Wikicytaty

Heinrich Heine

poeta niemiecki

Heinrich Heine (1797–1856) – niemiecki poeta, eseista i dramaturg.

Heinrich Heine (1831)
Reisebilder, 1831

Atta Troll. Sen nocy letniej (1843)

edytuj

(wyd. T. Paprocki, Warszawa 1887, tłum. Maria Konopnicka)

  • Czasem zdarza się, że człowiek
    Najcnotliwszy – szewcem trąci,
    Podczas kiedy duch służalczy
    Ambrą pachnie i lawendą.
    Są dziewicze czyste dusze,
    A czuć od nich szare mydło,
    Gdy występek się częstokroć
    Różanemi wody myje.
  • Jedność, jedność! To jest pierwszy
    Do wolności krok! Rozbici –
    Służyć musim, lecz złączeni
    Przemożemy swych ciemięzców!
    Jedność, jedność – a zwyciężym!
    • Opis: przemyślenia Atty Trolla.
    • Źródło: rozdz. VI, s. 23
  • Korzyść ziemska, samolubstwo –
    To dziś ludzi pcha do mordów.
    • Postać: Atta Troll
    • Opis: do syna.
    • Źródło: rozdz. X, s. 30
  • Ludzie! Wy, dwunożne gady!
    • Opis: przemyślenia Atty Trolla.
    • Źródło: rozdz. V, s. 21
  • Nie talent to, lecz charakter!
    • Kein Talent, doch ein Charakter. (niem.)
    • Źródło: 24
  • Tam to jadłem i Garbanzos,
    Ciężkie, jak z ołowiu kule,
    I niestrawne nawet Niemcom,
    Co na kluskach rosną z dziecka.
  • Ten szlachetny,
    Kto szlachetnie czuje, żyje!
    • Opis: przemyślenia Atty Trolla.
    • Źródło: rozdz. V, s. 20
  • Własność! prawo posiadania!
    Co za fałsz! Co za złodziejstwo!
    Taki podstęp głupi, nędzny,
    Człowiek tylko mógł wymyśleć.
    • Opis: Atta Troll do syna
    • Źródło: rozdz. X, s. 31

Intermezzo liryczne (1821–1823)

edytuj
  • Młodzieniec kocha dziewczynę,
    Co ma innego w sercu (…)
    To taka bardzo stara
    I wciąż tak świeża piosenka!
    A komu się przydarzy,
    W tym serce z bólu pęka.
    • Ein Jüngling liebt ein Mädchen,
      Die hat einen andern erwählt (…)
      Es ist eine alte Geschichte,
      Doch bleibt sie immer neu;
      Und wem sie just passiert,
      Dem bricht das Herz entzwei.       (niem.)
    • Źródło: 40, tłum. Robert Stiller
  • Na skrzydłach mojej pieśni,
    Luba, unoszę cię w dal.
    • Auf Flügeln des Gesanges,
      Herzliebchen, trag' ich dich fort.       (niem.)
    • Źródło: 9, tłum. Stanisław Łempicki
  • Nie gniewam się i choć się serce rwie,
    Stracone szczęście me – nie gniewam się.
    • Ich grolle nicht, und wenn das Herz auch bricht,
      Ewig verlornes Lieb! ich grolle nicht.       (niem.)
    • Opis: popularne dzięki muzyce Roberta Schumanna.
    • Źródło: 18, tłum. Stanisław Łempicki
  • W cudownym miesiącu maju.
    • Im wunderschönen Monat Mai. (niem.)
    • Źródło: 1

Inne

edytuj

A B C Ć D E F G H I J K L Ł M N O Ó P Q R S Ś T U V W X Y Z Ź Ż

A

edytuj
  • A niebo zostawmy im – Aniołom i wróblom.
    • Den Himmel űberlassen wir Den Engeln und den Spatzen. (niem.)
    • Źródło: Henryk Markiewicz, Andrzej Romanowski, Skrzydlate słowa, PIW, Warszawa 1990.

