Thomas Paine

Thomas Paine (1737–1809) – angielski pisarz i myśliciel okresu oświecenia.

Wiek rozumu (1794)

(ang. The Age of Reason)

Gdy czytamy o obscenicznych historiach, niecnych uczynkach, okrutnych i poprzedzonych torturami egzekucjach, nieustannej chęci zemsty, którą wypełniona jest ponad połowa Biblii, dochodzimy do wniosku, że należałoby ją raczej nazwać słowem demona niż słowem bożym. Służyła (…) ona korupcji i brutalizacji rodzaju ludzkiego.

Niewierność nie dotyczy problemu wierzących i niewierzących; dotyczy udawania, że wierzy się w coś, w co się nie wierzy. Niemożliwa jest ocena moralnych następstw, jeśli mogę użyć tego określenia, które takie umysłowe zakłamanie spowodowało w społeczeństwie. Jeśli człowiek tak bardzo skorumpował i sprostytuował czystość swego umysłu, przypisując swe „poglądy” rzeczom, w które nie wierzy, to przygotował się on na popełnienie każdej innej zbrodni.

Ogólnie rzecz biorąc, tajemniczość, cuda i proroctwa to dodatki, przynależne raczej do świata religijnych baśni, niż do prawdziwej religii. To dzięki nim różne efektowne szalbierstwa stały się znane na całym świecie, a religia przekształciła się w działalność zawodową. Powodzenie jednego oszusta zachęcało kolejnych, a ich wszystkich od wyrzutów sumienia chroniło kojące przekonanie, że dopuszczając się pobożnych oszustw czynią wiele dobrego.
- Zobacz też: religia

(ang. Common Sense)

Oto francuski bękart ląduje wraz z bandą uzbrojonych zbirów i wbrew woli mieszkańców ogłasza się królem Anglii. Mówiąc wprost, jest to zupełnie zwyczajny, drobny łajdak. Z całą pewnością nie ma w nim nic boskiego.
- Opis: o Wilhelmie Zdobywcy, odrzucając ideę władzy królewskiej i deprecjonując pochodzenie brytyjskiej monarchii.

Rany i szkody, których możemy doznać, utrzymując ten związek, są niezliczone (…); wszelka podległość wobec Wielkiej Brytanii lub zależność od niej prowadzi bezpośrednio do zaangażowania się naszego kontynentu w europejskie wojny i waśnie, stawiając nas w konflikcie z narodami, z którymi w innym wypadku staralibyśmy się pozostawać w przyjaźni.
- Zobacz też: Wielka Brytania, wojna

Społeczeństwo jest w każdym okresie błogosławieństwem, rządy natomiast są nawet w najlepszej formie jedynie złem koniecznym.
- Zobacz też: społeczeństwo, władza

Wzywam najżarliwszych orędowników zgody, aby wymienili choć jedną korzyść, jaką może odnieść ten kontynent [tj. Ameryka] ze związku z Wielką Brytanią. Powtarzam to wyzwanie; nie da się znaleźć ani jednej. Nasze zboże osiągnie właściwą cenę na każdym rynku europejskim, a za towary importowane i tak musimy płacić, gdziekolwiek chcielibyśmy je kupować.

Wszystko, co słuszne i rozumne, apeluje o oddzielenie. Krew zabitych, łkający głos natury woła: NADSZEDŁ CZAS, BY SIĘ ODŁĄCZYĆ.
- Zobacz też: niepodległość

To, co przychodzi nam zbyt łatwo, nisko cenimy. Tylko wysoka cena nadaje rzeczom wartość. Niebiosa wiedzą, jaką zapłatę, wziąć za swoje dobra.

Uczestniczenie w dwóch rewolucjach oznacza, że życie ma pewien cel.
- Opis: w liście do George’a Washingtona (1789).
- Źródło: Christopher Hitchens, Thomas Paine. Prawa człowieka. Biografia

Common Sense był w 1776 roku dodrukowywany dwadzieścia pięć razy i sprzedał się w setkach tysięcy egzemplarzy. Prawdopodobnie niemal każdy piśmienny kolonista albo czytał broszurę Paine’a, albo znał jej treść. Tego typu literatura stała się w owym czasie najważniejszą podstawą do debaty na temat stosunków z Anglią.
- Autor: Howard Zinn, Ludowa historia Stanów Zjednoczonych. Od roku 1492 do dziś, tłum. Andrzej Wojtasik, Wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2016, s. 111–112.