Bohdan Chmielnicki
hetman kozacki
Bohdan Zenobi Chmielnicki (ukr. Богдан Теодор Зиновій Хмельницький; 1595–1657) – hetman zaporoski, przywódca powstania kozackiego w latach 1648–1654, bohater narodowy Ukrainy.
- Pierzyna, Łacina i Dziecina.
- Opis: o regimentarzach: Dominiku Zasławskim, Mikołaju Ostrorogu i Aleksandrze Koniecpolskim, dowodzących wojskiem koronnym zgromadzonym pod Piławcami w 1648.
- Źródło: Józef Andrzej Gierowski, Rzeczpospolita w dobie złotej wolności (1648–1763), Kraków 2001.

- Zamierzam wyzwolić z lackiej niewoli naród ruski wszystek.
- Źródło: Józef Andrzej Gierowski, Rzeczpospolita w dobie złotej wolności (1648–1763), Kraków 2001.
Cytaty przypisywane Edytuj
- Te Tysiące poszły by za mną (…); Popatrz co się dzieje na Ukrainie, kto tutaj szczęśliwy? (…) Dla nich ziemia? Dla nich złota wolność? A reszta? Bydło. Jakiej wdzięczności doznało wojsko Zaporoskie za krew w obronie Rzeczypospolitej przelaną? Gdzie przywileje kozackie? Wolnych kozaków w chłopów chcą zmienić. Chcę wojny z nimi, nie z królem. Król to jest ojciec, a Rzeczpospolita – matka. (…) A gdyby nie oni, miałaby Rzeczpospolita nie Dwojga, a Trojga Narodów tysięcy wiernych szabli przeciwko Turkom, Tatarom, Moskwie.
- Źródło: Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem
O Bohdanie Chmielnickim Edytuj
- A co, szabli u boku nie macie?
- Autor: Władysław IV Waza
- Opis: gdy Chmielnicki poskarżył się królowi na niesprawiedliwości jakie mu wyrządzono.
- Źródło: Władysław Czapliński, Władysław IV i jego czasy, Warszawa 1972.
- Zobacz też: szabla
- Nie było u niego ani rozlewających wino, ani specjalnych ludzi dla podawania mu jedzenia i picia, jak to bywa u carów i władców. A potem podano na stół malowane naczynia gliniane z soloną rybą w gotowanej postaci i z innymi potrawami w niewielkiej ilości. Nie było ani srebrnej zastawy, kubków, ani srebrnych łyżek, ani niczego podobnego, chociaż u każdego z jego sług jest wiele worków wypełnionych zastawą, pucharami, łyżkami i skarbami Lachów, wykonanymi ze srebra i złota.
- Autor: Paweł z Aleppo, archidiakon i patriarcha antiocheński, 1654
- Źródło: Władysław A. Serczyk, Na dalekiej Ukrainie. Dzieje Kozaczyzny do 1648 roku, WL, Kraków 1984.
- Zobacz też: Kozacy zaporoscy
- Wielkie rzeczy przez tego człowieka stać się muszą, albo dobre, albo złe, bardzo się trza obawiać.
- Autor: Stanisław Koniecpolski w 1645
- Źródło: Paweł Jasienica, Rzeczpospolita Obojga Narodów. Srebrny wiek, Warszawa 1999.
- Wybuch powstania Chmielnickiego w 1648 roku to decydujący moment w dziejach Rzeczypospolitej i Ukrainy. W naszej historii to wydarzenie bardzo ważne, co najmniej tak samo istotne jak unia polsko-litewska w Krewie z roku 1385. Wojna domowa z Kozakami, którzy zajęli wtedy około czterdziestu procent terytorium państwa, doprowadziła bowiem do eskalacji konfliktów na wszystkich możliwych frontach. Ujawniła słabość potężnego z pozoru państwa. Dała pretekst do ataku Rosji oraz zachęciła Szwecję, a później Turcję, by ruszyły na Rzeczpospolitą.
- Autor: Andrzej Chwalba
- Źródło: Andrzej Chwalba, Wojciech Harpula, Zwrotnice dziejów. Alternatywne historie Polski, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2019, s. 244.
- Zobacz też: Kozacy zaporoscy, Rosja, Rzeczpospolita Obojga Narodów, Szwecja, Ukraina