B

edytuj
  • Bóg stworzył osły, żeby mogły służyć człowiekowi do porównania.
    • Gott hat die Esel geschaffen, damit sie dem Menschen zum Vergleich dienen können. (niem.)
    • Zobacz też: osioł

C

edytuj
  • Cały mój majątek zapisuję swojej żonie Matyldzie – pod warunkiem, że po raz drugi wyjdzie za mąż. Pragnę, aby znalazł się choć jeden człowiek, który by szczerze opłakiwał mój zgon.
    • Źródło: Horacy Safrin, Przy szabasowych świecach. Wieczór drugi, Wydawnictwo Łódzkie, Łódź 1981, s. 172.
  • Cicho grają w duszy mej
    Dźwięki, nuty, tony.
    • Leise zieht durch mein Gemüt
      Liebliches Geläute.       (niem.)
    • Źródło: Nowa wiosna, 6 (1831), tłum. Czesław Jankowski
  • Ciebie tam brakło przy stole,
    Mój skarbie, wśród tego zebrania.
    Tak ładnie byś mówić umiała
    O dziejach naszego kochania.
    • Źródło: * * * (Siedzieli i pili herbatkę…) , tłum. Stanisław Łempicki
  • Cóż to za ciężka praca – podobać się nieciekawym ludziom.

D

edytuj
  • Demagogia – święte przymierze narodów.
    • Źródło: Leksykon złotych myśli, wyboru dokonał Krzysztof Nowak, Warszawa 1998.

G

edytuj
  • Gdzie się pali książki, dojdzie w końcu do palenia ludzi.
    • Wo man Bücher verbrennt, verbrennt man am Ende Menschen. (niem.)
    • Opis: na zakończenie zjazdu studenckiego w Wartburgu w 1817 w związku ze spaleniem na stosie książek uznanych za niezgodne z duchem niemieckim.
    • Źródło: Almanzor (1821).

I

edytuj
  • Inteligentny wszystko zauważa. Głupi wszystko komentuje.

J

edytuj
  • Jak widzicie, w moim życiu nic właściwie się nie zmieniło. Kobiety wciąż jeszcze noszą mnie na rękach!
    • Opis: do pielęgniarki w czasie przewożenia do szpitala, gdy pielęgniarki znosiły go do karetki.
    • Źródło: Horacy Safrin, Przy szabasowych świecach…, op. cit., s. 172.
  • Jaki by nie był powód łez, w końcu i tak trzeba wytrzeć nos.
  • Jestem człowiekiem o na wskroś pojednawczym usposobieniu. A oto moje życzenia: skromny domek kryty strzechą, przy tym jednak dobre łóżko, dobre jedzenie, mleko i masło pierwszej świeżości, przed oknem kwiaty, przed drzwiami kilka pięknych drzew, jeśli zaś dobry Bóg chce mnie w pełni uszczęśliwić, to niech da mi się nacieszyć widokiem sześciu czy siedmiu moich nieprzyjaciół wiszących na tych drzewach. Z sercem przepełnionym wzruszeniem wybaczę im wszystkie krzywdy, jakie mi wyrządzili w życiu – no, trzeba wybaczać nieprzyjaciołom, ale nie wcześniej, nim zawisną.

K

edytuj
  • Każda epoka ma swoje wady, które sumują się z wadami epok wcześniejszych – i to właśnie nazywamy dziedzictwem ludzkości.
  • Kobiety mają tylko jeden sposób uszczęśliwiania nas, znają natomiast trzydzieści tysięcy sposobów, na jakie mogą nas unieszczęśliwić.

M

edytuj
  • Małżeństwo – to morze, dla którego dotychczas nie wynaleziono kompasu.
    • Źródło: Leksykon złotych myśli, wyboru dokonał Krzysztof Nowak, Warszawa 1998.
  • Mnie matka w dzieciństwie czytała bajki, jemu [stryjowi Solomonowi], jemu – opowieści zbójnickie. Toteż ja zostałem poeta, a on bankierem.
    • Źródło: Horacy Safrin, Przy szabasowych świecach…, op. cit., s. 172.
  • My dzisiaj nie przymierzamy niczego do jakiejś innej, obcej nam twórczości ani nie mierzymy niczego według potrzeby, która jest w nas samych. Staramy się poznać jedynie na umiejętnościach, którymi Bóg obdarzył artystę dla objawienia swojej idei. W sztukach recytatorskich na środki te składają się dźwięki i słowa. W sztukach plastycznych – barwy i formy. Dźwięki i słowa, barwy i formy, to zwłaszcza, co widzialne; są to wszak symbole jedynie idei, symbole rodzące się w duszy artysty, kiedy podnieca go święty duch świata. Jego dzieła są symbolami, z których pomocą przekazuje on innym duszom swoje idee. Kto wyraża maksimum przeżyć, i to najgłębszych, za pomocą najmniejszej liczby symboli, najprostszych, ten jest największym artystą.
    • Źródło: Salon 1831 roku, tłum. E. Grabska, w: Teoretycy, artyści i krytycy o sztuce 1700–1870, oprac.E. Grabska, M. Poprzęcka, Warszawa 1974, s. 391.

