja te czasy pamiętam. Nikt się wtedy nie pytał, jakie ci Niemcy mieli legitymacje! I nie dziwmy się, że potem się mówi o „polskich obozach śmierci”. Przecież z tych tablic wynika, że Niemców w Polsce nie było! Trzeba to zmienić, póki żyją ludzie, którzy tamte czasy pamiętają.
  • Więcej partii w Sejmie niż chmurek w oddali,
    Oj, niełatwo strawić ten parlamentaryzm.
    • Źródło: Kabaretowa alternatywa, 1990
  • Wiosna ludów jesienią przeleciała jak burza,
    Po komunie została nieprzyjemna kałuża.
    • Źródło: Towarzysze niedoli, 1989
  • Wredne życie się przetacza jak po grudzie,
    Niepotrzebne głupie dni połyka czas…
    Pokolenie utraconych złudzeń,
    Generacja zmarnowanych szans (…).
    • Źródło: Generacja, 1982
  • Wspólnota śmiechu jest jedną z najważniejszych wspólnot.
  • Wychodzimy na prostą!
    Widać światło w tunelu!
    Odbijamy się z dołka!
    Niewątpliwie coś drgnęło!
    • Źródło: Wychodzimy na prostą, 1983
Uwaga: W dalszej części znajdują się słowa powszechnie uznawane za wulgarne!
  • Wie pan, kto to Urban? To taki mężczyzna, który zasypia w krawacie, żeby rano odróżnić dupę od twarzy.
    • Źródło: wypowiedź w programie Kuba Wojewódzki.
    • Zobacz też: Jerzy Urban

O Janie Pietrzaku

edytuj
  • Pietrzak był wtedy (w latach 70.) uroczym, rozrywkowym i bystrym facetem. Tam pewnego wieczoru usłyszałem piosenkę „Żeby Polska była Polską”. Byłem zdumiony tak jawnym podlizywaniem się władzy, a Pietrzak mówi: „Wiesz, to dla cenzury, żeby był jakiś konstruktywny akcent na końcu programu”. Takie oto były okoliczności powstania późniejszego hymnu „Solidarności”.
    • Autor: Jerzy Urban, Jerzy Urban. Rozmawia Marta Stremecka, Wyd. Czerwone i Czarne, Warszawa 2013, s. 159.
  • W swych monologach, skeczach i piosenkach starał się przechytrzyć ówczesną cenzurę i przemycić teksty piętnujące, ośmieszające, wykpiwające sfery rządzące naszym krajem. Jednak największą popularność przyniosła mu piosenka Aby Polska była Polską (…). Za swą antykomunistyczną i antyradziecką wymowę piosenka nie mogła być emitowana we wszelkich mediach podczas stanu wojennego. Jej popularność była tak duża, że przez jakiś czas dorównywała wręcz naszemu hymnowi narodowemu, do czego między innymi przyczynił się także zakaz jej emisji w radiu i TV.
    • Autor: Marek Gaszyński, Czy wiesz? Zagadki. Muzyka rozrywkowa, Warszawa 1996, wyd. Alfa, s. 106.
  • Z poczuciem głębokiego zażenowania stwierdzam, że Jan Pietrzak wypowiadając się w ten sposób na temat Klaudii Jachiry sam zszedł na jej poziom, na poziom #Sokzburaka i #SilniRazem. Nie wiem jak Pietrzaka, mnie w domu uczyli, żeby zło dobrem zwyciężać.
    • Autor: Samuel Pereira
    • Opis: o wypowiedzi Jana Pietrzaka nt. Klaudii Jachiry.
    • Źródło: gazeta.pl, 26 września 2019.

Zobacz też

edytuj