Jan Kalwin

Jan Kalwin (fr. Jean Calvin; 1509–1564) – francuski teolog i kaznodzieja protestancki, twórca doktryny religijnej ewangelicyzmu reformowanego.

Augustyn jest cały nasz.
- Opis: na temat źródeł koncepcji predystynacji, kluczowej w nauczaniu Jan Kalwina.
- Źródło: rozmowa Beaty Janowskiej z prof. Wojciechem Kriegseisenem, Rygorysta z Genewy, „Ale Historia”, w: „Gazeta Wyborcza”, 20 listopada 2017.
- Zobacz też: Augustyn z Hippony

Należy przyznać, że zbawienie nasze polega tylko na miłosierdziu bożym, wcale zaś nie na zasłudze naszej lub na jakiejkolwiek rzeczy, która jest z nas. Dlatego w nim należy pokładać całą nadzieję i głęboko jemu zaufać, nie bacząc na czyny nasza, ani pomocy jakiejkolwiek od nich oczekując. Zatem istotą wiary jest: uszy nasrożyć, oczy zamknąć, na obietnicę baczyć, a myśl odwrócić od wszelkiej wartości ludzkiej lub od zasług.
- Źródło: O prawie, które zawiera objaśnienie Dekalogu; w: Institutio religionis christianae (1559)
- Zobacz też: miłosierdzie, Bóg

Pismo Święte poucza nas równie dobrze o tym, jakie jest prawo użytkowania dóbr ziemskich, której to rzeczy nie należy zaniedbywać, gdy chodzi o dobre przeżycie naszego żywota. Ponieważ jeśli mamy żyć, winniśmy także korzystać ze środków do życia niezbędnych.(...) Należy więc zachować pewien umiar w tym, co użytkujemy w czystym i zdrowym sumieniu, tak dla naszych potrzeb, jak i dla naszych rozkoszy. Umiar ten został nam nakazany przez Boga, kiedy On naucza, iż życie doczesne jest dla sług jego jakby pielgrzymką, którą oni odbywają do królestwa niebieskiego. Jeśli musimy tylko przejść przez ziemię, to nie ulega wątpliwości, iż powinniśmy tak użytkować te oto dobra, aby przyspieszały one, a nie hamowały nasz marsz.
- Źródło: O korzystaniu z dóbr doczesnych; w: Institutio religionis christianae (1559)
- Zobacz też: umiar

Widzimy, iż dwojaka jest władza w człowieku: jedna duchowna, przez którą świadomość do pobożności i czci Boga się kieruje, druga polityczna, która poucza człowieka o obowiązkach humanitarności i dobrych obyczajach, jakie należy wśród ludzi zachować.(...)
Pan Bóg czynność urzędów nie tylko aprobuje, przyjmuje i poświadcza, lecz nadto ozdabia najszczytniejszymi pochwałami ich godność i szczególnie [je] nam zaleca (...). Nie przewrotnością ludzką stało się, że władzę nad wszystkim mają królowie i inni naczelnicy, ale opatrznością Boga i rozporządzeniem jego świętym, któremu tak podobało się sprawy ludzkie ułożyć.(...) Albowiem także władza jest zrządzeniem Boga i nie ma żadnej mocy oprócz tych, które Bóg sam ustanowił. Sami książęta są ministrami Boga, na chwałę czyniącym dobrze, a złym jako mściciele gniewu.
- Źródło: O wolności chrześcijańskiej, władzy kościelnej i administracji politycznej; w: Institutio religionis christianae (1559)
- Zobacz też: władza

Cytaty przypisywane

Kto nie chce zabijać papistów, jest zdrajcą: broni wilka, a owieczki pozostawia bezbronne.
- Źródło: Vittorio Messori, Czarne karty Kościoła, przeł. ks. Antoni Kajzerek, Księgarnia Świętego Jacka, Katowice 2003, s. 161.

Kalwin widząc jak Serveta prowadzą na śmierć, uśmiechnął się kryjąc lekko twarz w fałdach sukni.
- Autorka: Ewa Sidor, Bracia Polscy i ich ad fontes, 2005
- Zobacz też: Miguel Servet

Podobnie jak przywódcy reformacji poprzedniego pokolenia, Kalwin, sam znakomicie wykształcony, wielki nacisk kładł na edukację. W Genewie zaczęto zakładać szkoły dostępne dla wszystkich dzieci: docelowo uczyć się miały i dziewczynki, i potomstwo biedaków. W 1559 r. powstała znakomita Akademia Genewska. To nie przypadek, że w kolejnym stuleciu europejska rewolucja naukowa zawdzięczała nieproporcjonalnie dużo wyznawcom kalwinizmu, kalwińskim placówkom oświatowym i protestanckiej etyce pracy.
- Autorka: Aleksandra Porada, Jan Kalwin; w: Marcin Luter i reformacja. 500 lat protestantyzmu, „Pomocnik historyczny Polityki”, nr 4/2017, s. 131.

To musiał być okropny w pożyciu człowiek. Nie zaznał szczęścia rodzinnego, jego żona zmarła po dziesięciu latach, ich jedyne dziecko szybko umarło, cierpiał na zespół jelita drażliwego, kamicę nerkową i wiele innych dolegliwości. Udręczony bólem codziennie rano siadał do pisania komentarza do Biblii. (…) Regularnie wcześnie rano wygłaszał kazania w audytorium koło kościoła św. Piotra, dawnej katedry genewskiej. Zawsze było pełno ludzi, jaki on musiał mieć talent oratorski, żeby ich gromadzić w czasach, kiedy na noc wygaszano każdy ogień w mieście, więc rano musiało być zimno, i nie znano kawy. Miał niezwykłą siłę i energię, które pozwalały mu prowadzić wręcz nieludzkie życie. To jest ten rodzaj wiary kalwińskiej, która daje nieprawdopodobną motywację i mobilizację.
- Autor: Wojciech Kriegseisen
- Źródło: rozmowa Beaty Janowskiej, Rygorysta z Genewy, „Ale Historia”, w: „Gazeta Wyborcza”, 20 listopada 2017.