Alchemia
historyczna filozofia przyrody
Alchemia – przednaukowa praktyka łącząca elementy zawarte obecnie w chemii, fizyce, sztuce, semiotyce, psychologii, metalurgii, medycynie, astrologii, mistycyzmie i religii.
- Dlatego alchemia jest niewinną nierządnicą, która ma licznych kochanków, lecz wszystkich zwodzi i żadnemu nie pozwala wziąć się w objęcia. Zamienia głupców w wariatów, bogatych w nędzarzy, filozofów w durniów, a oszukanych w złotoustych oszustów…
- Źródło: Johannes Trithemius, Annalium Hirsaugensium, Heidelberg 1690.
- Gdy zaś ksiądz zapragnął poznać mnie cieleśnie, zwykł stosować ono zioło zawinięte w skrawek płótna (…) wielkości prawie małego palca u mojej ręki, od paznokcia po zgięcie. A miał też sznur długi, który mi obwijał wokół szyi, gdyśmy ze sobą legli, a ów przedmiot, ono ziele uwieszone na końcu sznura, zwisało w dół aż do otworu w moim żywocie (…) Mogło to być, że zechciał mnie cieleśnie poznawać dwa lubo więcej razy jednej nocy. A w takim przypadku, nim swoje ciało z moim złączył, duchowny zwykł mię pytać: gdzie zioło? (…) Wkładałam mu je w rękę, a on umieszczał je u otworu mojego żywota, ze sznurem biegnącym pomiędzy moimi piersiami.
- Autor: Béatrice de Planissoles
- Opis: zeznanie z ok. 1320.
- Źródło: Emmanuel Le Roy Ladurie, Montaillou, Londyn 1980.
- Zobacz też: antykoncepcja
- Powszechnie bowiem przyjął się niesłuszny pogląd, jakoby alchemia była wyłącznie „sztuką robienia złota”. Przemilcza się fakt, że alchemia była nauką opartą na doświadczeniu, na empirycznym badaniu zjawisk przyrodniczych. Dzięki temu odkryto i przebadano właściwości wielu substancji, wprowadzono do produkcji procesy destylacji, fermentacji, sublimacji itp. Ponieważ jednak recepty i opisy praktycznych doświadczeń przepojone były „wiedzą tajemną”, ponieważ sformułowania pełne były alegorii, alchemicy nie budzili zaufania u wielu współczesnych.
- Autor: Wacław Gołembowicz, Uczeni w anegdocie, wyd. Wiedza Powszechna, Warszawa 1968, s. 9.
- Rozdziel materię suchą od mokrej. Rozdziel to, co znajdziesz na górze, od tego, co na dole. Rozdziel to, co pochodzi ze wschodu, od tego, co narodziło się na zachodzie. A gdy tego dokonasz, posiądziesz tajemnicę wody, która nie moczy rąk, a postępując tak dalej cierpliwie, dokonasz wielkiego dzieła.
- Opis: anonimowy tekst alchemiczny
- Źródło: Andrzej Pilipiuk, Kuzynki
- To zielsko zowią Filozofowie czarcim płochem. Zostało wypróbowane, że tylko to nasienie wypędza diabły i ich złudy… Podaliśmy je pewnej dziewce, którą w nocy dręczył diabeł, i zielsko zmusiło go do ucieczki.
- Źródło: Jean de Roquetaillade, Trattato sulla Quintessenza
- W ciągu dnia podejdziesz kilka razy do żaby i wypowiesz słowa, w których złożysz jej hołd. I będziesz prosił, żeby dokonała cudów, jakich pragniesz… Przygotujesz w tym czasie krzyż, na którym złożysz z niej ofiarę.
- Autor: Aleister Crowley, Rytuał
Zobacz też:
- Alchemik (powieść)