Wikicytaty

Richard M. Watt

Richard Martin Watt (1930–2015) – amerykański pisarz, historyk i przedsiębiorca.

  • Bezpieczni byli tylko nieliczni polscy komuniści, którzy mieli szczęście i trafili do polskich więzień. Jeden z nich później opowiedział, jak wraz z szesnastoma innymi był przerzucany z więzienia do więzienia pod raczej kiepską strażą. W końcu jedenastu uciekło i dotarło jakoś do Związku Sowieckiego, gdzie poczuli się bezpieczni. Zostali natychmiast aresztowani i rozstrzelani jako polscy szpiedzy. Pozostali, prawdopodobnie najbardziej inteligentni, byli wdzięczni za schronienie w polskich więzieniach i nic nie mogło ich skłonić do ucieczki. Wreszcie w 1938 roku Stalin postanowił tymczasowo skończyć z polskim ruchem komunistycznym. Nikt na Zachodzie nie wie, kto i dokładnie kiedy wydał decyzję, ale Komintern oficjalnie rozwiązał KPP.
    • Źródło: Richard M. Watt, Gorzka chwała. Polska i jej los 1918–1939, wydawnictwo AMF, tłum. Piotr Amsterdamski, Warszawa 2007, s. 339.
  • Obóz w Berezie Kartuskiej założono dopiero po tym, jak piętnastego czerwca 1934 roku ukraiński terrorysta zamordował ministra spraw wewnętrznych Pierackiego. Całkowita liczba osób, które przeszły przez obóz w ciągu pięciu lat jego istnienia, nie przekroczyła pięciuset – większość stanowili ukraińscy nacjonaliści lub spekulanci walutowi, których rząd zapewne słusznie podejrzewał, ale nie dysponował dowodami nadającymi się do przedstawienia w sądzie. Rządy Piłsudskiego z pewnością miały coraz bardziej autorytarny charakter, ale nie można ich porównać z rządami przywódców wielu innych państw europejskich w okresie rozwoju faszyzmu. Przeciwnicy rządu byli represjonowani stosunkowo rzadko; na ogół po prostu ich ignorowano – mogli tylko stać na uboczu procesu politycznego. W rzeczywistości Piłsudski uważał faszyzm za zagrożenie. Wiele najostrzejszych ataków jego rządu było wymierzonych właśnie w zwolenników faszyzmu. W 1934 roku rząd rozwiązał kilka faszystowskich organizacji.
  • Piłsudski i jego następcy odnosili się do opozycji politycznej w sposób autorytarny. Ordynacja wyborcza działała na niekorzyść partii opozycyjnych, zdarzały się przypadki nielegalnych prześladowań przeciwników politycznych. W czasie kampanii wyborczych opozycja nie mogła korzystać z państwowego radia, władze niekiedy utrudniały jej organizowanie wieców w miejscach publicznych. Mimo takich prześladowań energiczna i głośna opozycja działała do samego końca.
  • Polacy to często błędnie rozumiany naród, który zamieszkuje biedne państwo, ale może się pochwalić wieloma osiągnięciami w nauce i kulturze. Polacy, odważni, pełni poświęcenia i determinacji, wielokrotnie wykazywali ogromną wytrwałość i zdolność do znoszenia cierpień. Żadna klęska, a doświadczyli ich wiele, nie osłabiła ich patriotyzmu i nie stłumiła pragnienia narodowej niezależności.
    • Źródło: Gorzka chwała. Polska i jej los 1918–1939, tłum. Piotr Amsterdamski, Warszawa 2005, s. 415.
    • Zobacz też: patriotyzm, Polacy
  • Polska międzywojenna bywa często opisywana jako państwo faszystowskie, co jest błędem. Piłsudski i jego zwolennicy stworzyli rządy autorytarne, ale nie faszystowskie. Polska nie była państwem totalitarnym, a jej przywódcy nie głosili jawnie antydemokratycznych poglądów. Piłsudski i jego następcy nigdy nie określali swego systemu władzy mianem "dyktatury".
    • Źródło: Gorzka chwała. Polska i jej los 1918–1939, tłum. Piotr Amsterdamski, Warszawa 2005, s. 414.
    • Zobacz też: autorytaryzm, faszyzm, totalitaryzm
  • W Polsce [międzywojennej] zdarzały się przypadki cenzurowania gazet, ale były one stosunkowo rzadkie i cenzura działała wyraźnie bez zapału. Dziennikarze w zasadzie pisali, co chcieli, a rząd nie był w stanie stłumić krytyki. Przeciwnicy reżymu wykładali na wyższych uczelniach, choć nie ukrywali swych poglądów. Sądy zachowały niezawisłość i bezstronność. Przez cały czas można było kupować prasę zagraniczną. Polsce obywatele nigdy nie mieli trudności z wyjazdem za granicę czy powrotem do kraju. Międzywojenna Polska nie była mniej demokratyczna niż inne "państwa sukcesyjne", przeciwnie – była bardziej demokratyczna niż większość z nich. W tym okresie znacznie większe państwa europejskie, takie jak Włochy, Niemcy, Hiszpania, stały się rzeczywiście faszystowskie, natomiast jest rzeczą niewłaściwą sugerować, że Polska choćby w przybliżeniu była do nich podobna.
    • Źródło: Gorzka chwała. Polska i jej los 1918–1939, tłum. Piotr Amsterdamski, Warszawa 2005, s. 414.
    • Zobacz też: cenzura
  • Z tego powodu w grudniu 1931 roku rozpoczął się proces jedenastu byłych więźniów. Dziesięciu sąd uznał za winnych i skazał na kary od trzech do pięciu lat więzienia. Po długim postępowaniu apelacyjnym połowę ułaskawiono. Pozostali, miedzy innymi Witos, udali się na wygnanie do Czechosłowacji, by uniknąć więzienia. Odbyło się jeszcze kilka procesów osób oskarżonych o działalność antyrządową, ale nikt nie dostał długiego wyroku. W 1934 roku rząd założył obóz w Berezie Kartuskiej niedaleko wschodniej granicy, w którym internowano przestępców politycznych. Trzeba bezstronnie przyznać, że represje rządu Piłsudskiego wobec przeciwników politycznych nie miały masowego charakteru i nie były szczególnie ostre.
    • Źródło: Richard M. Watt, Gorzka chwała. Polska i jej los 1918–1939, wydawnictwo AMF, tłum. Piotr Amsterdamski, Warszawa 2007, s. 272.
Źródło: „https://pl.wikiquote.org/w/index.php?title=Richard_M._Watt&oldid=540116”