N

edytuj
  • Nie powiem, że kobiety nie mają charakteru, raczej mają codziennie inny.
    • Źródło: Leksykon złotych myśli, wyboru dokonał Krzysztof Nowak, Warszawa 1998.
  • Nigdy nie można ustalić z pewnością, gdzie w kobiecie kończy się anioł, a gdzie diabeł zaczyna.
    • Źródło: Leksykon złotych myśli, wyboru dokonał K. Nowak, Warszawa 1998.
    • Zobacz też: kobieta

O

edytuj
  • O kobiety! Wasza nienawiść to właśnie miłość, która zmieniła siodło.
  • Owi rewolucyjni doktorzy i ich bezlitośnie zdeterminowani uczniowie są jedynymi ludźmi w Niemczech, w których tli się jakiekolwiek życie; to do nich, obawiam się, należy przyszłość.

P

edytuj
  • Pierwszy, który porównał kobietę do kwiatu, był wielkim poetą, ale następny był cymbałem.
  • Powinniśmy wybaczać naszym wrogom, nie wcześniej jednak, nim zawisną na szubienicy.
    • Ja, man muß seinen Feinden verzeihen, aber nicht eher, als bis sie gehängt worden. (niem.)
    • Źródło: Gedanken und Einfälle, rodział I Persönliches
    • Zobacz też: wróg, szubienica
  • Przypadkowa przechadzka po szpitalu wariatów pokazuje, że wiara nie dowodzi niczego.
    • Źródło: Ewa Dereń, Tomasz Nowak, Edward Polański, Słownik języka polskiego z frazeologizmami i przysłowiami, wyd. Arti, 2008, s. 458.

S

edytuj
  • Swoje oświecenie zawdzięczam po prostu lekturze pewnej książki (…) [jest nią] Biblia. Całkiem słusznie nazywa się ją Pismem Świętym; kto utracił swego Boga, może Go na nowo odnaleźć w tej Księdze.
    • Źródło: Solomon Goldman, The Book of Books. An Introduction, 1948, s. 219.
  • Szczęście jest jak lekkomyślna dziewczyna, która ci w oczy popatrzy, da całusa i leci dalej; nieszczęście jest jak poważna kobieta, która spokojnie siada przy twoim łóżku i – żyje.

T

edytuj
  • Tamte czasy miały dogmaty, my mamy tylko mniemania… a nimi nie można budować katedr.
    • Jene Zeiten hatten Dogmen, wir haben nur Meinungen: mit Meinungen… aber baut man keine Dome. (niem.)
  • Ten, kto kocha po raz pierwszy, nawet bez wzajemności, jest równy bogom, ale kto kocha nieszczęśliwie po raz drugi, jest idiotą.

W

edytuj
  • Wściekłość na własne niedołęstwo, głupotę, błędy męczy mnie więcej jeszcze niż prawdziwa rozpacz.
    • Źródło: „Przekrój”, tom 2, Krakowskie Wydawnictwo Prasowe, 1977, s. 29.
  • W epoce mroku i ciemnoty religia jest najlepszym przewodnikiem ludzi, tak jak w noc ciemną choć oko wykol najlepszym przewodnikiem będzie ślepiec. On zna wszystkie drogi i ścieżki lepiej aniżeli człek, który widzi. Kiedy jednak nastaje dzień, głupotą jest posługiwać się starymi ślepcami w roli tego, który idzie na przedzie.
    • Źródło: Gedanken und Einfalle

Z

edytuj
  • Z ogromnych mych boleści
    Robię piosenki nieduże.
    • Aus meinen grossen Schmerzen
      Mach’ ich die kleinen Lieder.       (niem.)
    • Źródło: Intermezzo liryczne, 39, tłum. Robert Stiller
Źródło: „https://pl.wikiquote.org/w/index.php?title=Heinrich_Heine&oldid=590580”