Akumulacja pierwotna kapitału

Akumulacja pierwotna kapitału – termin ekonomiczny stosowany i analizowany przez Karola Marksa w Kapitale, który został zaczerpnięty z prac Adama Smitha.

  • Akumulacji kapitału nie tylko nie można przedstawić, gdy zakłada się wyłączne i absolutne panowanie kapitalistycznego sposobu produkcji, lecz co więcej, bez środowiska niekapitalistycznego jest ona w ogóle nie do pomyślenia.(...) Zrozumienie specyfiki kapitalizmu leży w dialektycznej sprzeczności polegającej na tym, że akumulacji kapitału potrzebne jest do jej ruchu otoczenie niekapitalistycznych formacji społecznych i że tylko w stałej wymianie materii z nimi postępuje ona naprzód i trwać może tylko tak długo, jak długo znajduje to środowisko.
    • Autorka: Róża Luksemburg, Akumulacja kapitału. Przyczynek do ekonomicznego wyjaśnienia imperializmu, PWN, Warszawa 1963, s. 462–463.
  • Dotychczasowy model akumulacji pierwotnej fundującej polski kapitalizm XXI wieku na taniej sile roboczej – wyczerpał się. Jego utrzymywanie przemocą polityczną, zwłaszcza w obszarach o strategicznym znaczeniu, jest po prostu niebezpieczne. Podobnie jak niebezpieczne okazało się przywiązanie I Rzeczypospolitej do pańszczyzny.
  • Jesteśmy świadkami opisanego w podręcznikach ekonomii historycznego procesu niejako potransformacyjnie pierwotnej akumulacji kapitału. Dotknęło to mnie, dotyka was, dotyka mieszkańców stolicy. Na to nakładają się niskie kompetencje, niskie morale przedstawicieli władzy. Interes publiczny przegrywa z interesami partykularnymi.